Nhận định, soi kèo Bình Dương vs Thể Công Viettel, 18h00 ngày 8/3: Đi dễ khó về

Thiếu tướng Trần Quốc Việt, Giám đốc Bệnh viện Quân y 175 cho biết, có một dấu mốc mà ông không thể nào quên, là vào tháng 7/2022, ông lần đầu tiên bị Covid-19, phải cách ly và họp trực tuyến, nhưng các bên đã quyết tâm để tiến hành việc chuyển giao kỹ thuật ghép tạng.

Để đến nay, hàng chục ca ghép đã thực hiện, để lại những cảm xúc đặc biệt với các y bác sĩ. Có trường hợp sau mổ, các chuyên gia từ phía Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 phải bay từ Hà Nội vào TPHCM trong đêm, để đánh giá xem bệnh nhân có nguy cơ thải ghép, cần phải can thiệp ngay không.

May mắn là mọi thứ sau đó thuận lợi, giúp các thành viên ekip thở phào nhẹ nhõm sau 2 đêm căng thẳng.

Thiếu tướng Việt nhận định, việc được Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 chuyển giao kỹ thuật ghép thận cũng giúp các y, bác sĩ của đơn vị có sự phát triển hơn về nhận thức.

Không chỉ thành công ghép thận, kết quả khám chữa bệnh, các số liệu về kỹ thuật, điều trị năm nay của bệnh viện đều tăng cao so với cùng kỳ năm ngoái.

Giám đốc Bệnh viện Quân y 175 hứa sẽ phát huy tốt hơn những thành quả, khắc phục những điều chưa làm được, để xứng tầm là đơn vị y tế tuyến cuối của quân đội ở khu vực phía Nam, thực hiện tốt nhất công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Song song với việc ghép thận, từ tháng 3 đến nay, Bệnh viện Quân y 175 đã cử 62 cán bộ, nhân viên thuộc các ekip chuyên môn, điều phối, pháp lý đến học tập, chuyển giao kỹ thuật phẫu thuật lấy, ghép gan tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.

Các học viên từ Bệnh viện Quân y 175 không chỉ được tham gia trực tiếp vào phẫu thuật ghép gan, theo dõi và điều trị sau ghép gan, mà còn học phẫu thuật ghép gan thực nghiệm trên động vật, cùng hàng loạt kỹ thuật chuyên sâu khác. Tổng số ca ghép gan mà họ tham gia học là 24 ca.

Từ kết quả học tập, các phẫu thuật viên chính đã nắm chắc kỹ thuật và thực hiện cơ bản được các phân đoạn mổ, ứng dụng việc phối hợp đa chuyên khoa trong điều trị u gan, phẫu thuật cắt gan lớn, phẫu thuật điều trị ung thư đường mật, phẫu thuật cắt gan nội soi.

Hiện tại, Bệnh viện Quân y 175 đã xây dựng hoàn thiện các quy trình kỹ thuật ghép gan và chuẩn bị cơ sở vật chất để tiếp nhận điều trị bệnh nhân ghép gan.

Để triển khai thành công và làm chủ hoàn toàn kỹ thuật ghép gan, các bác sĩ Bệnh viện Quân y 175 đề nghị, cần tiếp tục được sự quan tâm, tạo điều kiện giúp đỡ từ lãnh đạo 2 bệnh viện trực thuộc Bộ Quốc phòng đối với các ekip tham gia ghép, cũng như sự hỗ trợ toàn diện, chia sẻ kinh nghiệm từ phía các chuyên gia.

Ngoài ra, các ekip tham gia ghép gan cần có kế hoạch đào tạo lại, đào tạo bổ sung hàng năm.

GS.TS Nguyễn Thanh Liêm, Viện trưởng Viện Nghiên cứu tế bào và công nghệ Gen Vinmec cho biết, ở Việt Nam mỗi năm có khoảng 300 ca ghép tế bào gốc do mắc bệnh lý ung thư máu. Tuy nhiên, có không ít ca tái phát bệnh sau ghép, cơ hội sống rút ngắn lại.

Trong điều trị ung thư máu, liệu pháp tế bào CAR-T đang được xem là một giải pháp tối ưu mang lại hy vọng sống cho bệnh nhân ung thư máu kháng trị hoặc tái phát sau điều trị hóa chất.

Liệu pháp tế bào miễn dịch CART (Chimeric Antigen Receptor T-cell) là một trong những phương pháp tiên tiến nhất hiện nay trong điều trị ung thư huyết học. CART giúp biến đổi tế bào T của bệnh nhân để chúng có thể nhận diện và tiêu diệt các tế bào ung thư, giúp giảm nguy cơ tái phát và tăng tỷ lệ sống sót cho bệnh nhân.

"Trước đây các bệnh nhân bạch cầu cấp dòng lympho tái phát, kháng trị thì thường không có phương pháp điều trị nào khác. Bệnh nhân không đáp ứng với hóa trị hoặc tái phát sau điều trị sẽ tử vong rất nhanh. Nhưng với phương pháp liệu pháp tế bào CAR-T, các nghiên cứu trên thế giới cho thấy cơ hội cứu chữa người bệnh", GS Liêm thông tin.

Tại hội thảo, GS Liêm trình bày kết quả ban đầu của việc điều trị liệu pháp tế bào CAR-T cho bệnh nhân u lympho không Hodgkin (NHL) và bạch cầu cấp (ALL) tái phát hoặc kháng thuốc.

Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 8/2023 đến nay và đã có 8 bệnh nhân ALL và 7 bệnh nhân NHL được điều trị bằng tế bào CAR-T CD19.

Trong quá trình theo dõi, có 5 bệnh nhân NHL và bốn bệnh nhân ALL duy trì tình trạng lui bệnh hoàn toàn, một bệnh nhân NHL và 3 bệnh nhân ALL tái phát.

"Đến giờ, trong số các trường hợp được điều trị CAR-T tại Vinmec và kết quả đánh giá ở giai đoạn sớm đạt 70%, còn 30% có thể tái phát", GS Liêm nói.

Giá thành còn cao, hướng tới sản xuất tế bào tại Việt Nam

Theo GS Liêm, dù mang lại hiệu quả điều trị tích cực, nhưng chí phí một ca điều trị bằng liệu pháp tế bào còn rất cao. Tại các quốc gia như Mỹ và châu Âu, chi phí điều trị bằng CART có thể lên đến 10-15 tỷ VNĐ. Tại Việt Nam, chi phí khoảng từ 2 tỷ VNĐ.

"So với ghép tế bào gốc đồng loài, chi phí này không cao hơn nhiều, nhưng diễn biến sau làm CAR-T nhẹ nhàng hơn rất nhiều. Chúng tôi đang nghiên cứu hạ giá thành bằng cách tự sản xuất tế bào CAR-T. Nếu Việt Nam chủ động sản xuất, hi vọng giá thành thấp hơn nữa, sẽ có nhiều người bệnh có cơ hội tiếp cận.

Đặc biệt, khi đó chỉ định điều trị CAR-T có thể sớm hơn. Trước đây, những trường hợp điều trị không thành công hóa chất sẽ ghép tế bào gốc, nhưng ghép tế bào gốc đồng loài nhiều nguy cơ biến chứng. Xu hướng trên thế giới tiến hành điều trị CAR-T sớm hơn, kết quả tốt hơn", GS Liêm cho biết.

Ông cũng thông tin thêm, trên thế giới, nhiều nước ứng dụng điều trị CAR-T vào các bệnh tự miễn, như lupus, xơ hóa rải rác..., hi vọng Việt Nam cũng sớm ứng dụng điều trị các bệnh lý này.

GS Liêm cho biết, hiện nay, Vinmec đã có thể tự sản xuất tế bào CAR-T với giá thành chỉ bằng 1/5 so với ở Mỹ, chất lượng ngang bằng nhau.

Tại hội thảo khoa học, các chuyên gia thế giới về sử dụng liệu pháp tế bào gốc đã chia sẻ nhiều kinh nghiệm trong điều trị cho bệnh nhân ung thư, bệnh nhi mắc rối loạn chuyển hóa bẩm sinh.

Giáo sư Candotti Fabio, Chủ tịch Hội suy giảm miễn dịch châu Âu cũng đã chia sẻ về nghiên cứu lâm sàng về liệu pháp gen và chỉnh sửa hệ gen cho các bệnh rối loạn chuyển hóa bẩm sinh. 6 ca lâm sàng rối loạn miễn dịch bẩm sinh tham gia nghiên cứu đều cho kết quả điều trị tốt, không gặp nhiều phản ứng không mong muốn.

Trong khi đó, Giáo sư Hirokazu Kanegane, Chủ tịch Hiệp hội Miễn dịch châu Á-Thái Bình Dương, Viện Khoa học Tokyo, Nhật Bản đã chia sẻ về những tiến bộ gần đây trong ghép tế bào tạo máu đồng loài cho bệnh nhân mắc miễn dịch bẩm sinh.

Ông đánh giá, với những thành công của Vinmec trong ghép tế bào CAR-T, trong tương lai, Vinmec có thể mở rộng ra ghép CAR-T cho các bệnh lý khác.

Thậm chí, ngay cả khi không bị thương tổn, các tế bào đã già vẫn sẽ tự chết để nhường chỗ cho "thế hệ sau", cơ chế này được gọi là chết theo lập trình.

Bản chất của chết theo lập trình là nhằm duy trì sự ổn định về cấu trúc cũng như chức năng của cơ thể, đảm bảo không có điều gì bất thường xảy ra, cũng như giữ cho các chức năng sống luôn được vận hành một cách hiệu quả nhất.

Vấn đề sẽ thực sự xảy ra khi các tế bào đã già lại không chịu chết đi, mà tiếp tục phân chia vô tội vạ, xâm lấn trực tiếp vào các mô lân cận hoặc di chuyển đến những vùng xa hơn (di căn) và đó chính là "ung thư".

Các giai đoạn phát triển của ung thư

Hầu hết các loại ung thư có bốn giai đoạn: Giai đoạn I (1) đến IV (4). Một số bệnh ung thư cũng có giai đoạn 0:

Giai đoạn 0:Giai đoạn sớm mà bệnh ung thư vẫn còn rất nhỏ và chưa lan sang các mô lân cận. Giai đoạn ung thư này thường có khả năng chữa khỏi cao, bằng cách loại bỏ toàn bộ khối u bằng phẫu thuật.

Giai đoạn I: Giai đoạn này thường là một khối u nhỏ hoặc khối u chưa phát triển sâu vào các mô lân cận. Nó cũng chưa lan đến các hạch bạch huyết hoặc các bộ phận khác của cơ thể. Đây là ung thư giai đoạn đầu.

Giai đoạn II và III: Nhìn chung, 2 giai đoạn này cho thấy ung thư hoặc khối u lớn hơn đã phát triển sâu hơn vào mô gần đó. Chúng cũng có thể đã lan đến các hạch bạch huyết nhưng chưa di căn đến các bộ phận khác của cơ thể.

Giai đoạn IV: Giai đoạn này có nghĩa là ung thư đã lan sang các cơ quan hoặc bộ phận khác của cơ thể. Nó được gọi là ung thư giai đoạn tiến triển hoặc di căn.

Khi được chẩn đoán ung thư, người bệnh thường nghe đến thuật ngữ "ung thư nguyên phát" hoặc "ung thư thứ phát". Vậy hai loại ung thư này khác nhau như thế nào?

Ung thư nguyên phát

Ung thư nguyên phát là loại ung thư do tế bào ung thư xuất phát trực tiếp từ cơ quan hoặc bộ phận đề cập đến. Một người có thể mắc nhiều loại ung thư nguyên phát cùng lúc hoặc cách nhau một thời gian.

Ung thư thứ phát

Ung thư thứ phát là bệnh ung thư bắt đầu từ một vị trí trên cơ thể sau đó lây lan (di căn) sang vùng khác.

Ví dụ, ung thư bắt đầu ở phổi gọi là ung thư phổi nguyên phát. Nếu tế bào ung thư phổi di căn đến não, gọi là ung thư phổi nguyên phát di căn đến não hoặc ung thư não thứ phát.

Trong trường hợp này, tế bào ung thư trong não sẽ là tế bào ung thư phổi, không phải tế bào ung thư não.