Hệ thống điều khiển công nghiệp (Industrial Control System - ICS) là tổ hợp các phương tiện kỹ thuật, chương trình phần mềm và con người thực hiện điều khiển quy trình công nghệ sản xuất tại cơ sở công nghiệp. Các ICS được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực sản xuất công nghiệp, năng lượng, giao thông....

Những năm gần đây, các hệ thống này đang trở thành mục tiêu của giới tội phạm sử dụng công nghệ cao. Điển hình là những cuộc tấn công vào cơ sở hạt nhân của Iran, nhà máy hoá chất của Đức và mạng lưới điện của Ukraina.

Các cuộc tấn công vào ICS có đặc điểm chung là có độ phức tạp cao, được chuẩn bị công phu và việc thực hiện được tiến hành qua nhiều giai đoạn, với hậu quả xảy ra rất nặng nề. Điều này là do cấu trúc phức tạp và đặc điểm khác biệt của các hệ thống điều khiển công nghiệp so với hệ thống CNTT thông thường.

Các ICS có vai trò vô cùng quan trọng đối với quốc gia, đặc biệt sự tích hợp công nghệ số trong hệ thống ICS, nên đây rất có thể trở thành xu hướng tấn công chính cho các nhóm APT trong năm 2021.

Tấn công chuỗi cung ứng tiếp tục được khai thác triệt để

Trong năm 2020, việc tấn công vào các chuỗi cung ứng đã và đang diễn ra liên tục, mạnh mẽ trên thế giới và cả Việt Nam. Bước sang năm 2021, những cuộc tấn công này tiếp tục được khai thác triệt để hơn.

Tấn công chuỗi cung ứng (supply chain attack) là một cuộc tấn công mạng nhắm vào một doanh nghiệp thông qua các nhà cung cấp (provider/vendor) của doanh nghiệp đó.

Như vậy, doanh nghiệp có chuỗi cung ứng càng lớn hoặc phức tạp, nguy cơ bị tấn công càng cao. Hậu quả mà các doanh nghiệp phải gánh chịu rất đa dạng: rò rỉ thông tin, xáo trộn hoặc gián đoạn hoạt động kinh doanh, doanh thu giảm sút, ảnh hưởng tới uy tín – thương hiệu, mất cơ hội được đầu tư...

Nguyên nhân chính dẫn tới các cuộc tấn công chuỗi cung ứng là do sự bảo mật lỏng lẻo ở quy trình vận hành, hợp tác giữa các bên. Cụ thể, nhiều doanh nghiệp cho phép các nhà cung ứng tiếp cận với thông tin “nhạy cảm”, mà chính những thông tin đó có thể gây ảnh hưởng tới doanh nghiệp khi bị lộ ra ngoài. Một nhà cung cấp bị khai thác có thể ảnh hưởng rộng lớn đến các đối tác nhận sự cung ứng từ nhà cung ứng đó.

Các cuộc tấn công chuỗi cung ứng phần mềm không phải là một dạng tấn công mới và các chuyên gia bảo mật đã cảnh báo trong nhiều năm. Chúng là một trong những loại mối đe dọa khó ngăn chặn nhất vì chúng lợi dụng mối quan hệ tin cậy giữa nhà cung cấp và khách hàng và các kênh giao tiếp giữa các hệ thống với nhau. Chẳng hạn như, các cơ chế cập nhật phần mềm liên tục mà vốn dĩ phần mềm này đã được người dùng tin tưởng.

Bảo mật cho điện toán đám mây sẽ là thách thức lớn

Theo nhiều chuyên gia, bảo đảm an toàn, an ninh mạng cho điện toán đám mây sẽ là trọng tâm được các tổ chức quan tâm trong năm tới. Trong xu hướng dịch chuyển sang công nghệ 4.0, chuyển đổi số các doanh nghiệp tư nhân và các tổ chức nhà nước đang diễn ra một cách mạnh mẽ,  việc cloud hóa hay sử dụng đám mây là một xu hướng tất yếu.

Tuy nhiên, việc tập trung xây dựng Cloud có thể tạo ra các lỗ hổng bảo mật, lỗi bảo mật từ việc cấu hình sai. Các cuộc tấn công DDoS sẽ tập trung nhiều vào các đám mây, và những vấn đề bảo mật – quyền riêng tư sẽ là một thách thức lớn với tổ chức sở hữu đám mây cũng như sử dụng dịch vụ trên nền tảng đám mây.

Tấn công lừa đảo trực tuyến vẫn diễn biến phức tạp, gia tăng cả số lượng và phương thức

Với diễn biến khó lường của đại dịch Covid-19, các chuyên gia dự đoán năm 2021 các cuộc tấn công lừa đảo trực tuyến vẫn rất phức tạp, gia tăng về số lượng và phương thức.

Thậm chí, ngay cả khi giai đoạn hoạt động của dịch Covid-19 được kiểm soát vào năm 2021, những mối đe dọa an ninh liên quan đến Covid-19 vẫn có thể tiếp tục trong một thời gian dài sau đó. Các đối tượng xấu sẽ cố gắng lợi dụng lượng lớn thông tin liên quan đến vắc-xin, phản ứng của chính phủ và các tổ chức, các tác động lâu dài khác của đại dịch để thực hiện hành vi tấn công trực tuyến.

Bên cạnh đó, xu hướng làm việc online cũng làm tăng khả năng người dùng có thể bị tiếp cận những mối đe dọa trên không gian mạng, tiêu biểu là Ransomware, Phishing.

Vân Anh

100% bộ, ngành, địa phương đã bảo đảm ATTT theo mô hình 4 lớp

Tỷ lệ bộ, ngành, địa phương triển khai bảo đảm an toàn thông tin (ATTT) theo mô hình 4 lớp đã nâng từ mức 0% của các năm 2018, 2019 lên đạt 100% trong tháng 12/2020.

Bộ TT&TT đưa ra mục tiêu đến tháng 9/2024 sẽ không còn thuê bao 2G trên mạng lưới. Do vậy, Viettel đang tăng cường năng lực mạng lưới 4G nhằm đảm bảo việc thay thế mạng 2G. Chỉ trong Quý 1 năm nay, Viettel đã xây dựng thêm 1.000 trạm phát sóng mới.  Bên cạnh đó, tập đoàn này đang tìm cách chuyển đổi 9 triệu thuê bao feature phone trên hệ thống lên thành thuê bao smartphone 4G.

“Chúng tôi đã đi tận ngõ, tận nhà để hỗ trợ việc chuyển đổi thiết bị cho bà con. Viettel cũng phát triển các nền tảng số để thúc đẩy nhu cầu đổi mới thiết bị”, ông Tào Đức Thắng nói.  

Theo Chủ tịch Viettel, nhiều người dùng di động biết điện thoại 2G only sẽ không còn được sử dụng vào tháng 9 năm nay nhưng vẫn ngại chuyển đổi và có tâm lý “nước chưa đến chân chưa nhảy”. Đây chính là một trong những rào cản khi chuyển đổi thiết bị từ 2G lên 4G.

Về lĩnh vực chuyển phát và logistics, Viettel đang hướng sự tập trung phát triển kho và cửa khẩu thông minh. Viettel cũng đang báo cáo Bộ Quốc phòng và Thủ tướng Chính phủ để tham gia làm cửa khẩu thông minh tại Lạng Sơn, với mục tiêu thúc đẩy thông quan điện tử, nhanh hơn gấp từ 5 đến 6 lần so với hiện nay.

Viettel hiện nằm trong top 3 về thị phần và mong muốn tham gia vào việc giảm giá thành dịch vụ logistics tại Việt Nam. Viettel cũng đã hợp tác với phía đường sắt và các công ty tại Bằng Tường, Nam Ninh (Trung Quốc) để có những chuyến tàu vận chuyển hàng hóa sang Trung Quốc. 

Trong lĩnh vực công nghệ cao, Viettel đã tự nghiên cứu, phát triển các thiết bị 5G Make in Viet Nam. Khi thương mại hóa 5G tới đây, Viettel phấn đấu đưa thiết bị 5G tự sản xuất vào sử dụng tại một số địa điểm trong nước để tránh sự phụ thuộc vào thiết bị nước ngoài.

Tại buổi làm việc, đại diện các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ cũng đã trao đổi với Viettel nhiều vấn đề nhằm thúc đẩy sự phát triển của hạ tầng số Việt Nam. 

Bộ TT&TT đã phát triển và đưa vào sử dụng công cụ i-Speed nhằm đo kiểm chất lượng Internet, thay thế phần mềm nước ngoài. Do vậy, ông Nguyễn Hồng Thắng, Giám đốc Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC, Bộ TT&TT), đề xuất Viettel bổ sung thêm số lượng điểm đo nhằm tăng sự chính xác của số liệu.

Theo Cục trưởng Cục Viễn thông (Bộ TT&TT) Nguyễn Thành Phúc, việc Viettel sản xuất thành công thiết bị trạm gốc 5G đã hiện thực hóa mơ ước của người làm viễn thông Việt Nam. Với sản phẩm này, Viettel nên sớm hoàn tất việc đo kiểm, chứng nhận và công bố. 

Cục trưởng Cục Viễn thông cũng đánh giá cao sự tích cực và trách nhiệm của Tập đoàn Viettel trong việc tham gia xây dựng các văn bản pháp luật. Cục Viễn thông mong muốn, thời gian tới, Viettel sẽ tiếp tục “lăn xả” trong công tác xây dựng chính sách, góp phần tham gia vào việc hoàn thiện hành lang pháp lý để thúc đẩy sự phát triển của ngành TT&TT. 

Chia sẻ tại buổi làm việc, Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng cho biết, Bộ TT&TT sẽ đồng hành cùng Viettel nhằm thúc đẩy sự phát triển của hạ tầng số trong nước.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng đang kỳ vọng Cục Viễn thông và các doanh nghiệp viễn thông sẽ sớm cùng đưa ra định nghĩa về hạ tầng số Việt Nam. 

“Hạ tầng số Việt Nam gồm những gì? Bên cạnh những cấu phần truyền thống, hạ tầng số Việt Nam sẽ bao gồm những nền tảng gì để cung cấp như một dịch vụ trên diện rộng? Bộ TT&TT kỳ vọng các doanh nghiệp viễn thông như Viettel sẽ đóng góp nhiều ý tưởng mới”, Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng đặt vấn đề.  

Theo Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng, trong thời gian tới, Bộ TT&TT cùng các doanh nghiệp sẽ phải đưa ra một định nghĩa tường minh hơn về hạ tầng số Việt Nam, đi kèm với đó là các mục tiêu phát triển, đặc biệt là các mục tiêu phổ cập. 

Xã hội đang kỳ vọng thông qua ứng dụng 5G, các doanh nghiệp viễn thông sẽ tiên phong giải bài toán chuyển đổi số cho các ngành, lĩnh vực. Bộ TT&TT cam kết sẽ đồng hành cùng Viettel, làm việc quyết liệt hơn, thực chất hơn để thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực viễn thông, hạ tầng số, chuyển đổi số, chính phủ số và kinh tế số. 

Hà Nội công bố điểm chuẩn lớp 10 chuyên năm 2024

Thanh Phi - Phương Qúy