Về điều này, trao đổi với VietNamNet, PGS.TS Nguyễn Xuân Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học (Bộ GD-ĐT) cho hay, chương trình giáo dục phổ thông mới (chương trình phổ thông 2018) thiết kế dạy học 2 buổi/ngày đối với học sinh tiểu học. Chính vì vậy, trong trường tiểu học thì không thể tổ chức dạy thêm, học thêm. Còn đối với cấp THCS và THPT, chương trình đang thiết kế học 1 buổi/ngày, bởi cơ sở vật chất và điều kiện hiện nay chưa thể đảm bảo. Cụ thể, hiện chưa đáp ứng được tỷ lệ trung bình mỗi lớp 1 phòng học.

“Phải khẳng định với thời lượng học tập như thế trên trường, bắt buộc phải đáp ứng đủ những nội dung, yêu cầu cần đạt của chương trình đối với học sinh. Tức là bản chất, không cần đi học thêm, học sinh cũng được đảm bảo thụ hưởng những yêu cầu cần đạt của chương trình. Trường nào không đảm bảo điều này thì trường đó không hoàn thành nhiệm vụ. 

Tuy nhiên, khi học sinh đã học và đáp ứng yêu cầu cần đạt của chương trình phổ thông 2018 nhưng có nhu cầu học tập thêm ở trong và ngoài nhà trường để nâng cao năng lực ở một số môn học lại là câu chuyện khác. Việc này là nhu cầu có thực, chính đáng và Bộ GD-ĐT ra quy định để quản lý những việc đó. Tức là việc học thêm, nếu có, không phải nhằm mục tiêu để đạt được yêu cầu của chương trình”, ông Thành nói.

Do đó, theo ông Thành, việc học thêm là sự tự nguyện của người dân.

“Trường nào tổ chức dạy thêm, học thêm, phải nói rõ lý do, mục tiêu hướng đến là gì. Như vậy, lý do không thể là để đảm bảo đạt mục tiêu của chương trình phổ thông”, ông Thành nói.

Trước lo ngại của phụ huynh khi trường tổ chức học thêm dù có lý do chính đáng, đúng mục tiêu, nhưng vô tình khiến học sinh quá tải, ông Thành cho hay:

“Việc này cha mẹ học sinh phải tính toán. Việc học thêm với bản chất không nhằm đáp ứng mục tiêu chương trình mà nhằm phát triển hơn về năng lực của con em có lẽ nếu cần cũng chỉ 1-2 môn. Bộ GD-ĐT quy định về việc dạy thêm, học thêm nhằm đảm bảo việc này nếu có diễn ra thì được thực hiện minh bạch, tự nguyện, chứ không phải là khuyến khích học sinh phải đi học thêm”, ông Thành nói.

Ông Thành cũng khuyên phụ huynh không cần ôm đồm cho con học thêm quá nhiều. “Các bậc phụ huynh cần xem xét con mình có hứng thú, sở trường về lĩnh vực gì, chứ không thể thích mọi thứ, mọi môn. Bộ GD-ĐT dự thảo quy định để hướng tới việc tự nguyện, đúng mong muốn thực sự của học sinh. Nhưng kể cả có nhu cầu thực sự, phụ huynh và học sinh cũng không nên mong muốn nhiều thứ quá. Việc đăng ký học thêm quá nhiều hoàn toàn không cần thiết và các con cũng không đủ sức để học. Điều quan trọng nhất là phải có thời gian để học sinh ‘tiêu hóa’ được khối lượng kiến thức, phát triển được năng lực. Việc cho con học nhiều, không ‘tiêu hóa’ được vừa ảnh hưởng sức khỏe vừa tác dụng ngược việc học”, ông Thành đưa lời khuyên.

Theo ông Thành, chương trình phổ thông 2018 được thiết kế nhằm hướng tới phát triển năng lực, phẩm chất học sinh. Theo đó, kiến thức mới chỉ là điều kiện cần, là nguyên liệu và phải được vận dụng, thực hành mới trở thành năng lực của học sinh. 

Ông Thành cũng muốn nhắn nhủ thông điệp tới các phụ huynh: “Cha mẹ học sinh phổ thông bây giờ hầu hết là công dân thế hệ mới, sống trong thời đại mới với môi trường công nghệ. Vì vậy cần nhận thức và đủ sự tự tin, bản lĩnh để quyết định con mình cần và có xu hướng về điều gì thì học thêm cái đó mà thôi. Đừng hoang mang khi thấy con người ta đi học thêm môn này môn kia rồi đăng ký theo.

Sự phân công lao động trong xã hội là rất rõ ràng và nếu đánh giá đúng năng lực của con mình để chọn hướng đi phù hợp mới là lý tưởng của mỗi gia đình. Cái gì cũng muốn con giỏi như những thế mạnh của tất cả các bạn khác, rồi đăng ký học thêm cho bằng được thì chỉ làm hại chính con mình. Cần chọn hướng nào mà con mình có lợi thế nhất”.

Sửa quy định để tránh học sinh bị ép học thêm, không cấm dạy thêm chính đáng

Lưu ý thế giới còn nhiều khó khăn, bất định, lạm phát cao, lãi suất tăng cao, tăng trưởng dự kiến tiếp tục suy giảm, bà Georgieva cho rằng, Việt Nam cũng đang chịu tác động tiêu cực từ tình hình này.

Để vượt qua những khó khăn, thách thức hiện nay, Thủ tướng và Giám đốc điều hành IMF nhất trí cần có những giải pháp toàn diện cả về chính trị, kinh tế, bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định.

Trong đó, cần nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường đoàn kết quốc tế, đề cao chủ nghĩa đa phương và tiếp tục đẩy mạnh hội nhập quốc tế; chia sẻ quan điểm các nước cần chung tay tìm kiếm những động lực mới cho tăng trưởng, tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ.

Đồng thời, huy động các nguồn lực để mở rộng sản xuất kinh doanh, tạo thêm việc làm cho người dân, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, không chính trị hóa các vấn đề kinh tế và khoa học công nghệ.

Cùng với đó, là tăng cường ký kết, đàm phán các hiệp định thương mại tự do, gỡ bỏ các rào cản thương mại nhằm tạo thuận lợi cho lưu thông hàng hóa toàn cầu; xử lý các vấn đề khác biệt một cách hòa bình, hợp tác; đẩy mạnh huy động các nguồn lực cho phát triển thông qua hợp tác công – tư.

Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam nhấn mạnh, Việt Nam đang và sẽ tiếp tục triển khai các nhóm giải pháp nêu trên nhằm đạt các mục tiêu duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, giữ đà tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, kiểm soát nợ công.

Cạnh đó, Việt Nam thực hiện chính sách tiền tệ linh hoạt, hiệu quả; chính sách tài khóa có trọng tâm trọng điểm; thúc đẩy đầu tư cả trong nước và ngoài nước, nhất là đầu tư của khu vực nhà nước. 

Việt Nam cũng sẽ phối hợp, kêu gọi các trung tâm kinh tế lớn, trong đó có ASEAN, chung tay thực hiện các giải pháp nêu trên.

Bà Kristalina Georgieva chia sẻ, thời gian tới IMF sẽ tiếp tục có những giải pháp nhằm giúp các nền kinh tế thành viên tăng cường khả năng chống chịu trước các cú sốc trong tương lai. 

Giám đốc điều hành IMF mong ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng sẽ phát huy vai trò kết nối các nền kinh tế và có tiếng nói mạnh mẽ hơn trong việc thúc đẩy hợp tác toàn cầu.

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, Việt Nam sẵn sàng chung tay cùng IMF triển khai các biện pháp nhằm thúc đẩy phục hồi kinh tế. Đồng thời, mong IMF tiếp tục giúp đỡ Việt Nam về tư vấn, hoạch định chính sách và hỗ trợ kỹ thuật để Việt Nam đạt được các mục tiêu phát triển đã đề ra trong thời gian tới.

Chính phủ Việt Nam luôn lắng nghe

Tối cùng ngày, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tiếp lãnh đạo các tập đoàn lớn của Indonesia gồm Ciputra, Traveloka, Modena. 

Trước đề nghị của các doanh nghiệp liên quan đến thủ tục hành chính, Thủ tướng lưu ý doanh nghiệp cần phối hợp chặt chẽ với các địa phương, cơ quan liên quan như Bộ Kế hoạch và Đầu tư để được hướng dẫn, hỗ trợ cụ thể và thực hiện các chính sách khuyến khích, ưu đãi theo quy định của pháp luật, trên tinh thần bình đẳng và đơn giản hóa thủ tục, tránh rườm rà cho nhà đầu tư. 

Thủ tướng mong các tập đoàn phát huy hơn nữa trách nhiệm xã hội, nhất là trong bối cảnh khó khăn; góp phần thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ, tăng năng suất lao động; tích cực góp ý xây dựng và hoàn thiện thể chế, pháp luật. 

Riêng trong lĩnh vực bất động sản, Thủ tướng cho biết Việt Nam đang khuyến khích phát triển phân khúc nhà ở công nhân, nhà ở xã hội, nhà ở cho người thu nhập thấp.

Thủ tướng khẳng định, Chính phủ Việt Nam luôn lắng nghe, nắm bắt các khó khăn, vướng mắc để tháo gỡ, xử lý, tạo điều kiện thuận lợi nhất để các nhà đầu tư hoạt động hiệu quả, bền vững, bảo toàn vốn và có lãi, trên cơ sở hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro giữa các bên, thành công của nhà đầu tư là thành công của Việt Nam.

Thủ tướng đề nghị Indonesia công nhận nỗ lực của Việt Nam về quản lý tàu cá

Tuy vậy, việc dạy thêm ngoài trường thường không được khuyến khích, vì điều này có thể dẫn đến xung đột lợi ích hoặc cơ hội không đồng đều cho học sinh. Mục tiêu chính của giáo dục Nhật Bản vẫn là duy trì công bằng và đảm bảo tất cả học sinh đều có quyền tiếp cận nền giáo dục chất lượng.

Thay vào đó, giáo viên Nhật Bản thường hỗ trợ học sinh thông qua các câu lạc bộ sau giờ học và các hoạt động ngoại khóa. 

Tuy nhiên, các hoạt động này thường được tổ chức như một phần của chương trình giảng dạy chính thức và đảm bảo sự phù hợp với các mục tiêu giáo dục của nhà trường.

Singapore

Bộ Giáo dục Singapore quy định các trung tâm dạy thêm cho 10 học sinh trở lên phải đăng ký với Bộ. Quá trình đăng ký yêu cầu các trung tâm phải tuân thủ các tiêu chuẩn cụ thể về cơ sở hạ tầng và an toàn cháy nổ.

Giáo viên làm việc tại các trung tâm này cũng phải đăng ký lý lịch và trình độ với cơ quan giáo dục. Bộ áp dụng các điều kiện khắt khe, từ chối chấp nhận bất kỳ trường hợp nào vi phạm chuẩn mực nghề giáo và vi phạm pháp luật, đặc biệt là tội phạm tình dục. 

Tuy nhiên, Singapore cũng nhận thấy tầm quan trọng của giáo dục bổ trợ trong việc giúp học sinh đạt mục tiêu học tập. Các trường thường tổ chức những lớp học thêm hoặc các buổi học bổ trợ, đặc biệt là cho những học sinh cần sự hỗ trợ. Những buổi học này được tiến hành trong khuôn khổ của nhà trường và không thu phí, đảm bảo tính tiếp cận cho tất cả học sinh.

Hàn Quốc

Tại Hàn Quốc, chi phí tăng cao cho ngành công nghiệp giáo dục ngoài trường học đã trở thành một vấn đề đáng lo ngại, khi 20% hộ gia đình có thu nhập cao nhất chi tiêu khoảng 1,14 triệu won (khoảng 21,3 triệu VNĐ)/tháng cho giáo dục tư nhân. Mặc dù số lượng học sinh giảm nhưng tổng chi tiêu cho giáo dục tư nhân đã đạt 26 nghìn tỷ won (khoảng 486 nghìn tỷ VNĐ) vào năm 2022, tăng 10% so với năm trước, theo Korea Times.

Giới chuyên gia nước này nhận định, hệ thống giáo dục công Hàn Quốc ngày càng không đáp ứng được nhu cầu của học sinh, khiến các bậc phụ huynh và thậm chí cả giáo viên phải phụ thuộc rất nhiều vào các trung tâm dạy thêm tư nhân, được gọi là "hagwon" (các học viện tư thục sau giờ học).

Thậm chí, một số giáo viên còn khuyên phụ huynh đưa con đến học tại hagwon đối với những môn các em gặp khó khăn, thay vì hỗ trợ thêm trong trường học.

Trước đây, trường học mở các lớp học thêm và các buổi tự học vào buổi tối. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào hagwon đã chuyển trách nhiệm này ra khỏi trường học, khiến học sinh ưu tiên làm bài tập của hagwon hơn là bài tập của trường và thậm chí dẫn đến việc các em ngủ gật trong giờ học chính thức.

Mặc dù giáo viên có trình độ và tận tâm nhưng chính sách trong hệ thống giáo dục công khiến họ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc khuyến khích việc học hagwon. 

Các quy định quản lý hagwons bao gồm giới hạn các lớp học trước 22h để đảm bảo học sinh được nghỉ ngơi đầy đủ. Học phí được giới hạn và hagwons phải tuyển dụng các giảng viên có trình độ. 

Tính minh bạch được thực hiện thông qua việc báo cáo bắt buộc về học phí và lịch học, các tài liệu học tập được sử dụng... Cơ quan giáo dục địa phương cũng thường xuyên thanh tra.

Trung Quốc

Tháng 8/2021, Trung Quốc đã ban hành các quy định đối với các tổ chức đào tạo ngoài giờ học. Theo đó, các tổ chức đang hoạt động phải chuyển sang hình thức phi lợi nhuận và các quy định nghiêm ngặt được áp dụng cho hoạt động và nội dung các khóa học.

Các lớp học thêm không được tổ chức vào cuối tuần, ngày lễ quốc gia, ngày nghỉ học của học sinh và sau 9 giờ tối. Nội dung đào tạo không dựa trên chương trình giáo dục nước ngoài hay dạy trước chương trình năm học.

Tháng 9/2023, Bộ Giáo dục Trung Quốc công bố rằng các dịch vụ dạy học, gia sư ngoài giờ không có giấy phép có thể phải đối mặt với mức phạt lên tới 100.000 NDT (khoảng 349 triệu VNĐ).

Tháng 2/2024, Bộ Giáo dục Trung Quốc xin ý kiến về Dự thảo Quy định về Quản lý Đào tạo ngoài trường. Dự thảo mới này tiếp tục hướng trọng tâm vào ngành dạy thêm sau một cuộc cải cách rộng lớn hơn được khởi xướng vào giữa năm 2021.

Lần đầu tiên, các quy định trong dự thảo định nghĩa rõ ràng về giáo dục ngoài giờ học, xác định đây là các hoạt động giáo dục được tổ chức ngoài hệ thống trường học chính thức, nhằm cải thiện kết quả học tập hoặc phát triển sở thích và tài năng của học sinh từ mẫu giáo đến trung học. 

Các quy định thiết lập khung quản lý và phân loại các tổ chức dạy thêm ngoài giờ, phân biệt giữa dạy thêm học thuật theo chương trình và dạy thêm không học thuật. 

Các cơ sở giáo dục ngoài giờ phải trải qua quy trình cấp phép và phê duyệt để có “Giấy phép tổ chức đào tạo ngoài trường học”, đồng thời phải hoạt động dưới dạng tổ chức phi lợi nhuận nếu cung cấp dạy thêm học thuật. 

Các dịch vụ dạy thêm trực tuyến cũng cần được phê duyệt từ cơ quan giáo dục cấp tỉnh.

Một điểm quan trọng của các quy định là việc hạn chế thời gian dạy thêm ngoài giờ. Các buổi học phải được tổ chức ngoài giờ học chính thức và không được diễn ra vào các ngày lễ quốc gia hoặc kỳ nghỉ của trường. Các cơ quan giáo dục cấp tỉnh có thể đặt thêm hướng dẫn về thời gian và độ dài của các buổi học này.

Ngoài ra, các quy định cấm các đơn vị này tổ chức các kỳ thi hoặc cuộc thi, không được công khai kết quả học tập hoặc xếp hạng của học sinh. 

Chi phí cho dạy thêm học thuật phải tuân thủ các hướng dẫn về giá của chính phủ, trong khi các dịch vụ dạy thêm khác cần đăng ký với các cơ quan liên quan. Phí thu được chủ yếu được sử dụng cho hoạt động vận hành, phải đảm bảo tính minh bạch và được giám sát.

Để thực thi các quy định này, một nền tảng giám sát quốc gia sẽ được thiết lập để theo dõi các tổ chức dạy thêm ngoài giờ. Các tổ chức này phải cập nhật thông tin liên quan trên nền tảng. 

Các tổ chức, cá nhân, cơ quan quản lý giáo dục địa phương vi phạm quy định, bao gồm việc dạy thêm không được phép hoặc quản lý yếu kém, sẽ phải chịu trách nhiệm theo luật giáo dục và các quy định liên quan.