Bà Nỗ kể, bà bị liệt là do một tai nạn hồi bà còn bé lắm. Thời bấy giờ nhànào cũng làm nhà sàn cao, bên dưới cầu thang mỗi gia đình đều có một thùng gỗđựng nước lớn và một cái gáo để các thành viên trong gia đình rửa chân trước khilên nhà. Chả hiểu một lần nghịch ngợm thế nào, bà Nỗ trèo lên thùng đựng nước,bất giác cái thùng đổ ập xuống đè lên đôi chân nhỏ bé của mình. Bà được gia đìnhđưa đi trạm y tế xã cấp cứu. Sau thời gian điều trị được các y sĩ ở trạm tiêmthuốc nhưng không hiểu sao đôi chân bà không những không khỏi mà phần đùi cònteo lại rồi bị liệt hẳn, không thể đi lại được nữa.

Bà Nỗ "đi lại" với hai đôi dép.

Sau vụ tai nạn, mọi sinh hoạt của bà đều phải có sự giúp sức của người khác.Với đôi chân như vậy, bà chỉ biết quanh quẩn trong nhà, nhìn người khác đi lại,bạn bè tới trường mà ứa nước mắt. Nếu phải di chuyển độ vài bước chân là bà phảinhoài người ra bò, một lát lại thở dốc vì mệt và đôi chân thì đau đớn vô cùng.Thế nhưng bà cứ nghiến răng tập luyện, từng ít từng ít một.

Bà kể, hồi nhỏ bị liệt, cứ vận động là đau chảy nước mắt nên ngại đi lắm.Muốn tập tành để di chuyển thôi cũng không phải chuyện dễ dàng.

Bà phải nghiến răng, nuốt nước mắt vào mà cố gắng. Bà bảo, vì tay với châncủa con người mình không bằng nhau chân lúc nào cũng dài hơn tay, muốn di chuyểnđược thì bắt buộc chân mình phải chùng xuống sao cho đều với tay để phối hợpđược với nhau. Đôi tay thì không sao nhưng để "bảo" được đôi chân bị liệt làmtheo ý mình thì không phải ngày một ngày hai mà chúng "nghe lời".

Có lẽ bởi thế mà giờ đây đôi chân bà Nỗ choãi sang hai bên, bàn tay thẳng tắpnhư cây trúc trên núi. Mỗi lần "đi lại" bà cần tới hai đôi dép, một đôi cho chânvà một đôi cho bàn tay.

Trời không phụ công bà, dần dần đôi chân bà linh hoạt hơn. Việc nặng khônglàm được thì bà làm việc nhẹ, chưa bao giờ bà ỷ lại để nhờ vả người khác làmthay, bởi vậy mà bà được những người xung quanh rất yêu mến.

Bà Nỗ trông trẻ rất khéo.

Bà kể, nhiều lúc, bọn trẻ con thấy bà đi lại kiểu không giống ai, chúngnghịch ngợm ném đá bà, còn gọi là "bà Nỗ ngựa". Ngay cả khi bạn bè đồng tranglứa đến tuổi cập kê, hẹn hò rồi lần lượt lấy vợ lấy chồng thì bà vẫn quanh quẩntrong nhà, cùng lắm là ra vườn.

Những khi ấy bà cũng tủi thân. Rồi bà lại bảo, cuộc đời mình khổ quá lại càngkhiến bản thân mình phải vươn lên, phải sống cho đời nó ghét mình thì thôi, chịukhổ nhiều cũng thành ra quen. Có biết bao phận người còn khổ hơn mình nhiều, đilại được như mình đã là hạnh phúc lắm rồi.

Biết số phận mình không may mắn nhưng trong những năm tháng khó khăn nhất bàđều gắng gượng vượt lên mà không hề kêu ca nửa lời. Bố bà Nỗ mất năm 1992, cácem đều lập gia đình rồi ra ở riêng, bà Nỗ và mẹ nương tựa nhau sống dưới mái nhàbỗng trở nên rộng thênh thang, mỗi đêm gió thốc từng cơn lạnh buốt.

Hàng ngày, mẹ lên nương thì bà Nỗ đều giành hết những công việc trong giađình về tay mình. Cuộc sống của hai mẹ con cứ thế hiu hắt, cho đến năm 2009 mẹmất bà bơ vơ một thời gian rồi chuyển đến ở cùng người em trai.

Từ khi ở cùng em trai, bà xin đặt chiếc giường ở căn bếp nhỏ của gia đình,hàng ngày vợ chồng người em đi làm, mọi công việc trong nhà hết thảy đều do bàđảm đương.

Bà Nỗ chia sẻ: “Mình không muốn vì tàn tật mà làm gánh nặng cho em trai, cậumợ có hai cháu giờ lại thêm mình thì gánh nặng quá, nhưng ra ngoài đường khôngcó sức khỏe thì biết đi về đâu, làm gì để sống. Còn sức lực thì còn phải cố gắngthôi”.

Nhắc đến bà Nỗ ai ai ở Tân Tiến cũng quý, cũng thương. Ngoài những công việcsinh hoạt thường ngày của gia đình, có thời gian rảnh rỗi bà lại giúp hàng xómtrông trẻ.

“Bà Nỗ tốt lắm, hôm nào nhiều việc tôi lại phải nhờ bà ấy trông con giúp. Thếmà cho quà bà cũng chẳng chịu nhận, chỉ khi mời bà ấy ở lại ăn cơm thì mớichịu”,chị Nông Thị Hạnh, một người hàng xóm của bà Nỗ cho biết.

Đang nói chuyện với chúng tôi, chợt bà bò nhanh vào bếp dùng miệng nhấc ấmnước sôi ra khỏi lửa. Chúng tôi thấy vậy đề nghị giúp đỡ thì bà bảo không cần,bà làm thế quen rồi.

Những công việc như thế này bà thường tự làm lấy.

Với cách như thế bà có thể "xách" xô cám đến chuồng cho lợn, gà ăn. Bà cũngcó thể cõng được cả bó củi nặng.

“Trường hợp bà Nỗ khá đặc biệt và cũng là tấm gương nghị lực cho những ngườikhuyết tật ở đây”, ông Hoàng Văn Hoạn, trưởng thôn Tân Tiến nói.

Bài và ảnh: Phàn Họ