Nhận định, soi kèo Hvidovre vs Kolding, 00h00 ngày 8/10: Cửa trên ‘tạch’

Usagi là cơn bão lớn thứ năm đổ bộ vào Philippines chỉ trong vòng 3 tuần và dự báo cơn bão thứ sáu đổ bộ vào cuối tuần này. Ít nhất 160 người đã thiệt mạng và 9 triệu người phải di dời.

Người dân ở tỉnh Cagayan đã quen với các cơn bão, nhưng họ không ngờ tới sự tàn phá của bão Yinxing. Usagi càng khiến họ lo lắng hơn khi nó di chuyển theo cùng một quỹ đạo mà bão Yinxing đã đi qua và cũng là cơn bão cấp 4.

"Đây là cơn bão thứ năm của chúng tôi trong 3 tuần. Chúng tôi không có thời gian để khắc phục hậu quả giữa các cơn bão đến liên tiếp", một người có tên là Diana Moraleda cho biết. Tháng trước, cơn bão Kong-rey và cơn bão Trami - cơn bão chết chóc nhất trong tất cả 5 cơn bão - cũng đã tàn phá tỉnh này.

Philippines có thể hứng chịu 20 cơn bão mỗi năm. Biến đổi khí hậu do con người gây ra đã góp phần làm tăng tần suất xuất hiện của các cơn bão nhiệt đới dữ dội và có sức tàn phá lớn nhất (mặc dù tổng số cơn bão mỗi năm không thay đổi trên toàn cầu). 

Những trận bão khiến hàng trăm nghìn cư dân phải chịu ảnh hưởng, nhiều người trong số họ phải sơ tán. Các trường hợp tử vong và thương tích được ghi nhận do đuối nước, điện giật, lũ lụt, lở đất và các sự cố trên biển, cùng nhiều nguyên nhân khác.

Nhà cửa và cơ sở hạ tầng của chính phủ như đường sá, sân bay và cảng biển, cũng như mùa màng và vật nuôi đều bị hư hại. Điện, nước và đường dây liên lạc bị cắt. Các nỗ lực cứu trợ tốn kém và học sinh phải tạm ngừng đến trường.

Raffy Magno và gia đình anh đã mất gần như tất cả mọi thứ khi nước lũ tràn vào tầng hai ngôi nhà của họ tại thành phố Naga, vùng Bicol. "Đó là cú sốc trong cuộc đời chúng tôi. Mặc dù chúng tôi đã quá quen với bão, thậm chí là lũ lụt, nhưng chúng tôi không ngờ rằng mức độ thiệt hại của đợt bão này lại nghiêm trọng đến vậy", Magno chia sẻ.

Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos cũng thừa nhận rằng ông cảm thấy choáng ngợp trước những thách thức của thời tiết khắc nghiệt. Một đoạn clip đã lan truyền trên mạng về việc Tổng thống nói rằng "Tôi cảm thấy hơi bất lực" sau khi phát hiện ra rằng cứu trợ của chính phủ không thể vượt qua những xa lộ bị ngập lụt.

"Chúng tôi hy vọng bão Man-yi sẽ không tệ như vậy. Đó là điều chúng tôi đang cầu nguyện", Magno nói. Man-yi được dự báo sẽ ảnh hưởng tới thủ đô Manila và nhiều khu vực khác của Philippines trong các ngày 17-18/11.

Là một đảo quốc, Philippines là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất trên thế giới trước những tác động của biến đổi khí hậu.

Hội nghị thượng đỉnh khí hậu toàn cầu Cop29 đã diễn ra trong tuần này tại Azerbaijan, với mục đích kêu gọi các quốc gia phương Tây cung cấp viện trợ dưới hình thức tài trợ thay vì cho vay để khắc phục thiệt hại do bão. Các cơn bão gây tổn thất lớn cho chính phủ, làm cạn kiệt ngân sách và ảnh hưởng nghiêm trọng đến các tỉnh nghèo như Bicol.

Chính phủ Philippines đã phải cung cấp viện trợ khẩn cấp cho người dân, với hơn 1,5 triệu gói thực phẩm được gửi đến Bicol sau cơn bão Trami, đồng thời tiếp tục ứng phó với các cơn bão Usagi và Man-yi.

Bộ trưởng Phúc lợi xã hội Philippines Rex Gatchalian cho biết, vấn đề không nằm ở tài chính, mà là sự mệt mỏi của con người trong công tác cứu trợ. Bà nhấn mạnh rằng, ngoài các hoạt động cứu trợ, chính phủ cần ban hành các chính sách để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và bảo vệ những người dễ bị tổn thương.

Bà kêu gọi chính phủ Philippines dừng các dự án gây hại cho môi trường, như khai thác mỏ và đá, đầu tư vào nghiên cứu thích ứng với khí hậu và chuyển sang năng lượng tái tạo. Đồng thời, cần phải đảm bảo rằng những người làm việc trong ngành nhiên liệu hóa thạch sẽ có nghề nghiệp thay thế.

Kim Tiến

Kết nối trực tiếp là thuật ngữ chỉ mối quan hệ giữa hai nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) hoặc một ISP và một nhà cung cấp dịch vụ lớn (như Meta) trao đổi dữ liệu (peering) trực tiếp thay vì qua Internet để cải thiện chất lượng.

“Sau nhiều tháng thảo luận, chúng tôi bất ngờ và thất vọng trước sự đổ vỡ trong các cuộc đàm phán với Deutsche Telekom. Chúng tôi có thỏa thuận kết nối miễn phí (settlement-free) tại Đức và khắp nơi trên thế giới với các ISP, cho phép người dùng của họ truy cập nhanh và chất lượng đến các ứng dụng của chúng tôi”, Meta viết trong blog.

Tuy nhiên, Deutsche Telekom “phản pháo” bằng bài blog cùng ngày. Với tiêu đề “Meta không đứng trên luật pháp”, nhà mạng Đức tuyên bố hãng công nghệ Mỹ một lần nữa đã “bóp méo sự thật”.

Theo đó, tất cả lưu lượng dữ liệu từ Meta đến mạng lưới của nhà mạng thông qua kết nối trực tiếp đều phải trả phí. Trong dịch Covid-19, Meta ngừng thanh toán nên Deutsche Telekom đã đâm đơn kiện và được Tòa án khu vực Cologne tán thành.

Để tránh phải trả tiền, Meta định tuyến lại lưu lượng dữ liệu qua bên thứ ba và không đạt thỏa thuận hòa mạng trực tiếp sau này.

Theo Deutsche Telekom, thay vì chấp nhận bản án, Meta đang “chơi trò phạm lỗi thô thiển”. Nhà mạng khẳng định sẽ tiếp tục thu phí vận chuyển dữ liệu của Meta.

Deutsche Telekom cũng chỉ ra, tranh chấp với Meta không chỉ là khác biệt về quan điểm giữa hai công ty mà còn là câu hỏi có hay không sự bình đẳng giữa các bên tham gia, hay sức mạnh của kẻ mạnh nhất có thể thao túng Internet hay không. “Một công ty như Meta cũng không thể đứng trên pháp luật”, nhà mạng Đức viết.

Vụ việc nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết phải hành động ở Brussels, theo Deutsche Telekom. Hãng viễn thông nhắc đến đề xuất của Ủy ban Châu Âu về cơ chế giải quyết tranh chấp ràng buộc: nếu Big Tech và các nhà mạng không thể thống nhất về mức giá vận chuyển dữ liệu phù hợp, trọng tài – như cơ quan quản lý – sẽ quyết định.

Một mặt, các nhà mạng không cần phải kiện ra tòa trong tương lai để đòi được tiền, một mặt, các “ông lớn” như Meta không thể đưa ra quyết định đơn phương, ngắn hạn gây nguy hiểm cho chức năng Internet nói chung, Deutsche Telekom lập luận.

Theo chuyên gia viễn thông John Strand, doanh thu trung bình trên mỗi người dùng Meta (ARPU) đã tăng 10 lần trong 10 năm kể từ khi Meta và Deutsche Telekom ký thỏa thuận đầu tiên năm 2010.

Theo báo cáo thu nhập quý mới nhất, ARPU Meta là 11,89 USD, trong khi ARPU di động của Deutsche Telekom giảm xuống dưới 10 USD/tháng.

Chưa kể, Deutsche Telekom đã đầu tư nâng cấp mạng lưới khi chuyển sang 5G. Nó phần nào giải thích lý do Deutsche Telekom muốn Meta trả thêm tiền cho mình.

Năm 2010, Deutsche Telekom và Meta (khi đó là Facebook) ký thỏa thuận, trong đó Deutsche Telekom dành 24 điểm hòa mạng riêng với 50 cổng và tốc độ dữ liệu 5.000 gigabit/giây tại 7 địa điểm “độc quyền cho các dịch vụ Meta”,  bao gồm Facebook, Instagram và WhatsApp. Meta trả phí băng thông khoảng 5,8 triệu EUR/năm.

Sau 10 năm, Meta yêu cầu Deutsche Telekom giảm giá 40%. Deutsche Telekom không đồng ý và đưa ra mức giảm 16%.

Trước khi đi đến thỏa thuận, dịch Covid-19 xảy ra.

Meta hủy bỏ thỏa thuận vào cuối năm 2020. Tháng 3/2021, Deutsche Telekom cho phép Meta tiếp tục sử dụng các cổng “vì lợi ích của khách hàng” cho đến khi ký thỏa thuận mới.

Tuy nhiên, Meta viện dẫn khái niệm settlement-free và từ chối trả tiền. Trong blog ngày 25/9, công ty mẹ Facebook cho rằng, đây là một phần cơ bản của các thỏa thuận kết nối trực tiếp như đã ký với Deutsche Telekom.

Deutsche Telekom kiện công ty con của Meta tại Đức lên Tòa án khu vực Cologne vào tháng 12/2022. Theo nhà mạng, nếu không thu tiền sử dụng mạng lưới bất cân xứng của các doanh nghiệp lớn, sẽ gây áp lực tài chính lớn đến các ISP, làm tăng chi phí cho người tiêu dùng hoặc giảm đầu tư vào hạ tầng mạng.

Tháng 5/2024, Meta thua kiện và tòa án ra lệnh phải trả 20 triệu EUR cho Deutsche Telekom để tiếp tục sử dụng mạng lưới của họ.

Meta không đồng ý, tuyên bố phán quyết đặt ra tiền lệ nguy hiểm và đe dọa tính trung lập mạng (net neurality) và tiêu chuẩn Internet mở. Công ty cho biết, đã đầu tư hơn 27 tỷ EUR cho hạ tầng toàn cầu chỉ tính riêng năm 2022, giúp giảm tải cho các ISP và về cơ bản giảm chi phí cho họ. Không thể hòa giải dẫn đến màn chia tay hôm nay giữa hai bên.

Lo ngại cây không kịp trổ hoa đúng dịp Tết, mấy ngày qua anh Nhút Em phải gọi điện trả tiền cọc cho thương lái. Để khỏi tốn thêm chi phí đầu tư, chủ vườn đã quyết định vứt bỏ 800 chậu hoa khô héo. Số còn lại giữ tại vườn tiếp tục chăm sóc hy vọng cây sẽ sớm ra nụ.

Vị sếp lớn trấn an rằng tin đồn này có từ lâu, "việc đó gần như không thể xảy ra", anh nói, "cá bé không thể nuốt cá lớn được".

Gọi là cá bé vì khi đó Dell là công ty tư nhân, giá trị ước tính khoảng 24 tỷ USD. Trong khi đó, EMC có vốn hoá thị trường ước tính 35 tỷ USD, chưa kể EMC còn sở hữu khoảng 80% cổ phần của Vmware, một tên tuổi về ảo hoá hạ tầng công nghệ thông tin thị giá tương đương 23 tỷ USD nữa.

Tối hôm đó, tức đầu giờ sáng bên Mỹ, hai công ty chính thức thông báo về thương vụ sáp nhập lớn nhất lịch sử ngành công nghệ giữa Dell và EMC với giá 67 tỷ USD. Thương vụ khiến các báo quốc tế giật tít "giới công nghệ ngã ngửa". Hàng trăm dòng trạng thái trên Twitter và Facebook không tin "nuốt cá lớn" lại trở thành sự thực.

Hàng loạt bài viết sau đó bày tỏ quan ngại về số nợ khổng lồ 48,6 tỷ USD mà Michael Dell - ông chủ hãng máy tính Dell - và cộng sự phải gánh. Ở tuổi 50, tóc bạc nửa đầu, Michael Dell liệu có tìm ra được lời hóa giải cho số nợ khủng?

31 năm trước, cậu sinh viên năm nhất 19 tuổi Michael Dell đã khởi nghiệp lập lên hãng Dell trong căn phòng ký túc xá đại học Texas với 1.000 USD. Chỉ bốn năm sau, kỹ sư đón sinh nhật thứ 23 với tư cách tỷ phú trẻ nhất trong danh sách lãnh đạo các công ty Fortune 500, tạo ra đế chế mới trên thị trường máy tính. Năm 2001, Dell vượt mặt Compaq để trở thành thương hiệu máy tính lớn nhất thế giới.

Làn sóng công nghệ đã nhanh chóng đẩy doanh nhân trẻ vượt qua các tỷ phú khác để trở thành người giàu thứ tư nước Mỹ khi mới tuổi 40 trong thời hoàng kim của máy tính cá nhân. Năm 2004, Michael Dell chuyển giao quyền điều hành công ty để theo đuổi mục tiêu riêng.

Những năm sau đó, thị trường máy tính cá nhân trở nên bão hoà, Internet đã tạo ra nhiều hãng công nghệ mới có tốc độ tăng trưởng nhanh hơn như Amazon (1994), Google (1998), Salesforce (1999), Facebook (2004). Cuối năm 2006, Dell tuột tay danh hiệu nhà sản xuất PC lớn nhất thế giới cho đối thủ HP. Đây là lý do thôi thúc để năm 2007, Michael Dell trở lại cương vị CEO dẫn dắt Dell trong cuộc suy thoái trên thị trường thiết bị cá nhân. 2007 cũng là năm mở đầu thời kỳ đại suy thoái kinh tế thế giới 2007 - 2009.

Năm 2011, Michael Dell chỉ còn sở hữu 12% cổ phần trong chính công ty mình sáng lập. Các nhà đầu tư không còn mặn mà với phần cứng nữa mà chạy theo hơi thở của thời đại là phần mềm, di động và điện toán đám mây.

Trong nỗ lực cứu lấy đứa con tinh thần của mình, năm 2013, Michael Dell đã hợp sức với Silver Lake Partner, công ty đầu tư công nghệ có trụ sở ở California cùng khoản vay từ Microsoft để gom toàn bộ cổ phiếu Dell trên thị trường chứng khoán, biến Dell thành công ty tư nhân. Là công ty tư nhân, quyền kiểm soát của ông được tăng cường và có thể theo đuổi những giá trị lâu dài hơn so với việc đáp ứng đòi hỏi ngắn hạn từ các cổ đông phố Wall luôn đói cổ tức.

Hai năm sau, ông đưa ra quyết định mạo hiểm nhất trong đời là mua lại EMC với giá 67 tỷ USD và ôm về khoản nợ lớn. Dù Michael Dell đã thuyết phục thành công các cộng sự và 11 tổ chức tài chính lớn chung tay thực hiện thương vụ, nó bị giới đầu tư đánh giá không khác gì canh bạc đầy rủi ro vì sử dụng đòn bẩy tài chính quá lớn.

Giới công nghệ và học thuật vẫn luôn dõi theo thương vụ sáp nhập có một không hai này trong hơn sáu năm qua. Tôi đọc nhiều bài phân tích và thấy chưa ai thực sự tin tưởng vào một kết thúc có hậu.

Cho đến sáng 1/11 vừa qua, Dell đã ra thông báo hoàn tất việc tách Vmware ra khỏi Dell Technologies để trở thành công ty phần mềm độc lập với thị giá khoảng 64 tỷ USD. Phần còn lại của Dell có giá trị ước tính 33 tỷ USD.

Khi nghe tin này, dù không còn là nhân viên công ty nữa nhưng tôi vẫn rất phấn chấn. Tháng 5/2018, khi là giám đốc công nghệ (Field CTO), tôi được tới Las Vegas tham dự hội nghị toàn cầu của Dell. Đứng cách Michael Dell vài mét, trong hội trường lớn của The Venetian Resort Las Vegas, tôi tiếp nhận được đam mê và lập luận xác đáng khi ông nói về thế giới tương lai và vai trò của Dell Technologies trong tầm nhìn đó. Tôi đã hoàn toàn tin quyết định hợp nhất Dell và EMC của ông là đúng đắn. Vấn đề chỉ là thời gian.

Sau một loạt động tác mua bán, sáp nhập, chia tách rất phức tạp, Dell Technologies đã trở nên hấp dẫn hơn rất nhiều so với sáu năm trước. Chỉ năm năm, tài sản của Michael Dell đã tăng từ 19,8 tỷ (2016) lên 55,1 tỷ (2021) USD, gần gấp ba lần. Thương vụ chia tách Vmware khỏi Dell Technlogies sau đó đã dập tắt mọi nghi ngờ, khiến giới đầu tư thực sự ngả mũ trước Michael Dell.

Mua bán và sáp nhập (M&A) là chiến lược được nhiều doanh nghiệp sử dụng để nhanh chóng mở rộng thị phần, tăng trưởng doanh thu hay hoàn thiện hệ sinh thái sản phẩm.

Thông thường, một doanh nghiệp lớn sẽ mua doanh nghiệp nhỏ khác. Doanh nghiệp nhỏ sau khi bị thâu tóm sẽ dần biến thành một bộ phận trong doanh nghiệp lớn. Rất ít trường hợp doanh nghiệp nhỏ thực hiện chiến lược M&A với công ty lớn hơn vì nhiều rào cản. Vụ sáp nhập lớn nhất trong lịch sử công nghệ thế giới giữa Dell và EMC minh chứng cho trường hợp "nuốt cá lớn" hiếm hoi thành công.

Kinh tế thế giới đang trải qua giai đoạn suy thoái mới do thảm hoạ Covid-19. Nhiều doanh nghiệp Việt đã và đang lâm vào khó khăn. Nhiều doanh nhân cũng đang đau đầu nghĩ cách vực lại đứa con tinh thần của mình như Michael ngày nào. Có thể không ít trong số họ đang phải đối mặt với lựa chọn tồn tại hay bỏ cuộc, có nên tham gia M&A để đưa công ty thoát khỏi quán tính lùi.

"Nếu bạn muốn thay đổi, sáng tạo, làm những thứ mới thì bạn phải ôm lấy rủi ro", Michael Dell từng nói. Sự khác nhau giữa kinh doanh, đầu tư và đánh bạc là bạn có thể hành động bằng trí tuệ và tầm nhìn để thay đổi kết quả.

Tôi kể lại câu chuyện trên theo quan sát của một nhân viên công ty trong quá trình đó để góp thêm một góc nhìn giúp nhà kinh doanh vực dậy cảm hứng chèo chống công ty. Mọi con diều chỉ có thể bay cao nhờ ngược gió.

Lê Văn Thành