"Chốt" 3 trưởng ngành đăng đàn trả lời chất vấn

Bên cạnh nguồn nhân lực, những thách thức về giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường... đều tác động lớn tới ngành hàng không.

Trước những thách thức đó, ông Junichiro Miyagawa cho rằng các hãng hàng không cần những thay đổi về cơ cấu và theo dõi sát sao về mức tăng nhu cầu.

Theo đại diện Nippon Airways, các giải pháp đưa ra phải tính toán thận trọng hơn nhằm giảm thiểu rủi ro, từ đó tận dụng các cơ hội mới. Các hãng có thể tiếp tục tập trung vào vấn đề cốt lõi, đa dạng hóa, mở rộng hoạt động, xây dựng những nền tảng hệ sinh thái mới…

Đồng tình với quan điểm này, ông Lê Hồng Hà, Tổng giám đốc Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines), cho biết để vươn lên những tầm cao mới, một hãng hàng không cần phải điều hướng bằng cách tập trung vào tầm nhìn chiến lược, phân tích thị trường, trải nghiệm khách hàng, áp dụng công nghệ, phát triển bền vững, an toàn, tuân thủ quy định, sự tham gia của nhân viên.

Trước những lo ngại ngày càng tăng về biến đổi khí hậu và môi trường bền vững, ông Hà cho rằng các hãng hàng không cần nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giảm thiểu vết carbon của hãng và thực hiện các hoạt động thân thiện với môi trường như nghiên cứu các sáng kiến đầu tư vào các loại máy bay tiết kiệm nhiên liệu hơn, áp dụng nhiên liệu hàng không bền vững (SAF), thực hiện các chương trình bù trừ carbon.

Năm 2023, lần thứ 2 hãng hàng không quốc gia tham gia thử thách “Chuyến bay bền vững” có cự ly đường dài do Liên minh Hàng không Skyteam phát động.

Chuyến bay mang số hiệu VN37 khởi hành từ Hà Nội đến Frankfurt (Đức) vào tháng 5/2023, Vietnam Airlines đã triển khai các hoạt động bảo vệ môi trường gồm tặng hành khách túi tái chế từ áo phao cũ, phục vụ suất ăn từ các thực phẩm bền vững và kêu gọi hành khách mang đồ dùng cá nhân thay vì sử dụng các vật phẩm dùng 1 lần trên chuyến bay. 

Đây là một trong những hoạt động Vietnam Airlines đã triển khai trên lộ trình xây dựng chiến lược phát triển đi đôi với bảo vệ môi trường, giảm khí thải nhà kính khi lượng rác thải nilon, rác thải nhựa đưa ra môi trường quá lớn. 

Với hành động nhỏ này, mỗi hành khách sẽ là một “sứ giả” truyền đi những thông điệp về bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu vì sự phát triển bền vững. Đây cũng là việc làm vô cùng ý nghĩa đóng góp tích cực vào việc nâng cao nhận thức cộng đồng, hưởng ứng các giải pháp thiết thực nhằm giảm thiểu tác động đến môi trường trên các chuyến bay. 

Được biết, trong thời gian tới, Vietnam Airlines sẽ tiếp tục triển khai các hoạt động hướng đến sự thân thiện môi trường, thân thiện khí hậu, bảo đảm các hoạt động kinh doanh bền vững nhằm hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. 

Ông Glenn Morgan, Former CTO, International Airlines Group - nguyên Chủ tịch của Hội đồng số hóa, CTO giám đốc phụ trách về kỹ thuật, về công nghệ của IAS, cho biết ngành hàng không đóng góp khoảng 2,1 % khí phát thải trên thế giới.

“Thế nhưng cũng có những tác động khác không liên quan đến CO2 và nếu như chúng ta tính cả những tác động không trực tiếp thì nó sẽ lên tới 4% và thậm chí là 6% đóng góp cho phát thải toàn cầu của ngành hàng không.

Thực tế hiện nay, nhiều hãng hàng không đã đặt ra những mục tiêu như phát thải ròng giảm đáng kể đến năm 2030, sau đó là khoảng năm 2050 thì sẽ đạt phát thải ròng bằng 0. Tuy nhiên, điều này có thể tác động rất lớn bao gồm việc tìm kiếm những nguồn nhiên liệu mới cho các máy bay của các hãng hàng không”, ông Glenn Morgan nói.

Quay trở lại Việt Nam, ông Glenn Morgan đánh giá đây là một cơ hội tuyệt vời để có thể trở thành những người dẫn dắt cuộc chơi và đưa Việt Nam trở thành một nước có tên tuổi ở trên thế giới.

“Việt Nam cũng như là Vietnam Airlines cũng có thể tự chủ về nguồn nhiên liệu này, đặc biệt là nguồn nhiên liệu bền vững, đóng góp cho những mục tiêu đó. Đồng thời có thể cung cấp các trải nghiệm khách hàng tốt hơn”, ông Glenn Morgan nhìn nhận.

Dù thẳng thắn thừa nhận định hướng ấy của Điện Quang chỉ là sự bắt đầu “một cách tình cờ” đáp ứng tiêu chí tại COP 26, nhưng Điện Quang vẫn đang kiên định chiều hướng sản xuất theo hướng càng ngày càng có hiệu quả hơn, sản phẩm có hiệu suất cao hơn.

“Trụ sở của mình, sản xuất của mình sao cho đáp ứng phát thải thấp nhất có thể”, ông Kiệt nhấn mạnh.

Cam kết tại COP26 thực sự sẽ tác động đáng kể đến nền sản xuất cũng như tiêu dùng của Việt Nam. Là DN chuyên về thiết bị điện và các giải pháp thông minh, Điện Quang tuyên truyền đến khách hàng để họ dùng sản phẩm ngày càng thông minh hơn, sử dụng các loại đèn có hiệu suất phát quang cao hơn và khuyến cáo khách hàng thiết kế, bố trí nguồn sáng hợp lý.

Trong lĩnh vực năng lượng, cam kết của Việt Nam tại COP26 cũng thay đổi đáng kể cơ cấu nguồn điện của Việt Nam. Ngay sau cam kết, dự thảo quy hoạch điện 8 đã được Chính phủ yêu cầu chỉnh sửa lại theo hướng tăng cường điện gió, giảm nhiệt điện than.

Ông Mark Hutchinson Chủ tịch, Nhóm công tác khu vực Đông Nam Á Hội đồng Năng lượng Gió Toàn cầu (GWEC), cho rằng: Để đạt mục tiêu Net Zero vào năm 2050, năng lượng tái tạo cần được phát triển mạnh mẽ.

Để đáp ứng nhu cầu này, Chính phủ Việt Nam đang tiếp tục rà soát, hoàn thiện lại dự thảo Quy hoạch điện 8 để tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo, bao gồm tỷ trọng năng lượng điện gió một cách đáng kể. Điện gió ngoài khơi là một trong những nguồn năng lượng tái tạo quan trọng giúp Việt Nam đạt được cam kết Net Zero vào năm 2050. Đây được xem là một trong số ít công nghệ có thể thay thế điện than một cách hiệu quả.

Theo đại diện GWEC, để đạt được cam kết Net Zero vào năm 2050, cần có sự kết hợp giữa việc phát triển năng lượng tái tạo và loại bỏ nhiên liệu hoá thạch, tăng lưu lượng dự trữ để cân bằng lưới điện, loại bỏ carbon khỏi bầu khí quyển, tăng tính linh hoạt trong nhu cầu sử dụng điện, tăng cường phát triển lưới điện, xây dựng linh hoạt cơ chế giá điện và nhiều chính sách cùng các hành động khác.

Net Zero không chỉ là năng lượng, cẩn trọng chi phí giá điện

Tham dự nhiều hội thảo liên quan đến cam kết của Việt Nam tại COP26, ông Hà Đăng Sơn, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu năng lượng và tăng trưởng xanh, kể: Các chuyên gia đều khá đồng thuận về tuyên bố của Thủ tướng Chính phủ liên quan Net Zero - là tuyên bố mang tính chiến lược rất cao. Điều này không chỉ thể hiện trách nhiệm của Việt Nam, mà còn đưa ra thông điệp Việt Nam thực sự muốn thay đổi, tái cơ cấu toàn bộ nền kinh tế và cách thức chúng ta sử dụng năng lượng cũng như tài nguyên trong thời gian tới.

Việt Nam đã đưa ra những cam kết mạnh mẽ tại COP26.

“Bởi Net Zero không chỉ là năng lượng, mà còn là việc chúng ta sẽ làm nông nghiệp như thế nào, xử lý rác thải ra sao, chuyển đổi phương tiện giao thông như thế nào. Thay vì sử dụng xe xăng dầu, chúng ta sẽ nhìn nhiều hơn về việc xe điện. Đó cũng là công cụ giúp điều tiết nhu cầu sử dụng điện trong tương lai. Tới thời điểm nào đó, pin xe điện sạc vào giờ cao điểm có thể đẩy lại lên lưới”, ông Sơn nói.

Tuy nhiên, đi kèm với các giải pháp, ông Hà Đăng Sơn nhắc đến câu chuyện chi phí, tức chi trả vào giờ cao điểm để huy động các dạng nguồn phân tán này. Đó cũng là thách thức rất lớn.

Đây cũng là điều được PGS.TS Trương Duy Nghĩa, Chủ tịch Hội khoa học kỹ thuật nhiệt Việt Nam, đặc biệt lưu ý khi nhắc đến cam kết của Việt Nam tại COP 26 với tư cách một nước đang phát triển và nhu cầu sử dụng điện cao.

Trong dài hạn, các chuyên gia khuyến nghị điện hạt nhân cần được chuẩn bị nghiên cứu và đưa vào tầm nhìn trong dự thảo quy hoạch điện 8. Bởi đó là nguồn điện có tính ổn định cao và hầu như không phát thải khí nhà kính hoặc chất gây ô nhiễm không khí.

Ông Nghĩa cho rằng: Tại COP26, Thủ tướng nói rằng các nước nghèo đang rất cần điện phát triển kinh tế, nên giờ nếu hạn chế năng lượng rẻ, bắt dùng năng lượng đắt thì các nước nghèo không có điều kiện. Vì vậy, các nước giàu mấy chục năm trước phát thải rất nhiều thì nay phải đóng góp cho các nước nghèo để giảm phát thải, phải có cách nào đó để bù lại việc sử đụng năng lượng đắt cho các nước nghèo. Đây là lần đầu tiên một đại diện của Việt Nam phát biểu điều này.

“Cách đây mấy chục năm, hội nghị môi trường nào cũng có sự tranh luận rất căng thẳng giữa nước giàu và nước nghèo. Các nước giàu không tăng trưởng nhiều về nhu cầu sử dụng điện nữa. Những ngành công nghiệp sử dụng nhiều năng lượng họ đã đẩy sang các nước nghèo. Tốc độ tăng trưởng sử dụng điện của một số nước giàu trong 15 năm còn thấp hơn tốc độ tăng trưởng điện 1 năm của những nước đang phát triển”, PGS.TS Trương Duy Nghĩa phân tích về sự cần thiết phải có sự hỗ trợ của các nước giàu cho các nước đang phát triển như Việt Nam để thực hiện cam kết tại COP26.

Trả lời PV. VietNamNet, TS Ngô Đức Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Năng lượng, chia sẻ: Năng lượng tái tạo sẽ đóng vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện Net Zero. Tuy nhiên, phải nhìn nhận rằng, phát thải khí nhà kính không phải chỉ có từ nhiệt điện. Nền công nghiệp của Việt Nam cũng đốt nhiều than. Nông nghiệp cũng phát thải khí nhà kính.

Bên cạnh những lĩnh vực phát thải ra khí nhà kính, chúng ta cũng có những phương thức giảm nhẹ, để khí CO2 không thải ra môi trường. Đó là lâm nghiệp, trồng rừng.

“Rừng hấp thụ một lượng lớn khí carbon dioxide (CO2) từ bầu khí quyển của Trái đất. Qua đó, rừng trở thành một yếu tố quan trọng trong quá trình giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Các cánh rừng là bể hấp thu CO2 phát ra nên phải trồng rừng, không được phá rừng. Nếu Việt Nam phát thải ra nhiều CO2 nhưng có các cánh rừng hấp thụ lại thì là một trong các yếu tố để tạo thành Net Zero”, TS Ngô Đức Lâm khuyến nghị.

Lương Bằng

Thủ tướng: Lấy cấp cơ sở làm nền tảng trong thực hiện cam kết của Việt Nam tại COP26

Cam kết của Việt Nam tại COP26 đã phát đi tín hiệu mạnh mẽ về quyết tâm cao trong ứng phó với biến đổi khí hậu, ngay lập tức nhận được sự đánh giá cao và sự ủng hộ mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế.