Máy xúc tự chế 'độc' nhất thế giới

Gideon là bí danh của một tình báo viên Liên Xô được phái sang Canada vào những năm 1950. Nhiệm vụ của anh ta là khai thác thông tin về máy bay tiêm kích Avro Arrow. Tuy nhiên, Gideon lại say đắm một phụ nữ Canada có chồng là sỹ quan quân đội và đem hết chuyện của mình ra kể với cô này.

Người phụ nữ Canada đã khuyên tình nhân đến khai báo với cơ quan an ninh Canada. Tình báo Canada nhanh chóng tuyển mộ lại Gideon và biến ông ta thành điệp viên hai mang. Đây cũng là điệp viên đầu tiên và duy nhất được Canada gài cắm vào KGB. Ở vai trò này, Gideon cũng đã hoàn thành nhiệm vụ của mình – gửi tin về “Avro Arrow” cho Moscow.

Để đảm bảo an toàn, những ông chủ mới yêu cầu Gideon bí mật chuyện trăng hoa, đồng thời tìm cách chuyển chồng cô tình nhân đến Lucon, nên cô này phải từ bỏ Gideon để đi theo chồng. Sự kiện này gây một cú sốc lớn cho Gideon. Anh ta sầu não, ủ ê đến độ tuyên bố sẽ từ bỏ công việc.

Ảnh minh họa: Technologynetworks

Mặc dù phía Canada “phân bua” rằng họ không liên quan gì đến việc chồng cô kia bị thuyên chuyển, và nhắc Gideon rằng anh ta còn vợ và cha mẹ ở Nga, song Gideon vẫn chán nản. Một buổi tối, sau khi uống rượu say, Gideon gọi điện thoại đến một toà soạn báo ở Montreal và kể hết mọi bí mật đời mình. Tuy nhiên, tòa báo không tin vào câu chuyện.

Sau này, Morixon, một điệp viên Canada với bí danh “Mũi dài”, do thiếu tiền cho gái đã tiếp xúc với một nhà ngoại giao Liên Xô, kể hết những gì anh ta biết về Gideon để đổi lấy 4.200USD.

Tháng 10/1955 Gideon bị triệu về nước và bị kết án 25 năm tù, đày đi Siberia. Mãn hạn tù, Gideon trở về Kiev (Ukraina) làm công nhân bốc vác. Năm 1989, sau khi bức tường Berlin sụp đổ, nhờ sự giúp đỡ của các quan chức Anh ở Ukraina và sử dụng mật khẩu được trao 30 năm trước, Gideon rời Liên Xô đến sống tại Canada.

Vetrov tự nguyện hiến mình

Tháng 4/1983, Pháp tuyên bố trục xuất và cấm nhập cảnh 47 cán bộ Liên Xô, mà phần lớn trong số đó không dính dáng gì đến tình báo. Lý do là một cán bộ KGB tên là Vetrov bị phát hiện làm việc cho Pháp, đã bị toà án Liên Xô kết án tử hình.

Mọi chuyện bắt đầu từ một vụ án hình sự. Vetrov ngoại tình với một cô gái cùng đơn vị. Vào một ngày của năm 1982, hai người đi chơi ở ngoại ô Moscow. Cặp đôi đã lời qua tiếng lại, vì Vetrov không chịu ly dị vợ để hợp pháp hoá quan hệ với bạn tình. 

Trong cuộc tranh cãi, thấy người tình tỏ ý ít nhiều biết đến hoạt động ngầm của mình, Vetrov quyết định giết chết cô gái. Đúng lúc đó, một khách bộ hành đi qua nhảy vào can. Vetrov dùng dao đâm chết người can, còn cô gái bị thương nặng. Sau hôm gây án, anh ta quay lại kiểm tra xem người tình đã chết chưa thì bị nhận mặt và bị bắt.

Vì tội giết người, Vetrov bị kết án 10 năm tù giam. Tuy nhiên, cơ quan chức năng nghi ngờ thái độ thành khẩn của Vetrov có thể là để che đậy một tội lỗi nghiêm trọng hơn, nên khi ở trại giam Vetrov bị theo dõi rất kỹ. Không lâu sau, Vetrov viết thư bảo vợ báo tin cho người Pháp. Vetrov lo lắng người Pháp sẽ tìm đến anh ta và làm lộ mọi chuyện.

Cơ quan phản gián bắt được thư này, Vetrov bị “chuyển vùng” ngay lập tức. Trước chứng cứ không thể chối cãi, anh ta đã khai nhận về hoạt động làm gián điệp cho Pháp của mình. Cuối năm 1984, Vetrov bị kết án tử hình.

Điều tra cho thấy Vetrov tự nguyện hợp tác với tình báo Pháp. Điều ngạc nhiên là suốt một năm trời, người Pháp quan hệ với Vetrov rất công khai, “cởi mở”. Hai bên gặp nhau vào ngày giờ cố định, tại một điểm cố định ở Moscow, trao thông tin cho nhau bằng tay…

Nguyên Phong

Sứ mệnh khó khăn của quân đội Liên Xô ở Afghanistan

Tháng 9/1979, nhà lãnh đạo Afghanistan Taraki bị sát hại. Quyền hành lọt vào tay Hafizullah Amin, Phó chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao.

Được biết, những năm gần đây, việc sử dụng thuốc lá điện tử (e-cigarette/vape) ngày càng nhiều trong giới trẻ ở các nước bất chấp những cảnh báo về rủi ro sức khỏe.

Theo Viện Kiểm soát thuốc lá toàn cầu thuộc Trường Y tế cộng đồng, Đại học Johns Hopkins (Mỹ), đến tháng 12/2022, 107 quốc gia và vùng lãnh thổ đã có quy định cấm thuốc lá điện tử.

Mỹ

Nhiều bang ở Mỹ đã ban hành lệnh cấm sử dụng thuốc lá điện tử trong khuôn viên trường học. Năm 2016, California trở thành tiểu bang đầu tiên cấm sử dụng tất cả các sản phẩm thuốc lá, kể cả thuốc lá điện tử, trong khuôn viên trường học.

Kể từ đó, một số tiểu bang khác, bao gồm Massachusetts, New Jersey và New York, cũng đưa ra luật tương tự.

Những lệnh cấm này đã được đưa ra để bảo vệ sức khỏe của học sinh. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), việc học sinh trung học sử dụng thuốc lá điện tử đã tăng từ 1,5% năm 2011 lên 27,5% vào năm 2019.

Đây là một xu hướng đáng lo ngại vì ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy nó có thể có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, đặc biệt là tổn thương phổi, các vấn đề hô hấp, tim mạch và đột quỵ.

Những rủi ro sức khỏe này đặc biệt đáng lo ngại đối với những người trẻ tuổi, vì cơ thể của họ vẫn đang phát triển và dễ bị tổn thương hơn trước tác hại của nicotin và các hóa chất khác trong thuốc lá điện tử.

Canada

Một số bang ở Canada đã cấm thuốc lá điện tử trong khuôn viên trường học. Ví dụ chính quyền bang Ontario thông qua đạo luật thuốc lá điện tử, trong đó cấm sử dụng trong khuôn viên trường học từ năm 2015 nhằm ngăn cản học sinh từ bỏ thói quen này ngay từ đầu.

Ngoài những rủi ro về sức khỏe, hút thuốc lá điện tử thường xuyên có thể dẫn đến gây nghiện, điều này có thể tác động tiêu cực đến kết quả học tập. Bằng cách đưa ra lệnh cấm, chính quyền Canada hy vọng sẽ giảm số lượng thanh thiếu niên nghiện nicotin.

Australia

Mỗi tiểu bang và vùng lãnh thổ Australia có luật riêng, nhưng đều nhằm mục đích ngăn chặn việc hút thuốc lá điện tử ở trẻ vị thành niên. Ví dụ, ở bang New South Wales, việc sử dụng thuốc lá điện tử trong khuôn viên trường học hoặc trong vòng 4m tính từ cổng trường là bất hợp pháp. 

Vương quốc Anh

Chỉ thị về sản phẩm thuốc lá của Liên minh Châu Âu (TPD) có hiệu lực vào ngày 19/5/2014, đưa ra các biện pháp kiểm soát quy định mới đối với thuốc lá điện tử. Năm 2016, quy định về thuốc lá và sản phẩm Liên quan của Vương quốc Anh đã triển khai đầy đủ TPD.

Theo đó, việc sử dụng thuốc lá điện tử bị cấm trong khuôn viên trường học ở Anh, xứ Wales và Bắc Ireland. Scotland cũng đã đưa ra luật tương tự. Theo chính phủ Vương quốc Anh, việc sử dụng thuốc lá điện tử trong khuôn viên trường học có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, gây mất tập trung và phá vỡ môi trường học thuật. 

Trung Quốc

Đây là nhà sản xuất và tiêu thụ thuốc lá điện tử lớn nhất thế giới, tuy nhiên, chính phủ nước này đã thực hiện các bước để ngăn cấm việc sử dụng thuốc lá ở tuổi vị thành niên.

Năm 2019, Bộ Giáo dục Trung Quốc đã ban hành thông báo cấm sử dụng thuốc lá điện tử trong khuôn viên trường học, đồng thời một số trường cũng đã thực hiện nội quy, quy định riêng cấm sử dụng thuốc lá điện tử.

Ngoài ra, Cục Độc quyền thuốc lá nhà nước Trung Quốc (STMA) quy định các cửa hàng bán lẻ thuốc lá điện tử không được nằm gần bất kỳ trường tiểu học, trường THCS, trường dạy nghề hoặc trường mẫu giáo nào. Họ cũng không được phép bán sản phẩm thuốc lá điện tử cho trẻ vị thành niên và phải đặt biển báo cấm trẻ vị thành niên mua thuốc lá điện tử ở vị trí dễ thấy trong cửa hàng.

Nhật Bản

Tại Nhật Bản, chính phủ đã đưa ra các quy định về thuốc lá điện tử vào năm 2018, trong đó có quy định cấm bán thuốc lá điện tử có chứa nicotin. Mặc dù không có lệnh cấm toàn quốc về việc sử dụng thuốc lá điện tử trong khuôn viên trường học, nhưng một số trường đã thực hiện chính sách riêng.

Hàn Quốc

Chính phủ nước này đã đưa ra lệnh cấm bán thuốc lá điện tử cho trẻ vị thành niên vào năm 2016 và kể từ đó đã thắt chặt các quy định đối với ngành này. Năm 2018, Bộ Giáo dục đã ban hành hướng dẫn khuyến nghị các trường cấm sử dụng thuốc lá điện tử trong khuôn viên trường và một số trường cũng thực hiện chính sách riêng.

Hiệu quả rõ rệt

Tác động của lệnh cấm phần lớn là có hiệu quả. Theo The New York Times, xu hướng giảm đã được ghi nhận trong Khảo sát quốc gia thanh niên sử dụng thuốc lá 2020 của CDC Mỹ.

Theo đó, 19,6% học sinh trung học cho biết đã sử dụng thuốc lá điện tử ít nhất một lần trong 30 ngày trước đó, giảm mạnh so với mức 27,5% vào năm 2019. Điều đó dẫn đến việc giảm 1 triệu người dùng thường xuyên- xuống còn 3 triệu (so với 4,1 triệu một năm trước đó). Việc sử dụng thuốc lá điện tử cũng giảm ở học sinh cấp hai, xuống còn 550.000 người dùng từ 1,24 triệu. 

Một cuộc khảo sát do Bộ Y tế Canada thực hiện cho thấy tỷ lệ thanh niên sử dụng thuốc lá điện tử đã giảm từ 29% năm 2018 xuống còn 19% vào năm 2019. 

Tại Vương quốc Anh, một cuộc khảo sát do tổ chức Action on Smoking and Health thực hiện (2019) cho thấy hơn 3/4 thanh niên từ 11-18 tuổi chưa bao giờ thử (76,9%) hoặc không biết về thuốc lá điện tử (6,6%). 

Tử Huy

Q.C

Nói cho cùng thì đây cũng là việc “có đi có lại”. Bộ trưởng Quốc phòng Bulganin, người bị Zhukov chê là ít hiểu biết về quân sự, không hề muốn ông này làm phó cho mình. Song Khrushev và Manlenkov cương quyết giữ vững ý kiến của họ và Zhukov được về thủ đô.

Zhukov được giao đứng đầu nhóm tướng lĩnh có nhiệm vụ vô hiệu hoá Beria. Nhờ uy tín của Zhukov mà chiến dịch đã thành công, vị trí của Khrushev được củng cố. Và ông chủ Điện Kremlin không quên người đã giúp mình: khi Bulganin lên làm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (1955) thì Zhukov được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Quốc phòng.

Georgy Zhukov

Lần thứ hai, Khrushev nhận được sự ủng hộ của Zhukov vào năm 1957. Lúc này, Đoàn Chủ tịch (Bộ Chính trị) bị tách làm hai phe, Khrushev cùng một nhóm ít ỏi phải đương đầu với các vị nguyên lão trong Đảng như Malenkov, Molotov, Kaganovich, Bulganin… và dĩ nhiên cả hai phe đều muốn lôi kéo Bộ trưởng Quốc phòng về phía mình.

Nhóm Malenkov quyết định hành động vào ngày 19/6. Buổi sáng, để thăm dò thái độ của Zhukov, Malenkov mời ông đến và nói Khrushev quá thô bạo, không chịu nghe ai, coi thường Đoàn Chủ tịch và mắc sai lầm trong công tác… Zhukov khuyên Malenkov nên “làm lành”, giải quyết mọi việc trên cơ sở đoàn kết hữu nghị. Nhưng tình hình đã đi quá xa.

Chỉ sau đó vài tiếng đồng hồ, Hội nghị Đoàn Chủ tịch được triệu tập. Zhukov, với tư cách uỷ viên dự khuyết Đoàn Chủ tịch, cũng được mời họp. Đội cận vệ già không úp mở nêu thẳng vấn đề Khrushev. Malenkov đề nghị bầu Bulganin làm chủ tịch hội nghị.

Theo giới thiệu của Bulganin, Malenkov phát biểu ý kiến đề nghị để Khrushev thôi giữ chức Bí thư Thứ nhất chuyển sang công tác khác; ý kiến này được Molotov và Kaganovich ủng hộ. Những người không đồng ý có Mikoyan và Fursev, nhưng tương quan lực lượng không có lợi cho Khrushev.

Khrushev kêu gọi triệu tập hội nghị trung ương để trung ương sẽ quyết định mọi việc. Nhưng đội cận vệ già chỉ đồng ý sau khi Khrushev đồng ý từ chức. Lúc này, Zhukov đứng lên kiên quyết yêu cầu triệu tập hội nghị trung ương, nếu không ông sẽ không phục tùng quyết định và lập tức kêu gọi sự ủng hộ của tổ chức Đảng trong quân đội.

Phái già buộc phải đồng ý. Khrushev thở phào nhẹ nhõm. Ông ta bước lại bắt tay Zhukov trong giờ giải lao.

Zhukov ra lệnh cho không quân cấp tốc chở các uỷ viên Trung ương về dự họp. Khrushev phái người của mình đón đường họ và thông báo rõ tình hình mọi chuyện. Và tương quan lực lượng dần dần đã không thuộc phe các vị lão thành. Để đề phòng mọi bất trắc, Zhukov ra lệnh cho Tư lệnh Quân khu Moscow chuẩn bị sẵn sàng.

Khi vị Tư lệnh này, tướng Saburov báo cáo rằng hình như có các đơn vị đang tiến về thủ đô, Bộ trưởng nói một câu được báo chí trích dẫn nhiều lần: “Đừng nói gì tiến về Moscow, ngay cả động đậy cũng không được phép nếu như chưa có lệnh của tôi”.

Câu nói này về sau đã làm hại Zhukov, còn trước mắt thì nó cứu vãn được tình hình. Mọi người đều hiểu rằng Bộ trưởng Quốc phòng đứng về phía Khrushev. Và chính Zhukov là người đầu tiên phát biểu tại hội nghị khai mạc ngày 22/6. Sau bài phát biểu đó, không một ai còn đề cập đến việc thay thế Khrushev. Thừa thắng, người ta lên án Malenkov, Molotov cùng toàn bộ “nhóm chống Đảng” và đưa những người này ra khỏi Đoàn Chủ tịch.

Khrushev không quên lời hứa: Zhukov được bầu làm uỷ viên chính thức Đoàn Chủ tịch. Nhưng vẻn vẹn có 4 tháng.

Nguyên Phong

Ba thất bại tình báo lớn nhất của Liên Xô

Một trong những nguyên nhân chủ chốt dẫn đến thất bại trong hoạt động tình báo ở nước ngoài của Liên Xô là việc tuyển mộ những người cộng sản sở tại.