Bộ tứ trạng nguyên bật mí bí quyết thành công

Nhà bảo tồn sinh thái học Meredith Root-Bernstein, đồng tác giả của nghiên cứu phát hành trên tạp chí Mammalian Biology, đã tình cờ có phát hiện này ở một sở thú tại Paris, khi cô đã chứng kiến con lợn tên Priscilla đang đào đất bằng một que củi ngậm trong mồm.

“Nó ngậm một vài chiếc lá, di chuyển chúng sang một chỗ khác trên mỏm đất, và dùng mũi đào một chút”, Root-Bernstein viết trong bản ghi chép quan sát. “Sau đó nó ngoạm một thanh củi dẹt khoảng 10cm x 40cm nằm trên đất, dùng đó để đào, lật đất lên và đẩy đất ra phía sau”.

Root-Bernstein thích thú đến nỗi đã quay lại thăm sở thú này nhiều lần trong các năm 2015, 2016 và 2017 cùng một đội ngũ các nhà nghiên cứu. Họ đưa các vật liệu vào chỗ ở của đàn lợn để xem Priscilla và các ‘bạn cùng chuồng’ của nó sẽ phản ứng thế nào với các công cụ.

Trong chuyến thăm đầu tiên của các nhà nghiên cứu, các con vật đã không làm gì nhiều với các dụng cụ. Nhưng đến năm 2016, Priscilla và ‘con gái’ của nó đã di chuyển các que củi với một động tác như đang chèo thuyền, để đào đất và xây tổ.

Bạn của Priscilla, Billie, cũng đã dùng que củi để đào đất, nỗ lực của anh chàng này được các nhà nghiên cứu cho là “vụng về” hơn các con cái trong đàn.

Gia đình lợn hoang trong nghiên cứu của cô Meredith Root-Bernstein

Trong thí nghiệm năm 2017, một lần nữa Priscilla lại dùng que củi để đào tới 7 lần. Tuy nhiên, nghiên cứu này cũng lưu ý rằng việc đào đất bằng que củi thường không có hiệu quả bằng việc đào bằng mõm và móng guốc. Vậy thì tại sao đàn lợn lại sử dụng công cụ này?

Có thể đơn giản là chúng thích làm việc đó. Các nhà khoa học cho biết đàn lợn có thể coi việc sử dụng được công cụ là một thành tích khiến chúng cảm thấy vui. Và nó dường như cũng không làm ảnh hưởng gì đến việc xây tổ cả. Hay có thể là hành vi này thực chất lại có lợi cho việc xây tổ, chỉ là con người chưa biết vì sao. Nghiên cứu này đã không xác định được tại sao đàn lợn cứ tiếp tục dùng que củi để đào đất.

Dù ở trong trường hợp nào thì hành vi này nhiều khả năng cũng đã được học theo trong gia đình Priscilla. Lợn hoang Visayan sống trong các hộ gia đình và cũng giống như trẻ em, chúng quan sát người khác để xem những gì là đúng và làm theo.

Root-Bernstein cho biết rất ít loài động vật được ghi nhận biết cách sử dụng công cụ để mang lại lợi ích. Các loài linh trưởng như vượn và đười ươi dùng dụng cụ để tìm kiếm thức ăn. Nhưng lợn sử dụng công cụ là việc gần như chưa từng được biết đến trong giới khoa học.

Ngoài việc khẳng định thêm về trí thông minh của loài lợn, phát hiện này cũng cung cấp các manh mối cho thấy nhận thức có thể tiến hoá như thế nào, và mối liên hệ giữa các sinh vật và môi trường sống của chúng.

“Chúng ta nghĩ rằng, chỉ có con người mới có thể thao túng môi trường xung quanh để tạo ra các thay đổi trong cuộc sống, nhưng bằng nhiều cách khác nhau, các loài động vật khác cũng làm được việc này”, cô cho biết.

Anh Thư

Ngót 20 năm thiên di từ miền quê Hà Tĩnh đến mảnh đất Kinh Kỳ, sống và viết mãnh liệt, sau 11 tác phẩm, thì có lẽ tạp văn Thương những xa xôilà một sự trải bày đủ đầy nhất của nhà văn Như Bình về chính mình.

Con người ta, cần cả một cuộc đời để trưởng thành, cả những chuyến đi xa, những rời bỏ để ngoái lại, để nhớ thương, để tha thiết đáp đền ân huệ đã được sinh ra. 21 khúc thương niêm trong 146 trang nhớ, Như Bình đã tự bứt da thịt mình để bày biện một kí ức bộn bề. Những khúc nhôi đoạn trường của chị, tôi đọc mà ứa lệ vì chân thực.

Ngót 200 trang văn, chưa bao giờ thôi nhỏ lệ

Như Bình hơn 10 năm mới ra sách, nhưng thực chất Thương những xa xôicòn hơn thế, được hoài thai từ khi chị còn là một đứa bé chân trần, tóc cháy nắng, chạy dưới cánh đồng quê Hà Tĩnh ngút ngát gió, bời bời cát trắng.

Chị ngồi từ hiện tại để cái cây thương nhớ hôm qua trổ mầm xanh biếc. Cuốn tạp văn mà mỗi trang như mỗi ô cửa, chị chạm vào những vóc hình thân thuộc, thương đến xót xa. Về mẹ, cả đời tảo tần dốc sức nuôi đủ đàn con 5 đứa, vuông lụa mịn hay tấm lưng đổ bóng thời gian trùm lên bậu cửa, hiên nhà, bờ sông trảng cát, đã gọi những cơn nắng chang chang. Người cha thư sinh, đàn hay, hát giỏi, văn võ đủ cả, yêu vợ thương con, đào hoa trong cả nỗi thương vay của thiên hạ. Ông, bà, rồi những o, những cậu, những chú, cả người bạn học… hiện lên trên trùng trùng, lớp lớp kí ức tuổi thơ sống động, vẽ vào Như Bình một khắc khoải, tiếc thương.

Ngoài kia, dưới lớp sương mù quá vãng, có những ngôi mộ nằm lại giữa mênh mông. Khi chị mở cánh cửa xa ngái ấy, cái bản lề run lên dưới lớp mọt thời gian. Hương xưa xao xác đầy lồng ngực. Chị muốn ở lại, muốn rời đi, muốn bứng bao da diết nhớ trong veo ấy về ngôi nhà mình. Nhưng họ đã về cát bụi chỉ máu thịt ở lại trong chị.

Sách Thương những xa xôi.

Như Bình trong ngót 200 trang văn, chưa bao giờ thôi nhỏ lệ. nước mắt thấm trên những khuôn mặt người thân. Những người có cả một bầu trời đỏ dậy miền Trung nhưng suốt đời chẳng mấy chốc cất nỗi cơ cực đi mà ngó lên viễn thẳm, có cả khung trời mùa xuân hoa trái dâng hương nhưng chẳng thảnh thơi nuôi nhựa xuân trong lồng ngực. Những nếp tranh luôn vắng vẻ vì con người còn mải miết trong bùn đất. Đến mức, như thể cái nghèo giăng bẫy khắp chốn, chạy kiệt quệ họ vẫn không ra khỏi.

Nhưng đất nghèo nuôi chí lớn. Như Bình đã họa lại cả một thời thiếu thốn, đến cái cây ở vườn nhà chị cũng chưa bao giờ lớn đủ trong cái ngưỡng tự nhiên mà trời ban tặng. Để nhắc đến miền Trung là nhắc đến dải đất, mà mỗi hạt cát cũng đủ căng mình gánh nắng gió, con người nơi ấy đã thắt lưng buộc bụng, ra khỏi đói nghèo, bằng quyết chí đổi đời, bất chấp nghiệt ngã của số phận giáng xuống. Hoàn cảnh không lôi tuột họ xuống hố mà chỉ khiến họ can trường và kiêu hãnh trưởng thành vượt bậc.

Lần lần từng con chữ Như Bình, thấy hiển hiện một gia đình yêu thương kiểu mẫu. Cha mẹ chị đi trong những nỗi mất mát quá lớn, kì hôn nhân dài đến 10 năm éo le khó sinh con, rồi núm ruột đỏ hỏn vừa ra khỏi lòng mẹ đã tắt sự sống. Cha vẫn yêu thương che đỡ cho mẹ, trước mọi rìu búa dư luận, những soi xét lạnh lùng, tàn nhẫn. Bù đắp cho niềm tin nuôi bằng nước mắt ấy là đàn con 5 đứa, ai nấy đều học hành bài bản và có vị trí xã hội. Cả một đoạn trường nhọc nhằn mà khi nhắc lại ai nấy đều bùi ngùi. Người dân quê chị còn nhắc đến gia đình họ Lê ấy trong niềm tự hào.

Nỗi thương cha, nhớ mẹ của Như Bình đã thêu vào khung trời năm tháng những sợi chỉ ngào vị mặn mòi. Người mẹ thông minh, buôn bán nhanh nhạy nhưng thất học, cả đời đàn bà tất tả xuôi ngược để lo cho đàn con ấm bụng và được học hành. Đến nỗi, tấm lụa đẹp mịn màng, mãi nằm lại trong cái rương kỉ niệm, bởi mẹ tiết kiệm, vì cả đời mẹ có mấy chốc được thảnh thơi mà ngắm nghía, chăm chút bản thân. Khi các con bù đắp được, là lúc thời gian đã vít còng lưng mẹ. Dấu ấn cả một thời gian khổ đã mang trên tấm lưng bà mẹ nhọc nhằn. Mảnh lụa đã mủn đi, nhưng bụi mục đã găm vào Như Bình niềm ân hận và nỗi thương mẹ đến xót xa.

Mỗi lần lật lại kí ức, chị lại chạm vào tấm lua mẹ không bao giờ được mặc. Tất cả đã khiến Như Bình bằng mọi giá phải học tập và lao động để vượt lên hoàn cảnh. “Tấm lụa đẹp như chỉ có trong cổ tích. Mẹ cất kỹ dưới đáy rương, một năm đến Tết, mẹ giở rương ra một lần cho chúng tôi sờ vào tấm lụa hồng ấy một lát, để cảm nhận hít hà về một thứ gì đó thuộc về cái đẹp và xa xỉ”. Viết về mẹ, Như Bình nhắn những đứa con: hãy biết yêu thương và đừng để yêu thương trở nên muộn mằn, vô nghĩa.

Cả đời âu lo của mẹ, được bù đắp bởi cha, một người đàn ông tử tế, vào đời với gia tài đàn ông vô giá: mảnh khảnh thư sinh, tài hoa, đàn hát, văn võ đủ cả. Nhưng số phận phóng tay đấy, rồi lại keo kiết có thừa, cha mẹ lận đận đường con cái. Hàng chục năm mỏi mòn chờ kết trái tình yêu. Tuyệt vọng, hy vọng, mất mát, vỡ òa hạnh phúc. Gia đình chị đã nức tiếng một vùng bởi có đến 5 người con đỗ đại học.

Mỗi mùa vu lan là mỗi day dứt Như Bình. Từng câu chữ chậm trôi giữa đôi bờ nhớ, quên. Nhớ những tháng ngày hạnh phúc, “Cha mạnh mẽ, ngang tàng như sóng ở sông Ngàn Mọ quê mình. Cha là thầy giáo dạy môn toán cho nhiều học sinh đi thi học sinh giỏi, nhưng cha lại cũng giỏi võ trong xã không ai bằng. Thời Pháp, cha là đấu sĩ chuyên đánh võ ở các võ đài của Pháp để kiếm thêm thu nhập cho mẹ nuôi các anh. Cái cách mà cha sống ngang tàng, lãng tử, bảo vệ các con, bảo vệ kẻ yếu, đánh lại những kẻ chuyên đi bắt nạt người khác cũng thành giai thoại ở quê mình”. Bóng dáng cha mẹ thấp thoáng sau bao sợi ngâu buồn, vĩnh viễn gieo nức nở xuông nhân gian. Đứa con Như Bình như thể đã quên khoảnh khắc sống của mình để níu bám vào song thân để được trở về thời thơ bé, nghe cha khỏa nước trên sóng sông Ngàn Mọ, ngắm dáng mẹ lẫn vào khuya sâu bên mảnh vườn quê. Chỉ những con chữ nhỏ bé mới có sức mạnh nối dài linh cảm giữa hai cõi đến thế. Cuộc sống nào cũng bắt đầu từ vô hình rồi đến hữu hình. Kiếp luân hồi cứ tiếp nối tiếp nối nhau.

Trang sách Như Bình bước ra o Khuyên, người mà gia tài đầy ắp nỗi bất hạnh đàn bà, nhưng giàu có tình yêu của những người ruột thịt. Đến nỗi trong cơn mộng du hoảng loạn, o đã tìm cho mình con đường giải thoát bằng cái chết ở quốc lộ. Cái chết với những người kiệt cùng lại là một ân huệ. O Khuyên khiến chị nhớ lại “những thời đoạn sóng gió, cuộc sống chưa bình yên, tôi rơi vào rối loạn âu lo mất phương hướng trầm trọng”. Như Bình thương o Khuyên, và tất cả đàn bà trên thế gian này, thương mình. O Khuyên khiến độc giả cảm thương nhưng vô cùng trân trọng cách o gói ghém đời mình chi chút trong những món đồ cũ kĩ “Mở ra thấy đó là tấm bằng khen cài Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng Nhất của o. Trên tấm huân chương là chiếc phong bì ghi “Tiền làm quách khi chết”. Mở phong bì ra có chín triệu đồng”. Đời ai rồi cũng mở, cũng gói, nhưng Như Bình mở trang văn đàn bà miền Trung của một thời quá vãng đã để lại một dư vang nước mắt ngậm ngùi và trân trọng.

Nhà văn, nhà thơ Như Bình. Nguồn ảnh: Phụ nữ Việt Nam.

Mượn con chữ để gửi lòng biết ơn

Là một họa sĩ, kí ức chị có khi được vẽ bằng sắc hoa học trò: bằng lăng tím nhức nhối. Mùa học trò trong veo, hồn nhiên lại khắc trong chị nỗi đau mất đi người bạn học. Gom bao nhiêu sắc tím mực mồng tơi để viết về tình bạn ấy? Những đứa trẻ một thời đi về trên những con đường gầy gò luồn vào xóm cát, mỗi vết chân đến với cổng trường theo đòi con chữ như những cánh sao. Số phận dẫn chúng đến với chốn riêng, người thắp sáng, kẻ nhập nhòa, đó là những tình trong trẻo và ngây thơ nhất.

Nhưng người bạn của chị đã ra đi ở độ tuổi mùa xuân cuộc đời. Bằng lăng tím đã cứa vào tim chị, nỗi buồn mất não nùng. “Ngày ấy, trong giàn giụa nước mắt đau thương, tôi đã nghĩ không hiểu sao, thiên nhiên có thể vô tâm mà đẹp não nùng trong ngày bạn tôi từ biệt tuổi thanh xuân để về trời. Tôi đã hận cả mùa hè thành Vinh, giận cả màu đỏ nhức nhối của hoa phượng, và màu tím của bằng lăng. Cái chết tháng Năm của bạn đã để lại trong lòng tôi vết thương sâu của mùa hè. Vết thương màu hoa phượng. Vết thương màu hoa bằng lăng”.

Như Bình là một người đàn bà đầy dậy cảm. Những điều giản dị, nhỏ bé trong đời lại gọi, chạm và cứa vào hồn chị. Sau những tất tả đời thường, chị trở về tổ ấm yêu thương.

Từ không gian của mình, bên ô cửa nhỏ chị nhìn ngắm thế giới qua tâm hồn mình: “Cửa sổ là đôi mắt của ngôi nhà, là tâm hồn của cái không gian ấm áp được gọi là gia đình bé mọn. Cửa sổ nhà tôi luôn mở khi tôi trở về nhà, có khi mở cả những ngày mưa, những mùa đông hun hút lạnh… Nếu bạn đứng ở khung cửa sổ, áp má vào cửa kính nghe mưa chảy đầm đìa tràn trề trên gương mặt mình, chỉ cách có một tấm kính mỏng, bạn sẽ thấy dịu lòng biết bao khi ngoài kia bão tố đang tràn về và mình ở phía sau một khung cửa sổ bình yên ấm áp”.

Thế giới xao động và đầy âm vang. Mà mỗi chuyển động của nó đi vào trong chị dù nhẹ bẫng hay mãnh liệt thì cuối cùng sau mỗi trường đoạn, đủ đầy cảm xúc sẽ đến với độc giả, viết là cách thương yêu chan chứa.

Như Bình qua Thương những xa xôiđã mượn con chữ để gửi lòng biết ơn sâu sắc về gia đình, bạn, quê hương cả những người, những điều chị gặp dọc hành trình cõi người, tất cả để có một Như Bình của hôm nay. Nghệ sĩ, khi đã chín, chữ của họ là một trái thảo. Cái cách Như Bình trải bày tâm hồn mình ấy, chính là phẩm hạnh nghệ sĩ của chị. Và dù có tài hoa, danh tiếng đến đâu, mà quên những yêu thương, lơ đễnh với những máu thịt của đời mình, ấy cũng là một mất mát, nhẫn tâm.

Dưới đây là bài viết của PGS.TS. Bùi Mạnh Hùng.

Trong chương trình giáo dục phổ thông mới của Việt Nam, định hướng tích hợp trước hết được thể hiện ngay trong nội bộ một môn học, chẳng hạn trong chương trình môn Ngữ văn sẽ có sự tích hợp giữa các kỹ năng đọc, viết, nói và nghe; tích hợp giữa kiến thức văn học và kiến thức tiếng Việt trong quá trình dạy học các kỹ năng này.

Điểm mới của chương trình giáo dục phổ thông lần này là có một số môn tích hợp ở trung học cơ sở, đó là môn Lịch sử và Địa lý và môn Khoa học tự nhiên (Ảnh: Đinh Quang Tuấn)

Tuy nhiên, trong giai đoạn công bố chương trình giáo dục phổ thông tổng thể, “tích hợp liên môn” gây nhiều chú ý hơn vì xuất hiện một số môn học mới. 

Trong chương trình cấp tiểu học hiện hành, các môn Tự nhiên và Xã hội ở các lớp 1, 2, 3; môn Lịch sử và Địa lý, môn Khoa học ở các lớp 4, 5 vốn đã có tính tích hợp. Trong chương trình giáo dục phổ thông mới, tính tích hợp trong những môn học này sẽ thể hiện rõ nét hơn thông qua các chủ đề chung giữa các “phân môn”. 

Điểm mới của chương trình giáo dục phổ thông lần này là có một số môn tích hợp ở trung học cơ sở, đó là môn Lịch sử và Địa lý và môn Khoa học tự nhiên. Khác với các môn tích hợp ở tiểu học, hai môn tích hợp ở trung học cơ sở gây nhiều băn khoăn, xoay quanh những vấn đề như: 

1) Tích hợp các môn truyền thống thành một môn thì có phải vẫn có 2 hoặc 3 chương trình và những cuốn sách giáo khoa riêng rẽ hay không? 

2) Một giáo viên dạy toàn bộ môn tích hợp hay mỗi giáo viên dạy một phân môn: Lịch sử, Địa lý, Vật lý, Hóa học, Sinh học? 

3) Các môn vốn chẳng có gì chồng chéo, giao thoa nhau thì vì sao phải tích hợp thành một môn, tích hợp kiểu đó nhằm giải quyết vấn đề gì? 

4) Kiểm tra, đánh giá thế nào?

Chỉ có một chương trình duy nhất

Trước hết, xin khẳng định, môn Khoa học tự nhiên cũng như Lịch sử và Địa lý ở trung học cơ sở chỉ có một chương trình duy nhất. Việc biên soạn mỗi môn tích hợp như vậy thành một cuốn sách giáo khoa hay nhiều cuốn khác nhau là lựa chọn của các nhà xuất bản và tác giả sách giáo khoa; chương trình không quy định. 

Dù thế nào đi nữa thì các phân môn trong Khoa học tự nhiên cũng như trong Lịch sử và Địa lý không phải là sự lắp ghép cơ học. Trong chương trình của mỗi môn, các mạch nội dung cố gắng kết nối ở mức có thể để: tránh trùng lặp; kiến thức và kỹ năng của phân môn này giúp làm sáng rõ hơn kiến thức và kỹ năng của phân môn kia; giúp học sinh vận dụng các kiến thức, kỹ năng của từng phân môn để giải quyết các vấn đề đòi hỏi cách tiếp cận liên môn. 

Trong các mục tiêu trên, mục tiêu thứ ba là quan trọng nhất, đáp ứng yêu cầu của chương trình theo mô hình phát triển năng lực. Nếu chỉ học để biết kiến thức thì yêu cầu tích hợp không đặt ra. Theo cách đó thì cho dù mỗi phân môn do một giáo viên đảm nhiệm, sách giáo khoa in chung hay tách thành những cuốn riêng biệt thì giáo viên cũng cần biết trong cùng một lớp các phân môn khác đang dạy cái gì và biết khai thác các cơ hội để giúp học sinh vận dụng kiến thức và kỹ năng theo cách tích hợp để giải quyết vấn đề. 

Về tên gọi môn Lịch sử và Địa lý, ý tưởng ban đầu của Ban soạn thảo là có môn Khoa học xã hội ở trung học cơ sở bên cạnh môn Khoa học tự nhiên. Nhưng tên gọi “Khoa học xã hội” không phản ánh đầy đủ nội dung giáo dục về địa lý trong chương trình, vì bên cạnh nhiều nội dung thuộc khoa học xã hội, Địa lý còn một số nội dung có thể xếp vào khoa học tự nhiên. Ngoài ra, đúng như bạn đọc nói, việc gọi tên môn học là Khoa học xã hội có thể bị hiểu lầm là “xóa môn Lịch sử”. 

Trong chương trình phổ thông mới, các phân môn trong Khoa học tự nhiên cũng như trong Lịch sử và Địa lý không phải là sự lắp ghép cơ học (Ảnh: Đinh Quang Tuấn)

Việc gọi tên các môn học không nhất thiết phải “đối xứng” theo cách như nhiều người vẫn nghĩ. Chương trình nước ngoài cũng đã có tiền lệ. Chẳng hạn, trong chương trình giáo dục phổ thông của tiểu bang Massachusetts (Mỹ) có môn Lịch sử và Khoa học xã hội (History and Social Science), California (Mỹ) có môn Lịch sử - Khoa học xã hội (History-Social Science) bên cạnh môn Khoa học (Science). Rõ ràng là những tên gọi này không được lôgic cho lắm. Nhưng người ta vẫn sử dụng, có lẽ vì muốn nhấn mạnh đặc thù của phân môn Lịch sử trong môn tích hợp. 

Tuy trong chương trình Giáo dục phổ thông mới, tên gọi là Lịch sử và Địa lý, chứ không phải Khoa học xã hội như dự kiến ban đầu, nhưng định hướng tích hợp, về cơ bản, không thay đổi. Vấn đề là tính chất tích hợp được thể hiện như thế nào và đến mức độ nào khi xây dựng chương trình môn học. Kết quả còn tùy thuộc vào sự kết nối giữa các chuyên gia xây dựng chương trình.

Giáo viên sẽ thích ứng được

Trong dự thảo chương trình môn Khoa học tự nhiên, nội dung chương trình được thiết kế thành các chủ đề lớn như vật chất, vật sống, năng lượng và sự biến đổi, Trái đất và bầu trời. Các kiến thức và kỹ năng Vật lý, Hóa, học, Sinh học đều được triển khai trong phạm vi những chủ đề khoa học này. 

Trong dự thảo chương trình môn Lịch sử và Địa lý, nội dung chương trình được thiết kế thành hai mạch tương đối độc lập, nhưng Ban soạn thảo cố gắng kết nối để giáo viên và học sinh thấy được mối liên hệ giữa lịch sử và địa lý thông qua việc tìm hiểu, khám phá các sự kiện trong thời gian và không gian. Tính chất tích hợp của môn học này còn được thể hiện qua một số chủ đề chung như Văn minh châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long, Đô thị, Bảo vệ chủ quyền biển đảo Việt Nam, Khám phá các dòng sông lớn trên thế giới... 

Cách thiết kế nội dung chương trình như đã thuyết minh sơ lược trên đây sẽ tăng thêm cơ hội cho học sinh vận dụng kiến thức và kỹ năng theo cách tích hợp để giải quyết vấn đề. 

Một số chuyên gia, nhà giáo dục cho rằng dù không có môn học tích hợp thì trên thực tế nhiều giáo viên vẫn dạy học theo cách tích hợp. Đúng như vậy. Nhưng nếu được thiết kế từ ngay trong nội dung chương trình thì việc dạy học tích hợp sẽ rõ nét hơn, thuận lợi hơn, và trở thành yêu cầu bắt buộc. 

Tích hợp như vậy ban đầu có thể gây thắc mắc và khó khăn cho giáo viên, nhưng sau khi được tập huấn, hướng dẫn dạy học theo chương trình mới thì giáo viên sẽ thích ứng được, nhất là đối với những thầy cô đã tham gia thực nghiệm dạy học tích hợp trong thời gian qua. 

Trong tương lai, các cơ sở đào tạo giáo viên cần có chương trình đào tạo giáo viên dạy học môn tích hợp để một giáo viên có thể dạy toàn bộ môn Lịch sử và Địa lý, một hoặc hai giáo viên có thể dạy toàn bộ môn Khoa học tự nhiên.

Bài kiểm tra chung cho cả môn tích hợp

Về vấn đề kiểm tra, đánh giá thì cần có những khảo sát, thực nghiệm để lựa chọn phương án phù hợp nhất. 

Bước đầu, chúng tôi dự kiến khi hình thành môn tích hợp thì các bài kiểm tra, đánh giá định kỳ như kết thúc học kỳ hay năm học nên là bài chung cho cả môn tích hợp. Các câu hỏi trong bài thi sẽ thiên về kiểm tra, đánh giá năng lực vận dụng tích hợp kiến thức và kỹ năng để giải quyết vấn đề, không phải là ghép nối ba bài thi của ba phân môn thành một, nên bài thi sẽ không dài như một số thầy cô lo ngại. 

"Khi hình thành môn tích hợp thì các bài kiểm tra, đánh giá định kỳ như kết thúc học kỳ hay năm học nên là bài chung cho cả môn tích hợp" -  PGS. TS Bùi Mạnh Hùng (Ảnh: Đinh Quang Tuấn)

Tổ bộ môn Khoa học tự nhiên cũng như tổ bộ môn Lịch sử và Địa lý ở trung học cơ sở cần có những sinh hoạt chuyên môn tổ bộ môn chung để từng bước làm quen với cách chấm các bài thi tích hợp. 

Ban đầu, dạy học tất cả các phân môn trong môn tích hợp thì khó, nhưng với việc tăng cường trao đổi, chia sẻ các ý tưởng giữa các phân môn với nhau thì việc chấm bài thi tích hợp không phải là vấn đề bất khả thi vì kiến thức ở trung học cơ sở không quá sâu. 

Riêng kiểm tra, đánh giá thường xuyên thì thực hiện theo từng phân môn và có trọng số điểm của từng phân môn theo quy định. 

Tài liệu tập huấn dạy học chương trình mới sẽ có hướng dẫn cụ thể về vấn đề này và trao cho nhà trường, giáo viên quyền lựa chọn trên cơ sở hướng dẫn của Bộ GD- ĐT. 

Như vậy, nói nhà trường và giáo viên có quyền chủ động tổ chức dạy học và đánh giá các môn tích hợp không có nghĩa là để cho các cơ sở giáo dục “tự bơi”. Vì vậy, các nhà trường và thầy cô không nên quá lo lắng.

Các trường hợp “môn ghép” chứ không phải “tích hợp”

Cuối cùng, xin nói thêm về môn Nghệ thuật ở 3 cấp học cũng như môn Tin học và Công nghệ ở tiểu học. Đó không phải là những môn tích hợp mà chỉ là những môn học ghép: Ghép Âm nhạc và Mỹ thuật thành môn Nghệ thuật, Tin học và Công nghệ thành môn Tin học và Công nghệ vì các phân môn trong từng môn có mối liên hệ gần gũi với nhau, có thể được gọi bằng một tên chung như trong chương trình của nhiều nước, tuy vấn đề tích hợp rất khó đặt ra đối với những môn học này. 

Mỗi phân môn trong từng môn vẫn có chương trình riêng, sách giáo khoa riêng và giáo viên riêng (hoặc chung). Ghép lại trước hết để thuận lợi cho việc tổ chức dạy học. 

Môn Nghệ thuật cũng như Tin học và Công nghệ chỉ có 2 tiết/tuần (đối với những trường tiểu học chỉ học 1 buổi/ngày thì Tin học và Công nghệ chỉ 1 tiết/tuần). Việc coi đó là một môn sẽ giúp nhà trường có thể tổ chức dạy học Âm nhạc, Mỹ thuật, Tin học, Công nghệ, mỗi phân môn 1 tiết/tuần và cũng có thể tổ chức dạy học 2 tiết/tuần theo cách luân phiên. 

Riêng với môn Nghệ thuật ở trung học phổ thông còn nhằm mục đích tạo sự cân bằng về lựa chọn môn học trong 3 nhóm môn: Nếu chọn môn Nghệ thuật để học trong 3 năm (lớp 10, 11, 12), học sinh cần phải chọn tiếp Âm nhạc hoặc Mỹ thuật. Ghép vào một môn giúp cho số lượng các môn học ở 3 nhóm được cân bằng (mỗi nhóm 3 môn) và thuận lợi cho việc tổ chức dạy học: Tùy vào điều kiện cơ sở vật chất và giáo viên mà mỗi trường có thể chỉ dạy Âm nhạc, Mỹ thuật hoặc có thể cả hai. 

Ngoài ra, việc đặt tên môn Nghệ thuật chung còn tạo điều kiện để phát triển chương trình. Sau này, khi nhà trường Việt Nam có điều kiện, môn Nghệ thuật có thể thêm một số phân môn khác như Kịch (Drama), Múa (Dance), Nghệ thuật truyền thông (Media Arts). Trong tương lai, ngay ở tiểu học và trung học cơ sở thì khả năng phát triển môn Nghệ thuật theo hướng đó cũng nên khai thác để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người học.

PGS.TS. Bùi Mạnh Hùng(Điều phối viên chính của Ban Phát triển Chương trình Giáo dục Phổ thông)

Đàm Vĩnh Hưng và CEO Nguyễn Phương Hằng gây chú ý thời gian gần đây khi liên tục đấu tố qua lại với nhau trên mạng xã hội liên quan đến từ thiện. Không những thế họ còn gửi đơn tố cáo lẫn nhau lên cơ quan an ninh.

Đàm Vĩnh Hưng và Nguyễn Phương Hằng gửi đơn tố cáo qua lại.

Trước đó, nhiều phát ngôn mạnh miệng của Đàm Vĩnh Hưng - người được mệnh danh là "ông hoàng nhạc Việt" đã gây tranh cãi, ồn ào trên truyền thông và mạng xã hội. Anh thậm chí còn tự nhận mình là… "vùng đất cấm" không ai được động đến.

Là người của công chúng, có sức ảnh hưởng nhưng không ít lần khán giả chứng kiến Đàm Vĩnh Hưng có những lời lẽ thiếu kiềm chế. Hai phóng sự gần đây của VTV về loạn danh xưng của showbiz Việt và điểm mặt các ca sĩ, người mẫu... có phát ngôn tục tĩu trên mạng xã hội đều có hình ảnh dù được làm mờ của nam ca sĩ này.

Khán giả lo ngại khi giám khảo vướng ồn ào vẫn ngồi chấm hoa hậu

Cuối tháng 3/2021, Ban tổ chức Hoa hậu Thế giới Việt Nam 2021công bố Đàm Vĩnh Hưng, Hà Kiều Anh cùng 2 hoa hậu Trần Tiểu Vy và Lương Thùy Linh và nhà báo Lê Xuân Sơn - TBT báo Tiền Phong - sẽ góp mặt trong thành phần ban giám khảo. Cuộc thi nhằm tìm kiếm thí sinh đại diện Việt Nam tham dự Hoa hậu Thế giới và các cuộc thi nhan sắc quốc tế lớn khác.

Đây không phải là lần đầu tiên Đàm Vĩnh Hưng ngồi ghế giám khảo Hoa hậu Thế giới Việt Nam, trước đó anh đã từng chấm mùa thi năm 2019. Trong hoạt động nghệ thuật của mình, với sự nổi tiếng và bề dày hoạt động, Đàm Vĩnh Hưng cũng từng biểu diễn và làm giám khảo rất nhiều cuộc thi sắc đẹp ở nhiêu quy mô khác nhau trước đây.

Đàm Vĩnh Hưng là một trong những giám khảo được công bố từ đầu của Miss World Vietnam 2021 từ cuối tháng 3/2021.

Tuy nhiên, trước những lùm xùm đấu tố về việc minh bạch từ thiện đang trong quá trình điều tra cùng những phát ngôn gần đây gây bức xúc dư luận thậm chí còn bị xử phạt hành chính thì nhiều khán giả đặt câu hỏi liệu Đàm Vĩnh Hưng có xứng đáng nằm trong thành phần ban giám khảo của một cuộc thi nhan sắc có quy mô lớn trên cả nước?...

Hoa hậu Thế giới Việt Nam 2021dù mới ra đời nhưng được xem là "anh em" với Hoa hậu Việt Namcủa báo Tiền Phong khi đơn vị tổ chức cuộc thi cũng là đơn vị phối hợp tổ chứcHoa hậu Việt Nam. Quy mô tổ chức lớn, tuyển sinh rộng khắp cả nước, giải thưởng lớn cùng dàn giám khảo là nhiều người nổi tiếng nên khi khởi động mùa 2 đã thu hút được nhiều sự quan tâm.

BTC dù đã mời Đàm Vĩnh Hưng từ trước khi những ồn ào về chuyện từ thiện nổ ra trên truyền thông, những lo ngại về vị trí của anh trong thành phần ban giám khảo là điều khó tránh khi uy tín và hình ảnh của anh đang bị ảnh hưởng nặng nề với những lùm xùm đang gặp phải.

VietNamNet liên hệ với đại diện Công ty Sen Vàng - đơn vị tổ chức cuộc thi Miss World Vietnam (Hoa hậu Thế giới Việt Nam) để hỏi về vai trò giám khảo của Đàm Vĩnh Hưng thời điểm hiện tại nhưng chưa nhận được sự phản hồi. 

Trước đây, Á hậu Hoàng My đã từ bỏ vai trò giám khảo Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2017sau lùm xùm về phát ngôn phát ngôn so sánh giữa thiệt hại của cơn bão số 12 và "cơn bão" đối với đương kim hoa hậu sau khi đăng quang. Giám khảo MC Phan Anh cũng dính lùm xùm phát ngôn quanh việc đêm bán kết cuộc thi này được tổ chức vào ngày bão. Sau đó, nam MC đã xin lỗi vì nhận định "gây tổn thương" nhưng vẫn giữ nguyên vai trò của mình tại cuộc thi.

Bảo Đại

Đàm Vĩnh Hưng làm việc với công an về đơn tố cáo bà Nguyễn Phương Hằng

Đàm Vĩnh Hưng cho biết vừa được cơ quan điều tra mời làm việc về vụ tố cáo bà Nguyễn Phương Hằng. Trước đó, anh nộp đơn tố nữ doanh nhân về hành vi làm nhục, vu khống người khác. 

Với số lượng 297 em, Hà Nội nhiều gấp hơn 1,7 lần so với TP.HCM (đứng thứ 2 với 171 TS), gấp hơn 2 lần so với Nghệ An (142 TS) và gấp gần 2,6 lần so với Thanh Hóa (116 TS).

Hà Nội có lượng điểm từ 27 trở lên nhiếu gấp 1,7 lần TP.HCM (Biểu đồ: Khánh Hòa)

Năm nay, Hà Nội có 153 TS khối A1 đạt 27 điểm trở lên, vượt xa TP.HCM đứng thứ 2 với 69 TS. Ở khối A, Hà Nội có 74 TS, khối D có 22 TS. Đây là 3 khối của Hà Nội chiếm vị trí đầu bảng về số lượng TS đạt từ 27 điểm trở lên.

Ngoài ra, khối B cũng có số lượng khá cao là 36 TS, khối C có 12 TS.

TP.HCM là thành phố đứng thứ 2 cả nước với tổng số 171 TS có điểm từ 27 trở lên và có số lượng TS khối B đứng đầu là 81. Số lượng thí sinh điểm 27 trở lên các khối khác lần lượt là: khối A1 có 69 TS, khối A có 17 TS, khối D có 4 TS và không có TS khối C đạt 27 điểm trở lên.

Đứng thứ 3 là Nghệ An với 142 TS. Đây là tỉnh có số lượng TS khối C đạt 27 điểm trở lên nhiều nhất cả nước là 33. Khối A có 33 TS, khối A1 đều có 34 TS, khối B có 25 TS và khối D có 17 TS đạt 27 điểm trở lên.

Một số tỉnh khác có tổng thí sinh đạt từ 27 điểm trở lên khá cao như Thanh Hóa (116 TS), Thái Bình (74 TS), Nam Định (58 TS).

Cả nước gần 900.000 TS đăng ký dự thi THPT quốc gia 2019. Trong đó, Hà Nội có số lượng TS đăng ký dự thi lớn nhất cả nước với hơn 74.000 TS. TP.HCM chênh lệch TS đăng ký dự thi so với Hà Nội không lớn với khoảng 70.000 TS; Nghệ An hơn 32.000 TS; Thanh Hóa hơn 35.000 TS.

Khánh Hòa

Trung bình tất cả các môn thi của Hà Giang đều "đội sổ"

 -  Cùng với Sơn La, Hà Giang là một trong hai địa phương liên tục lọt top cuối cùng về điểm trung bình thấp nhất ở tất cả các môn thi THPT quốc gia năm 2019.