Nhận định, soi kèo Al Rayyan vs Qatar SC, 22h30 ngày 18/4: Làm khó chủ nhà

“Em muốn lấy chồng Hàn Quốc vì ở đây cuộc sống của em tồi tệ quá. Sang bên đó em sẽ có cuộc sống sung sướng hơn, có thể kiếm được nhiều tiền cho mẹ trả nợ hơn”, Trần Thu Tr (ở Hồng Bàng, Hải Phòng) chia sẻ.

Cuộc sống của em tồi tệ quá

Câu chuyện về một cô gái trẻ tuổi xinh xắn vì suy nghĩ non nớt, bồng bột không muốn chứng kiến cảnh bố mẹ nợ nần chồng chất đã lên mạng viết status kêu gọi sự giúp đỡ của mọi người để được xuất ngoại lấy chồng Hàn quốc gây xôn xao những ngày qua.

Qua cuộc điện thoại, cuối cùng PV cũng đã tiếp xúc được với Tr - cô gái có nước da trắng ngần, tóc chấm ngang vai, mặc bộ đồng phục công nhân.

Tr chia sẻ: “Em muốn lấy chồng Hàn Quốc vì ở đây cuộc sống của em tồi tệ quá. Sang bên đó em sẽ có cuộc sống sung sướng hơn, có thể kiếm được nhiều tiền cho mẹ trả nợ hơn”.

Hình ảnh cô gái trẻ

Thực hư dẫn đến sự việc trên là do bản thân Tr chỉ mới học hết lớp 9. Hiện em đang làm công nhân cho một nhà máy trong KCN Hồng Bàng, Hải Phòng với mức lương 4 triệu đồng/ tháng. Cuộc sống bí bách cộng với số tiền nợ nần chồng chất của người mẹ đã đẩy em đến suy nghĩ muốn xuất ngoại, tìm chồng Hàn Quốc để đổi đời.

“Em không biết mẹ em còn nợ nhiều nữa không chứ ngày nào cũng phải chứng kiến cảnh người ta đến đòi nợ rồi chửi bới. Ở quê em người ta đi xuất khẩu Hàn Quốc nhiều lắm, ai về cũng đổi đời hẳn. Năm ngoái em cũng được học qua lớp tiếng Hàn rồi nên đương nhiên em chọn nơi này để đi rồi làm việc trả nợ giúp mẹ”, Tr cho hay.

Hỏi về việc có thể gặp phải những bất trắc, rủi ro khi lấy chồng ngoại, Tr cười vui vẻ: “Em không sợ điều gì cả vì ở đây em đã được chứng kiến hết rồi. Nếu họ có đánh đập hành hạ thì em sẽ bỏ trốn. Tìm một nơi an toàn để làm việc, kiếm tiền”.

Mẹ ngập ngụa nợ nần

Nguyên nhân sâu xa dẫn đến hành động viết status kêu gọi sự giúp đỡ lấy chồng Hàn Quốc của cô gái trẻ xuất phát từ việc người mẹ đang ngập ngụa trong nợ nần.

Qua tìm hiểu mới biết, Tr là con cả trong một gia đình từng khá giả, có của ăn của để. Do được cưng chiều, cô lao vào trò ăn chơi sa đoạ cùng một số bạn bè nên ngay từ khi học hết lớp 9 cô đã phải nghỉ học.

Sau đó, bố mẹ cô chuyển sang làm kinh doanh, bán hàng hải sản ở chợ Hồng Bàng. Việc kinh doanh không khá khẩm mà ngày càng ế ẩm khiến cho số nợ của gia đình ngày càng tăng cao.

“Chủ nợ đến đòi triền miên khiến cho mọi tài sản trong nhà em “không cánh mà bay”. Hai căn nhà khang trang của ông bà để lại cũng phải bán để trả nợ mà vẫn không đủ. Từ cảnh có tiền rủng rỉnh giờ đây gia đình em lại phải dắt díu sống trong căn nhà nhỏ tồi tàn”, Tr chia sẻ.

Tr cho biết thêm: “Hồi trước, khi mới xin làm công nhân, gia đình em khổ lắm. Tích góp mãi mới được 4 triệu để chạy việc cho em. Giờ mỗi tháng nhận lương, số tiền này em đều gửi cho bố mẹ để chi tiêu sinh hoạt và lo cho đứa em 4 tuổi đi học.

Em cũng không biết gia đình mình còn nợ nần bao nhiêu nữa, nghĩ tới cảnh bố mẹ chân không đi được mà phải chạy trốn con nợ khiến em không cầm lòng được. Giờ em chỉ muốn xa khỏi nơi tồi tệ này thôi”.

Trò chuyện thời gian dài mới hay, bố mẹ cô đều mà những người khuyết tật, cả hai đều bị teo chân nên việc kinh doanh, đi lại trở nên khó khăn rất nhiều. Đó cũng là một phần khiến cho cô cảm thấy bế tắc muốn tìm một lối thoát mới.

Ngoài những lý do nợ nần gia đình, Tr cũng cho biết thêm việc muốn lấy chồng Hàn Quốc vì bản thân mất niềm tin vào người bạn trai cô đã yêu một năm trước đó.

Hạnh Thuý

Trưởng lão Hòa thượng Thích Trí Quảng đảnh lễ chư vị Tổ sư trong vườn tháp thuộc tổ đình

Thời gian kiến lập tổ đình của Tổ Thiệt Thoại nhằm vào thời vua Lê Dụ Tông năm Bảo Thái thứ 2, tương đương thời chúa Nguyễn Phúc Chu (1675-1725) cai quản Đàng Trong. Tổ Thiệt Thoại - Tánh Tường thuộc dòng thiền Lâm Tế, chi phái của ngài Vạn Phong - Thời Úy (1303-1381) theo bài kệ: Tổ đạo giới định tông/ Phương quảng chứng viên thông/ Hành siêu minh thiệt tế/ Liễu đạt ngộ chơn không.

Theo kệ truyền thừa thì Tổ Thiệt Thoại thuộc đời 35, dòng Lâm Tế, tính từ Tổ khai dòng thiền này là Thiền sư Nghĩa Huyền (?-866/867). Theo chi phái Lâm Tế do Tổ Vạn Phong (chùa Thiên Đồng, Trung Hoa) khai lập thì ngài thuộc thế hệ thứ 14 (chữ Thiệt). Ngài là đệ tử của Tổ Minh Vật - Nhất Tri (?–1786), trụ trì chùa Quốc Ân Kim Cang. Ngài Minh Vật - Nhất Tri là đệ tử của Tổ Nguyên Thiều. Ngoài dòng kệ truyền thừa chi phái Lâm Tế của Tổ Vạn Phong, Tổ Nguyên Thiều còn truyền thừa cho đệ tử dòng kệ của Tổ Đạo Mân - Mộc Trần hay còn gọi là dòng Lâm Tế Gia Phổ theo bài kệ: Đạo bổn nguyên thành Phật tổ tiên…

Như vậy, chùa Huê Nghiêm do Tổ Thiệt Thoại khai sơn trực thuộc môn phong của tổ đình Quốc Ân Kim Cang. Tổ không chỉ khai sơn chùa Huê Nghiêm, mà còn khai sơn chùa Long Thọ (Thủ Dầu Một, Bình Dương). Tổ Thiệt Thoại có các đệ tử như Tế Giác - Quảng Châu, Tế Lý - Quảng Đức, Tế Vĩnh - Quảng Nhơn… là những thiền sư nổi tiếng trong vùng, có công đem Phật pháp hoằng hóa trong dân chúng, là bậc long tượng thiền môn.

Tháp Tổ Thiệt Thoại trong khuôn viên tổ đình

Ngài Tế Giác xuất gia với Tổ Thiệt Thoại khi Tổ đã cao niên. Thấy được căn cơ của ngài Tế Giác nên Tổ đã khuyên ngài về cầu pháp tu học với Tổ Phật Ý - Linh Nhạc tại chùa Từ Ân. Khi đến cầu pháp với Tổ Phật Ý, ngài được Tổ giao cho đệ tử là ngài Tổ Tông - Viên Quang (1758-1827) dạy dỗ. Ngài được Tổ Viên Quang đặt cho húy hiệu là Tiên Giác - Hải Tịnh.

Năm 1825, Tổ Hải Tịnh được vua Minh Mạng vời ra làm Tăng cang chùa Linh Mụ. Năm Thiệu Trị thứ 2 (1842), ngài được triều đình cử làm Tăng cang chùa Giác Hoàng trong kinh thành Huế. Về sau Tổ Hải Tịnh đã xin từ chức Tăng cang chùa Giác Hoàng, về lại Gia Định lưu trú tại chùa Giác Lâm. Những năm cuối đời, Tổ đã xiển dương Chánh pháp qua việc độ chúng xuất gia, tại gia; khai mở trường hương, phát triển việc giảng dạy cho chư Tăng như Tổ Viên Quang đã làm trước đó; mở các Đại giới đàn tại chùa Tây An (An Giang), chùa Thiên Ân (Gia Định). Tổ là người có ảnh hưởng đối với Tăng sĩ, quần chúng tại kinh thành Huế và cả miền Nam lúc bấy giờ, là nhà sư “có đức độ, được ca ngợi khắp miền, trải qua 73 năm hành đạo, không lúc nào nhà sư quên đi sự hưng suy của đạo pháp”.

Sau khi Tổ Thiệt Thoại viên tịch, Tổ Tế Lý kế thế trụ trì chùa Huê Nghiêm. Tổ là người có kiến thức và đạo hạnh nên được người trong vùng quy kính. Do chùa lúc bấy giờ nằm ở vùng gần nhánh sông Sài Gòn, vị trí thấp, Tổ có ý dời chùa và được bà Nguyễn Thị Hiên là đệ tử tại gia của Tổ hộ trì, hiến cúng đất để di dời chùa về địa điểm hiện nay, cách chùa cũ khoảng 1km.

Trải qua các đời trụ trì, ngôi cổ tự Huê Nghiêm được trùng tu nhiều lần. Cuối thế kỷ XIX, Tổ Huệ Lưu đứng ra vận động dân làng và nhân dân quanh vùng trùng tu lớn tổ đình. Những lần trùng tu sau này vào các năm 1960, 1969, 1990, 2003 do Tổ Thiện Bửu, Tổ Trí Đức, Hòa thượng Trí Quảng, Hòa thượng Trí Độ vận động. Đến năm 2011, Hòa thượng Thích Trí Quảng (viện chủ tổ đình) và Thượng tọa Thích Minh Đạo vận động đại trùng tu chánh điện với diện mạo như hôm nay.

Hiện nay chùa còn khu vườn tháp với các ngôi tháp cổ của Tổ Thiệt Thoại, Tổ Tế Lý, Tổ Liễu Xuân, Tổ Huệ Lưu, Tổ Thiện Bửu, Tổ Trí Đức và tháp của các ngài kế tự, Tăng chúng.

Hình ảnh và linh vị bà Nguyễn Thị Hiên thờ tại tổ đình

Giai thoại về bà Hộ Hiên

Bà Nguyễn Thị Hiên (1763-1821) là một người giàu có ở làng Linh Chiểu Đông, thuộc Thủ Đức ngày nay. Bà lại có tấm lòng giúp đỡ người và thường ủng hộ các việc công ích của làng nên người trong vùng thường gọi là bà Hộ Hiên.

Theo lời Hòa thượng Thích Trí Quảng, bà Nguyễn Thị Hiên là đệ tử của Tổ Tế Lý, được ngài ban cho pháp danh Liễu Đạo. Với lòng ngưỡng mộ và quy kính Tổ Tế Lý, bà đã phát tâm hiến cúng đất nơi gò cao để di dời chùa khỏi vị trí ban đầu ở vùng đất thấp ven sông. Tương truyền, lúc cuối đời, bà Hộ Hiên đã vào chùa ở. Từ đó, có hai cách lý giải xung quanh sự việc này: hoặc cuối đời bà vào chùa ở như những người già, muốn nương nơi cửa chùa để sớm hôm kinh kệ cùng Tăng chúng và nhờ chùa lo hậu sự; hoặc bà vào chùa xuất gia tu tập.

Bức họa truyền thần và bài vị của bà Hộ Hiên đang được thờ tại hậu tổ của chùa lại cho thấy đây là bài vị của một cư sĩ: “Phụng vị Hoa Nghiêm tự, hội chủ Nguyễn Thị Hiên, pháp danh Liễu Đạo, tự Thành Tâm chánh hồn, Quý Mùi niên, lương nguyệt, cát thời thọ sanh, Tân Tỵ niên, lục nguyệt, sơ nhất nhật phù thời khứ”- dịch: Chùa Hoa Nghiêm, hội chủ Nguyễn Thị Hiên, pháp danh Liễu Đạo, tự Thành Tâm. Sanh ngày lành giờ tốt, năm Quý Mùi. Mất năm Tân Tỵ, ngày mùng 1 tháng 6. Theo như lối đề văn từ của bài vị, chữ “chánh hồn” dành cho người nữ và “thần hồn” dành cho người nam, không phải là người xuất gia; người xuất gia sẽ dùng chữ “chơn linh” hoặc “giác linh”. Thứ nữa, bài vị cũng cho biết thông tin bà Hộ Hiên là “hội chủ” chùa Huê Nghiêm, tức là người cúng đất làm chùa, dân gian còn gọi là “chủ chùa”. Thường thì những người hiến cúng đất dựng chùa hoặc xây dựng chùa, khi mất, nhà chùa thường thiết lập một bàn thờ riêng với bài vị thờ và hương khói húy kỵ hàng năm. Cũng có thể cuối đời bà vào chùa ở làm “bà vãi” như chúng ta thường được biết với cách “xuất gia thọ tam quy ngũ giới”. Với bức hình họa bà mặc áo gấm thụng với chiếc mão Quan Âm, cũng có cách lý giải cho rằng có thể bà đã thọ giới Bồ-tát với Tổ Tế Lý.

Đối với chùa Huê Nghiêm, sự ly kỳ gắn với câu chuyện tương truyền về hậu thân của bà Nguyễn Thị Hiên. Thầy chúng tôi kể rằng, từ lúc xuất gia đã nghe câu chuyện về sự tái sanh của bà chủ chùa. Khi bà Hiên mất, có nhờ người viết lên tay những thông tin của bà để chứng tỏ công đức bà làm được. Cùng năm bà mất (1821) thì bên nhà Thanh (Trung Hoa), thê thiếp vua Gia Khánh cũng hạ sanh một hoàng nữ. Lúc công chúa sinh ra, bàn tay cứ nắm chặt lại, khi được mở ra thì có dòng chữ: Nguyễn Thị Hiên, Linh Chiểu Đông thôn, Gia Định, Đại Nam. Vua nhà Thanh sai người đi điều tra, xác minh lai lịch bà Nguyễn Thị Hiên thì chứng thực bà đã sống tại chùa Huê Nghiêm, làng Linh Chiểu Đông. Sau đó vua cho sứ sang xây ngôi mộ bà lại, đồng thời hiến cúng tượng Bồ-tát Quan Thế Âm và một số pháp khí. Tượng Bồ-tát Quan Thế Âm bằng đồng hiện nay vẫn còn được thờ tại chùa.

Chúng tôi về tổ đình Huê Nghiêm khi trời đã về chiều. Lần tìm ra khu vực nghĩa trang phía sau chùa, ngôi mộ cổ được xây bằng hợp chất ô dước theo kiểu thức đặc trưng của mộ cổ Nam Bộ nằm lặng lẽ ở một góc nghĩa trang. Ngôi mộ bề thế, gần 20m²nằm lọt thỏm, thấp hơn mặt đất xung quanh. Kiến trúc ngôi mộ cổ vẫn còn nguyên vẹn với vòng thành, bình phong, nhà bia, nấm mộ. Chỉ tiếc một điều, giờ đây không còn sự u tịch trang nghiêm; thay vào đó là cảnh hoang tàn, hủy hoại theo thời gian và sự xâm lấn của người đời sau.

Theo Pháp Đăng/Báo Giác Ngộ

Chú cún thoát chết trong vụ tiêu hủy chó ở Cà Mau được nuôi ở chùa

Trên đường chở 17 con chó về Cà Mau, anh Hùng gửi tặng cho nhóm tình nguyện và người dân 2 chú chó con.

Tôi cũng biết một Việt kiều khác. Chú này sửa nhà và viết thư bảo lãnh visa du lịch cho người cháu là thợ hồ. Trong khi phỏng vấn, người cháu vô tình nói hớ là ngoài việc thăm người thân, đi du lịch, còn mong muốn giúp chú sửa nhà. Hồ sơ visa vì vậy bị từ chối. Ngoài ra, người chú này có thể bị đưa vào danh sách đen, cả đời không thể bảo lãnh thành công một người thân nào sang Anh Quốc.

Tôi có lần giúp điền hồ sơ mời cô của một Việt kiều sang UK thăm cháu. Hồ sơ xin visa của cô bị từ chối, cho dù điều kiện kinh tế khá đảm bảo. Tôi được cho biết, Đại sứ quán UK gởi thư về địa phương để yêu cầu công an xã xác minh và đã phát hiện ra những nội dung trả lời sai thực tế.

Qua ba câu chuyện trên, có thể rút ra hai điểm chung. Một là, nơi cấp visa lo lắng người được cấp visa trốn ở lại nước sở tại. Đây là lý do về kinh tế. Hai là tính trung thực, một khía cạnh văn hóa. Những người thiếu trung thực dễ dẫn đến các mối nguy về an ninh cũng như gia tăng tỷ lệ tội phạm, hay các gánh nặng an sinh xã hội.

Theo Chỉ số quyền lực hộ chiếu toàn cầu (World Power Index) thì hộ chiếu Việt Nam xếp hạng 75, có thể được nhập cảnh vào 51 nước và vùng lãnh thổ, trong đó 19 nước là miễn thị thực và 32 nước có thể làm visa khi đến nơi (visa on arrival). Theo tổ chức Henley and Partners, hộ chiếu Việt Nam xếp hạng 92 toàn cầu, có thể nhập cảnh 55 nước, cùng hạng với các nước như Ai Cập, Bhutan, Haiti, Cộng hòa Trung Phi. Đứng cuối bảng là Afghanistan, xếp thứ 109.

Câu hỏi đặt ra: đâu là các yếu tố then chốt, và làm sao tấm hộ chiếu Việt Nam có được thứ hạng cao như các nước láng giềng, như Brunei (hạng 21), Malaysia (12), hoặc Singapore (1).

Theo tôi, tăng trưởng về GDP chưa đủ để bảo đảm quyền lực hộ chiếu. Việt Nam hiện là một trong 35 nước có GDP cao nhất thế giới (hạng 34), theo Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế học và Kinh doanh (Centre for Economics and Business Research - CEBR). Nhưng điều này không giúp hộ chiếu Việt Nam có thứ hạng cao. Trung Quốc có GDP thứ hai thế giới, nhưng xếp hạng hộ chiếu thứ 64, hay Ấn Độ xếp thứ 85, Indonesia (68), Nga xếp thứ (55).

Khi tìm tương quan giữa thu nhập bình quân đầu người với xếp hạng hộ chiếu, tôi nhận thấy, nhìn chung, các nước có thu nhập bình quân đầu người cao, thì chỉ số quyền lực hộ chiếu tăng và ngược lại. Tuy vậy, tương quan này có nhiều ngoại lệ. Qatar là nước có thu nhập trung bình đầu người 81.968 USD/năm, nhưng chỉ xếp thứ 55, sau Venezuela xếp hạng 47, là nước có thu nhập bình quân đầu người thấp hơn Việt Nam. Một ví dụ khác là Saudi Arabia - một nước giàu có khác ở Vùng Vịnh nhưng hộ chiếu chỉ xếp hạng 63.

Oppo Find X8 Pro và iPhone 16 Pro Max đều được hoàn thiện từ mặt lưng kính nhám cùng khung viền kim loại chắc chắn. Cụm camera Hasselblad trên Oppo Find X8 Pro được thiết kế với kích thước lớn tạo điểm nhấn ở giữa mặt lưng. Trong khi đó, iPhone 16 Pro Max vẫn giữ nguyên thiết kế cụm camera tương tự nhiều phiên bản tiền nhiệm.

Thầy giáo chuyên dạy thanh nhạc cho người cao tuổi cũng cho biết, những năm gần đây nhu cầu người cao tuổi tìm đến các bộ môn nghệ thuật có phổ biến hơn. “Độ tuổi mà tôi thường dạy là khoảng 60-70 tuổi, những người đã về hưu và có thời gian dành cho bộ môn này. Họ là những người yêu ca hát nhưng ngày trẻ phải tạm gác lại giấc mơ vì công việc, con cái, điều kiện kinh tế.

Đến khi có tuổi, họ mới có thời gian tham gia lớp học để thoả niềm đam mê. Ngoài ra, khi đến lớp, họ có bạn bè cùng trang lứa để giao lưu, mở rộng mối quan hệ, giúp cuộc sống phong phú, màu sắc hơn. Thêm nữa, khi học bộ môn thanh nhạc, sức khoẻ của người học cũng sẽ tốt lên vì được luyện tập cách lấy hơi, phải vận dụng trí nhớ để nhớ bài… Đó cũng là những cách để khắc phục các vấn đề về sức khoẻ ở người cao tuổi”.

Người phụ nữ U70 phủ hoa cho con đường ngập rác và cỏ dại

Sau hơn 2 tuần, thấy "vùng kín" xuất hiện triệu chứng bất thường, nam sinh liền báo với người anh đưa đi khám, phát hiện có vi khuẩn lậu.

"Chúng tôi tư vấn người anh họ cũng nên làm xét nghiệm, kết quả 2 anh em đều cùng mắc một bệnh, do quan hệ tình dục không an toàn", bác sĩ Phương cho biết.

Phòng khám chuyên đề các nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục của Bệnh viện Da liễu Trung ương thường xuyên tiếp nhận các trường hợp vị thành niên, thanh niên, một số là học sinh chỉ mới 14, 15 tuổi đến khám. 

Mới đây, một nữ sinh học lớp 10 được người thân đưa đến khám sau khi có các đốm nhỏ màu trắng và một số cụm thịt lồi, gây ngứa ngáy ở vùng hậu môn. Bệnh nhân cho biết đã có bạn trai, cả hai quan hệ tình dục từ lâu. Tình trạng lạ "vùng kín" này xuất hiện 1 tháng nay nhưng cô bé cố chịu đựng. Người bạn trai cũng có biểu hiện tương tự nhưng chưa đi khám.

Bệnh nhân được chẩn đoán sùi mào gà. "Những bệnh lây truyền qua đường tình dục cần được khám và điều trị, chúng tôi tư vấn cho cô bé thuyết phục bạn trai tới viện. Sau dùng thuốc và xử lý các nốt sùi bằng kỹ thuật đốt điện, các triệu chứng của bệnh nhân đã hết", bác sĩ Phương cho biết.

Trước đó, các bác sĩ tại bệnh viện cũng từng tiếp nhận nam bệnh nhân là sinh viên năm 2 một trường đại học ở Hà Nội, đến viện khám vì khó chịu vùng kín, tiểu buốt và ra mủ. Anh từng tự mua thuốc uống không đỡ.

Bác sĩ chẩn đoán anh mắc bệnh lậu. Khi bác sĩ đề nghị anh đưa bạn tình đến kiểm tra, bệnh nhân thú nhận không đếm nổi số “đối tác” mình từng gần gũi. Ngoài bạn gái chính thức, anh còn có nhiều "đối tác" khác mới quen 1-2 tháng, hoặc do bạn bè rủ. 

Theo bác sĩ Phương, không ít thanh thiếu niên khi có dấu hiệu bất thường vùng sinh dục đã chủ động tìm hiểu các thông tin trên mạng rồi đến cơ sở y tế khám. Có trường hợp ngay sau "đêm vui" đã giật mình đi khám.

Lại có ca không xuất hiện dấu hiệu bất thường nào nhưng tự cho rằng sẽ có bệnh, hoặc tự chẩn đoán bằng cách đối chiếu dấu hiệu với thông tin trên mạng, nên vẫn đi khám. 

Tuy nhiên, không ít bệnh nhân khi có những dấu hiệu đau rát, mưng mủ... mới đi khám dẫn tới tình trạng viêm nhiễm, thậm chí bệnh chuyển giai đoạn nặng hơn, khiến việc điều trị khó khăn, dai dẳng.

Theo bác sĩ Phương, các bệnh lây truyền tình dục giới trẻ thường gặp hiện nay rất đa dạng như giang mai, lậu, sùi mào gà, mụn rộp sinh dục, nấm Chlamydia, HPV,...

Đa số các bệnh này có thể khỏi nếu được điều trị đúng, kịp thời. Nếu không, bệnh có thể gây viêm nhiễm, vô sinh, lây truyền từ mẹ sang con...

Vị bác sĩ khuyến cáo mọi người nên thăm khám chuyên khoa ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ các bệnh lây qua đường tình dục như: vùng kín bị lở loét, chảy mủ, chảy máu, chảy dịch lạ, mọc mụn... Tuyệt đối không quan hệ tình dục khi chưa điều trị khỏi những triệu chứng này. Đồng thời, động viên bạn tình cùng điều trị để tránh lây nhiễm chéo, "nhân rộng" bệnh hoặc tái phát.