- Thưa Thứ trưởng, theo dự kiến, năm 2017 thí sinh sẽ được thoải mái đăng ký nguyện vọng xét tuyển đại học chứ không bị hạn chế như những năm trước. Như vậy việc đăng ký và xử lý các thông tin sau đó sẽ phức tạp hơn. Điều này sẽ được giải quyết ra sao?

Thứ trưởng Bùi Văn Ga:Năm 2017, dự thảo quy chế tuyển sinh quy định cho thí sinh thực hiện đăng ký trước khi thi, cùng lúc với làm thủ tục dự thi. Nhưng sau khi có kết quả thi, thí sinh được phép thay đổi nguyện vọng trong thời gian quy định.

Thứ trưởng Bùi Văn Ga: Dự kiến thay đổi tuyển sinh 2017 nhằm khắc phục bất cập của các năm trước đó. Ảnh: Hạ Anh

Điều này một mặt giúp cho việc chuẩn bị cơ sở dữ liệu không quá gấp, mặt khác giúp thí sinh có nhiều thời gian để lựa chọn nguyện vọng phù hợp.

Việc điều chỉnh nguyện vọng sau khi có kết quả thi được thực hiện trực tuyến với tài khoản và mã số thí sinh đã được cung cấp khi đăng ký dự thi.

- Khi đăng ký nguyện vọng không hạn chế thì các trường làm thế nào để lường được số thí sinh trúng tuyển vào trường mình?

- Thí sinh đăng ký nhiều nguyện vọng nhưng phải sắp xếp theo thứ tự ưu tiên từ cao xuống thấp, trong đó nguyện vọng 1 là nguyện vọng cao nhất.

Trong đợt 1, thí sinh được xét tuyển bình đẳng theo kết quả thi, không phân biệt thứ tự ưu tiên của nguyện vọng. Tuy nhiên, thí sinh chỉ trúng tuyển vào 1 nguyện vọng cao nhất có thể trong danh sách các nguyện vọng đã đăng ký.

Ví dụ ngành A lấy điểm chuẩn 20 điểm thì tất cả những thí sinh đã đăng ký vào ngành A có điểm thi từ 20 điểm trở lên dù đăng ký bất kỳ nguyện vọng nào cũng được xếp vào danh sách trúng tuyển.

Tuy nhiên khi thí sinh đã trúng tuyển nguyện vọng 3 vào trường X, nguyện vọng 5 vào trường Y, nguyện vọng 6 vào trường Z thì thí sinh này chỉ được báo trúng tuyển vào duy nhất trường X (có nguyện vọng cao nhất trong số các nguyện vọng đã trúng tuyển).

- Khi thí sinh trúng tuyển vào nhiều trường thì làm thế nào trường biết nguyện vọng cao nhất mà thí sinh đã trúng tuyển?

- Trường chỉ biết chắc chắn những thí sinh đăng ký nguyện vọng 1 và nằm trong danh sách trúng tuyển của trường là sẽ trúng tuyển chính thức.

Để giúp cho các trường loại bỏ những nguyện vọng thấp của thí sinh trúng tuyển vào nhiều trường, Bộ xây dựng cổng thông tin tuyển sinh để các trường thực hiện động tác thống kê nguyện vọng của thí sinh để lọc ra danh sách thí sinh trúng tuyển chính thức.

Quy trình xét tuyển được thực hiện như sau: Sau khi hết thời hạn thí sinh được điều chỉnh nguyện vọng ĐKXT, các trường/nhóm trường khai thác thông tin (của trường/nhóm trường mình và của các trường/nhóm trường khác có liên quan) trên cổng thông tin tuyển sinh để dự kiến điểm trúng tuyển, dự kiến danh sách thí sinh trúng tuyển.

Sau đó các trường/nhóm trường nhập lên cổng thông tin tuyển sinh danh sách thí sinh trúng tuyển dự kiến trong thời gian quy định để hệ thống tự động loại bỏ những nguyện vọng thấp của thí sinh dự kiến trúng tuyển nhiều nguyện vọng.

Các trường/nhóm trường xem danh sách thí sinh trúng tuyển sau khi đã lọc ảo so với chỉ tiêu cần tuyển để điều chỉnh điểm trúng tuyển cho phù hợp.

Các trường có thể điều chỉnh điểm trúng tuyển nhiều lần trong thời gian quy định để có được danh sách thí sinh trúng tuyển chính thức (các thí sinh này chỉ trúng tuyển một nguyện vọng duy nhất).

- Quy trình tuyển sinh như vậy có ảnh hưởng đến quyền tự chủ của các trường không?

- Quyền tự chủ tuyển sinh phụ thuộc ai là người quyết định điểm trúng tuyển và danh sách thí sinh trúng tuyển. Theo dự thảo quy chế tuyển sinh thì hai việc này hoàn toàn do các trường quyết định.

Bộ xây dựng cổng thông tin tuyển sinh, cung cấp thông tin và công cụ thống kê tự động để hỗ trợ cho các trường thực hiện đúng quy chế tuyển sinh theo nguyên tắc cơ bản: trong xét tuyển đợt 1, thí sinh chỉ trúng tuyển vào nguyện vọng cao nhất có thể trong danh sách các nguyện vọng đã đăng ký.

Nếu trường không sử dụng công cụ hỗ trợ của cổng thông tin tuyển sinh thì không thể đảm bảo được nguyên tắc này.

Thí sinh tham dự kỳ thi THPT quốc gia 2016. Ảnh: Đinh Tuấn.

- Sau giai đoạn tuyển sinh theo phương thức “ba chung”, 3 năm gần đây, Bộ GD-ĐT luôn có điều chỉnh quy chế. Phải chăng đây vẫn đang là giai đoạn luẩn quẩn tìm ra một cách làm hợp lý?

- Thực ra, định hướng về tuyển sinh khá rõ ràng. Mục tiêu cuối cùng là giao tự chủ cho các trường trong việc tuyển sinh theo quy định của Luật giáo dục Đại học. Tuy nhiên, để làm được điều này, phải thực hiện từng bước.

Trong các năm 2015, 2016, đã thực hiện những bước cơ bản. Đến năm 2017 chỉ điều chỉnh những bất cập của năm trước để các trường tuyển sinh tốt, diễn ra trong trật tự và an toàn, đảm bảo sự công bằng đối với thí sinh.

- Việc điều chỉnh theo tình hình từng năm liệu có phải là do Bộ chưa có dự báo chính sách tốt?

- Thực ra, cứ mỗi mùa tuyển sinh thì chúng ta thấy những điểm bất cập đối với thí sinh cũng như nhà trường hoặc là của dư luận xã hội buộc cơ quan quản lý Nhà nước là Bộ GD-ĐT phải điều chỉnh.

Vệc đổi mới công tác thi tuyển sinh không thể thực hiện cùng một lúc được mà phải từng bước cho phù hợp với điều kiện thực tế.

- Tại sao đến thời điểm này Bộ vẫn chưa giao quyền tự chủ tuyển sinh cho trường, trong khi kỳ thi tốt nghiệp đã giao cho các địa phương rồi?

- Tuyển sinh ở nước ta liên quan tới toàn xã hội, gia đình nào cũng quan tâm. Vì vậy nên cũng không thể giao tự chủ cho các trường muốn làm gì thì làm.

Luật Giáo dục Đại học quy định giao quyền tự chủ của các nhà trường nhưng Bộ GD-ĐT phải ban hành quy chế. Năm 2017, trường đại học được quyết định 2 yếu tố điểm trúng tuyển và danh sách thí sinh trúng tuyển, Bộ hoàn toàn không can thiệp, chỉ đưa ra nguyên tắc.

- Tại sao Bộ GD-ĐT quyết định bỏ điểm sàn vào thời điểm này?

- Hai năm vừa qua, Bộ GD-ĐT bắt đầu giao cho các trường xét tuyển kết quả học tập phổ thông nhưng trên thực tế các trường không tuyển được nhiều thí sinh theo cách này.

Năm 2016, dù có điểm sàn nhưng có hơn 100.000 thí sinh trên ngưỡng này không nộp đơn đăng ký xét tuyển dù rất nhiều trường tuyển không đủ chỉ tiêu. Điều này cho thấy thí sinh đã có sự tính toán, lựa chọn nhất định chứ không phải vào bất cứ trường đại học nào là xong.

Vì vậy, năm nay Bộ quy định điều kiện cần chung nhất là điểm tốt nghiệp THPT. Còn các trường tự cân nhắc khi đặt điều kiện đầu vào của mình cho phù hợp để đảm bảo chất lượng, xây dựng uy tín.

Mặt khác, năm nay Bộ cũng yêu cầu các trường công khai điều kiện đảm bảo chất lượng, báo cáo tình hình việc làm của sinh viên tốt nghiệp, công khai “chuẩn đầu ra” theo Khung trình độ quốc gia, triển khai mạnh mẽ kế hoạch kiểm định chất lượng. Việc kiểm soát chất lượng đào tạo vì vậy không chỉ còn tập trung vào đầu vào mà được thực hiện trong suốt quá trình đào tạo cho đến khi sinh viên tốt nghiệp.

Xin cảm ơn Thứ trưởng!

• Hạ Anh – Nguyễn Thảo(ghi)

Trước đó, trên trang cá nhân, Cường Đô La hạnh phúc chia sẻ lại khoảnh khắc cùng con trai Subeo ngắm nhìn con gái mới chào đời. Anh đính kèm dòng chú thích: "Hello Suchin. 9/8/2020".

Cường Đô La vui mừng đón con gái bé nhỏ chào đời.

Ngay lập tức, rất nhiều sao Việt như nhạc sĩ Nguyễn Hồng Thuận, siêu mẫu Xuân Lan, ca sĩ Lệ Quyên cùng bạn bè, đồng nghiệp gửi lời chúc mừng gia đình doanh nhân đón thành viên mới.

Cường Đô La - Đàm Thu Trang hẹn hò từ năm 2017. Họ tổ chức đám hỏi ở Lạng Sơn - quê Đàm Thu Trang - vào ngày 20/1/2019. Tháng 7 cùng năm, họ làm hôn lễ tại TP.HCM.

Tiệc cưới của cặp đôi được đánh giá là bữa tiệc xa hoa và hoành tráng bậc nhất showbiz Việt trong năm. Trong một năm qua, Cường Đô La và Đàm Thu Trang đã cùng nhau xây dựng tổ ấm hạnh phúc khiến nhiều ngưỡng mộ. 

Khoảnh khắc ngọt ngào của Cường Đô La bên vợ.

Cả hai cũng mới dọn về căn biệt thự sang trọng được xây xong cách đây không lâu. Cách đây vài ngày, cặp đôi cũng tổ chức tiệc nhỏ kỷ niệm ngày cưới.

Khác thời điểm khi bắt đầu yêu kín tiếng, sau khi về chung nhà, cả Cường Đô La và người mẫu Đàm Thu Trang cởi mở trong việc chia sẻ cuộc sống hôn nhân. Họ đăng ảnh du lịch, mua xe, tặng quà và nói những lời đường mật cho nhau. Khi Đàm Thu Trang mang bầu, cặp vợ chồng cũng thông báo tin vui với công chúng.

Đàm Thu Trang bên Cường Đô La.

Đàm Thu Trang sinh năm 1989 quê Lạng Sơn, tốt nghiệp khoa thanh nhạc ĐH Văn hóa Nghệ thuật Quân đội ở Hà Nội và chuyển vào TP.HCM theo đuổi sự nghiệp ca hát. Cô từng giành giải thưởng Hoa khôi xứ Lạng 2010, Top 6 Vietnam’s Next Top Model 2010, Top 20 Hoa hậu Việt Nam 2012. Người đẹp ra mắt album riêng năm 2011 và 2014.

Ngân An

Khoảnh khắc hạnh phúc của Cường Đô La bên Đàm Thu Trang

Cả hai đang tận hưởng những giây phúc tuyệt vời bên nhau để chào đón thiên thần nhỏ sau hơn một năm về chung nhà.

Chị hạn chế tham gia các sự kiện giải trí, phải chăng đó là mong muốn của ông xã?

- Chồng luôn tôn trọng mọi quyết định của tôi. Ngay như sự kiện thời trang này, anh cũng lái xe đưa tôi xuống tận Hạ Long. Anh chưa từng ngăn cản tôi việc gì. Quan trọng nhất vẫn là mong muốn của tôi như thế nào.

Thú thật, đã có nhiều bạn bè thắc mắc vì sao tôi không tiếp tục hoạt động giải trí để có hình ảnh tốt, hỗ trợ mình cho việc kinh doanh. Nhưng đó không phải định hướng của tôi. Nếu muốn, tôi đã làm điều đó ngay sau cuộc thi.

Hồi mới lấy chồng, tôi cũng từng nghĩ sẽ tạm thời dừng một thời gian để chăm sóc gia đình, sinh con và đợi con cứng cáp hơn một chút nhưng mọi thứ cứ cuốn mình đi lúc nào không hay (cười).

Chị có chạnh lòng nếu người ta nói Trà My đi thi hoa hậu chỉ để tìm được một người chồng đại gia?

- Tôi không để tâm người khác nói gì. Nếu không đi thi hoa hậu, tôi khẳng định cũng sẽ lấy được một người chồng tốt. Mục tiêu của tôi không phải là lấy chồng giàu, mà lấy người đàn ông tốt, xứng đáng với mình.

Cuộc sống thay đổi mỗi ngày và không ai đoán trước được điều gì. Tôi hài lòng với cuộc sống hiện tại.

Chị nghĩ thế nào nếu có ý kiến cho rằng cuộc sống của chị quá đủ đầy nên không cần đi sự kiện kiếm tiền?

- Nói vậy là không đúng. Sau khi kết hôn, tôi đặt gia đình là ưu tiên hàng đầu. Ngoài việc chăm sóc con, gia đình. Tôi vẫn cùng chồng điều hành công việc kinh doanh. Chí vì thế, quỹ thời gian thu hẹp lại và tôi hạn chế công việc ở showbiz. Tôi sẽ chỉ đi sự kiện khi có lời mời từ những mỗi quan hệ thân quen.

Đã có nhiều lời mời tôi tham gia sự kiện này, phim kia…nhưng tôi đều từ chối. Vì tôi không quen làm việc hay đi một mình. Kể từ khi lấy chồng, vợ chồng tôi luôn đồng hành cùng nhau từ công việc đến cuộc sống. Nếu đi sự kiện mà chồng tháp tùng thì công việc ở nhà lại chồng chất, vì những suy nghĩ đó nên tôi lại lười (cười).

Sở thích tôi thay đổi vì ảnh hưởng theo chồng

Hơn nhau 13 tuổi, hẳn là hai vợ chồng chị sẽ có những cách biệt thế hệ không tránh khỏi?

- Vợ chồng nào khi mới cưới cũng có những mâu thuẫn nhưng với chúng tôi thì điều đó không quá nặng nề. Ví dụ như anh ấy thích ăn cơm nát còn tôi thích ăn cơm khô. Anh ấy thích nghe nhạc Việt, tôi lại thích nghe nhạc ngoại. Nhưng giờ thì tôi cũng thích ăn cơm nát và nghe nhạc Việt rồi. Hầu như mọi sở thích của tôi đều bị ảnh hưởng và thay đổi theo chồng.

Ông xã hỗ trợ chị ra sao trong việc chăm sóc con?

- Tôi thấy ông xã không những làm ăn giỏi mà chăm con rất "lành nghề". Suốt một tháng đầu sau sinh, tôi mệt kinh khủng. Đêm nào con khóc, ông xã tôi cũng là người dậy để cho con ăn sữa và ru bé ngủ. Mọi việc diễn ra cứ đều đặn như thế hai tiếng/lần mỗi đêm. Hiện tại, con gái tôi đã cứng cáp hơn nên vợ chồng nhờ bà ngoại chăm giúp mỗi khi đi ra ngoài.

Hiện tại, bé đã hơn ba tuổi cũng được mọi người nhận xét là giống bố như đúc. Bên cạnh đó, tôi còn thấy bé thừa hưởng sự mạnh mẽ từ bố.

Sau khi lấy chồng, chị thấy mình thay đổi có nhiều không?

- Từ khi lấy chồng, tôi thấy mình sống điều độ hơn trước. Hồi trước, tôi hay thức khuya, sáng hôm sau lại dậy muộn rồi uể oải, nhiều lúc còn "xấu tính" với mọi người xung quanh. Chính chồng là người rèn luyện cho tôi những thói quen lành mạnh như đi ngủ sớm.

Làm bà mẹ bỉm sữa có bao giờ chị "phát điên" vì phải chăm con?

- Đối với tôi, việc chăm con rất quan trọng nên phải luôn mang tâm lý trạng thái vui vẻ tốt nhất. Ngay khi mang bầu thì tôi luôn giữ trạng thái vui vẻ. Tôi sợ khi mình sinh con sẽ bị ảnh hưởng, bị cáu gắt hay khóc lóc. Hơn nữa, tôi may mắn có gia đình, bố mẹ bên cạnh hỗ trợ nên việc chăm con không quá vất vả.

Chị và chồng có bao giờ "mâu thuẫn" trong việc chăm sóc con?

- Chúng tôi hợp nhau về mọi mặt. Đặc biệt, chồng rất yêu và chăm sóc con. Chồng tôi thường thức đêm để chăm con thay tôi (cười).

Anh lúc nào cũng ở bên hai mẹ con tôi. Bình thường, các ông bố phải đi làm tám tiếng một ngày nên đến tối mới có thời gian chăm sóc gia đình. Tuy vậy, công việc kinh doanh của chồng tôi có phần linh hoạt hơn. Thậm chí, nhiều lúc, ông xã sao nhãng cả công việc, giao mọi thứ cho quản lý để về nhà chăm vợ con. Cả những việc nhỏ nhặt, chồng cũng luôn tạo cho tôi cảm giác "cứ để đó anh lo hết" nên tôi không phải bận tâm.

Với chiều cao 1m78, Ngô Trà My trở thành thí sinh nổi bật tại cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2015. Trong đêm chung kết, cô gái sinh năm 1992 tiếp tục gây ấn tượng với câu trả lời ứng xử xuất sắc và giành ngôi vị á hậu 1.

(Theo Tổ quốc)

Trước khi bị gỡ bỏ, Facebook của Chao Tiao Yumol có rất nhiều người theo dõi. Ảnh: Rappler.

Theo giáo sư JM Lanuza, danh tiếng của Yumol còn được khuếch đại khi nhận được sự ủng hộ của nhiều người nổi tiếng khác. Trong đó, Maharlika sở hữu 935.000 người theo dõi và tài khoản “Ilonggo ako Duterte ako” có 14.000 người theo dõi đã tán thưởng Yumol vì hành động “dũng cảm” của hắn.

Maharlika còn có một kênh YouTube với 400.000 lượt theo dõi. Hiện, video cô phỏng vấn với Yumol vào 6 tháng trước vẫn còn trên nền tảng này, thậm chí còn nhận thêm rất nhiều bình luận ủng hộ và cầu nguyện cho kẻ sát nhân ở bên dưới.

Theo Wired, mặc dù trang Facebook đã bị gỡ bỏ, ảnh chụp màn hình các bài viết khi Yumol còn làm bác sĩ vẫn được lan truyền rộng khắp từ TikTok, YouTube và Facebook. Trên TikTok, có đến hơn 16 video xây dựng hình tượng một vị bác sĩ giàu lòng trắc ẩn, nạn nhân của vụ ám sát và người đàn ông dũng cảm cho Yumol.

Trong đó, một video gọi kẻ sát nhân là “người tố giác” và sử dụng hình ảnh trên Facebook của Yumol đã được chia sẻ hơn 200 lần và thu về hơn 800 lượt thích. Một video khác có tên “Con người thật của bác sĩ Chao Tiao Yumol” quay cảnh đang giúp đỡ người nghèo cũng được đăng tải.

Nhiều video, nội dung ủng hộ kẻ sát nhân được lan truyền trên mạng xã hội. Ảnh: Rappler.

Bên dưới phần bình luận, nhiều người cầu nguyện cho Yumol, gọi nghi phạm giết người là “người hùng” và yêu cầu sự giúp đỡ từ chính quyền. Các video ngắn trích từ video YouTube của Maharlika cũng được chia sẻ rộng rãi trên TikTok và Facebook.

Mạng xã hội cần hành động

Theo Fatima Gaw, giáo sư tại University of the Philippines, hầu hết nền tảng đều chỉ xử phạt các cá nhân này theo từng nội dung, từng bài đăng một. Trong khi đó, việc gỡ 1-2 bài viết không ảnh hưởng nhiều đến họ.

“Họ vẫn nổi tiếng, chẳng mất lượt theo dõi nào”, Gaw nói. Ông cho rằng các mạng xã hội như Facebook hay TikTok không hợp tác với nhau để giải quyết các trường hợp trên, tạo điều kiện cho những nội dung tiêu cực tiếp cận đến nhiều người dùng hơn.

Bên cạnh đó, giáo sư của Đại học Massachusetts Jonathan Corpus Ong cho rằng những xu hướng như reaction video tạo điều kiện cho những nội dung này lan truyền rộng rãi và gây khó khăn cho đội ngũ kiểm duyệt nội dung.

“Tôi đã chứng kiến nhiều trường hợp các video gốc đã bị xóa nhưng các đoạn thu âm lại vẫn còn. Dù các mạng xã hội có gỡ xuống, chỉ vài ngày sau, những nội dung này vẫn có thể được đăng tải lại dưới nhiều hình thức khác nhau”, giáo sư cho biết.

Vụ việc của Chao Tiao Yumol cho thấy sự yếu kém của các mạng xã hội trong việc kiểm duyệt nội dung. Ảnh: Getty Images.

Theo Wired, TikTok, Meta và YouTube đều có những chính sách giới hạn nội dung bạo lực nhưng với những kẻ phạm tội, nhiều luật lệ bị rơi vào vùng xám, rất khó phân định. Facebook vốn có chính sách gỡ bỏ những nội dung khuyến khích bạo lực. Nhưng những điều khoản, tiêu chuẩn cụ thể để đánh giá những nội dung này vẫn còn mập mờ.

Giáo sư Ong cho rằng một trong những nguyên nhân khác khiến vấn nạn này ngày càng nghiêm trọng là do giới truyền thông vẫn còn chậm chân trong những vụ việc tương tự.

Đơn cử như ở Mỹ, khi xả súng xảy ra, giới truyền thông sẽ tập trung vào nạn nhân và gia đình của họ. Trong khi đó, báo giới Philippine lại đăng tải những nội dung tích cực về Yumol, tạo điều kiện cho các mạng xã hội khác làm theo.

(Theo Zing)

Mỹ điều tra vai trò của mạng xã hội trong thảm kịch xả súng

Nhà chức trách sẽ điều tra mối liên hệ giữa các công ty mạng xã hội với vụ xả súng có động cơ chủng tộc tại một siêu thị ở thành phố Buffalo khiến 10 người chết và 3 người bị thương vừa qua.

- Tại hội thảo quốc tế mới đây, một GS người Mỹ đã thắc mắc không hiểu vì sao Việt Nam nghèo mà xếp hạng PISA lại cao hơn nhiều nước phát triển. Là Giám đốc quốc gia PISA Việt Nam, bà lý giải thế nào về điều này?

- Thật ra không chỉ vị GS kia mà khá nhiều người đã thắc mắc về điều này kể từ khi Việt Nam tham gia kỳ PISA đầu tiên vào năm 2012. Bởi lẽ thông thường thì các nước nghèo, có thu nhập GDP thấp thường không có thể kết quả cao ở các kỳ thi PISA nhưng Việt Nam đã làm thay đổi điều này.

Tuy nhiên, việc Việt Nam có kết quả PISA cao trong hai chu kỳ PISA 2012, 2015 cho thấy rằng, nước nghèo về kinh tế không có nghĩa là con người nghèo cả về mặt trí tuệ hay nghị lực, không thể giỏi hay không thể nắm bắt được các kiến thức, kỹ năng. Kinh tế có thể ảnh hưởng tới nhiều mặt nhưng cũng không phải ảnh hưởng tới tất cả. Việt Nam nghèo nhưng về sự hiếu học, nghị lực vượt khó thì cũng không thua kém các nước khác.

Bên cạnh đó, có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến kết quả PISA mà hiện nay chúng tôi vẫn đang tiến hành phân tích. Chẳng hạn như niềm đam mê học toán của học sinh Việt Nam thuộc nhóm cao hay khả năng giải quyết các vấn đề khoa học của các em cũng thuộc top 10. Ngoài ra, mức độ cần cù, chịu khó, tuân thủ kỷ luật hay sự đam mê học tập của học sinh Việt Nam rất lớn. Những chỉ số đó đều ảnh hưởng tới kết quả của kỳ thi.

Ngoài ra, ở Việt Nam, với truyền thống hiếu học, cha mẹ đầu tư cho học sinh rất nhiều, học sinh ở Việt Nam đi học ngoài trường cũng vào loại nhiều nhất thế giới… Tất nhiên những nhân tố này ảnh hưởng thế nào đến kết quả học tập của học sinh vẫn cần được phân tích kỹ lưỡng.

- Như vậy, việc Việt Nam nghèo mà xếp hạng PISA cao là hoàn toàn không có gì đáng ngạc nhiên?

Có ngạc nhiên chứ. 

Việt Nam lần đầu tiên tham gia PISA chu kỳ 2012 đứng thứ 17 ở lĩnh vực Toán học (lĩnh vực trọng tâm), đứng thứ 19 lĩnh vực Đọc hiểu và đứng thứ 8 ở lĩnh vực Khoa học. Điều này đã gây bất ngờ trên thế giới, ai cũng ngạc nhiên, kể cả người Việt Nam trong đó có chúng tôi. 

Trước khi tham gia PISA, chúng ta có một suy nghĩ rằng Việt Nam là một nước nghèo, còn nhiều hạn chế, tham gia PISA biết là sẽ xếp thứ hạng thấp nhưng mục đích để hội nhập và để phát triển.

Đến chu kỳ PISA 2015, một lần nữa học sinh Việt Nam lại tiếp tục đạt thứ hạng cao, vượt lên trên nhiều nước, đứng thứ 8 lĩnh vực Khoa học (lĩnh vực trọng tâm), đứng thứ 22 về Toán học và thứ 32 lĩnh vực Đọc hiểu. Điều này vẫn tiếp tục gây ngạc nhiên cho nhiều người. Vì kết quả PISA của Việt Nam đã tạo nên sự khác biệt, không theo quy luật các nước nghèo thường tỷ lệ thuận với kết quả thấp trong suốt 4 chu kỳ trước.

TS Lê Thị Mỹ Hà khẳng định có nhiều yếu tố ảnh hưởng tới kết quả PISA chứ không chỉ là kinh tế.

Tuy nhiên, tôi còn ngạc nhiên hơn về thái độ của một số người Việt Nam khi thấy kết quả của học sinh nước mình được xếp thứ hạng cao trong kỳ thi PISA. Nhiều người Việt Nam được hưởng nền giáo dục tại Việt Nam sau đó ra nước ngoài thích ứng nhanh và học tập tốt, trưởng thành nhanh và sau này ra trường nhận được công việc tốt, điều đó chứng tỏ nền GD của chúng ta có những ưu điểm nhất định. 

Thế nhưng trước kết quả PISA, nhiều người lại có những bình luận thiếu thiện chí về chính học sinh của đất nước mình, của nền giáo dục đã chắp cánh cho mình bước vào đời. Sự thiếu thiện chí này làm tổn thương đến sự nỗ lực và cống hiến của giáo viên, của các em học sinh trong các kỳ thi PISA vừa qua.

- Với kết quả ngạc nhiên như vậy, liệu có chuyện chọn “gà nòi” hay học sinh thành phố để đi thi PISA như nhiều người nghi ngờ không, thưa bà?

- Thực tế chỉ có những người không hiểu rõ về PISA mới nghi ngờ về việc chọn "gà nòi" hoặc học sinh thành phố để tham gia thi PISA. Bởi lẽ, mục đích của PISA là đánh giá chất lượng giáo dục quốc dân của một quốc gia ở độ tuổi nhất định chứ không phải là thi học sinh giỏi Olympic. Việc chọn mẫu là do OECD lựa chọn và quy định rất nghiêm ngặt để đảm bảo tính chất đại diện cho học sinh của tất cả các quốc gia.

Theo đó, toàn bộ các trường và số lượng học sinh tuổi 15 (15 năm 3 tháng đến 16 năm 2 tháng học từ lớp 7 trở lên) ở tất cả loại hình cơ sở giáo dục đều phải thống kê và nộp cho OECD. Tổ chức này sẽ tính toán trọng số, tỷ lệ các trường tham gia, sau đó chạy ra danh sách trường được chọn, số học sinh 35 em/trường. 

Phần mềm chạy mẫu online, được OECD mở trong thời điểm nhất định. Do đó không thể có chuyện thay thế học sinh vì học sinh dự thi đã được chọn sẵn trong máy. Em nào hôm thi không có mặt thì phải chấp nhận vắng học sinh.

- Vậy còn chuyện luyện thi PISA để có thành tích cao thì sao, thưa bà?

- Mục đích tham gia PISA là muốn được OECD đánh giá khách quan chất lượng giáo dục để khuyến nghị các chính sách phát triển và đầu tư cho giáo dục của các quốc gia. Vì thế không có quốc gia nào luyện thi PISA cả. 

Đề thi của PISA được bảo mật tuyệt đối, các tình huống trong bài thi PISA là tình huống thực tiễn, đa dạng và phong phú của các nước OECD nên luyện thi không có tác dụng gì.

Nói đến PISA chúng ta nghĩ đó là 1 chương trình đánh giá riêng biệt do OECD thiết kế. Trên thực tế, dạng câu hỏi thi của PISA, cách đánh giá mà PISA sử dụng chính là các phương pháp và kỹ thuật đánh giá hàng ngày trên lớp học của các nước OECD trong suốt 20 năm nay. 

Do đó, học sinh các quốc gia OECD thường xuyên làm các dạng bài đánh giá năng lực như PISA trên lớp. Cách đánh giá của PISA, các dạng câu hỏi thi PISA chỉ mới lạ với các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. 

Học sinh Việt Nam không được tiếp xúc với các dạng câu hỏi này hàng ngày trên lớp nên khi bước vào kỳ thi PISA gặp khó khăn hơn. Do đó, kết quả PISA mà học sinh Việt Nam đạt được là rất đáng động viên, khích lệ vì học sinh Việt Nam đã vượt qua nhiều trở ngại và rào cản để hội nhập quốc tế.

- Có ý kiến nói rằng chúng ta không nên quá tự hào vì thứ hạng cao trong kỳ thi PISA vì mục đích của kỳ thi này không phải là để xếp hạng?

- Bản thân kỳ thi PISA có nhiều mục đích. Các nước muốn biết chất lượng giáo dục của quốc gia mình ở đâu, như thế nào đều phải tham gia PISA. PISA xếp hạng chất lượng giáo dục của các nước thông qua điểm số năng lực mà học sinh đạt được. Cũng chính vì vậy mới có những tranh luận về kết quả của Việt Nam khi chúng ta đứng thứ hạng cao.

Việc Việt Nam tham gia PISA và có kết quả cao là một điều đáng tự hào, bởi vì, chúng ta đã vượt qua nhiều khó khăn, trở ngại để có thể hội nhập giáo dục quốc tế và được các nước trên thế giới quan tâm.

TS Hà cho rằng, kết quả PISA cao của Việt Nam là rất đáng tự hào.

Tuy nhiên, không phải vì kết quả PISA cao hay thấp mà khẳng định chất lượng giáo dục nước này cao hơn nước kia. Nền giáo dục quốc gia nào cũng có mặt mạnh và mặt hạn chế, người dân nước nào cũng luôn kỳ vọng giáo dục của quốc gia họ phải phát triển tốt hơn nữa. 

Chẳng hạn, học sinh Việt Nam thua kém học sinh ở các nước phát triển trong việc giải quyết các vấn đề của cuộc sống hiện đại, phức tạp, đa chiều trong khi lại giải quyết tốt hơn các câu hỏi về học thuật. Học sinh Việt Nam chưa được làm quen nhiều với cách đánh giá năng lực, chưa biết bày tỏ quan điểm, ý kiến cá nhân trước tình huống cần tranh luận, điều này thể hiện rất rõ ở các bài thi Đọc hiểu.

Chính vì thế, ngoài xếp hạng kết quả thì PISA cũng phân tích các điểm mạnh, điểm yếu của các quốc gia để đưa ra khuyến nghị chính sách cho quốc gia đó. Ngoài ra, khi tham gia PISA, đó là nơi hội tụ những chuyên gia đánh giá giáo dục giỏi trên thế giới, các quốc gia có thể học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm với nhau để từ đó vận dụng vào việc đổi mới kiểm tra đánh giá việc dạy và học ở quốc gia mình.

- Qua kết quả 2 kỳ PISA vừa qua, chúng ta đã rút ra được những điều chỉnh nào trong chính sách giáo dục, thưa bà?

- Theo tôi biết, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có những điều chỉnh được thực hiện ngay từ những năm đầu tiên chúng ta tham gia PISA. Nghiên cứu phương pháp và kỹ thuật đánh giá năng lực PISA thì thấy rằng, PISA đánh giá tính sáng tạo của học sinh rất nhiều, yêu cầu học sinh sau khi học kiến thức kỹ năng trong nhà trường thì phải giải quyết các vấn đề ở tình huống thực tiễn. 

Do đó, từ khi PISA vào Việt Nam thì phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá trên lớp đã có nhiều thay đổi. Chẳng hạn như Thông tư 30 sau đó là Thông tư 22 của Bộ GD-ĐT đã yêu cầu thay đổi cách tiếp cận và cách đánh giá đối với học sinh tiểu học, hướng vào đánh giá sự tiến bộ của người học giúp các em phát triển khả năng sáng tạo của mình.

Trên lớp học, các loại hình câu hỏi và cách đánh giá học sinh cũng đa dạng hơn. Trong 4 năm vừa qua, chúng tôi đã tổ chức nhiều đợt tập huấn hướng dẫn quy trình, kỹ thuật xây dựng đề kiểm tra, kỹ thuật viết viết câu hỏi đánh giá năng lực học sinh cho giáo viên để đổi mới phương thức kiểm tra đánh giá thường xuyên trên lớp học.

Cái mới của PISA là cách hỏi và cách trả lời. Hỏi làm sao cho học sinh suy nghĩ sâu sắc, có tư duy nhiều chiều hơn là chỉ đồng thuận với ý kiến của giáo viên. Những điều này đang được thực hiện thường xuyên hơn ở các lớp học của Việt Nam và đang có kết quả tốt.

Việc thay đổi chương trình, sách giáo khoa sau 2015 theo hướng phát triển năng lực cũng là một bước tích cực phát triển giáo dục và hội nhập quốc tế.

Xin cảm ơn bà về cuộc trao đổi!

Lê Văn(thực hiên)