Nhận định, soi kèo Granada vs Oviedo, 3h00 ngày 23/3: Thu hẹp cách biệt

Gốm của người Chăm chủ yếu là đồ gia dụng, đồ dùng cúng lễ và đồ mỹ nghệ gồm chum (jek), nồi (gok), mâm (cambak), bình (bilaok)… Nghề làm gốm được xem là biểu hiện của sự sáng tạo cá nhân do phụ nữ Chăm làm ra trên nền tảng tri thức được lưu truyền trong cộng đồng.

Thay vì sử dụng bàn xoay, phụ nữ Chăm di chuyển giật lùi quanh khối nguyên liệu để tạo hình sản phẩm. Gốm không tráng men và được phơi khô, nung ở ngoài trời bằng củi, rơm trong 7-8 giờ ở nhiệt độ khoảng 800 độ C. Nguyên liệu (đất sét, cát, nước, củi và rơm) được khai thác tại chỗ. 

Đất sét được tái sinh theo chu kỳ vài ba năm sau khi khai thác tại cánh đồng Hamu Tanu Halan, bên bờ sông Quao thuộc làng Bàu Trúc (tỉnh Ninh Thuận) và mỏ đất làng Xuân Quang (cách làng Bình Đức, tỉnh Ninh Thuận 3km về hướng Tây Bắc).

Việc làm nghề tạo cơ hội cho người phụ nữ Chăm giao lưu, tương tác trong lao động sản xuất, sinh hoạt xã hội, cũng như trong việc giáo dục nghề nghiệp cho con cái, nâng cao vai trò của họ trong xã hội. Nghề làm gốm cũng giúp tăng thu nhập của gia đình và bảo lưu thuần phong mỹ tục, bản sắc văn hóa của người Chăm ở Việt Nam. Tuy nhiên, nghề gốm của người Chăm vẫn đang đứng trước nguy cơ mai một vì sự tác động của quá trình đô thị hóa đến khả năng tiếp cận nguồn nguyên liệu thô, sự chậm thích ứng với kinh tế thị trường và thế hệ trẻ ít quan tâm đến nghề.

Theo Uỷ ban Liên Chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể, hồ sơ đề cử đáp ứng những tiêu chí sau để ghi danh Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp:

1. Di sản này liên quan đến nghề thủ công truyền thống làm gốm Chăm bằng tay và sử dụng các công cụ đơn giản. Chủ thể văn hóa và người thực hành chủ yếu là phụ nữ Chăm. Tri thức và kỹ năng làm nghề được trao truyền trong gia đình, dòng họ và cộng đồng. Việc trao truyền được thực hiện bằng biện pháp kể chuyện và thực hành hàng ngày. 

Di sản thu hút sự trao đổi và tương tác giữa những người thực hành nghề, các sinh hoạt xã hội và nâng cao vai trò của người phụ nữ Chăm trong xã hội hiện đại. Di sản gắn liền với nghệ thuật trình diễn dân gian, phong tục tập quán, tín ngưỡng, lễ hội, trong đó có các nghi lễ liên quan đến ông tổ nghề. Nghề làm gốm của người Chăm góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa Chăm ở Đông Nam Á.

2. Số lượng nghệ nhân, người thực hành và học nghề tại các làng gốm còn ít. Dù có nhiều nỗ lực bảo vệ, di sản vẫn có nguy cơ mai một bởi sự đô thị hóa ảnh hưởng đến không gian của các làng nghề thủ công truyền thống và ảnh hưởng đến nguồn nguyên liệu sẵn có, chi phí cho nguyên liệu tăng cao, nghệ nhân lành nghề tuổi cao, thế hệ trẻ không hứng thú với nghề...

3. Hồ sơ trình bày chi tiết kế hoạch bảo vệ di sản được thực hiện trong 4 năm (2023-2026)...

4. Cộng đồng, các nhóm và cá nhân có liên quan đã tham gia vào quá trình đề cử bằng cách cung cấp thông tin và đóng góp vào quá trình kiểm kê. Nhiều thành viên trong cộng đồng đã tham gia vào việc quay phim và chụp ảnh quá trình làm gốm và thờ cúng tổ nghề. 354 nghệ nhân đã đồng thuận đề cử di sản này vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp.

5. Di sản được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và Báo cáo kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể quốc gia trên Hệ thống thông tin quản lý di sản văn hóa phi vật thể của Cục Di sản văn hóa. Các sở và viện nghiên cứu thực hiện việc kiểm kê ở cấp tỉnh, thành phố và cấp quốc gia. Việc kiểm kê di sản thu hút sự tham gia của cộng đồng ở làng Bàu Trúc và Bình Đức vào việc khảo sát, kiểm kê, quay phim và chụp ảnh. Kết quả kiểm kê được cập nhật hàng năm, trước 31/10.

Nghệ thuật làm gốm của người Chăm là di sản văn hóa phi vật thể thứ 15 của Việt Nam được UNESCO ghi danh. 

Sau khi câu chuyện của chị được lan truyền, phản ứng của nhiều phụ huynh trước câu chuyện này có thể sẽ khiến bạn ngạc nhiên.

Câu chuyện của chi Kolberg đã thu hút hơn 200 ngàn lượt chia sẻ và nhận được rất nhiều lượt “like”. Hàng trăm phụ huynh và những người khác đã thổi bùng lên một cuộc tranh luận về ý nghĩa thực sự của một châm ngôn cũ “chia sẻ là quan tâm”.

Sau trải nghiệm cùng cậu con trai Carson ở công viên, bà mẹ này đã đăng tải câu chuyện lên Facebook với một thông điệp đáng suy nghẫm gửi tới các bậc phụ huynh khác.

Dưới đây là những chia sẻ của chị:

“Con tôi không cần phải chia sẻ với con bạn

Khi chúng tôi bước vào công viện, Carson bị vây quanh bởi ít nhất 6 cậu bé khác. Tất cả đều đề nghị thằng bé chia sẻ những món đồ chơi của mình. Thằng bé trở nên bối rối và quay ra nhìn tôi.

“Con có thể nói "không" với các bạn” – tôi nói. “Con chỉ cần nói "không" thôi. Con không cần phải nói gì cả”.

Tất nhiên, khi thằng bé nói “không”, bọn trẻ chạy qua mách tôi. Tôi nói: “Cậu ấy không cần phải chia sẻ với các cháu. Cậu ấy đã nói "không". Nếu muốn chia sẻ, cậu ấy sẽ làm”.

Điều đó khiến tôi nhận được những cái nhìn không thể tin nổi từ các phụ huynh khác. Còn đây là những suy nghĩ của tôi:

Nếu tôi – một người trưởng thành – đang ăn một chiếc sandwich, thì tôi có cần phải chia sẻ chiếc bánh cho những người lạ trong công viên không? Không!

Vậy trong khi các bạn ném cho tôi những cái nhìn khó chịu thì thử nghĩ xem, tôi và con trai tôi thô lỗ hay là 6 kẻ lạ đòi những thứ không thuộc về mình ngay khi người sở hữu cảm thấy không thoải mái thô lỗ hơn?

Hai mẹ con chị Alanya Kolberg

Mục đích là dạy cho những đứa trẻ của chúng ta cách hành xử như người lớn. Trong khi tôi biết chắc chắn là có những người lớn không bao giờ biết cách chia sẻ khi còn nhỏ, tôi còn biết có những người không biết cách nói "không" với người khác, hoặc không biết cách đặt ra giới hạn, không biết cách tự chăm sóc bản thân mình.

Trong trường hợp này, Carson chỉ mang đồ chơi đi để chia sẻ với bé gái con bạn tôi – người mà chúng tôi đã hẹn gặp ở công viên. Thằng bé chỉ không muốn chia sẻ với những cậu bé kia bởi vì thằng bé đang háo hức được gây bất ngờ cho cô bé ấy.

Lần sau nếu một đứa trẻ khác không chịu chia sẻ, hãy nhớ rằng chúng ta không sống trong một thế giới mà người ta dễ dàng từ bỏ mọi thứ mà mình có cho bất cứ ai chỉ bởi vì họ yêu cầu ta phải làm như vậy. Và tôi cũng sẽ không dạy con tôi rằng đó là cách mà thế giới vận hành”.

• Nguyễn Thảo(Theo Bored Panda)

Những cú hích đầu đời

Dũng có một tuổi thơ khá đặc biệt. Khi Dũng vào lớp 1 là lúc chị Thu, mẹ Dũng đihọc ĐH xa nhà. Chồng đi làm xa, ông bà thì già yếu, cực chẳng đã, chị đành đưa con đitheo. Gần như từ lớp 1 đến lớp 3, mẹ là người thầy dạy Dũng tất cả các môn học ởtrường. Ban ngày, khi mẹ đi học, Dũng ở nhà 1 mình, lang thang sang nhà mấy chú hàngxóm học đánh cờ. Tối đến, một mẹ một con lại đèn sách ê a.

Nguyễn Huy Dũng

Một nhóm những thành viên quan trọng nhất trong ban quản trị của Apple từng tranh cãi kịch liệt vì tính năng chặn ứng dụng theo dõi người dùng trên iOS 14.5.

Theo The Information, 3 cái tên bất đồng về tính năng là Craig Federighi - Phó chủ tịch phụ trách phần mềm, Phil Schiller - người dẫn dắt nhóm App Store và Eddy Cue, Giám đốc mảng dịch vụ.

Năm 2020, Apple cho ra mắt tính năng App Tracking Transparency (ATT), cho phép người dùng chủ động kiểm soát những ứng dụng nào được hoặc không được phép theo dõi hoạt động của mình.

Với các ứng dụng không được cho phép, ATT sẽ ẩn mã nhận dạng quảng cáo (IDFA). Sau một thời gian, Eric Neuenschwander, người tạo ra IDFA từng đưa ra lo ngại trước việc các ứng dụng sử dụng mã nhận dạng này để theo dõi người dùng trái phép.

Tính năng ATT được Apple giới thiệu trên iOS 14.5. Ảnh: MacRumors.

Nỗ lực sửa sai của Apple

Các ứng dụng trên iOS được phép thu thập và chia sẻ một tập dữ liệu, bao gồm vị trí, có những app nào trên điện thoại, thời điểm dùng app, địa chỉ email (đã mã hóa), số điện thoại của người dùng. Tất cả những thông tin này được gán với một con số gọi là mã số cho nhà quảng cáo (IDFA).

Người dùng càng sử dụng iPhone lâu và qua nhiều app thì càng để lại nhiều dấu vết dữ liệu. Các ứng dụng, thông qua mã số IDFA, có thể sử dụng các dữ liệu đó để tạo ra một bộ hồ sơ ảo về người dùng, qua đó hướng các quảng cáo tới họ tốt hơn.

“Đội thiết kế chúng tôi không lường trước được cách thức ngành công nghiệp quảng cáo sử dụng IDFA. Họ xây dựng cả một hệ sinh thái chuyên theo dõi người dùng. Những kẻ bất lương sẽ dùng mã nhận dạng đó để thu thập dữ liệu vị trí của người dùng và rồi kiếm lời bằng cách bán cho những doanh nghiệp chuyên môi giới thông tin”, ông Neuenschwander cho biết.

Chia sẻ với đồng nghiệp, Neuenschwander cho hay ông hối hận vì đã tạo ra mã IDFA, đặc biệt là khi những đối thủ khác như Google học theo Apple và tạo ra nhiều mã nhận dạng khác.

ATT từng được đánh giá là một trong những nỗ lực của Apple để trở thành nền tảng đề cao quyền riêng tư. Ảnh: Mac365.

Trước khi ATT ra đời, Apple từng cho phép người dùng bật tính năng “Hạn chế quảng cáo theo dõi” (Limit ad tracking) trên iPhone. Tuy nhiên, vì nằm quá sâu trong mục “Cài đặt” (Settings) nên tùy chọn này không được nhiều người sử dụng.

Năm 2016, nhóm của Eric Neuenschwander bắt đầu tìm cách đưa lựa chọn này ra gần với người dùng hơn, bao gồm cả ẩn mã nhận dạng khỏi các ứng dụng theo yêu cầu của người dùng.

Sau đó, vì những nỗ lực này vẫn không thể bù đắp tác hại khi lạm dụng IDFA, Craig Federighi chuyển hướng sang phát triển ATT, một tính năng mới với khả năng tương tự “Limit ad tracking”.

Lục đục nội bộ

Theo The Information, ý tưởng tạo ra ATT manh nha từ năm 2019, khi Federighi khuyên Neuenschwander “nên làm điều gì đó với IDFA đi”. Federighi đã huy động một nhóm nhân viên làm việc ở mảng phần mềm để hiện thực hóa tính năng này và hứa hẹn sẽ được giới thiệu vào sự kiện sắp tới của Apple.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện đã vướng phải nhiều sự phản đối từ quản lý cấp cao của Apple, một nguồn tin nội bộ Apple cho biết.

Trước khi Táo khuyết công bố ATT, Federighi, Cue và Schiller đã cùng nhau quyết định mức độ hãng có thể can thiệp vào việc các ứng dụng theo dõi người dùng, đồng thời giảm thiểu ảnh hưởng của tính năng này đối với các nhà lập trình.

Giờ đây, ATT chỉ đơn giản là một bảng thông báo xuất hiện mỗi khi người dùng mở ứng dụng lần đầu. Ảnh: Business Insider.

Là người quản lý App Store, Schiller lo ngại ATT sẽ ảnh hưởng đến hệ sinh thái của kho ứng dụng và những quảng cáo chạy trong app. “Việc thu thập mã IDFA bị giới hạn sẽ làm cho người dùng ít thấy các quảng cáo hơn, từ đó, họ sẽ ít tải app về máy hơn”, ông cảnh báo. Điều này sẽ khiến lượt tải về cũng nhưng mua ứng dụng của người dùng Apple giảm xuống.

Bên cạnh đó, là người quản lý kho nội dung của Apple như iTunes Store, iBooks Store và Apple Music, Eddy Cue quan ngại ATT sẽ vượt quá giới hạn cho phép. Nhóm của ông rất thận trọng trong việc đánh giá hậu quả của tính năng chặn mã IDFA, theo báo cáo của The Information.

Mặt khác, Craig Federighi lại ủng hộ tính năng chặn ứng dụng theo dõi người dùng này. Ông chính là người theo sát đội bảo mật trong nỗ lực giảm thiểu tác hại của IDFA trước các công ty quảng cáo, nhà lập trình và những kẻ môi giới thông tin.

Từ tranh cãi đi đến thống nhất

Chính những những bất đồng trong quan điểm của nhóm quản lý cấp cao đã tạo nên tính năng ATT được phổ biến tới người dùng hiện nay. ATT giờ đây chỉ đơn giản là một bảng thông báo buộc người dùng lựa chọn cho phép hoặc không cho theo dõi khi lần đầu mở ứng dụng.

Theo The Information, ban đầu ATT là tính năng giúp người dùng tắt dịch vụ theo dõi trên toàn bộ ứng dụng. Tuy nhiên, sau khi thảo luận, những lãnh đạo của Apple quyết định ATT chỉ là một hộp tùy chọn nhỏ, xuất hiện ở từng app.

“Bộ 3 quản lý cấp cao này đã đi đến thống nhất và quyết định người dùng iPhone sẽ lựa chọn app nào được phép theo dõi mình. Điều này sẽ giúp hãng dễ biện hộ cho mình khi các nhà lập trình ứng dụng, các công ty quảng cáo phản đối", nguồn tin nội bộ cho biết.

Tính năng ATT ảnh hưởng mạnh tới các công ty sống bằng quảng cáo như Facebook. Facebook thậm chí còn "dọa" người dùng nên cho theo dõi để tiếp tục sử dụng miễn phí. Ảnh: Ashkan Soltani.

Cuối năm 2019, Federighi điều một vài thành viên của đội kỹ thuật phần mềm để phát triển ATT. Đến tháng 6/2020, nhóm nhân viên đã hoàn thành công việc. Apple giới thiệu tính năng này tại Hội nghị các nhà phát triển toàn cầu (WWDC) của mình.

Kể từ iOS 14.5, mọi ứng dụng phải xin phép người dùng để được truy cập dữ liệu gắn với IDFA. Nếu như người dùng từ chối, ứng dụng sẽ không thể lấy dữ liệu gắn với IDFA của họ.

Nếu nhà phát triển tìm cách thay thế IDFA bằng một hình thức thu thập dữ liệu khác, ví dụ như địa chỉ email, ứng dụng sẽ bị coi là vi phạm quy định của App Store.

Trong suốt 9 tháng trước khi sự kiện diễn ra, thành viên trong đội của Federighi cũng hỏi ý kiến của luật sư Apple về việc các cơ quan quản lý có thể hoài nghi về tính năng bảo mật này. Nhóm nhân viên thậm chí còn nảy ra tranh cãi khi sử dụng từ “theo dõi” trong hộp thông báo mỗi khi người dùng lần đầu mở ứng dụng.

Phản hồi với báo cáo của The Information, đại diện của Apple cho biết nhân viên của hãng sẽ hợp tác với nhau, cùng nỗ lực trong việc phát triển những tính năng bảo mật, tương tự như mảng thiết kế, nhằm mang đến người dùng những sản phẩm tốt nhất.

(Theo Zing)

Apple phát hành iOS 15.4: Đeo khẩu trang vẫn mở được Face ID trên iPhone

Apple vừa tung phiên bản iOS 15.4 và iPadOS 15.4 cho người dùng iPhone, iPad với nhiều tính năng mới đáng chú ý.  

Trước đó, qua ý kiến của phụ huynh phản ánh về những phần liên kết nằm trong giao diện cuộc thi, ban tổ chức đã quyết định tạm dừng cuộc thi từ 17h ngày 10/12/2016. 

Chia sẻ với VietNamNet, ông Nguyễn Phú Trường, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Đội Trung ương cảm ơn các phụ huynh, học sinh đã có những góp ý, phản ánh kịp thời. “Đây là dịp để chúng tôi nhìn nhận lại cách thức tổ chức đúng với tinh thần mà Ban Bí thư TƯ Đoàn, Ban Chỉ đạo đề ra từ đầu”.

Theo ông Trường, qua khảo sát của ban tổ chức tại 3 địa phương đại diện cho 3 vùng miền trên cả nước là Phú Thọ, Nghệ An và TP.HCM, nhiều học sinh mong muốn được tiếp tục cuộc thi.

Tuy nhiên, ban tổ chức cũng tiếp thu mong muốn của phụ huynh, học sinh là cần tách tên cuộc thi và phần mềm trùng tên để tránh gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến mục đích giáo dục của cuộc thi.

Ban cố vấn cuộc thi đã tiến hành rà soát kỹ lưỡng lại các bộ câu hỏi của từng khối lớp tham gia thi, qua đó đã loại bỏ một số câu hỏi chưa thực sự phù hợp với khối lớp 3, lớp 4, lớp 5 và lớp 6. Đồng thời, tiếp tục bổ sung thêm những nội dung câu hỏi tìm hiểu truyền thống, lịch sử dân tộc, kỹ năng giao tiếp ứng xử hàng ngày được chia theo từng khối lớp, phù hợp với kiến thức và tâm sinh lý của các em học sinh.

“Từ khi tổ chức cuộc thi, ban tổ chức đã tập huấn hướng dẫn chi tiết về ý nghĩa cách thức thi đến đội ngũ giáo viên Tổng phụ trách của 30 tỉnh/ thành phố. Tới đây chúng tôi sẽ tiếp tục tập huấn và tuyên truyền rộng rãi hơn tới đông đảo phụ huynh, học sinh và tiếp tục lắng nghe góp ý của xã hội để hoàn thiện hơn cách thức, nội dung thi” - ông Trường nói.

Đại diện ban tổ chức cho biết vẫn tiếp tục mong nhận được các ý kiến đóng góp của phụ huynh và học sinh để cuộc thi ngày càng hoàn thiện hơn. 

Tại Việt Nam, việc tận dụng những mảng gốm đã bỏ để ghép nối nên một tác phẩm nghệ thuật đã xuất hiện vào những năm thuộc thế kỷ XI – XII, xuất phát từ những người thợ trong dân gian. Cái đẹp và đặc biệt của khảm gốm sứ, là từ những mảnh vỡ đã bị từ chối, người nghệ nhân biến thành một tác phẩm độc đáo. Qua ngần ấy thời gian, người Việt vẫn đơn giản gọi môn nghệ thuật đã tạo nên vẻ đẹp độc tôn, hồn cốt tinh anh của các công trình kiến trúc truyền thống xứ Huế là “khảm gốm sứ.”

NTK Vũ Thảo Giang chia sẻ: “Sinh ra và lớn lên ở vùng non nước Cao Bằng, nơi giàu truyền thống, đậm đà bản sắc dân tộc và cũng là cái nôi của lịch sử cách mạng dân tộc ta đã ươm mầm nguồm cảm hứng cho tôi. BST Khảm gốm Bát Nhã là một trong những cảm hứng tôi mong muốn giới thiệu vẻ đẹp của kiến trúc Việt thông qua tà áo dài dân tộc”.

BST lấy cảm hứng từ nghệ thuật khảm gốm sứ, sành ở các chùa, miếu và các kiến trúc cung đình Việt Nam với nhiều hoạ tiết cầu kỳ, tinh tế.

Tài hoa của những nghệ nhân xưa được phô diễn bởi những bức bích hoạ, phù điêu bằng chất liệu mảnh gốm sứ khảm vốn là mảnh vỡ được tỉ mỉ lựa chọn màu sắc, mài dũa được khéo léo ghép lại tạo nên vẻ đẹp độc đáo riêng biệt nét tinh hoa văn hoá di sản Việt.

Mỗi tác phẩm mang đậm tính nghệ thuật trong BST gợi lại cảm xúc xúc động xen lẫn tự hào bằng hoa văn hoạ tiết, hình ảnh đại diện được tái hiện cho Tú Quý (4 mùa Xuân – Hạ - Thu – Đông) hay mang hình dáng của Long – Lân – Quy – Phụng, bát bửu, ngũ phúc, vương miện.

Lựa chọn chất liệu vải lụa nhung cao cấp kết hợp cùng phom dáng áo dài truyền thống kết hợp kỹ thuật thêu đính tỷ mỉ với những màu sắc có độ chuyển màu đậm nhạt và thiết kế có tính ứng dụng cao, dễ dàng sử dụng trong đời sống thường nhật.

Ngân An

'Ca sĩ tỷ phú' Hà Phương khoe sắc với áo dài

Ca sĩ tỷ phú Hà Phương trông nền nã khi diện bộ áo dài được may từ chất liệu lụa tơ tằm của NTK Trung Đinh.