Có lẽ khi mọi đầu bếp tất bật và nghiêm cẩn với từng gam hương liệu, từng thìa nước sốt, món ăn không còn là món ăn nữa, mà nó đã là đam mê, là tình yêu của họ. Đam mê của bản thân. Tình yêu dành cho người sẽ thưởng thức món ăn ấy. Tình yêu dành cho đam mê của mình. 

Xem phim Âu - Mỹ, hay có cảnh người bếp trưởng lặng lẽ đứng nơi góc phòng kín đáo quan sát thực khách. Lâu nay tôi nghĩ họ đứng đó xem khách có hài lòng với món ăn của mình hay không. Tất nhiên phải là như thế. Tới hôm nay thì tôi biết không chỉ có thế. 

Nếu chỉ có thế, có lẽ không ai đủ sức để chịu đựng vất vả, khắc nghiệt, trong khi luôn luôn hướng tới sự sáng tạo, dù không ai yêu cầu phải làm thế. Logic thông thường: một người đầu bếp chỉ cần làm đúng công thức, nấu được một món ăn chuẩn hương vị, đã là giỏi. 

Nhưng một đầu bếp chân chính không lẽ chỉ cần thế? Nên tôi thích anh đầu bếp gốc Ấn trong phim The hundred-foot journey (Hành trình 100 bước chân), khi anh ấy trả lời bà chủ nhà hàng đang hốt hoảng vì anh thay đổi hương vị một món ăn truyền thống đình đám của người Pháp đã có từ 200 năm trước, rằng: 200 năm là quá lâu rồi! 

Khi một người đầu bếp sáng tạo, đó là một nhu cầu, hay là sự thúc đẩy của tình yêu? Khi ta yêu ai đủ nhiều, ta luôn muốn gửi vào người ấy những yêu thương chăm chút; ta luôn muốn hôm nay mình tốt hơn, đẹp hơn, mới mẻ hơn ngày hôm qua và ngày mai ta phải bước thêm được một bước về phía trước. Nếu không thế, thì thật buồn tẻ, nhàm chán, và ai dám chắc tình yêu sẽ không nhạt phai, tàn lụi?

Tôi từng nhìn sâu vào mắt những người bếp trưởng ẩn mình nơi góc phòng ngắm thực khách, nhìn sâu vào bàn tay họ khi nâng niu nguyên liệu một món ăn...

Và tối nay, khi hì hục nhồi bột mì làm bánh, trong lúc mồ hôi nhỏ thành giọt, mùi men dịu dàng đánh thức một cảm giác yên bình, thanh thản đầy yêu thương, tôi ngẩn người nhận ra một điều.

Đó là, lý do tôi bền bỉ với việc nấu nướng bánh trái của mình đến thế, lý do để thức đến 2h sáng nướng bánh, tìm nguyên liệu hay đọc một công thức mới, lý do để tôi luôn không bằng lòng với những thứ gọi là truyền thống nên sẵn sàng phá vỡ các công thức, lý do để tạo ra những thứ khi thì thành công khi thì thành kỳ quái, thật đơn giản: Vì tôi yêu.

Bát canh cua đồng và yêu thương mênh mông ùa về ngày Hà Nội mất điện

Mùi men bánh mì dậy lên trong tay. Những ngón tay cảm nhận được bột đang nở ngay khi nhào. Và trong khi căn bếp phảng phất mùi hương chua chua ngây ngây của men, một mùi hương mộc mạc hơi ngòn ngọt, dễ gợi nhớ những gì xưa cũ, tôi chợt nhận ra tại sao làm bánh - nấu ăn vất vả thế, mà làm mình vui thế, và mê mải hàng ngày với bột với bơ. 

Có lẽ khi mọi đầu bếp tất bật và nghiêm cẩn với từng gam hương liệu, từng thìa nước sốt, món ăn không còn là món ăn nữa, mà nó đã là đam mê, là tình yêu của họ. Đam mê của bản thân. Tình yêu dành cho người sẽ thưởng thức món ăn ấy. Tình yêu dành cho đam mê của mình. 

Xem phim Âu - Mỹ, hay có cảnh người bếp trưởng lặng lẽ đứng nơi góc phòng kín đáo quan sát thực khách. Lâu nay tôi nghĩ họ đứng đó xem khách có hài lòng với món ăn của mình hay không. Tất nhiên phải là như thế. Tới hôm nay thì tôi biết không chỉ có thế. 

Nếu chỉ có thế, có lẽ không ai đủ sức để chịu đựng vất vả, khắc nghiệt, trong khi luôn luôn hướng tới sự sáng tạo, dù không ai yêu cầu phải làm thế. Logic thông thường: một người đầu bếp chỉ cần làm đúng công thức, nấu được một món ăn chuẩn hương vị, đã là giỏi. 

Nhưng một đầu bếp chân chính không lẽ chỉ cần thế? Nên tôi thích anh đầu bếp gốc Ấn trong phim The hundred-foot journey (Hành trình 100 bước chân), khi anh ấy trả lời bà chủ nhà hàng đang hốt hoảng vì anh thay đổi hương vị một món ăn truyền thống đình đám của người Pháp đã có từ 200 năm trước, rằng: 200 năm là quá lâu rồi! 

Khi một người đầu bếp sáng tạo, đó là một nhu cầu, hay là sự thúc đẩy của tình yêu? Khi ta yêu ai đủ nhiều, ta luôn muốn gửi vào người ấy những yêu thương chăm chút; ta luôn muốn hôm nay mình tốt hơn, đẹp hơn, mới mẻ hơn ngày hôm qua và ngày mai ta phải bước thêm được một bước về phía trước. Nếu không thế, thì thật buồn tẻ, nhàm chán, và ai dám chắc tình yêu sẽ không nhạt phai, tàn lụi?

Tôi từng nhìn sâu vào mắt những người bếp trưởng ẩn mình nơi góc phòng ngắm thực khách, nhìn sâu vào bàn tay họ khi nâng niu nguyên liệu một món ăn...

Và tối nay, khi hì hục nhồi bột mì làm bánh, trong lúc mồ hôi nhỏ thành giọt, mùi men dịu dàng đánh thức một cảm giác yên bình, thanh thản đầy yêu thương, tôi ngẩn người nhận ra một điều.

Đó là, lý do tôi bền bỉ với việc nấu nướng bánh trái của mình đến thế, lý do để thức đến 2h sáng nướng bánh, tìm nguyên liệu hay đọc một công thức mới, lý do để tôi luôn không bằng lòng với những thứ gọi là truyền thống nên sẵn sàng phá vỡ các công thức, lý do để tạo ra những thứ khi thì thành công khi thì thành kỳ quái, thật đơn giản: Vì tôi yêu.

Bát canh cua đồng và yêu thương mênh mông ùa về ngày Hà Nội mất điện

 -Nhiều sự thật bất ngờ lộ ra khi theo chân tìm hiểu các tiếp viên hàng không đánhchiếm hàng sau mỗi chuyến bay cùng những thủ thuật che giấu  để qua mặtan ninh của họ.

Thông tin tiếp viên, tổ bay đánh hàng lậu, buôn ngoại tệ tráiphép không còn là một điều xa lạ, khi đã có hàng chục vụ việc tổ bay, cơ phó,tiếp viên hàng không... bị bắt giữ hay đình chỉ bay. Thế nhưng, sự việc vẫn tiếpdiễn ngày một nhức nhối, tinh vi hơn. Tại sao? Để rộng đường dư luận, đồng thờiđi tìm câu trả lời, chúng tôi đã nhập cuộc nhằm giải mã vấn nạn này.

Hành lý xách tay của các nữ tiếp viên hàng không. Ảnh: Flickr

Những đường bay "sinh lãi"

Thông thường, một tiếp viên chỉ thật sự kiếm được tiền khi lọtđược vào danh sách phục vụ trên các đường bay giúp mình sinh lãi, như các tuyếnChâu Âu, tuyến Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore... Đây là những thị trường tiềmnăng, giúp cánh tiếp viên hàng không cải thiện thu nhập đáng kể thông qua nhữngđơn hàng trong nước.

Nếu trước đây hơn 10 năm, những "nữ cửu vạn" thích đánh hàng điện tử, vàng, thuốc lá, ngoại tệ, máy móc thiết bị viễn thông theosuất mua hàng miễn thuế một cách ào ạt, rầm rộ thì hiện nay do cơ chế quản ýchặt chẽ cùng những thay đổi trong phương thức giao dịch, mua hàng nên nhiềutiếp viên chuyển sang buôn mỹ phẩm.

Để có tên trong danh sách bay các tuyến "nhạy cảm", có nhan sắcxinh đẹp, vẫn chưa đủ. Đa số đều phải có mối quan hệ thân tình với "người quyếtđịnh" ở đoàn tiếp viên, bộ phận phân chia lịch bay cùng cơ trưởng của các chuyếnbay quốc tế.

Đường bay Châu Âu, Nhật, Hàn luôn là niềm mơ ước của tất cả cánhtiếp viên hàng không, vì ngoài thời gian bay dài, số giờ bay được quy đổi cao,được du lịch nhiều quốc gia trên thế giới thì cánh tiếp viên còn có cơ hội lớntham gia vào các đường dây vận chuyển hàng hoá về nước để tiêu thụ. Sau thôngtin nữ tiếp viên BN bị bắt giữ, nhiều tiếp viên vẫn thản nhiên cho biết "kệthôi, chứ tụi này vẫn miệt mài cày có sao đâu".

Buôn tập thể

Nữ tiếp viên HV còn bật mí: "Ít khi tụi này đánh hàng nhỏ lẻ vàtuỳ tiện lắm. Luôn có sự hướng dẫn, dắt mối của đàn anh, đàn chị. Thang giá thìđã có sẵn, cứ tuỳ tuyến mà tung hàng gì ra thôi". Một điều đặc biệt đối với cánhtiếp viên là do tính chất quy định kỷ luật trên chuyến bay, cơ trưởng là ngườicó tiếng nói mạnh nhất, nên đã có không ít phi vụ được họ chọn thực hiện sau khiđã báo cáo với cơ trưởng. Những chuyến buôn tập thể vì vậy cũng hình thành.Nhanh chóng chuyển thành mạng lưới để chia nhau lợi nhuận.

Nếu thị trường Châu Âu nổi tiếng với các mặt hàng mỹ phẩm, đồ giadụng, thời trang hàng hiệu.... thì thị trường châu Átrỗi dậy với các tuyến bay Nhật, Singapore, Hàn Quốc chuyển về các mặt hàng hàngđiện tử nhỏ gọn, đắt tiền như iPhone, iPad, ống kính máy ảnh... và các loại cóđơn giá lên đến hàng chục ngàn USD/cái. "Tập trung nhất vẫn là Nhật Bản, HànQuốc, hai quốc gia "thiên đường" của mỹ phẩm, quần áo,trang sức, sâm và thựcphẩm chức năng", MT một cựu nam tiếp viên hàng không cho biết khi hướng dẫnchúng tôi xâm nhập địa điểm mua bán, trao đổi hàng theo chân cánh tiếp viên hàngkhông.

Trở thành tiếp viên hàng không, mang hình ảnh quốc gia trong hànhtrình bay, thế nhưng đã có không ít tiếp viên gia nhập đội ngũ này chỉ với tâmlý được tham gia vào những phi vụ ăn hàng theo đơn, tuyến chứ không vì màu cờsắc áo quốc gia. Họ thậm chí còn mang theo người cả danh sách hàng hóa trêntuyến bay của mình để tiếp cận thị trường.

Áp lực chung chi

Trên các chuyến bay, nhiều trai xinh, gái đẹp tiếp viên chỉ mongchuyên cơ hạ cánh, lao về khách sạn tắm rửa là phi ngay ra trung tâm thương mại, shop hàng, chợmua sắm để thu thập đơn hàng. Sau khi đã tập kết đủ quân số, chọn nhãn hiệu (đốivới sản phẩm áo quần, điện tử), màu sắc (mỹ phẩm), lập tức có cả một đội quânchuyên chở của nước sở tại giúp họ chuyển hàng về khách sạn. Tiếp viên Việt sau đó cất gói, chẻ hàng theo tôn chỉ nhét càng nhiều càng tốt, hòngkiếm lợi nhuận sao cho cao nhất theo đúng quy định hành lý cho phép của một tiếpviên hàng không.

Để có đất sinh tồn (tức lọt vào danh sách được bay) trên cáctuyến danh giá này, nhiều tiếp viên hàng không phải đánh đổi nhiều thứ. Tuynhiên, chúng tôi đề cập đến chuyện này để vạch rõ: chính những áp lực chung chingầm trong giới tiếp viên đã góp phần hình thành những cá nhân, đường dây nhậnxách hàng, buôn mỹ phẩm thô bạo, quy mô lớn bất chấp mọi quy định như hiện nay.

Tất cả nhằm nhanh chóng thu lãi, bù vào những khoản đã chót chungchi. Anh Vinh, tâm sự sau khi bỏ nghề vì những áp lực, nhận ra sự cạnh tranhkhốc liệt của các đồng nghiệp nữ chung lộ trình bay Châu Âu. Và những kiện hàng,sau khi sang chiết, được cả đoàn tiếp viên "chung tay" tuồn về. Họ tận dụngkhoảng trống cho một người để lèn hàng. Về đến hải quan tại Việt Nam, nhiều cô tiếp viên tự tin cho biết "là sân nhà, không việc gì phải xoắn"!

Đinh Quý Anh

Kỳ tiếp: Mánh lới khó tin của đội ngũ cửu vạn trên không

 -Nhiều sự thật bất ngờ lộ ra khi theo chân tìm hiểu các tiếp viên hàng không đánhchiếm hàng sau mỗi chuyến bay cùng những thủ thuật che giấu  để qua mặtan ninh của họ.

Thông tin tiếp viên, tổ bay đánh hàng lậu, buôn ngoại tệ tráiphép không còn là một điều xa lạ, khi đã có hàng chục vụ việc tổ bay, cơ phó,tiếp viên hàng không... bị bắt giữ hay đình chỉ bay. Thế nhưng, sự việc vẫn tiếpdiễn ngày một nhức nhối, tinh vi hơn. Tại sao? Để rộng đường dư luận, đồng thờiđi tìm câu trả lời, chúng tôi đã nhập cuộc nhằm giải mã vấn nạn này.

Hành lý xách tay của các nữ tiếp viên hàng không. Ảnh: Flickr

Những đường bay "sinh lãi"

Thông thường, một tiếp viên chỉ thật sự kiếm được tiền khi lọtđược vào danh sách phục vụ trên các đường bay giúp mình sinh lãi, như các tuyếnChâu Âu, tuyến Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore... Đây là những thị trường tiềmnăng, giúp cánh tiếp viên hàng không cải thiện thu nhập đáng kể thông qua nhữngđơn hàng trong nước.

Nếu trước đây hơn 10 năm, những "nữ cửu vạn" thích đánh hàng điện tử, vàng, thuốc lá, ngoại tệ, máy móc thiết bị viễn thông theosuất mua hàng miễn thuế một cách ào ạt, rầm rộ thì hiện nay do cơ chế quản ýchặt chẽ cùng những thay đổi trong phương thức giao dịch, mua hàng nên nhiềutiếp viên chuyển sang buôn mỹ phẩm.

Để có tên trong danh sách bay các tuyến "nhạy cảm", có nhan sắcxinh đẹp, vẫn chưa đủ. Đa số đều phải có mối quan hệ thân tình với "người quyếtđịnh" ở đoàn tiếp viên, bộ phận phân chia lịch bay cùng cơ trưởng của các chuyếnbay quốc tế.

Đường bay Châu Âu, Nhật, Hàn luôn là niềm mơ ước của tất cả cánhtiếp viên hàng không, vì ngoài thời gian bay dài, số giờ bay được quy đổi cao,được du lịch nhiều quốc gia trên thế giới thì cánh tiếp viên còn có cơ hội lớntham gia vào các đường dây vận chuyển hàng hoá về nước để tiêu thụ. Sau thôngtin nữ tiếp viên BN bị bắt giữ, nhiều tiếp viên vẫn thản nhiên cho biết "kệthôi, chứ tụi này vẫn miệt mài cày có sao đâu".

Buôn tập thể

Nữ tiếp viên HV còn bật mí: "Ít khi tụi này đánh hàng nhỏ lẻ vàtuỳ tiện lắm. Luôn có sự hướng dẫn, dắt mối của đàn anh, đàn chị. Thang giá thìđã có sẵn, cứ tuỳ tuyến mà tung hàng gì ra thôi". Một điều đặc biệt đối với cánhtiếp viên là do tính chất quy định kỷ luật trên chuyến bay, cơ trưởng là ngườicó tiếng nói mạnh nhất, nên đã có không ít phi vụ được họ chọn thực hiện sau khiđã báo cáo với cơ trưởng. Những chuyến buôn tập thể vì vậy cũng hình thành.Nhanh chóng chuyển thành mạng lưới để chia nhau lợi nhuận.

Nếu thị trường Châu Âu nổi tiếng với các mặt hàng mỹ phẩm, đồ giadụng, thời trang hàng hiệu.... thì thị trường châu Átrỗi dậy với các tuyến bay Nhật, Singapore, Hàn Quốc chuyển về các mặt hàng hàngđiện tử nhỏ gọn, đắt tiền như iPhone, iPad, ống kính máy ảnh... và các loại cóđơn giá lên đến hàng chục ngàn USD/cái. "Tập trung nhất vẫn là Nhật Bản, HànQuốc, hai quốc gia "thiên đường" của mỹ phẩm, quần áo,trang sức, sâm và thựcphẩm chức năng", MT một cựu nam tiếp viên hàng không cho biết khi hướng dẫnchúng tôi xâm nhập địa điểm mua bán, trao đổi hàng theo chân cánh tiếp viên hàngkhông.

Trở thành tiếp viên hàng không, mang hình ảnh quốc gia trong hànhtrình bay, thế nhưng đã có không ít tiếp viên gia nhập đội ngũ này chỉ với tâmlý được tham gia vào những phi vụ ăn hàng theo đơn, tuyến chứ không vì màu cờsắc áo quốc gia. Họ thậm chí còn mang theo người cả danh sách hàng hóa trêntuyến bay của mình để tiếp cận thị trường.

Áp lực chung chi

Trên các chuyến bay, nhiều trai xinh, gái đẹp tiếp viên chỉ mongchuyên cơ hạ cánh, lao về khách sạn tắm rửa là phi ngay ra trung tâm thương mại, shop hàng, chợmua sắm để thu thập đơn hàng. Sau khi đã tập kết đủ quân số, chọn nhãn hiệu (đốivới sản phẩm áo quần, điện tử), màu sắc (mỹ phẩm), lập tức có cả một đội quânchuyên chở của nước sở tại giúp họ chuyển hàng về khách sạn. Tiếp viên Việt sau đó cất gói, chẻ hàng theo tôn chỉ nhét càng nhiều càng tốt, hòngkiếm lợi nhuận sao cho cao nhất theo đúng quy định hành lý cho phép của một tiếpviên hàng không.

Để có đất sinh tồn (tức lọt vào danh sách được bay) trên cáctuyến danh giá này, nhiều tiếp viên hàng không phải đánh đổi nhiều thứ. Tuynhiên, chúng tôi đề cập đến chuyện này để vạch rõ: chính những áp lực chung chingầm trong giới tiếp viên đã góp phần hình thành những cá nhân, đường dây nhậnxách hàng, buôn mỹ phẩm thô bạo, quy mô lớn bất chấp mọi quy định như hiện nay.

Tất cả nhằm nhanh chóng thu lãi, bù vào những khoản đã chót chungchi. Anh Vinh, tâm sự sau khi bỏ nghề vì những áp lực, nhận ra sự cạnh tranhkhốc liệt của các đồng nghiệp nữ chung lộ trình bay Châu Âu. Và những kiện hàng,sau khi sang chiết, được cả đoàn tiếp viên "chung tay" tuồn về. Họ tận dụngkhoảng trống cho một người để lèn hàng. Về đến hải quan tại Việt Nam, nhiều cô tiếp viên tự tin cho biết "là sân nhà, không việc gì phải xoắn"!

Đinh Quý Anh

Kỳ tiếp: Mánh lới khó tin của đội ngũ cửu vạn trên không