Quãng đường từ trường vào bệnh viện thực sự là một cuộc đua với thời gian. Người trợ sinh luôn trấn an, nhắc cô hãy thở đều thay vì cố rặn, nhưng Tamiah cảm giác như “đứa bé sắp ra rồi”. Chỉ sau 3 lần rặn, một bé trai đáng yêu đã chào đời ngay trên xe cấp cứu. 

Cùng lúc đó, người thân của cô là chị Alyza Brevard-Rodriguez cũng vội vàng lái xe vào bệnh viện. Khi đến nơi, bé trai Enzo được kiểm tra sức khỏe và mọi thứ đều ổn.

Vì đã chuẩn bị kỹ lưỡng, nên chỉ 7 giờ sau khi sinh con, Tamiah đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ. "Tôi nghĩ mình làm được, tất cả đều chuẩn bị sẵn rồi, chỉ cần nghỉ ngơi, tắm rửa và lấy lại tập trung" - cô chia sẻ.

Đó là một ngày đặc biệt khi Tamiah vừa sinh con vừa bảo vệ luận án tiến sĩ. Và Chủ nhật, ngày 12/5 không chỉ là Ngày của Mẹ mà còn là lễ tốt nghiệp tiến sĩ của Tamiah.

Xót xa cảnh mẹ bầu 8 tháng bê vác cả tấn hàng ở Cao Bằng

Phát biểu khai mạc, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam nhấn mạnh, dân tộc Việt Nam đã làm nên một nền văn hóa lâu đời và kỳ vĩ. Thơ ca chính là một trong những vẻ đẹp huyền diệu góp phần làm nên nền văn hóa ấy. Các nhà thơ có mặt trong đêm thơ Bản hòa âm đất nước - đại diện cho 54 dân tộc anh em - đã mang đến "bản tuyên ngôn" về cái đẹp và tự do của mỗi cá nhân, mỗi dân tộc mình.

“Hãy để thơ ca ngự trị mãi trong đời sống tinh thần của con người Việt Nam. Hãy để thơ ca mang khát vọng về cái đẹp và tự do đến mọi số phận ở mọi miền đất nước của xứ sở yêu thương, kỳ vĩ, bất khuất và đầy kiêu hãnh này. Các nhà thơ hãy cùng nhau cất lên 'Bản hòa âm đất nước'. Những người yêu thơ ca hãy bước đến để đón nhận, hưởng thụ bằng vòng tay, trái tim và lương tri của mình vẻ đẹp của dân tộc mà một trong những vẻ đẹp đó là thơ ca”, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều nhấn mạnh.

Đêm thơ mở đầu giàu cảm xúc với bài thơ Rằm tháng Giêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh được cất cao. Tiếp đó là những phần giới thiệu và trình diễn thơ theo các chủ đề nhằm tôn vinh những di sản quý báu trong kho tàng thi ca 54 dân tộc Việt Nam, những tác phẩm tiêu biểu của các nhà thơ dân tộc và những tác phẩm viết về thiên nhiên, vùng đất, con người các dân tộc Việt Nam.

Cụ thể, phần 1: Thơ và tác giả dân tộc vùng núi phía Bắcgồm trích đoạn trường ca Bách điểu bách hoa(dân tộc Tày), Người Tân Trào(Nông Quốc Chấn), Những người mẹ núi(Đỗ Thị Tấc), Con trai người Pa Dí(Pờ Sảo Mìn), Của Pang (Dương Khâu Luông).

Phần 2: Thơ và tác giả dân tộc miền Bắcgồm trích đoạn truyện thơ Tiễn dặn người yêu(dân tộc Thái), Giấc mơ sông Thương(Nguyễn Phúc Lộc Thành), Khúc hát mùa xuân(Bùi Tuyết Mai), Digan phương Đông(Lý Hữu Lương), Chiều biên giới (Lò Ngân Sủn).

Phần 3: Thơ và tác giả quốc tếgiới thiệu tác phẩm của các nhà thơ Hàn Quốc. Phần 4 Thơ và tác giả miền Trung và Nam Trung Bộđem đến công chúng trích đoạn trường ca Đẻ đất, đẻ nước(dân tộc Mường) và các bài thơ Núi Mường Hung, dòng sông Mã(Cẩm Giang), Hồn du mục (Kiều Mai Ly).

Kết thúc đêm thơ là phần Thơ và tác giả Nam Bộ và Tây Nguyênvới các bài thơ đặc sắc: Nhắn người phương ấy ghé chơi(Hồng Thái), Mời bạn về với chúng tôi(Thạch Đờ Ni), Bóng cây Kơ-nia (Ngọc Anh)…

Các tác phẩm thơ được thể hiện với nhiều hình thức như trình diễn, đọc thơ, ngâm thơ, hát ca khúc phổ thơ hấp dẫn, đem đến nhiều trải nghiệm đặc biệt với công chúng.

Trong khuôn khổ Ngày thơ Việt Nam lần thứ 22 tại Khu di sản Hoàng thành Thăng Long, công chúng được tham quan các không gian Nhà ký ức, Quán thơ, Đường thơ... có thiết kế độc đáo, mới lạ, mang ý nghĩa về Bản hòa âm đất nước theo chủ đề của Ngày thơ năm nay.

Nhà thơ Jeon Min đọc bài thơ “Có một Vịnh Hạ Long trong lòng Hà Nội”:

Trên thực tế, vạch kẻ đường cho người đi bộ thì không có gì là mới. Người ta tô màu cho nó để nhiều người nhìn thấy hơn, muốn có sự nhận biết tốt hơn. Nhiều anh chị "con trời", "cháu chú nhanh", chạy xe qua các vạch này chớ hề giảm tốc độ; thấy người ta qua đường cũng cứ phăm phăm phang tới.

Tô thêm màu cho vạch kẻ đường, để hy vọng đánh thức được một phần ý thức của quý vị đó ạ.

Bạn hãy cứ thử một lần, khi đang chạy xe, thấy người qua đường trên vạch kẻ đường, bạn dừng lại và hầu hết trường hợp, bạn sẽ nhận được cái cúi đầu cảm ơn của họ.

Người ta vui, người ta thấy an toàn và tôi cũng thấy nhẹ lòng. Thành phố, nơi triệu người không quen, đôi khi ấm áp bởi những điều như vậy.

Tôi thấy màu này đẹp dù xét về mặt màu sắc thì hình như chưa phải là tương phản tốt nhất - vào ban đêm.

Độc giả Nam Hưng (Thành phố Hồ Chí Minh)

Mời bạn đọc chia sẻ video, thông tin tới Ban Ô tô xe máy theo email: [email protected]. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Việc ô tô đi vào làn đường nhỏ hẹp này trên cầu Vĩnh Tuy không chỉ khiến tình trạng kẹt xe càng trầm trọng hơn mà còn khiến xe máy buộc phải chuyển sang làn bên ngoài (dành cho ô tô tải, ô tô khách), đối mặt với không ít hiểm nguy.

Theo quan sát, mỗi chiều của cầu Vĩnh Tuy hiện nay có 3 làn đường, bao gồm 2 làn dành cho ô tô và 1 làn cho xe máy, có phân cách bằng vạch sơn liền. Tuy vậy, một số tài xế cố tình ngó lơ, bỏ qua những quy định về phần đường, làn đường và sẵn sàng "điền vào chỗ trống", dù đó không phải là chỗ dành cho mình.

 Hành vi ô tô đi vào làn đường xe máy trên cầu Vĩnh Tuy có thể bị phạt nặng về hành vi "đi sai làn".

Theo Điều 5, Nghị định 100/2019/NĐ-CP của Chính phủ, hành vi điều khiển ô tô đi sai làn có thể bị phạt tiền từ 3-5 triệu đồng, tước bằng lái xe từ 1-3 tháng. Trong trường hợp người điều khiển xe ô tô đi sai làn đường gây ra tai nạn giao thông còn bị phạt tiền từ 10-12 triệu đồng, tước bằng lái xe từ 2 - 4 tháng.

Dù có mức phạt được đánh giá là khá cao, tuy nhiên trên thực tế, việc các loại phương tiện ô tô chạy vào làn đường dành riêng cho xe máy xảy ra nhan nhản mà rất ít bị xử lý. Điều này khiến một bộ phận tài xế "nhờn luật" và coi như đi vào làn này mỗi khi đường đông như một lẽ đương nhiên. 

Nhiều ý kiến cho rằng, lực lượng CSGT Hà Nội trong thời gian tới cần tăng cường kiểm soát thông qua hệ thống camera và xử phạt nghiêm đối với hành vi vi phạm này để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, đồng thời giải toả bức xúc cho người dân.

Hoàng Hiệp

Bạn có góc nhìn nào với hành vi trên? Hãy gửi ý kiến dưới phần bình luận của bài viết. Mọi câu hỏi tư vấn xin gửi tới Ban Ô tô xe máy theo email: [email protected]. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Tôi sẽ không bao giờ quên, nhiều năm liền, cứ mồng 6 Tết là trực tiếp cùng Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đến các trường học, đúng ngày đi học đầu tiên của các con để mừng tuổi sách. 

Kỷ niệm nữa là thầy giáo Huỳnh Văn Thế, giáo viên dạy ngữ văn trường THPT Măng Thít, tỉnh Vĩnh Long liên lạc muốn cùng làm Tết Sách. Đây cũng là một mốc đáng nhớ khi Tết Sách, mừng tuổi sách chính thức đi vào trường học từ mong ước của thầy cô giáo. Cứ như vậy năm nào thầy Thế cũng song hành cùng chúng tôi. Tiếc thay, thầy Thế qua đời vì bệnh hiểm nghèo. Nhưng cũng rất vui, sau này lại có thầy Hiệp, cũng ở Vĩnh Long nối tiếp công việc dang dở của thầy Thế.

Niềm hạnh phúc vô bờ nữa là nhiều tổ chức xuất bản, doanh nghiệp, cơ quan, trường học liên lạc muốn cùng làm Tết Sách. Có những đơn vị mua cả trăm cuốn về mừng tuổi nhân năm mới. Tôi mừng muốn khóc!

Năm nay, tự nhiên (và chắc không phải ngẫu nhiên), Giáo sư Phan Văn Trường, sống ở Paris, Pháp, người lập ra dự án Cấy nềnrất đông học trò là các doanh nhân lập nghiệp, khởi nghiệp liên lạc với chúng tôi muốn cùng song hành. Ngay những ngày vừa qua các hoạt động mừng tuổi sách đang diễn ra cả online và offline, trong đó có một sự kiện mới diễn ra tại Đường sách TP.HCM. Thật vô cùng xúc động!

Khi tôi nghỉ việc tại FPT lập ra Thái Hà Books chỉ với mục đích duy nhất là muốn phát triển, đẩy mạnh văn hoá đọc, khuyến đọc tại Việt Nam thật sự tốt. Và Tết Sách cùng với lì xì sách là một nét đẹp, một thứ rất mới lạ. Tôi tâm huyết và đến nay kết quả bất ngờ, hơn cả mong đợi!  

Tết ai cũng muốn được mừng tuổi, lì xì, nhất là trẻ em và người lớn tuổi. Nhưng rõ ràng tặng sách ý nghĩa hơn nhiều. Sách để đọc, trưng bày và chơi. Ngay cả người được lì xì chưa đọc ngay có lúc sẽ đọc. Người được lì xì chưa đọc, đã có người trong nhà, có khi mượn đọc trước. Hơn nữa, mong muốn lớn của tôi là muốn “tủ sách to hơn tủ lạnh” theo nghĩa bóng và nghĩa đen, tức là mong mọi người quan tâm đến sách, đến bộ não, trí tuệ hơn là ăn uống, hơn là dạ dày! 

Bạn thấy đấy trước đây người ra hay tặng rượu. Nhiều nhà có tủ rượu nhưng không có tủ sách, trong đó có cả doanh nhân, lãnh đạo. Nhờ phong trào lì xì sách mà sau này, ít nhất 20 doanh nhân và lãnh đạo đã khoe với tôi có tủ sách to hơn tủ rượu. Không ít cơ quan đặt hàng với công ty chọn sách tặng nhân viên nhân năm mới.

Chính Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùngđã cùng tôi chọn cuốn Phụng sự để dẫn đầu, Nhân tố enzyme, IKIGAI – đi tìm lý do thức dậy mỗi sáng để tặng mọi người nhân ngày làm việc đầu tiên của năm mới, khi ông vừa nhậm chức.

Năm nay, đến giờ phút này, khá nhiều tập thể và cá nhân đã liên lạc với tôi mua sách tặng nhân Tết Giáp Thìn. Vui vô cùng khi thấy văn hoá đọc đang phát triển, vẫn nhiều người tâm huyết với sách và đang tìm mọi cách lan toả. Mỗi ngày tôi đều nhận được tin vui. Năm nay có Tết Sách tại các phố sách, đường sách... 

- Tham gia rất nhiều sự kiện sách trên thế giới, ông thấy họ có văn hoá mừng tuổi bằng sách?

Đầu tháng 1/2024 tôi được mời làm diễn giả Hội sách quốc tế Chennai, Ấn Độ. Tôi đã chia sẻ nhiều điều thú vị về văn hoá đọc của Thái Hà Books và Việt Nam, các bạn đến từ khắp nơi trên thế giới rất thích. Khi tôi giới thiệu về Tết Sách và văn hoá mừng tuổi sách, họ quan tâm và muốn đến Việt Nam trải nghiệm.

Chính vì vậy ngay khi tham gia Hội sách Đài Loan sẽ khai mạc vào 19/2 tới, chúng tôi lại nói về Tết Sách, lì xì sách. Tương tự như vậy, tháng 3/2024, đoàn Thái Hà Books sẽ đi hội sách Băng Cốc, chắc chắn cũng khoe với Thái Lan và bạn bè quốc tế về văn hoá mừng tuổi sách của Việt Nam.

- Ông kỳ vọng ngày nào đó, toàn ngành xuất bản làm Tết Sách?

Chương trình mừng tuổi sách do GS Phan Văn Trường đang tổ chức cùng Thái Hà Books còn có NXB Trẻ và Alpha Books đồng hành. Đây là lần đầu tiên 3 đơn vị xuất bản 2 miền chung tay cho Tết Sách, mừng tuổi sách. Sang năm tôi tin sẽ nhiều hơn.

Dù đang trả lời câu hỏi của bạn, trong đầu tôi tưởng tượng khi tất cả các đơn vị xuất bản, không phân biệt nhà nước hay tư nhân, cùng làm Tết Sách thì hiệu quả lớn vô cùng. 

Tôi mãi nhớ ghi nguyên tắc “Việc gì dù nhỏ đến đâu mà thật đông người cùng làm sẽ thành việc lớn. Việc gì dù có lớn đến chừng nào mà thật đông người cùng chung tâm làm thành chuyện nhỏ”. Tôi vẫn nghĩ đến một ngày, toàn ngành xuất bản chung tâm làm Tết Sách. Hiệu quả cho xã hội, cho văn hoá đọc lúc đó rất lớn. Có lẽ, tôi phải bàn sớm với Hội Xuất bản việc này thôi. 

- Chọn sách tặng không dễ, ông có tư vấn gì? 

Thật sự, văn hoá đọc của Việt Nam đang phát triển. Điều này căn cứ vào số tựa sách và số lượng sách giấy được xuất bản hàng năm, cũng như sự tăng trưởng của sách nói. Đây là niềm vui không nhỏ của ngành xuất bản. Ngay cả trong và sau Covid-19, bao khó khăn về kinh tế toàn cầu và Việt Nam mà ngành xuất bản vẫn ổn. Đó là tín hiệu đáng mừng. 

Thị trường lớn giúp bạn đọc tha hồ chọn sách để tặng hay làm quà. Tuy nhiên, khi số lượng quá nhiều dễ bị “loạn”, “mất định hướng” nên các đơn vị xuất bản phải thể hiện vai trò tư vấn, tham mưu. Tôi vẫn luôn tâm niệm độc giả là khách hàng rất đặc biệt bởi sản phẩm là tri thức, trong đó hàm lượng trí tuệ cao. Vậy nên mỗi đơn vị xuất bản cần có cách tiếp cận, cách chăm sóc riêng. 

Cá nhân tôi, mỗi ngày đều nhận rất nhiều đề nghị tư vấn chọn sách, nhất là dịp Tết. Chúng tôi thường phân loại bạn đọc và người nhận sách tặng theo lứa tuổi, ngành nghề, vùng miền và sở thích. 

Độc giả hiện nay rất thông thái, họ tìm đến các công ty sách uy tín và nghe tư vấn kỹ lưỡng mới chọn mua số lượng lớn làm quà tặng và lì xì đầu năm. Từ thực tế đó, tôi chỉ khuyên khi chọn sách tặng nên tìm đến với các đơn vị có thương hiệu.

Ngày nay, khi kinh tế khá giả, nhu cầu đọc và thưởng thức cao, nhiều người tìm mua những cuốn sách cao cấp. Chính vì vậy mới có dòng sách đặc biệt, được thiết kế và chế tác theo số lượng hạn chế. Bạn đọc mua về làm quà tặng thật tuyệt vời, vừa rẻ hơn những món đồ đắt tiền, vừa trang trọng và ý nghĩa dài lâu. Ví dụ như phiên bản đặc biệt của cuốn Tết Việt, Đi gặp mùa xuân, Hơn cả hạnh phúc, Trái tim của Bụt, Trà kinh, Trà thư… được đón nhận rất nhiệt thành.   

- Ông có thể tư vấn 5 cuốn sách nên đọc trong ngày đầu năm mới?

Trong một rừng sách như hiện nay, để chọn ra 5 tác phẩm quả là thách thức. Song tôi xin mạnh dạn khuyên 5 cuốn này để đọc hay lì xì nhân năm mới.

Hơn cả hạnh phúc- một cuốn sách rất mỏng, rất thực tế để ứng dụng cho mỗi người, mỗi gia đình có hạnh phúc và những gì hơn cả hạnh phúc trong năm mới.

Nuôi dạy con với trái tim của một vị Phật hướng dẫn để có hạnh phúc cho chính mình và con cái, người thân.

Happy Childrencủa Giáo sư Hà Vĩnh Thọ với các phương pháp giúp tất cả những bạn nhỏ có hạnh phúc của hiện tại và tương lai.

3 người thầy vĩ đạichỉ cho độc giả người thầy để dẫn dắt đến thành công, hạnh phúc và bình an.

Trưởng thành khi yêu, giúp chúng ta thật sự trưởng thành, nhất là khi yêu. Năm mới không chỉ chúc nhau suông mà cần lớn khôn trưởng thành và sống tràn ngập trong yêu thương.

- Trên bàn làm việc của ông ngay lúc này có sách gì?

Cuốn Tết Việt, Trái tim của Bụt và bộ Kinh Nikaya gồm Trường bộ, Trung bộ, Tương ưng bộ, Tăng chi bộ và Tiểu bộ.

Phải chăng cái hào khí thời đại đó cũng khiến cho hình tượng con rồng cũng ít nhiều thay đổi. Cái hiền hoà trong cái nhịp điệu đều đặn của hình tượng rồng Lý đã chuyển mình lớn mạnh hơn linh hoạt hơn trong hình tượng rồng Trần. Những khúc thân rồng dẫu vẫn uốn khúc hình sin nhưng những khúc thân to lớn đã vận động đa chiều hơn. Dẫu rằng, rồng chỉ là một hình ảnh biểu tượng được tạo dựng, nhưng rõ ràng ý thức của một triều đại đã được thiết lập vào gửi gắm và đó nhiều hơn là một biểu tượng thông thường. Vậy nên, con rồng Trần tính chất tự chủ đậm chất quân chủ với Nho giáo làm rường cột mà vẫn giữ được tinh thần Phật giáo đáng tự hào.

Đến nghệ thuật thời Lê Sơ, dẫu nhà Lê phải oằn mình để khôi khục đất nước sau sự tàn phá 20 năm của nhà Minh, nhưng niềm tự hào, tự tôn dân tộc đã luôn được hiện diện trên những đường nét của nghệ thuật cung đình. Trên tấm bia ở Vĩnh Lăng, người ta một lần nữa nhìn thấy dáng nét của những con rồng thời Lý như được quay trở lại trong khuôn hình nửa chiếc lá đề và chiếc mào rất đặc trưng. Dường như ý hướng về việc dựng nên một xã hội thịnh trị như thời đại Lý – Trần đã được ẩn tàng trong thông điệp biểu tượng này. Nhưng bên cạnh đó, lần đầu tiên trong lịch sử dân tộc, những con rồng được chạm khắc ở tư thế chính diện hoặc hai phần ba.

Những biểu tượng này không phải là sáng tạo gì mới của người Việt mà chỉ là sự tiếp thu một cách chọn lọc từ nghệ thuật Trung Hoa. Ấy nhưng, những con rồng ấy lại rất Việt bởi đã tiết chế bớt hung tợn, dữ dằn để điềm hoà, uy nghiêm như ứng xử của người Việt cho dù biểu tượng đấy có là Thiên tử đi chăng nữa.

Sau những biểu tượng về triều đại, hình tượng rồng trong nghệ thuật Việt từ thế kỷ 17 trở đi đã mang một phong vị khác. Trên những thanh vì kèo trong kiến trúc đình làng khắp các làng quê ở đồng bằng Bắc Bộ, những con rồng hiện lên như những biểu tượng về tâm linh. Chúng đã khắc tiết ít nhiều vẻ thị uy cung đình, mà an nhiên hiền hoà, quây quần đoàn tụ trong dáng vẻ thân thiện. Những hoạt cảnh Tứ Linh, rồng hội tụ với Phượng, với Lân, với Rùa vui vẻ hoạt bát, tràn trề năng lượng, giữa những đầm sen nở rộ. Rồi những con rồng phun nước cho những đàn cá chép thi nhau nhảy lên vượt vũ môn. Với dân gian, cái lý tưởng về học hành, thành đạt đã trở thành mục đích sống hướng đạo của mỗi con người.

Nó cũng là lý tưởng được nhà Lê Sơ đề cao từ những chạm khắc hình tượng “cá hoá rồng” trên những lan can thành bậc ở đàn Nam giao, vui nhộn đầy sức sống. Cá hoá rồng trong đình làng đã thoát ra khỏi khuôn thước của nghệ thuật cung đình để đa dạng hoá hơn với vô vàn các bố cục linh hoạt. Tuỳ vào những không gian chạm khắc, mà câu chuyện này được kể ra bằng hình ảnh như thế nào. Có con rồng phun nước trên cao xuống toé bọt sóng, nhưng cũng có con rồng trên những xà, những bẩy ngoắt đầu lại để tạo ra một chiếc cầu vồng cong cong. Những con cá chép dường như được động viên, phấn khích nhảy vồng theo nhịp nước.

Rồi không chỉ tìm thấy trong đình làng, rất nhiều các bức chạm trên đá của thế kỷ 17, 18 điển hình như trên lan can đá chùa Bút Tháp, rồi thân tháp Báo Nghiêm cá hoá rồng đã trở thành hoạt cảnh sinh động nhất mà ta được chiêm ngưỡng. Rồng có lẽ từ một vật linh trong huyền thoại đã trở thành một biểu tượng để người xưa gửi vào đó sự giáo huấn con cháu, khích lệ tinh thần phấn đấu của những thế hệ sĩ tử, học chữ thánh hiền, để vượt vũ môn mà đỗ đạt ra làm quan.

Những hoạt cảnh như thế không chỉ tìm thấy trên chạm khắc đình làng, mà còn tìm thấy ở khắp mọi nơi. Trên những bức phù điêu đắp nổi trước các cổng đình, đền khắp đất kinh kỳ cũng như nơi thôn quê. Hình tượng rồng phun cột nước, cá nhảy tung hoành đôi khi không thuần tuý ý nghĩa chỉ là “cá hoá rồng”, mà chúng còn được lồng ghép, gắn kết với một trọng trách lớn lao, đó là góp phần tạo nên linh khí, phong thuỷ cho những di tích tâm linh nơi chúng ngự trị. Đâu có phải thế đất nào cũng tốt, để dựng lên những nơi thờ tự. Do đó, người Việt xưa đã đắp vẽ, để mượn hình tướng, mượn oai linh mà tạo nên khí thiêng hội tụ.

“Tả Thanh Long”, “Hữu Bạch Hổ” đã trở thành một cặp phạm trù đầy ngữ nghĩa trong phong thuỷ của người Việt. Hàm ý bên trái có rồng xanh chầu về, bên phải có hổ trắng thần phục, ấy là nơi linh khí hội tụ, thế long ngai vững bền, đắc địa để thánh nhân ngự trị. Thế mới biết, con rồng trong dân gian đâu chỉ là một con vật huyền thoại, hư cấu tưởng tượng, mà chính biểu tượng đó đã góp mặt vào đời sống tâm linh một cách sâu sắc.

Chưa kể đến một quan niệm về phong thuỷ khác của người Việt, quan niệm vừa tạo nên sự gắn kết giữa “biểu tượng cá hoá rồng” vừa như gắn với quan niệm nhân sinh. Đó là quan niệm “Mả táng hàm rồng” tức mồ mả tổ tiên mà táng vào thế đất “hàm rồng” thì ắt con cháu đời đời được hưởng phúc, được đỗ đạt, quan quyền. Thế nên trong vô số những bức chạm khắc trên đình làng Việt, hoạt cảnh mả táng hàm rồng đã được các nghệ nhân xưa chạm khắc vô cùng sinh động và hóm hỉnh.

Tiêu biểu như bức chạm ở đình Chu Quyến, Ba Vì, Hà Nội, mô tả một thanh niên cởi trần đóng khố, đang đút một chiếc khúc gỗ nhỏ tượng trưng cho chiếc quan tài vào miệng con rồng đang há lớn. Cả người cả rồng dường như được chạm khắc với một thái độ hân hoan, rạng rỡ. Sự hoan hỉ đó như truyền cảm đến người xem, ngắm để thấy như được vui lây với ý nghĩa về phúc, lộc viên mãn, chứ không gợn lên chút gì về hàm ý chết chóc tang thương. Cái tài tình, thâm thuý của người xưa là vậy.

Có lẽ chưa hết để nói về tính giáo huấn được gửi gắm trong các hình tượng rồng. Bên cạnh sự khích lệ con cháu học hành, đèn sách để như con cá hoá thành con rồng, thì vô số các hoạt cảnh “lão long huấn tử” cũng được chạm khắc trong các ngôi đình của thế kỷ 18. Điển hình như đình Mông phụ, bức chạm này được đặt ngay bên phải gian giữa của ngôi đình. Lão rồng già đang mở sách dạy con là một sự tôn vinh truyền thống hiếu học, trọng đạo nghĩa, tôn ti. Một biểu tượng như thiết lập nên một giá trị xã hội ngay ngắn, trên dưới, người trước làm gương cho người sau, con cháu đời đời tuân thủ.

Thế mới thấy rằng, hình tượng con rồng trong nghệ thuật dân gian, đâu chỉ là một con vật được hội tụ vào đó đầy đủ những đặc điểm về sức mạnh của những con vật khác như sừng nai, tai thú, trán lạc đà, mình rắn… mà trong trí tưởng tượng của dân gian đôi khi đã nhân cách hoá để chúng trở thành những biểu tượng mang đậm trong đó những giá trị nhân văn.

Từ một Thăng Long rồng bay, con rồng trong truyền thuyết thiết lập nên một niềm tự hào dân tộc từ giấc mơ vua Lý, đã bay qua dòng chảy lịch sử để được bồi đắp bởi những quan niệm dân gian, gửi gắm vào đó những lý tưởng từ sự duy trì nòi giống cho đến tổ chức xã hội tôn ti đến học hành đỗ đạt. Có thể nói, con rồng Việt trên hành trình đó đã tạo nên một khí chất Việt đậm nét tự hào.

Rồng Đại Việt cho dù ở tư thế nào cũng như vươn mình lên với những uốn khúc hình sin căng sức bật cùng một chiếc mào lớn đại tượng hình lá đề - biểu tượng Phật giáo lập nên vị thế cho một Thăng Long đầy hào khí.

PGS-TS Trang Thanh Hiền