Các quan chức Lebanon cho biết, khoảng 2.750 tấn amoni nitrat, hóa chất được dùng phổ biến làm phân bón nhưng có khả năng sử dụng như thành phần chế tạo bom, đã gây ra vụ nổ rung chuyển Beirut chiều 4/8 (theo giờ địa phương). Sự cố đã phá hủy một khu vực rộng lớn ở cảng, biến nhiều tòa nhà thành đống đổ nát, giết chết ít nhất 135 người và gây thương tích cho 5.000 nạn nhân khác. |
| Cảnh đổ nát sau vụ nổ rung chuyển cảng Beirut chiều 4/8. Ảnh: CNN |
Cảnh sát đã bắt giữ nhiều thành viên ban quản lý cảng, trong khi nhà chức trách xúc tiến điều tra nguyên nhân sự cố, đặc biệt là các nghi vấn lô hàng amoni nitrat không được bảo quản đúng cách và an toàn tại kho. Nguồn gốc của lô hàng cũng là điều đang thu hút sự chú ý của đông đảo dư luận.
Báo RT trích dẫn tuyên bố của Hội đồng quốc phòng tối cao Lebanon xác nhận, toàn bộ số amoni nitrat nói trên là lô hàng tịch thu từ tàu nước ngoài MV Rhosus. Tàu này đến cảng Beirut vào tháng 9/2013, do gặp trục trặc kỹ thuật trên đường đến Mozambique và cuối cùng đã bị cấm tiếp tục cuộc hành trình đó. Kết quả tìm hiểu kỹ lưỡng hơn về lịch sử con tàu hé lộ phương tiện này thực sự từng là "thảm họa trôi nổi trên biển".
Con tàu bê bối
Theo chuyên trang theo dõi hoạt động hàng hải MarineTraffic, tàu MV Rhosus được chế tạo năm 1986 và đã trải qua nhiều đời chủ. Tàu được sang nhượng cho Teto Shipping, một công ty đăng ký hoạt động ở quần đảo Marshall và thuộc sở hữu của Igor Grechushkin, doanh nhân gốc Nga định cư tại Cyprus vào năm 2012, tức là chỉ khoảng một năm trước khi bị nhà chức trách Lebanon bắt giữ tại cảng Beirut. Bản thân Teto Shipping cũng được thành lập cùng năm và MV Rhosus dường như là tàu duy nhất của công ty này.
 |
| Tàu MV Rhosus khi còn hoạt động trên biển. Ảnh: MarineTraffic |
Tàu MV Rhosus treo cờ Moldova khi hoạt động và có thủy thủ đoàn gồm chủ yếu là người Nga và Ukraina. Những thông điệp họ để lại trên các diễn đàn bằng tiếng Nga từ năm 2012 hé lộ điều kiện làm việc ác mộng ngay từ khi họ mới được nhận vào làm trên tàu. Các vấn đề về cơ sở vật chất tồi tàn, mức lương cực thấp và thu nhập bị giữ lại liên tục được đề cập đến trong các tin chia sẻ, chủ yếu nhằm cảnh báo cho các đồng nghiệp cân nhắc khi ký hợp đồng với công ty.
"Những ai làm việc trên tàu MV Rhosus cần được phong danh hiệu anh hùng", một thủy thủ viết. Một đồng nghiệp của anh chia sẻ thêm, tàu không hề có kho lạnh để lưu trữ thực phẩm và ngay cả cabin dành cho chủ tàu cũng không có buồng vệ sinh khép kín.
Báo RT đã liên lạc với một cựu nhân viên của công ty Teto Shipping, người từng phục vụ trên tàu MV Rhosus và những lời kể của nhân chứng này trùng khớp với các thông điệp do thủy thủ đoàn chia sẻ trên mạng.
 |
| Ảnh: RT |
Semyon Nikolenko, người được thuê đảm nhiệm vai trò kỹ sư điện cho thủy thủ đoàn MV Rhosus năm 2012 nói, cả con tàu và cách quản lý của công ty điều hành đều "không tốt". Nikolenko cáo buộc doanh nhân Grechushkin là người "ranh mãnh" và không giữ lời hứa.
Đáng báo động hơn, con tàu gặp rất nhiều vấn đề kỹ thuật, kể cả hệ thống radar bị trục trặc và sự cố với động cơ chính. Tàu thường xuyên bị kiểm tra ở các cảng của châu Âu, liên tục bị phê phán và bắt giữ vì không đảm bảo an toàn vận hành.
Theo lời Nikolenko, công ty Teto Shipping thường tìm cách giải quyết mọi vấn đề với các nhà quản lý cảng thông qua hối lộ, thay vì sửa chữa triệt để các thiếu sót. Ngay trước khi đến Beirut, tàu MV Rhosus từng bị bắt giữ 2 tuần ở Seville, Tây Ban Nha, nơi nhà chức trách buộc công ty chủ quản phải lắp đặt một máy phát điện dự phòng do chỉ có một trong các hệ thống điện của tàu còn hoạt động được. Nikolenko làm tổng cộng 7 tháng trên MV Rhosus, rồi xin nghỉ việc trước khi tàu đến cảng Beirut.
Hành trình tồi tệ
Năm 2013, MV Rhosus nhận 2.750 tấn amoni nitrat ở cảng Batumi của Grudia và dự kiến chuyển toàn bộ lô hàng tới Mozambique. Tuy nhiên, sau khi các quan chức thuộc Hội đồng quản lý cảng quốc gia Lebanon, thành viên Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO) phát hiện các vấn đề kỹ thuật, tàu đã bị cấm rời khỏi cảng Beirut.
Vào thời điểm đó, thủy thủ đoàn đã bị cắt giảm quy mô đến mức tối thiểu do "tính chất nguy hiểm" của hàng hóa trên tàu. Một bản tóm tắt pháp lý năm 2015 do công ty luật Baroudi & Các cộng sự của Lebanon soạn thảo cho thấy, con tàu sau đó gần như đã bị cả chủ sở hữu người Nga (doanh nhân tuyên bố phá sản) và các chủ hàng bỏ rơi.
Thuyền trưởng và 4 thành viên khác của thủy thủ đoàn bị bắt giam tại Beirut và phải trải qua 11 tháng ở đó trước khi họ được phép trở về quê hương. Thuyền trưởng Boris Prokoshev đã đệ đơn kiện chủ tàu vào năm 2014, trong đó ông tố cáo rằng bản thân và các thủy thủ đã bị bỏ rơi ở Beirut mà không có lương và thức ăn.
Theo ông Prokoshev, tàu bị nhà chức trách Lebanon bắt giữ vì không trả phí neo đậu tại cảng. Ông tin động thái này là vô ích khi không ai đứng ra nhận hàng hay tàu nữa.
Công ty luật Baroudi & Các cộng sự cho biết thêm, toàn bộ lô hàng hóa chất nguy hiểm đã được di dời lên một nhà kho tại cảng và vẫn ở đó suốt 6 năm qua. Còn về số phận MV Rhosus, theo trang Marinetraffic, tàu có thể đã bị chìm rất lâu trước khi vụ nổ chiều 4/8 xảy ra do đã bị thủng trên thân từ trước đó.
Các tài liệu do CNN thu thập được hé lộ, Badri Daher, Giám đốc Hải quan Lebanon và người tiền nhiệm Chafic Merhi đã nhiều lần gửi cảnh báo đến chính phủ về "mối đe dọa cực điểm" từ việc lưu trữ tại cảng Beirut lô hàng amoni nitrat lớn thu giữ từ tàu MV Rhosus. Song, các đề xuất giải quyết của họ không được chấp nhận.
Nhà chức trách Lebanon vẫn đang gấp rút điều tra sự việc. Tuy nhiên, các nguồn thạo tin cho hay, tia lửa hàn trong quá trình sửa chữa nhà kho nhiều khả năng là thủ phạm gây cháy số hóa chất, dẫn đến vụ nổ kinh hoàng.
Tuấn Anh
Thảm cảnh kinh hoàng sau vụ nổ rung chuyển thủ đô Lebanon
Hội Chữ thập đỏ Lebanon cho biết, hiện đã có ít nhất 100 người chết và hơn 4.000 người khác bị thương sau các vụ nổ rung chuyển thủ đô Beirut chiều 4/8.
" alt="Ly kỳ nguồn gốc lô hàng gây nổ rung chuyển Beirut"/>
Ly kỳ nguồn gốc lô hàng gây nổ rung chuyển Beirut
Từ này có nghĩa là "không lãng phí bất cứ thứ gì giá trị", hoặc "phí phạm thế", và nó đã trở thành đại diện cho nhận thức về môi trường của người dân quốc đảo này."Mottainai" bắt nguồn từ triết lý Phật giáo về sự tiết kiệm và luôn lưu tâm đến hành động của chúng ta. Từ này trở nên nổi tiếng từ những ngày đói khổ thời hậu chiến ở Nhật Bản, và đến nay vẫn được lưu truyền từ các bậc ông bà sang con cháu tại xứ sở mặt trời.
Nó cũng được kết nối với tôn giáo bản địa, Thần đạo, trong đó thiên nhiên và cả những vật do con người chế tạo đều thấm đẫm "kami" (tinh thần) của riêng chúng - nghĩa là mọi thứ đều có giá trị bẩm sinh và không thể bị vứt bỏ một cách thiếu tôn trọng.
Mottainai còn có thể được thấy rõ trong cách nhà vô địch giải đấu Nhật Bản Marie Kondo gửi lời cảm ơn đến từng chiếc quần chiếc áo trước khi xếp sắp chúng đem cho từ thiện. Nó cũng giải thích vì sao đất nước này dẫn đầu thế giới về 3R: Reduce (Giảm thiểu), Reuse (Tái sử dụng) và Recycle (Tái chế).
"Mottainai" còn được người đoạt giải Nobel Hòa bình Wangari Maathai (Kenya), sáng lập viên phong trào Greenbelt, sử dụng để khuyến khích người châu Phi loại bỏ rác thải nhựa.
 |
| Nhật Bản hiện là nước có hệ thống tái chế rác thuộc loại chi tiết nhất thế giới. |
Phân loại và tái chế
Trong bài viết trên Diễn đàn Kinh tế thế giới, tác giả Kate Whiting chỉ ra rằng, hệ thống quản lý rác thải tinh vi của Nhật Bản đang cung cấp nhiều bài học quý giá cho phần còn lại của thế giới: mọi thứ từ polystyrene (một loại nhựa nhiệt dẻo) đến bao bì đóng gói đều có thể được phân loại và tái chế.
Đạo luật Tái chế cơ bản có hiệu lực ở Nhật Bản vào năm 2000 - nhằm thúc đẩy 3R và quản lý rác thải thích hợp. Tháng 10 hàng năm là tháng khuyến khích 3R.
Các siêu thị hiện nay đều có các máy hủy chai PET, và nhựa PET sau đó được sử dụng để chế mọi thứ, từ quần áo, thảm cho đến chai lọ mới.
Bên cạnh đó có rất nhiều ứng dụng có tính năng "từ điển" để hỗ trợ mọi người phân loại rác thải, có chuông báo nhắc nhở mọi người đổ bỏ rác cho thu gom vào một ngày nhất định.
 |
| Ảnh: Steve Nagata |
Theo Kate Whiting, có nhiều lý do chính đáng thúc đẩy động lực của Nhật Bản trong giải quyết vấn đề rác thải.
Trong nền kinh tế bong bóng những năm 1980 và đầu thập niên 1990, lĩnh vực sản xuất nhựa tăng trưởng nhanh chóng, do đó vấn đề rác thải của Nhật cũng tăng lên. Từ năm 1993 đến năm 2000, số lượng chai nhựa được sản xuất tăng gấp ba lần, lên hơn 360.000 tấn, theo Bộ Môi trường Nhật Bản.
Ngày nay, Nhật Bản chỉ đứng sau Mỹ về số rác thải bao bì nhựa tính theo đầu người, theo Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP). Tuy nhiên, trong một báo cáo, năm 2018, UNEP chỉ ra rằng "nhờ hệ thống quản lý rác thải rất hiệu quả và ý thức xã hội cao, [Nhật Bản] đã hạn chế được tình trạng rò rỉ nhựa sử dụng một lần ra môi trường".
Trong số 9,4 triệu tấn rác thải nhựa do Nhật Bản tạo ra mỗi năm, chính phủ nước này cho biết chỉ 25% được tái chế, còn 57% được đốt để "thu hồi năng lượng" và 18% được đem chôn lấp.
 |
| Ảnh: Timothy Takemoto |
Đốt rác
Do diện tích đất hạn chế, Nhật Bản không có nhiều khoảng trống để làm bãi chôn lấp. Việc thu gom rác ở mỗi nơi cũng được thực hiện khác nhau. Ở Nakano, rác thực phẩm, hộp bánh pizza, tã lót và ủng cao su không thấm nước được thu gom đem đốt, tạo ra điện.
Tuy nhiên, việc đốt rác cũng tạo ra nhiều loại khí độc hại, trong đó có dioxin, được ghi nhận có thể gây ô nhiễm đất và thậm chí cả sữa mẹ.
Vì vậy, trong hơn 2 thập niên qua, Nhật Bản đã và đang nỗ lực cải tiến công nghệ, để giảm bớt lượng khí thải từ hoạt động đốt rác nhằm bảo vệ con người và môi trường.
 |
| Nhật Bản có các tiêu chuẩn nghiêm ngặt nhất thế giới về phân loại, tái chế rác thải. |
"Không rác thải"
Theo Bộ Môi trường Nhật Bản, nước này hiện có 26 thị trấn sinh thái được chứng nhận "hài hòa với môi trường". Một ngôi làng thậm chí đã đưa "mottainai" lên một cấp độ mới, bằng cách đặt mục tiêu 100% không rác thải vào năm 2020.
Hồi năm 2000, người dân Kamikatsu vẫn giữ thói quen đốt rác thải sinh hoạt hoặc vứt rác bừa bãi. Đến năm 2003, thị trấn lập tuyên ngôn "Không rác thải", quyết tâm theo đuổi và xây dựng lối sống xanh, thân thiện với môi trường. Giới chức địa phương đã làm việc với các gia đình cùng trường học để bàn bạc các giải pháp xử lý triệt để rác thải. Không Rác thải được giải thích là không thứ gì bị vứt bỏ hoàn toàn và cần được tái chế.
Sau thời gian đầu gặp nhiều khó khăn, thành quả tốt đẹp cũng đến với Kamikatsu ngày nay khi thị trấn tiến sát đến mục tiêu 100% không rác thải. Và, mấu chốt thành công chính là hệ thống phân loại rác rất cụ thể và chi tiết, để giúp người dân dễ dàng thực hiện.
 |
| Làng Kamikatsu thành công nhờ hệ thống phân loại rác thải rất chi tiết. Ảnh: Nippon |
Theo BBC, Kamikatsu ngày nay đang chào đón rất nhiều thực tập sinh cùng du khách cả ở trong và ngoài nước để chia sẻ những gì họ đã học được.
"Với đà gia tăng dân số và sự thiếu hụt tài nguyên trên toàn thế giới, trí tuệ, văn hóa và công nghệ sẽ là không thể thiếu để giúp sinh tồn", Chủ tịch Học viện Xử lý chất thải Akira Sakano nói.
Thanh Hảo
Tuyệt chiêu xử lý rác giúp Singapore xanh sạch hàng đầu thế giới
Điều gì sẽ xảy ra với những loại rác thải mà con người vứt vào thùng ở Singapore? Và với cả những chiếc máy tính xách tay hỏng đang nằm xếp xó?
" alt="Giải mã cách người Nhật tránh đại họa rác"/>
Giải mã cách người Nhật tránh đại họa rác
Xem trực tiếp Sevilla vs MU ở đâu, kênh nào?Cung cấp kênh sóng trực tiếp và link xem trận đấu giữa Sevilla vs MU thuộc khuôn khổ lượt về vòng tứ kết UEFA Europa League." alt="Link xem trực tiếp bóng đá MU vs Sevilla"/>
Matteo Berrettini đánh bật Zverev khỏi WimbledonMatteo Berrettini xuất sắc đánh bại Alexander Zverev sau 3 set với tỉ số 6-3, 7-6(7-4) và 7-6(7-5) để đoạt vé vào vòng 4 Wimbledon 2023." alt="Wimbledon 2023: Carlos Alcaraz chật vật đoạt vé vòng 4"/>
