- Bộ GD-ĐT cho hay, đề thi ca ngợi lòng dũng cảm của em Nguyễn Văn Nam góp phần xây dựng nhân cách cho học sinh. Các thí sinh, học sinh đồng trang lứa với Nam có cái nhìn đa chiều hơn thế.

Thí sinh trước giờ làm bài thi môn Văn tốt nghiệp THPT 2013. (Ảnh: Văn Chung).

Câu chuyện học sinh Nguyễn Văn Nam hy sinh để cứu 5 em nhỏ xảy ra ở Nghệ An hồi tháng 5 vừa qua trở thành chất liệu cho đề thi tốt nghiệp ngay đầu tháng 6 này.

Tổng kết nhanh cuối ngày, Ban Chỉ đạo thi của Bộ GD-ĐT nhận định:

"Đề thi môn Ngữ văn tiếp tục được ra theo hướng mở, nhất là câu nghị luận xã hội được coi là thiết thực vì mang tính thời sự, có tính nhân văn cao, hướng thí sinh đến những sự việc, những tính cách thiết thực nhất trong đời sống, đó là sự dũng cảm, góp phần xây dựng nhân cách cho thí sinh".

Còn các thí sinh, các học sinh đồng trang lứa như Nam thì nghĩ gì?

Cổ vũ hay lựa chọn an toàn?

Trần Bảo Ngọc, học sinh TT GDTX Quận 1, TP.HCM cho rằng: “Trong xã hội, không phải ai cũng có lòng dũng cảm. Nhiều người thấy bạn làm sai nhưng không dám phê phán, chứng kiến những vụ án mạng trong học đường xảy ra nhưng khoanh tay đứng nhìn vì sợ vạ lây.

Có những trường hợp, tuy là thầy cô giáo nhưng chẳng bao giờ thừa nhận hành vi sai trái của chính mình khi đạo luận văn hay ý tưởng của người khác. Tất cả tìm cách đổ lỗi cho người khác, hay hoàn cảnh”.

Hành động của Nam, theo Bảo Ngọc: “Nếu cổ súy cho một hành động dẫn đến những tổn thương mất mát là điều không nên làm. Nhìn nhận lại sự việc này để khơi gợi, hun đúc đức tính tốt đẹp trong thế hệ trẻ là điều đúng”.

Khâm phục và cho rằng đây là hành động cần được biểu dương nhưng Phương Linh, học sinh lớp 12 Trường THPT Chuyên Chu Văn An (Hà Nội) cho biết em không nhắc đến ý biểu dương hành động của bạn.

Cũng suy nghĩ đến việc phải lượng sức mình nhưng lại ngại không sát “ba-rem chấm điểm” của đề thi nên lựa chọn của Phương Linh là viết theo lối “an toàn”, trung dung. Đây là lựa chọn của khá nhiều bạn khi viết câu này.

Dẫu cho rằng: “Muốn cứu người nên suy nghĩ cách làm và tìm sự giúp đỡ từ người khác” và “hành độngcứu người như vậy không hẳn nên làm vì khá nguy hiểm” nhưng Vũ Công Minh, lớp 12D0, Bí thư đoàn Trường THPT Việt Đức (Hà Nội) thừa nhận: “Trong bài viết này, phần lớn em vẫn biểu dương, khâm phục hành động của Nam”.

Trong khi đó, thí sinh Đặng Phương Linh (Trường THPT Nguyễn Hữu Huân, TP.HCM) khẳng định: “Bản thân bạn Nam khi cứu người không nghĩ gì đến việc được hay mất.

Nếu suy tính sẽ không có lòng dũng cảm như thế. Nhìn vào quá khứ, nếu cá nhân nào bán nước để thụhưởng một cuộc sống nhiều tiền, lắm của thì sẽ không có đất nước Việt Nam hòa bình, tự do như ngày nay.

“Hôm nay, một triệu thí sinh thi tốt nghiệp sẽ có một triệu bạn trẻ đề cập đến vấn đề này. Bản thân em cũng viết lòng dũng với một sự ngưỡng mộ, thán phục bạn Nam. Nên nhìn sự việc ở chiều hướng nhân văn để nhân lên lòng tốt, chứ không phải so đo tính toán được- mất. Câu hỏi mang giá trị nhân văn và hiệu ứng, ít nhất nó đã lan tỏa trong một triệu học sinh”- Thí sinh Văn Quyết tại Hội đồng thi Trường THPT Gia Định (TP.HCM) phản bác.

Để nước mắt không còn rơi

Ngọc Trang, học sinh lớp 12 tại Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc chia sẻ: “Đây thực sự là câu hỏi khó viết. Bản thân sinh ra ở nông thôn, cũng biết bơi nhưng em sẽ hô hào mọi người tới cứu giúp trước. Như vậy cũng là cách giúp cả các em nhỏ đang đuối nước và chính mình”.

Đồng quan điểm Hà Đan, hotgirl Trường THPT Trần Phú – Hoàn Kiếm (Hà Nội) chia sẻ bạn hơi bất ngờ vì câu 3 điểm mọi năm hỏi nhiều về hiện thực đời sống hay tư tưởng đạo lý có chút xa xôi. Đề năm nay lại nêu tấm gương gần gũi để học sinh tự nhận xét, đánh giá.

Ngưỡng mộ cách sống của người bạn đồng trang lứa đã xả thân cứu người Hà Đan đồng thời cũng nêu thực tế về xã hội có nhiều người vô cảm, ích kỉ, nhiều bạn thản nhiên quay clip đánh bạn hay thấy tai nạn không giúp người.

Điều Hà Đan tiếc là không nêu được bài học rút ra như việc nhắc nhở bản thân và mọi người rèn luyện thể thao để sức khỏe tốt, cố gắng sẽ không thiệt mạng như vậy.

“Hành động của Nam xuất phát từ tình thương nhưng nếu bình tĩnh hơn em nghĩ các bạn nên hô hào để mọi người cùng giúp đỡ. Cách làm của bạn đáng khâm phục song chưa thực sự đúng” – Hà Đan bộc bạch.

Huyền My, một hotgirl (đã giành giải thưởng siêu mẫu ăn ảnh tại cuộc thi Siêu mẫu châu Á 2011) hiện là học sinh lớp 12 Trường THPT Hồ Tùng Mậu (Hà Nội) cho biết: “Vì câu hỏi lạ nên một số bạn em không viết được nhiều. Một số lúng túng, đắn đo đã bỏ câu này”.

Bản thân Huyền My cũng suy nghĩ nhiều khi đặt bút viết câu này. Cô bạn nêu quan điểm: “Rõ ràng hành động của Nam đáng được tuyên dương. Là em, một người biết bơi có thể trong tình huống gấp gáp như thế em cũng sẽ hành động như bạn”.

Nhưng em buồn nhiều khi biết gia đình Nam chỉ có mình bạn. Bố mẹ bạn sẽ đau khổ nhiều lắm khi bạn mất đi. Thế nên nếu bình tĩnh em sẽ suy nghĩ lượng sức mình để vừa giúp cứu được những em nhỏ vừa bảo vệ được bản thân. Và nước mắt buồn đau sẽ không phải rơi nữa ”.

Phong Đăng – Lê Huyền

“Tôi như người đẻ thuê”

Tại trung tâm Tư vấn hôn nhân gia đình, đường Pasteur, quận 3, TP.HCM, một phụ nữ tên Hương, 32 tuổi, bức xúc nói với chuyên viên tâm lý:

“Một tuần sau khi sinh trở về nhà, tôi đã bị cô lập với con mình. Mẹ chồng tôi ôm cháu về phòng bà, ăn, ngủ, vệ sinh, tất tật mọi thứ bà đều giành làm, nói là để thời gian cho tôi nghỉ ngơi. Nhưng mỗi lần tôi bước sang ôm con, bà cứ ngó nghiêng, trách bóng trách gió rằng tôi mới sinh con đầu lòng, chăm thằng bé không khéo.

Tôi chẳng khác gì một người đẻ thuê, mà người thuê tôi chính là mẹ chồng! Chẳng phải mẹ ghét bỏ gì tôi, chẳng qua bà quá yêu cuồng đứa cháu đầu tiên của dòng họ nên đâm ra độc quyền mà bà không hề nhận thấy.

Mẹ ruột tôi vào thăm cháu ngoại, rồi bà con hai bên đến thăm, ôm thằng bé chưa được dăm phút thì mẹ chồng tôi đã vội vã “giựt” cháu lại, mang ra chỗ khác. Cháu mới bảy tháng tuổi mà được bà nội nhiều lần to nhỏ vào tai: “Cháu bà là số một, sau này có một tá cháu bà cũng chỉ yêu mỗi cháu thôi. Cái nhà này, cơ ngơi này bà dành cho cháu hết”.

Tôi nhiều lần toan phân tích cho mẹ hiểu những hành vi không đúng đó, nhưng liền sau đó mẹ chiến tranh lạnh với tôi có khi cả tháng. Chồng tôi vào cuộc thì mẹ lại khóc than “anh hùa theo vợ”. Tôi bị stress vì những cảnh đó, con mình mà mình không được quyền chăm sóc. Nhưng chẳng lẽ vì vậy mà tôi đòi ly hôn để được bên con nhiều hơn...”

Vậy nên chị Hương đã tìm đến chuyên gia tâm lý, nhờ giúp chị tìm hướng ra cho gia đình. Chuyên gia tâm lý Hồ Thị Tuyết Mai, trung tâm Tư vấn tình yêu – hôn nhân – gia đình TP.HCM (thuộc hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam) đã khuyên chị:

“Thường đó là tâm lý chung của những người bà khi có đứa cháu đầu tiên trong gia đình. Yêu thương cuồng nhiệt, không thể cất đâu cho hết tình cảm đó đã làm cho con người ta trở nên ích kỷ. Để giữ hoà khí, trước tiên người con dâu phải thông cảm với mẹ chồng, rồi dần dà sẽ tìm cách lý giải, khuyên can cho bà hiểu. Có thể cần sự đóng góp từ những thành viên khác như chồng, bố chồng và các anh chị bên nhà chồng. Sau một giai đoạn, bà nội sẽ tự nhận ra tình cảm thái quá này và sẽ thay đổi. Đôi khi, người mẹ cũng phải quyết liệt với việc chăm sóc, yêu thương một đứa trẻ như thế nào cho đúng cách. Bởi, chỉ có người mẹ mới biết được đứa con cần những gì, và làm những gì tốt nhất cho con. Bà nội, bà ngoại chỉ nên đứng bên cạnh hỗ trợ khi cần thiết”.

Không sinh con thứ, ngại chia tình cảm

Nhiều người mẹ trẻ sau khi sinh con đầu lòng, không muốn nghĩ đến chuyện sinh đứa nữa. Họ không muốn san sẻ tình yêu mà họ trót dành cho đứa đầu tiên.

Suy nghĩ này gặp không ít trở ngại, nhất là trong những đại gia đình hiếm con. Lê Hằng, chuyên viên truyền thông, cho biết: “Con gái tôi được bốn tuổi. Thời điểm này tôi có thể sinh đứa tiếp theo, nhưng tôi không muốn. Con gái tôi như thiên thần từ lúc mới chào đời. Tôi sinh thường rất dễ dàng, đau bụng chỉ hai tiếng đồng hồ là gặp em bé ngay. Mọi sự nuôi dưỡng, chăm sóc con với tôi đều rất nhẹ nhàng, chẳng một ngày căng thẳng. Nhưng quan trọng, cứ nhìn con là tôi mê đắm mê cuồng. Xa con dăm mười phút tôi chịu không nổi. Ông xã bảo chúng tôi nên sinh đứa nữa để tôi bớt chứng cuồng con. Tôi sợ lắm, sợ trong nhà xuất hiện thêm em bé thì tình cảm của tôi dành cho con sẽ giảm đi”.

Không ít bà mẹ trẻ cùng suy nghĩ như chị Lê Hằng, không muốn sinh đứa thứ hai không phải vì kinh tế, sức khoẻ không cho phép, mà vì sợ làm tổn thương tình yêu dành cho con đầu lòng.

Hiện tượng này được chuyên viên tâm lý Trần Văn Dương, giám đốc trung tâm Tư vấn giáo dục và trị liệu trẻ em TP.HCM, lý giải:

“Đứa con đầu lòng lúc nào cũng đem lại những ấn tượng quá đặc biệt đối với cha mẹ, ông bà. Chính vì sự đặc biệt này, nhiều cha mẹ, ông bà mới nghĩ rằng đây là đứa trẻ của họ, và chỉ duy nhất đứa trẻ này mà thôi.

Tuy nhiên, sau một thời gian khi trẻ lớn lên, thì người mẹ sẽ nhận ra họ nên hay không nên sinh thêm đứa nữa. Đừng sợ tình cảm giữa những đứa con không được như nhau, vì bản năng làm cha mẹ sẽ giúp bạn cân bằng tình cảm dành cho các con.

Nên nhớ rằng, có thêm đứa con nữa, tình cảm của bạn sẽ được bồi đắp gấp đôi. Đừng vì những suy nghĩ nhất thời rồi yêu thương con trẻ một cách mù quáng, có khi tác động không tốt đến tâm lý trẻ thơ”.

(TheoNguyên Cao/ Sài Gòn Tiếp Thị)