Năm 2016, tháng 5 đánh dấu tháng nóng kỷ lục trên trái đất

Ecomerce Sharing Day lần 4 với chủ đề Đột phá trong bán lẻ, do Haravan, một startup chuyên phát triển giải pháp bán hàng toàn diện cho người tham gia kinh doanh từ kênh online cho tới offline tổ chức, thật sự đã tạo được ấn tượng mạnh cho những người tham gia. Mặc dù sự kiện tiến hành bán vé, giới hạn 450 người, nhưng đã có gần 500 người đăng ký tham dự và họ đã ở lại lắng nghe từ 9h sáng cho đến 14h chiều ngày 26/11 vừa qua.

Với chủ đề Đột phá trong bán lẻ, tại sự kiện rất nhiều chia sẻ đã được các diễn giả đưa ra, trong đó đáng chú ý là việc kết hợp giữa ứng dụng công nghệ và các kênh truyền thông online vào bán hàng offline.

Theo ông Nguyễn Ngọc Dũng, Phó chủ tịch, kiêm Trưởng đại diện của Hiệp hội Thương mại Điện tử (VECOM) tại TP.HCM, trong bán lẻ hiện nay, ranh giới giữa bán hàng online và offline gần như không còn nữa. Nếu trước đây người ta thường ra cửa hàng xem, sờ, nắm sản phẩm rồi mới mua, thì giờ đây họ bên cạnh việc ra cửa hàng trải nghiệm sản phẩm xong về lại lên online để so sánh giá, tìm kiếm voucher…sau đó mới tiền hành mua. Chính vì vậy,những người làm bán lẻ cần phải chú ý đến sự thay đổi này trong việc kinh doanh của mình.

Cùng quan điểm, ông Huỳnh Lâm Hồ, CEO của Haravan và ông Nguyễn Quốc Tuấn, Giám đốc Marketing và Thương mại Điện tử chuỗi cửa hàng Juno.vn, cũng nêu ra vai trò quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ và các kênh truyền thông online vào các cửa hàng cũng như hệ thống bán lẻ hiện nay.

Với việc là nhà cung cấp giải pháp cho các kênh bán lẻ trên môi trường online, ông Huỳnh Lâm Hồ cho rằng, muốn triển khai tốt việc kinh doanh, những người làm bán lẻ cần suy nghĩ rằng việc đầu tư cho online và offline hiện nay không có gì khác nhau. Phải làm sao để khách hàng trải nghiệm sản phẩm giữa hai hình thức là như nhau, điều đó có nghĩa là phải xây dựng website thật tốt, tạo cho khách hàng dễ dàng truy cập, sản phẩm được trình bày rõ ràng và khách hàng trải nghiệm sản phẩm trên web được một cách tốt nhất, thì mới thu hút được họ. Bên cạnh đó cần kết hợp nhiều giải pháp online vào bán hàng như truyền thông trên các kênh online chẳng hạn như Facebook, Zalo, Youtube….Tất nhiên, khi hệ thống online triển khai tốt thì hệ thống cửa hàng offline cũng phải sẵn sàng đáp ứng được nhu cầu của khách hàng.

Tờ tạp chí "Das Magazin" của Thụy sĩ  xuất bản bằng tiếng Đức một cuộc điều tra về cách thức mà các nhà khoa học về dữ liệu (data scientist) kết hợp các công ty phân tích dữ liệu lớn (data analytics) sử dụng công nghệ quảng cáo tùy biến theo cá nhân trên Facebook gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ. Nhiều nhà báo trên thế giới đã gọi bài báo điều tra này là “text of the year” (bài viết của năm) về tác dụng của bigdata vào đời sống trong đó chúng ta có thể thấy các công nghệ mới nhất về dữ liệu lớn (Big Data), khoa học hành vi, và các phần mềm gián điệp đang len lỏi vàođời sống hàng ngày của mỗi người chúng ta. Phần lớn bài biết dưới đây rút ra từ bài báo: “Ich habe nur gezeigt, dass es die Bombe gibt” đăng ngày 3 tháng 12 năm 2016 trên Das Magazin.

Ngày 9 tháng 11 năm 2016, theo như Das Magazin thì một quả bom đã phát nổ: Donald Trump đã được bầu làm tổng thống Mỹ, bất chấp dự báo của các nhà xã hội học.

Cũng ngày hôm đó, một công ty nhỏ chưa ai nghe tên ở London đã gửi đi thông cáo báo chí: “chúng tôi lấy làm kinh ngạc vì phương pháp truyền thông dựa trên dữ liệu có tính cách mạng của mình đã góp phần đáng kế vào chiến thắng của Donald Trump”. Thông cáo được ký bởi một người tên là Alexander Nix, 41 tuổi, người Anh và lãnh đạo công ty Cambridge Analytica. Phương pháp cách mạng về truyền thông dựa trên dữ liệu (revolutionary approach to data-driven communications)  này sử dụng kết quả công trình nghiên cứu của một nhà khoa học 34 tuổi tên là Michal Kosinski, chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực psychometrics – ngành tâm lý học dựa trên phân tích dữ liệu.

Từ dữ liệu (data) đến  phân tích dữ liệu (data analytics) và dữ liệu lớn (Big Data) thành những từ thời thượng (buzzword) nhưng Big Data nguy hiểm đến mức nào?

Dữ liệu lớn là một thuật ngữ dựa trên một khái niệm rằng tất cả những gì ta làm, trên mạng hay offline, đều để lại dấu vết số. Mua hàng bằng thẻ tín dụng, tìm đường trên Google, dạo chơi với điện thoại trong túi, dùng thiết bị đeo (wearable device) để theo dõi sức khỏe, mức độ tập luyện đến việc nhấn like trên mạng xã hội: tất cả đều được lưu lại dưới dạng những dữ liệu và dữ liệu này rất lớn, khổng lồ theo thời gian. Một thời gian dài không ai hình dung có thể sử dụng các dữ liệu ấy làm gì. Cũng không ai biết Big Data sẽ là gì đối với nhân loại, hiểm họa lớn hay thành tựu vĩ đại? Nhưng từ 9/11 chúng ta đã biết câu trả lời. Đằng sau chiến dịch tranh cử của Trump trên mạng, và đằng sau chiến dịch ủng hộ Brexit là cùng một công ty chuyên nghiên cứu Big Data: Cambridge Analytica (CA) dưới sự lãnh đạo của  giám đốc AlexanderNix. Tuy nhiên, dữ liệu chỉ là dữ liệu nếu nó không được phân tích và được mô hình hóa. Có rất nhiều mô hình để phân tích dữ liệu nhưng công ty CA đã sử dụng phương pháp đo nhân cách (psychometrics), đôi khi gọi là đồ hình nhân cách (psychography) do Michal Kosinski,nhà khoa học hàng đầu về dữ liệu và là phó giám đốc Trung tâm đo nhân cách (Psychometrics Centre) thuộc trường Đại học Cambridge.

Trong tâm lý học hiện đại, để đo nhân cách thì phổ biến nhất là dùng phương pháp OCEAN (từ chữ cái đầu của 5 chiều đo). Vào những năm 1980, các nhà tâm lý học đã chứng minh là mỗi người có thể được đo bằng 5 chiều. Đó là Big Five: độ mở đối với trải nghiệm (Openness), sự ý thức (Conscientiousness), sự hướng ngoại (Extraversion), sự dễ chịu (Agreeableness) và sự nhạy cảm (Neuroticism).  Trên cơ sở những số đo ấy có thể hiểu chính xác bạn là ai, bạn có mong muốn và nỗi sợ hãi nào, và bạn sẽ hành xử như thế nào. Trở ngại chính là việc thu thập dữ liệu vì để hiểu được một người, cần phải điền bảng hỏi khổng lồ và cần thu thập dữ liệu rất lớn. Sự phát triển của khoa học dữ liệu và dữ liệu lớn đã góp phần giải quyết thành công những trở ngại mà phương pháp OCEAN đặt ra.

Tại Trung tâm đo nhân cách, Kosinski và các cộng sự đã phát triển một ứng dụng trên facebook là MyPersonality trong đó người dùng trả lời các bảng các câu hỏi để biết nhân cách của mình và họ đã thu thập được dữ liệu của hàng triệu người dùng Facebook.

Kosinski và nhóm nghiên cứu các hành động của họ trên Facebook như like và re-post, và giới tính, độ tuổi và nơi ở. Qua đó nhóm thu được các mối tương quan (correlation). Từ kỹ thuật phân tích các dữ liệu trên mạng có thể cho ra những kết luận bất ngờ. Ví dụ, nếu một người đàn ông là fan của page mỹ phẩm MAC, thì khả năng lớn là đồng tính; Ngược lại, anh ta rất nam tính nếu là fan của ban nhạc hip hop Wu-Tang Clan ở New York. Fan của Lady Gaga khả năng lớn là người hướng ngoại, còn kẻ hay like các post mang tính triết lý thì hướng nội.

Công ty Cambridge Analytica đã phát triển một giải pháp toàn diện cho phép biết tính cách của mỗi công dân Mỹ, những người có quyền bỏ phiếu.

Công trình nghiên cứu của Kosinski không chỉ cho phép lập chân dung tâm lý của người dùng, mà còn cho phép tìm kiếm những người có chân dung cần thiết. Ví dụ như có thể tìm những ông bố lo lắng, những kẻ hướng nội giận dữ, hay những người ngả theo đảng Dân chủ nhưng còn lưỡng lự bỏ phiếu. Về bản chất, đó là hệ thống tìm kiếm con người với những đặc tính cần tìm hiểu.

Vào năm 2014, một công ty quan tâm đến phương pháp của Kosinski đề nghị thực hiện một dự án  sử dụng psychometrics để phân tích 10 triệu người dùng Mỹ trên Facebook nhưng phân tích người dùng làm gì và tên công ty thì không nói viện cớ bảo mật thông tin. Lúc đầu Kosinski đồng ý nhưng rồi anh lại trì hoãn. Cuối cùng, tên công ty được tiết lộ là SCL (Strategic Communications Laboratories). Và trên website của công ty giới thiệu:  “chúng tôi là công ty toàn cầu chuyên về quản lý các chiến dịch tranh cử”. Công ty SCL này là công ty mẹ của công ty Cambridge Analytica, công ty thực hiện chiến dịch online cho Brexit và Trump.

Tháng 11 năm 2015 lãnh tụ phái cấp tiến ủng hộ Brexit Nigel Farage tuyên bố là website của của ông ta bắt đầu làm việc với một công ty chuyên về Big Data, chính là CA. Năng lực cốt lõi của công ty này là tiếp thị chính trị (political marketing) kiểu mới, còn được gọi là microtargeting, trên nền tảng phương pháp OCEAN.

(Còn nữa)

• Đào Trung Thành

Kỳ II: Big Data nguy hiểm tới mức nào?

Tin đồn về các dòng tablet mới của Samsung - Galaxy Tab A và Galaxy Tab E - đã xuất hiện cách đây ít lâu, và mới đây, chiếc Galaxy Tab A cuối cùng cũng chính thức ra mắt. Tuy nhiên, thay vì đưa ra thông cáo chính thức, Samsung âm thầm giới thiệu tablet này trên website của hãng. Trong số các website của Samsung, có vẻ như trang web tại Đức là liệt kê chi tiết, đầy đủ nhất thông tin về Galaxy Tab A. 

Cụ thể về cấu hình, Galaxy Tab A 7.0 (2016) sở hữu màn hình 7 inch LCD độ phân giải 1280 x 800 pixel, chip 4 nhân 1,3 GHz, 1,5 GB RAM. Máy có bộ nhớ lưu trữ chỉ 8 GB nhưng cho phép mở rộng qua khe cắm thẻ microSD. 

Tablet này được trang bị camera sau 5 MP, camera trước 2 MP. Galaxy Tab A chạy hệ điều hành Android 5.1 Lollipop, sở hữu pin dung lượng 4.000 mAh. Sản phẩm có 2 tùy chọn màu sắc gồm đen và trắng. Về giá bán, website của Samsung công bố mức giá 169 euro (188 USD) cho tablet của mình.

Một số hình ảnh sản phẩm:

Việc ký kết hợp đồng chuyển nhượng dự  kiến sẽ hoàn tất trong năm 2017.  Sau khi rút khỏi lĩnh vực thương mại điện tử, VMG tiếp tục rút khỏi lĩnh vực thanh toán để tập trung vào lĩnh vực  nội dung số - lĩnh vực kinh doanh chính của công ty trong nhiều năm qua.