Đào tạo nguồn nhân lực và thách thức thời 4.0

Sáng ngày 26/2/2018, Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội tổ chức Hội nghị khoa học về đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0.

Hội nghị khoa học được tổ chức vào ngày đầu xuân năm mới 2018 với sự tham gia của các chuyên gia: TS.Phan Xuân Dũng, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Quốc hội; Thiếu tướng Nguyễn Mạnh Hùng, Tổng Giám đốc tập đoàn công nghiệp - viễn thông quân đội Viettel và hơn 300 nhà khoa học, tiến sĩ và cán bộ quản lý của nhà trường; đặc biệt Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cũng dành thời gian tham dự hội nghị.

Tại Hội nghị, TS.Phan Xuân Dũng và thiếu tướng Nguyễn Mạnh Hùng đã chia sẻ về cách mạng công nghiệp 4.0 với sự thay đổi mạnh mẽ phương thức sản xuất và phương pháp quản trị “các nhà máy thông minh”, “công sở và thành phố thông minh” được kết nối internet, liên kết với nhau thành một hệ thống thay vì các dây chuyền sản xuất và phương pháp quản trị hành chính trước đây.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh và các đại biểu trồng cây lưu niệm tại trường

Cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ mở ra kỷ nguyên mới của sự lựa chọn các phương án đầu tư kinh doanh, tối ưu hóa sử dụng các nguồn lực, thúc đẩy năng suất lao động và hiệu quả, tạo bước đột phá về tốc độ phát triển, phạm vi mức độ tác động làm biến đổi cơ bản hệ thống sản xuất và quản trị xã hội cả chiều rộng lẫn chiều sâu. Cơ hội là rất lớn nhưng thách thức cũng không hề nhỏ và một trong những vấn đề chính đó là yếu tố con người. Do vậy, công tác đào tạo nguồn nhân lực phải đổi mới và đáp ứng kịp thời theo nhu cầu của thị trường lao động.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho rằng: “Phải thẳng thắn nhìn nhận về các cơ sở đào tạo trong hệ thống các trường của Bộ Công Thương, nhiều trường đội ngũ giảng viên còn mỏng và yếu; cơ sở vật chất chưa đáp ứng với yêu cầu đào tạo, phương thức đào tạo vẫn theo kiểu cũ, lối mòn, thiếu sự gắn kết với thực tiễn dẫn đến chất lượng nguồn nhân lực sau đào tạo chưa đáp ứng với yêu cầu ngày càng cao của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Do đó, trong giai đoạn hiện nay cũng như định hướng phát triển trong giai đoạn tới, việc đào tạo, phát triển nguồn nhân lực cần được xem xét, đánh giá toàn diện với nhiều yêu cầu và thách thức mới”.

PGS.TS Trần Đức Quý - Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội phát biểu tại hội nghị

Hội nghị cũng được nghe 6 tham luận từ các nhà khoa học, các giảng viên của Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội về những vấn đề mà nhà trường đang triển khai thực hiện như: nâng cao trình độ ngoại ngữ cho giảng viên và sinh viên; quản trị đại học theo mô hình đại học điện tử; hợp tác doanh nghiệp hiệu quả; đổi mới trong đào tạo và nghiên cứu khoa học;… hướng tới hội nhập sâu, rộng trong thời kỳ CMCN 4.0.

Sự chuyển mình nhạy bén

PGS.TS Trần Đức Quý, Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ tại hội nghị: Đại học Công nghiệp Hà Nội đang “chuyển mình” cùng cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, nhà trường đã có nhiều giải pháp đổi mới trong đào tạo và nghiên cứu: chuyển từ phát triển về số lượng sang chất lượng, có kết nối giữa đào tạo và sử dụng; đào tạo gắn với doanh nghiệp và nhu cầu xã hội; đào tạo làm cho người học chuyển từ thụ động sang chủ động sáng tạo, không ngại đương đầu với khó khăn thách thức.

Xây dựng chế độ đặc biệt đối với những nhà khoa học đầu ngành, giảng viên trình độ cao. Bên cạnh đó, nhà trường còn có chính sách hỗ trợ hình thành và phát triển các vườn ươm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo về khoa học công nghệ, ưu tiên đối với các lĩnh vực thế mạnh, như Cơ khí, công nghệ thông tin, công nghệ tự động hóa, công nghệ hóa học, cơ điện tử.

TS. Hoàng Anh - Giám đốc Trung tâm Đảm bảo chất lượng - Đại học Công nghiệp Hà Nội tham luận tại Hội nghị

Nhà trường cũng mở rộng liên kết với các doanh nghiệp, các trường đại học quốc tế để xây dựng các phòng thí nghiệm, xưởng thực hành. Các phòng thí nghiệm, xưởng thực hành không chỉ là nơi để sinh viên thực hành mà còn là trung tâm nghiên cứu chuyên sâu theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp nhằm tạo ra các sản phẩm dịch vụ có hàm lượng tri thức cao.

Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang đặt ra thách thức lớn, các trường đại học phải thay đổi chương trình và phương pháp đào tạo để sinh viên thích ứng được với thời cuộc. Sự chuyển mình kịp thời và nhạy bén của Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội đã giúp trường trở thành địa chỉ tin cậy cho cả người học và nhà tuyển dụng lao động.

Thúy Ngà

Mở đầu bài giảng bằng việc phân tích một số ví dụ trực quan, thực tế như độ dốc lớn của hội trường tổ chức khóa bồi dưỡng, sự phổ cập của điện thoại thông minh hay câu chuyện đất nước Phần Lan có bước phát triển mới từ khủng hoảng, thất bại của hãng Nokia..., Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng lưu ý rằng mỗi sự việc đều có nhiều góc nhìn nhận, đánh giá và ngay với thất bại cũng nên nhìn nó dưới góc độ là cơ hội để làm việc khác tốt hơn.

Người đứng đầu ngành TT&TT bày tỏ mong muốn các học viên, những cán bộ lãnh đạo của các đơn vị trong Tổng Liên đoàn Lao động sẽ tích cực dùng công nghệ số để đạt được 2 điều là giảm thời gian làm việc và mang lại lợi ích cho người lao động, nhân viên trong tổ chức. Bởi lẽ, mục tiêu của chuyển đổi số, công nghệ số sinh ra là để con người có thể làm ít đi nhưng chất lượng công việc cao hơn.

Lý giải cặn kẽ về sự thay đổi môi trường sống, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chỉ rõ 3 đặc trưng của thời chuyển đổi số, đó là: Môi trường số là môi trường hoàn toàn mới để con người sống, làm việc, sáng tạo cũng như vui chơi giải trí; sự thay đổi của thời chuyển đổi số mang tính cách mạng khi công nghệ số, các mô hình mới tạo ra những thay đổi có tính phá hủy và cơ bản là làm ngược với cái cũ; sự đổi mới diễn ra rất nhanh.

Từ những phân tích về môi trường sống mới, người đứng đầu ngành TT&TT khẳng định: Người lãnh đạo trong bối cảnh mới cũng phải thay đổi để phù hợp với yêu cầu của thời đại. Qua những phân tích kèm dẫn chứng sinh động, các học viên tham gia lớp bồi dưỡng cũng đã nắm được "Khiêm tốn, học hỏi - Thích ứng - Có tầm nhìn xa - Tương tác"chính là 4 năng lực cần có của người lãnh đạo thời chuyển đổi số.

Vận dụng vào thực tiễn, lãnh đạo các đơn vị của Tổng Liên đoàn Lao động được khuyến nghị cần thấy được sức mạnh của sự không biết để tiếp thu cái mới, phải ý thức rằng mình không biết hết nên cần lắng nghe, học hỏi nhiều hơn. Bên cạnh đó, người lãnh đạo cũng cần thích ứng được với việc giải quyết những vấn đề mới, phức tạp và sẵn sàng thay đổi nhận thức; có tầm nhìn xa một cách rõ ràng và luôn kiên định với tầm nhìn, mục tiêu như ‘con thuyền’ giữ đúng hướng đi; đồng thời, cần tương tác, nói chuyện nhiều hơn để nắm bắt thông tin, hiểu thời cuộc.

Lãnh đạo thời chuyển đổi số cần sử dụng thành thạo công nghệ

Trong chia sẻ với các học viên, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã nhiều lần chỉ rõ tầm quan trọng của việc lãnh đạo, người đứng đầu các cơ quan, tổ chức phải biết sử dụng, thậm chí là sử dụng thành thạo công nghệ, chẳng hạn như biết mua hàng qua mạng, sử dụng trợ lý ảo...

Những thay đổi trong yêu cầu về ‘vào cuộc’ của lãnh đạo cũng đã được thể hiện ở những điều chỉnh trong các chỉ thị, nghị quyết về CNTT, chuyển đổi số hơn 20 năm qua: Từ chỉ đạo mỗi tổ chức cử 1 người trong ban lãnh đạo trực tiếp chỉ đạo ứng dụng CNTT tại Chỉ thị 58 hồi năm 2000, đến yêu cầu người đứng đầu trực tiếp chỉ đạo ứng dụng CNTT tại Nghị quyết 36 năm 2014; đặc biệt, với dự thảo Nghị quyết của Bộ Chính trị về chuyển đổi số, Bộ TT&TT đang đề xuất quy định người đứng đầu phải trực tiếp chỉ đạo, trực tiếp làm và thành thạo sử dụng.

Đề cập đến hành động của nhà lãnh đạo thời chuyển đổi số, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh 3 yêu cầu chính gồm nhạy cảm với các xu thế mới, ra quyết định dựa trên dữ liệu và thực thi nhanh.

Cụ thể, người lãnh đạo phải theo dõi các xu thế công nghệ, biết được các thành tựu mới của công nghệ liên quan đến lĩnh vực của mình và có tư duy mở để sẵn sàng ứng dụng. Bên cạnh việc xác định được ‘ngôi sao dẫn lối’ bằng sự nhạy cảm với xu thế mới, nhà lãnh đạo cũng phải có ý thức sử dụng dữ liệu khi ra quyết định; thực thi nhanh để thu được nhiều giá trị hơn.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, tương tự như việc lái xe, nếu thiếu 1 trong 3 yếu tố trên, người lãnh đạo thời chuyển đổi số của 1 tổ chức sẽ gặp tình huống tương tự như khi lái xe chậm, lái ẩu hoặc lái sai hướng, đều không đạt được kết quả mong muốn, không đến được đích hoặc đến chậm hơn người khác.

Trả lời câu hỏi về cách xử lý tình trạng một số cơ quan, đơn vị ‘đùn đẩy’ trách nhiệm thẩm định dự án CNTT, chuyển đổi số do lo ngại rủi ro, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng: Trong khi chưa tự tin, các đơn vị có thể chọn làm các dự án nhỏ, khi có kết quả và tự tin hơn thì sẽ làm tiếp những dự án lớn hơn. Ngoài ra, hiện nay có nhiều doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thẩm định dự án CNTT, các đơn vị có thể chọn thuê dịch vụ của họ.

Trước băn khoăn của một học viên về hướng giải quyết 3 khó khăn thường gặp khi chuyển đổi số gồm kiến thức về chuyển đổi số của người quản lý, kinh phí và người thực hiện, người đứng đầu ngành TT&TT đã gợi mở cách làm. Đó là, sau khi xác định được việc mang lại giá trị cho tổ chức, ví dụ như làm trợ lý ảo hỗ trợ tất cả cán bộ, nhân viên thuộc Liên đoàn Lao động, cần chọn 1 đơn vị công nghệ để làm thí điểm và khi có sản phẩm, mang lại hiệu quả đo, đếm được mới bàn đến vấn đề kinh phí để thuê, mua dịch vụ. 

“Đây là cách toàn thế giới đang làm để chuyển đổi số, không chỉ riêng tại Việt Nam. Hiện nay, tất cả các doanh nghiệp công nghệ số đều sẵn sàng làm theo cách này”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho hay.

Trong đợt cắt giảm nhân sự gần đây, Samsung khẳng định việc điều chỉnh chỉ là một phần của "hoạt động thường lệ". "Một số công ty con ở nước ngoài đang tiến hành điều chỉnh lực lượng lao động thường xuyên để nâng cao hiệu quả hoạt động", một quan chức Samsung nói.

Giới quan sát nhận định “gã khổng lồ” công nghệ đang thắt lưng buộc bụng trong bối cảnh hiệu suất trong các lĩnh vực cốt lõi bao gồm chip nhớ và thiết bị gia dụng giảm.

Trước sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI), Samsung, nhà sản xuất memory chip lớn nhất thế giới, đã tăng cường đầu tư cho sản xuất chip AI nhưng vẫn tụt hậu so với đối thủ SK hynix.

Trên thị trường chip nhớ băng thông cao (HBM), Samsung cũng phải vật lộn để bắt kịp SK hynix - công ty vừa công bố sản xuất hàng loạt chip HBM3E 12 lớp vào tháng trước.

Chip HBM đang nổi lên như các thành phần quan trọng đối với các đơn vị xử lý đồ họa (GPU) và không ngừng mở rộng thị phần trên thị trường DRAM toàn cầu.

Do thị trường bán dẫn suy thoái nghiêm trọng, bộ phận bán dẫn của Samsung ghi nhận khoản lỗ lợi nhuận hoạt động tồi tệ nhất - 14,9 nghìn tỷ won (11,3 tỷ USD) vào năm 2023, khiến tổng lợi nhuận hoạt động của công ty xuống còn 6,54 nghìn tỷ won - thấp nhất trong 15 năm.

Trên thị trường smartphone, tập đoàn Hàn Quốc chứng kiến doanh số kém ấn tượng đối với mẫu Galaxy Z Fold 6 và Galaxy Z Flip 6 gập ra mắt hồi tháng 7.

Doanh số bán các thiết bị gia dụng cũng đang đi xuống. Trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 6, lợi nhuận hoạt động là 490 tỷ won, giảm 34% so với cùng kỳ năm 2023.

Công ty phân tích thị trường Yonhap Infomax ước tính lợi nhuận hoạt động của Samsung trong quý III là 10,4 nghìn tỷ won, thấp hơn dự báo ban đầu là 14 nghìn tỷ won.

Samsung Electronics được cho là sẽ hoãn hoặc giảm quy mô các sự kiện sắp tới nhằm cắt giảm chi phí. Chẳng hạn, công ty hủy bỏ sự kiện kỷ niệm 50 năm kinh doanh chất bán dẫn được lên kế hoạch vào khoảng cuối năm nay.

Diễn đàn Global Foundry dự kiến diễn ra ở châu Âu, Trung Quốc và Nhật Bản vào nửa cuối năm chuyển thành các sự kiện trực tuyến.

"Cắt giảm chi phí là một cách để kiềm chế rủi ro trong thời điểm khó khăn. Song, đã đến lúc lãnh đạo công ty đưa ra một thông điệp mạnh mẽ về cách họ sẽ giải quyết những thách thức hiện tại và đưa ra một chiến lược dài hạn để theo kịp tăng trưởng", một quan chức trong ngành nhận xét.

(Theo Bloomberg, Korea Herald)