Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất có hiệu lực kể từ ngày công chứng. Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày hợp đồng có hiệu lực, hai bên phải tiến hành sang tên sổ đỏ. Đây là thủ tục đăng ký biến động đất đai, tức bên bán chuyển quyền sử dụng đất cho bên mua.

Nhiều trường hợp đã ký hợp đồng mua bán có công chứng nhưng bên mua chưa thể sang tên sổ đỏ do lỗi của bên bán (Ảnh minh hoạ)

Trong thực tế, có trường hợp bên mua và bên bán đã ký hợp đồng mua bán đất có công chứng, bên mua đã chuyển đủ tiền cho bên bán nhưng sau đó bên bán không giao sổ, không phối hợp để thực hiện thủ tục sang tên. Cũng có trường hợp bên mua khi làm thủ tục sang tên sổ đỏ thì bị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền từ chối vì lỗi của bên bán như: nhà xây dựng khác với giấy phép, không đúng với sổ đỏ; bên bán có nợ nần nên không được phép chuyển nhượng nhà đất…

Rơi vào các trường hợp trên, bên mua khó có thể hoàn thiện thủ tục sang tên, xét về mặt pháp lý tức là bên mua không được Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất.

Theo quy định tạiĐiều 39 Luật kinh doanh bất động sản 2014, nghĩa vụ của bên chuyển nhượng quyền sử dụng đất (bên bán) như sau:

- Cung cấp thông tin đầy đủ, trung thực về quyền sử dụng đất và chịu trách nhiệm về thông tin do mình cung cấp.

- Chuyển giao đất cho bên nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất đủ diện tích, đúng vị trí và tình trạng đất theo thỏa thuận trong hợp đồng.

- Làm thủ tục đăng ký đất đai theo quy định của pháp luật về đất đai và giao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho bên nhận chuyển nhượng, trừ trường hợp bên nhận chuyển nhượng có văn bản đề nghị tự làm thủ tục cấp giấy chứng nhận.

- Bồi thường thiệt hại do lỗi của mình gây ra.

- Thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước theo quy định của pháp luật.

- Các nghĩa vụ khác trong hợp đồng.

Theo quy định của pháp luật, các giao dịch về bất động sản được công chứng sẽ được đảm bảo về hình thức, tạo điều kiện để các giao dịch đó tiếp tục được các cơ quan có thẩm quyền thực hiện các bước tiếp theo.

Trường hợp chủ đất không giao sổ đỏ hoặc không hợp tác để thực hiện việc sang tên đổi chủ cho bên mua dù hai bên đã ký kết hợp đồng mua bán có công chứng thì hợp đồng công chứng sẽ có giá trị là chứng cứ quan trọng để giải quyết tranh chấp.

Theo Luật công chứng 2014, hợp đồng được công chứng có hiệu lực thi hành đối với các bên liên quan. Nếu một bên không thực hiện nghĩa vụ của mình thì bên kia có quyền yêu cầu tòa án giải quyết theo quy định của pháp luật. Với trường hợp nêu trên, bên bán đã có hành vi không thực hiện nghĩa vụ đã giao kết trong hợp đồng.

Để giải quyết, hai bên cần thỏa thuận thương lượng hòa giải, nếu không thể hòa giải thì bên mua có thể khởi kiện ra tòa án yêu cầu công nhận giao dịch chuyển nhượng, làm căn cứ để Văn phòng Đăng ký đất đai ghi nhận quyền sử dụng đất cho bên mua.

Dính tranh chấp, phải khởi kiện khi mua nhà đất chắc chắc là điều không người mua nào mong muốn. Để phòng ngừa tình trạng trên, trong hợp đồng mua bán nhà đất, bên mua có thể bổ sung điều khoản nêu rõ trong trường hợp do lỗi của bên bán dẫn đến bên mua không thể sang tên trên sổ đỏ, hoặc sang tên chậm trễ thì bên bán phải bồi thường thiệt hại và bị phạt một mức tiền nào đó.

Ngoài ra, bên mua có thể thỏa thuận với bên bán là thanh toán trước 95% tiền mua nhà đất, phần còn lại 5% sẽ thanh toán khi hoàn thành thủ tục sang tên sổ đỏ.

Minh Châu (Tổng hợp) 

Sai lầm đầu tư: Chớ dại mua bán đất nếu thuộc các trường hợp này

Có trường hợp bên bán thuộc nhóm không được phép tặng cho, chuyển quyền sử dụng đất. Lại có trường hợp giao dịch không thể tiến hành do bên mua thuộc nhóm không được phép nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất.

Theo số liệu thống kê từ Cổng thông tin Covid-19 TP.HCM, đến ngày 4/10, TP đã có quận 5, quận 11 tiêm vắc xin phòng Covid-19 mũi 2 đạt 100%. Tại quận Phú Nhuận tỷ lệ tiêm mũi 2 đạt 99%, quận Tân Bình là 98%.

Ngày 3/10, TP được Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương phân bổ 1.097.500 liều AstraZeneca. HCDC cho biết, số vắc xin này đang được chia về các địa phương, cơ sở y tế. Hiện các quận huyện tiếp tục nhận tiêm vét các trường hợp chưa tiêm mũi 1, tiêm mũi 2 cho người đủ thời gian. 

Theo HCDC, tính đến ngày 3/10, TP còn khoảng 0,4% số người trên 18 tuổi chưa tiêm mũi 1. TP kêu gọi những người này đăng ký tiêm vắc xin nhằm bảo vệ sức khỏe của mình và những người xung quanh.

HCDC khuyến cáo, hiện nay TP đang thực hiện trạng thái bình thường mới, vì vậy người dân cần phải luôn cảnh giác vì nguy cơ dịch bệnh vẫn còn. Mọi người chỉ ra khỏi nhà khi thật sự cần thiết và chú ý giữ khoảng cách an toàn trong tiếp xúc.

>>> Xem thêm tình hình dịch Covid-19 tại TP.HCM mới nhất

Tú Anh

Tờ giấy đặc biệt trong 4 căn phòng của gia đình 7 người mắc Covid-19

Tờ giấy với 3 số điện thoại quan trọng (bác sĩ theo dõi, dược sỹ và số cấp cứu) được anh Vũ dán tại tất cả các phòng trong nhà. Mỗi phòng, anh cũng đều đảm bảo có điện thoại, được sạc đầy pin để sử dụng lúc nguy cấp.

Thứ nhất, người nước ngoài cần chứng minh mình có đủ điều kiện để sở hữu nhà ở tại Việt Nam theo quy định của pháp luật. Theo Luật nhà ở, người nước ngoài chỉ cần “nhập cảnh hợp pháp” vào Việt Nam là đã có thể sở hữu nhà ở. Do vậy, người nước ngoài cần chứng minh “tính hợp pháp” cho việc lưu trú của mình tại Việt Nam.

Thứ hai, người nước ngoài cần chứng minh nguồn tài chính mua nhà một cách rõ ràng để dễ dàng hơn trong việc rút vốn về sau. Do đó, người nước ngoài cần mở một tài khoản tại một ngân hàng ở Việt Nam, chuyển tiền từ nước ngoài vào tài khoản này, và trả tiền mua nhà từ tài khoản. Nếu là người nước ngoài làm việc hay kinh doanh tại Việt Nam, cũng nên lưu giữ những chứng từ chứng minh nguồn thu nhập để mua nhà.

Thứ ba, người nước ngoài cũng cần tìm hiểu những dự án nào họ được phép sở hữu, chỗ nào không được phép, để tránh rủi ro về sau. Lưu ý rằng họ chỉ được phép mua nhà từ các dự án phát triển nhà ở, tức từ khu dân cư mới hình thành, không được sở hữu nhà trong các khu dân cư hiện hữu. Việc kiểm tra này không khó với sự tư vấn từ các đơn vị tư vấn bất động sản có uy tín quốc tế như Savills, Collier...

Thứ tư, đến giai đoạn ký kết hợp đồng, người nước ngoài cần lưu ý về điều kiện để chủ đầu tư có thể ký hợp đồng mua bán nhà với người mua để bảo đảm rằng giao dịch hợp pháp và được pháp luật công nhận, bảo vệ. Người nước ngoài cần bảo đảm chủ đầu tư ký hợp đồng mua bán nhà với mình tuân thủ đúng với mẫu đã đăng ký với cơ quan nhà nước.

Thứ năm, việc thực hiện hợp đồng với chủ đầu tư tại Việt Nam có thể không giống với tập quán giao dịch tại nước của người nước ngoài, ví dụ chủ đầu tư ở Việt Nam thường không quy định họ có nghĩa vụ phải nhắc người mua nhà thanh toán, khác với tập quán giao dịch ở một số nước. Điều này có thể dẫn đến người mua nhà chậm thanh toán, và có thể bị phạt, chấm dứt hợp đồng theo như quy định trong hợp đồng. Do vậy, người mua nhà nước ngoài cần lưu ý một số khác biệt trong giao dịch mua bán. Người nước ngoài có thể thuê luật sư chuyên môn thích hợp để vượt qua các khác biệt, khó khăn này.

Thứ sáu, theo Luật Nhà ở, người nước ngoài sở hữu nhà ở vẫn có đầy đủ các quyền như: cho thuê, tặng cho, góp vốn, để thừa kế… đối với căn nhà. Tuy vậy, cần lưu ý để thực hiện được các quyền này, chủ sở hữu phải có giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà. Do vậy cần quy định rõ nghĩa vụ xin cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà của bên bán nhà. Ngoài ra, khi thuê nhà, người nước ngoài sở hữu nhà phải đăng ký hợp đồng thuê với chính quyền địa phương (cơ quan quản lý nhà cấp huyện), và thực hiện kê khai thuế thu nhập đối với phần tiền thuê thì thu nhập còn lại mới được xem là thu nhập hợp pháp. Cũng như, người lưu trú trong nhà cần phải đăng ký tạm trú, tạm vắng với chính quyền địa phương. Hiện nay, cũng chưa rõ việc đăng ký này sẽ thực hiện cụ thể như thế nào đối với người nước ngoài, đối với chủ sở hữu nhà là người nước ngoài. Một số người nước ngoài băn khoăn rằng nếu họ không thường xuyên sinh sống ở Việt Nam thì thực hiện các nghĩa vụ này như thế nào? Việc này cũng trở nên dễ dàng hơn nếu họ thuê những đơn vị quản lý bất động sản thay mặt họ quản lý căn nhà, và thay mặt họ thực hiện các thủ tục hành chính có liên quan.

Thứ bảy, nếu không còn muốn sở hữu căn nhà nữa thì người nước ngoài sẽ làm như thế nào? Họ có thể bán lại cho người nước ngoài khác (đủ điều kiện) hay người Việt Nam? Hiện nay, cũng chưa có quy định rõ ràng về thủ tục để họ chuyển tiền bán nhà ra nước ngoài như thế nào. Tuy nhiên, nếu họ chứng minh được nguồn gốc hợp pháp, đã nộp thuế đầy đủ thì Nhà nước phải công nhận và cho phép chuyển ra nước ngoài.

Trong thời gian tới, khi những vướng mắc trong các quy định pháp luật, được hướng dẫn chi tiết, đảm bảo thực thi một cách thống nhất và có hiệu quả trên thực tế, Luật Nhà ở 2014 sẽ tạo bước tiến mới cho thị trường.

Quốc Tuấn