Người dùng dễ dãi với nội dung “xấu độc”

Nhiều độc giả cho rằng, người dùng chấp nhận nội dung nhảm, "xấu độc" của TikTok nên mới tạo ra “trend”, khiến các nội dung này có “đất sống”.

Độc giả tên Vĩnh nhìn nhận: “Tất cả do người dùng cả thôi. Cứ thích xem mấy cái tin lá cải giật gân thì tin đó sẽ thành trend và rồi càng nhiều người xem tiếp”. 

Đồng quan điểm với độc giả Vĩnh, độc giả Đỗ Bảo nhận xét:“Tất cả các mạng xã hội đều muốn gây nghiện để người dùng sử dụng lâu hơn. Nếu trình độ dân trí cao, không quan tâm nhiều đến mấy cái tin lá cải, nhảm nhí, không chia sẻ... thì những tin nghiêm túc sẽ trở thành xu hướng, và lúc đó người dùng TikTok được gợi ý các thông tin sạch. Hi vọng tới lúc đó chắc còn lâu lắm”.

Cho rằng thuật toán gây nghiện của TikTok chỉ là một phần, độc giả Long Bin khẳng định: “Thuật toán chỉ là vấn đề của nhà phát triển ứng dụng, họ chắc chắn phải làm vậy thậm chí hơn thế vì lợi nhuận. Xem hay không lại là lựa chọn của mỗi người”. 

“Do người dùng chọn nội dung xem” là nhận định của độc giả Em Bản khi đưa ra bình luận dưới bài viết. Độc giả này cho rằng: “Cứ nội dung bổ ích thì xem không thì thôi, có thuật toán giời cũng không ép được”. 

“Không đánh đồng giữa thông tin tốt và xấu. Tuy nhiên nếu chăm chú vào mạng xã hội quá nhiều thì dường như bản thân là những người "sống ảo". Người xem và người sử dụng cần phải luôn nhắc nhớ mình một điều rằng, hãy là những chủ nhân tài khoản cá nhân lành mạnh và thấu suốt”, độc giả Đỗ Thanh Hương chia sẻ.

Nỗi lo TikTok đầu độc trẻ em

Trước "ma trận" video trong thế giới TikTok, nếu không được trang bị những kiến thức cần thiết và các biện pháp sử dụng nền tảng một cách an toàn, trẻ em, thanh thiếu niên rất dễ bị đầu độc. Đây cũng là nỗi lo của độc giả Thái Học: “TikTok xàm xí nhiều hơn là bổ ích. Nó như một loại thuốc độc dưới danh nghĩa giải trí phá hủy các giá trị của cuộc sống. Điều nguy hiểm nhất là nó gây nghiện cho thế hệ trẻ, nhiều nội dung xấu độc bố mẹ không thể có thời gian kiểm soát, con trẻ chưa thể phân biệt được mà lại học theo”.

Cũng cho rằng trẻ em là đối tượng dễ bị tổn thương nhất khi tiếp xúc với đầy rẫy những video nhảm, độc giả Bùi Công Sáng cho r: “Nó bắt đúng tâm lý tò mò của người dùng. Định vào tìm cái A thì thấy mấy cái B, C giật tít “hot” thế là click vào xem. Lo nhất tụi trẻ, có biết gì đâu nhưng nhìn thấy thì bấm vào xem thử”.

“Người lớn còn chưa nhìn thấy hết tác hại của những điều vô bổ, huống gì cái xấu nó ngấm ngầm ảnh hưởng rất lớn và sâu rộng tới trẻ nhỏ và lứa tuổi thiếu niên”, độc giả Hoàng Quốc Định lo lắng.

Đó cũng là suy nghĩ của độc giả Viên Ca: “Điều đáng sợ nhất là trẻ nhỏ (lứa từ 6-12 tuổi) đầy tò mò và háo hức lại chăm xem TikTok nhất. Chỉ sợ các con học những điều nguy hiểm từ thế giới ảo quá rộng lớn này”.

Độc giả Lưu Hà Minh cho rằng, nên cấm TikTok trong trường học để hạn chế tác động tới trẻ em: “Cấm được TikTok trong trường học cũng đỡ nhiều đấy. Về nhà cha mẹ cũng quản lý cấm xem ở nhà nữa, sẽ hạn chế ảnh hưởng cho tụi trẻ”.

Xoá TikTok?

Nhiều độc giả cho rằng, TikTok đầy rẫy nội dung nhảm nhí, không có gì hữu ích cho cuộc sống, nên đã xoá ngay ứng dụng này.

Độc giả Hà Thanh cho biết: “Đã xóa cả Facebook lẫn TikTok, cảm thấy có thêm nhiều thời gian hơn cho cuộc sống và gia đình”.

"Tôi đã xoá TikTok khỏi điện thoại từ lâu rồi. TikTok thực sự là một thứ gây nghiện rất nặng, càng xem càng ham, không biết đến thời gian. Đã bao tối bảo chỉ xem 15-20 phút rồi đi ngủ, đến lúc chợt nhận ra đã 2h sáng, ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe”,độc giả Hải Nam chia sẻ.

Nhìn nhận TikTok không chỉ là tiêu cực mà có cả tích cực, độc giả Hồ Hoài Nam chia sẻ rằng đã bỏ TikTok dù từng “nghiện”: “Trước kia mình cũng nghiện TikTok đến mức khó bỏ. Sau vài lần thông tin đưa đến quá tiêu cực nên cũng hạn chế và cuối cùng không sử dụng nữa. Tuy TikTok cũng có cả tin tốt và xấu, nhưng nếu chăm chú vào mạng xã hội quá nhiều thì dễ trở thành người sống ảo”.

Ngoài những chia sẻ đã từ bỏ TikTok, nhiều độc giả cho rằng, đã đến lúc cần có sự can thiệp của cơ quan chức năng để nền tảng video ngắn với hơn một tỷ người dùng này “sạch” hơn. 

Độc giả Văn Diện cho rằng: “Các ứng dụng đều có mục đích là lợi nhuận nên thuật toán dĩ nhiên có lợi cho họ và nhiều nội dung phản cảm thu hút người xem, vấn đề là cơ quan quản lý có mạnh tay và áp luật để loại bỏ hẳn những nội dung phản cảm này hay không”.

“Tôi cũng ủng hộ Nhà nước phải có chế tài mạnh tay với TikTok. Tuy nhiên, phía gia đình cũng không nên ngồi yên chờ Nhà nước. Nên chủ động bảo vệ con em mình”,độc giả Hung-VT bình luận.

Thậm chí không ít người bức xúc cho rằng nên cấm TikTok. Như quan điểm của độc giả Sơn Hải: “Vì tương lai thế hệ trẻ, ủng hộ cấm hẳn TikTok luôn đi”.Cùng quan điểm này độc giả Nguyenvanhung cho rằng: “Có lẽ Việt Nam cũng cần xem xét dần việc hạn chế TikTok như mấy nước châu Âu và Mỹ. Chẳng thấy lợi ích gì, toàn làm hư bọn trẻ mà thôi”.

Ông Nguyễn Phong Nhã, Phó Cục trưởng Cục Viễn thông cho biết, sau ngày 31/3/2023, các nhà mạng bắt đầu khóa 1 chiều với những thuê bao có thông tin không trùng khớp thông tin đối soát với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Sau đó, khóa thông tin 2 chiều với những thuê bao này và sau 2 tháng sẽ chấm dứt hợp đồng nếu thuê bao không đăng ký chuẩn hóa thông tin cá nhân. Cục Viễn thông yêu cầu các nhà mạng cương quyết dừng hoạt động của những thuê bao có thông tin không chính xác theo quy định.

Theo Cục Viễn thông, việc chuẩn hoá thông tin được thực hiện theo quy định tại Nghị định 49/2017/NĐ-CP. Bộ TT&TT yêu cầu các mạng phải thông báo tới khách hàng và xây dựng nhiều kênh hỗ trợ chuẩn hoá thông tin (trực tuyến qua ứng dụng, trang web, đến trực tiếp cửa hàng hoặc nhân viên nhà mạng tới gặp khách hàng). 

Các nhà mạng phải rà soát phân loại, cá thể hóa theo từng nhóm thuê bao cần chuẩn hoá để truyền thông, bảo đảm người dân tiếp cận đầy đủ thông tin, dễ dàng cập nhật, đồng thời tránh làm phiền khách hàng đã có thông tin đúng.

Việc rà soát, chuẩn hóa thông tin thuê bao của người sử dụng dịch vụ viễn thông di động để đảm bảo trùng khớp với thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là hoạt động cần thiết, phải có sự tham gia, phối hợp của cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và người dân nhằm góp phần ổn định trật tự xã hội; kịp thời ngăn chặn, xử lý các hành vi sử dụng SIM điện thoại có thông tin đăng ký không đúng quy định thực hiện hành vi lừa đảo, quảng cáo sai sự thật, thiếu văn hoá, trái với thuần phong mỹ tục…

Ông Nguyễn Phong Nhã cho hay, tính đến ngày 28/3 đã có hơn 1,8 triệu thuê bao thực hiện chuẩn hóa lại thông tin cá nhân, chiếm 46,89% số thuê bao thuộc diện phải chuẩn hóa.  

Hiện vẫn còn khoảng gần 2 triệu thuê bao chưa chuẩn hóa, số thuê bao này có nguy cơ bị khóa nếu không đăng ký lại thông tin cá nhân.

Trước thực trạng đó, một số nhà mạng muốn lùi thời hạn khóa thuê bao theo quy định là ngày 31/3 để nhiều người kịp thời chuẩn hóa thông tin. 

Trả lời về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ TT&TT Phạm Đức Long khẳng định thời điểm ngày 31/3 là hạn cuối cùng để các thuê bao thực hiện chuẩn hóa thông tin, nếu sau thời điểm này khách hàng chưa chuẩn hóa sẽ bị khóa thuê bao. Bộ TT&TT yêu cầu các nhà mạng phải thực hiện nghiêm túc. 

“Nếu lùi thời hạn sẽ làm cho nhiều thuê bao lần lữa trong việc chuẩn hóa thông tin khi nhận được thông báo từ nhà mạng. Vì vậy, Bộ TT&TT kiên quyết thực hiện nghiêm túc thời gian khóa thuê bao sau ngày 31/3 và các nhà mạng tiếp tục chuẩn hóa lại thông tin cá nhân cho những thuê bao bị khóa”, Thứ trưởng Phạm Đức Long nói. 

Ông Nguyễn Phong Nhã khẳng định, Cục Viễn thông sẽ phối hợp với các Sở TT&TT giám sát, kiểm tra quá trình thực hiện của các doanh nghiệp. Đặc biệt với việc phát triển thuê bao mới, báo cáo lãnh đạo Bộ TT&TT xử lý nghiêm, bao gồm đề nghị đình chỉ hoạt động phát triển thuê bao mới đối với các doanh nghiệp vi phạm, nhất là những hành vi cung cấp dịch vụ cho thuê bao phát triển mới có thông tin không đầy đủ hoặc không chính xác; bán và lưu thông trên thị trường SIM thuê bao đã được nhập sẵn thông tin, kích hoạt sẵn dịch vụ di động cho SIM thuê bao.

20 câu hỏi về chuẩn hóa thông tin thuê bao mà khách hàng nên biết

Một trong những nỗi ám ảnh của phụ huynh chính là các thử thách trên TikTok. Theo đó, các video của người chơi đưa ra thử thách nguy hiểm như “ngạt thở”, “gương lửa”, “thiên thần của cái chết”,... sẽ xuất hiện trên nền tảng này. Mặc dù TikTok cấm trẻ em dưới 13 tuổi, nhưng với việc cho tạo tài khoản một cách dễ dãi, không cần xác minh, nhiều trẻ em đã khai gian tuổi để đăng ký sử dụng. Vì vậy, cùng với thuật toán gợi ý theo "trend", những đứa trẻ đã tham gia được vào các thử thách “nhảm, “chết chóc” như đã nêu ở trên. Kết quả đã có hàng chục nạn nhân thiệt mạng do tham gia các thử thách này. 

Đến thời điểm hiện tại, thử thách trên TikTok lấy đi nhiều sinh mạng của trẻ em nhất đó chính là “Thử thách ngạt thở” (blackout challenge). Đây là thử thách khuyến khích người chơi tự thắt cổ mình bằng các vật dụng trong nhà như quấn khăn, dây thừng,… đến bất tỉnh và ghi hình cho đến khi người tham gia tỉnh lại. 

Theo Bloomberg, trong 18 tháng qua, ít nhất đã có 20 trẻ em tử vong vì tham gia thử thách ngạt thở, trong đó có 15 trẻ em dưới 12 tuổi và 5 ở độ tuổi 13,14.

Tháng 2/2021, một bé gái 9 tuổi ở thành phố Milwaukee, bang Wisconsin (Mỹ), đã chết ngạt sau khi quấn đồ dùng trong nhà quanh cổ trong lúc cố gắng thực hiện thử thách bất tỉnh.

Antonella Sicomero, bé gái 10 tuổi ở Palermo (Ý), được phát hiện chết trong tư thế treo cổ. Cha mẹ bé cho biết con gái mình đã thiệt mạng khi tham gia thử thách "cực đoan" trên TikTok.

Tháng 12/2021, Nylah Anderson (10 tuổi) đã thiệt mạng ở ngoại ô thành phố Philadelphia, bang Pennsylvania (Mỹ). Mẹ của Anderson đã tìm thấy các đoạn video trên điện thoại di động, quay cảnh cô bé và người anh họ đang thực hiện thử thách ngạt thở.

Tháng 6/2022, một tổ chức của Mỹ đã nộp đơn kiện TikTok vì gây ra cái chết cho 7 trẻ em khi các nạn nhân thực hiện thử thách này.

Mới đây nhất, sự việc đau lòng tiếp tục xảy ra, khi ngày 13/1/2023, bé gái Milagross Soto người Argentina cũng đã tử vong. Cô bé được bố tìm thấy với một sợi dây thừng quấn quanh cổ trong phòng ngủ và không còn dấu hiệu của sự sống. Theo nhiều báo cáo, Soto đang phát trực tiếp thử thách ngạt thở cho những người bạn cùng trường vào thời điểm cô bé qua đời. 

Bên cạnh thử thách ngạt thở, còn xuất hiện nhiều thử thách nguy hiểm khác trên TikTok và dẫn đến nhiều hệ luỵ cho giới trẻ.

Tháng 5/2021, một cô bé 13 tuổi ở tiểu bang Oregon (Mỹ) được đưa tới phòng chăm sóc đặc biệt (ICU) với vết bỏng độ 3 sau khi tham gia thử thách “gương lửa” (fire mirror challenge) của TikTok. Theo đó, thử thách này yêu cầu người tham gia phun chất lỏng dễ cháy lên gương rồi châm lửa.

Tháng 6/2021, tại Indonesia, thử thách “thiên thần của cái chết” (angel of death challenge) trên TikTok đã được nhiều thanh thiếu niên tham gia hưởng ứng. Theo tờ Insider,  đã có ít nhất 2 người thiệt mạng vì tham gia thử thách này khi lao thẳng ra đường chặn đầu xe tải đang chạy để xem xe có kịp dừng lại trước khi tông trúng họ hay không.

Tháng 9/2021, Jack Mason (10 tuổi, Scotland) phải phẫu thuật cắt bỏ ruột non và 30 cm ruột già do nuốt nhiều viên nam châm vào bụng. Đây là hậu quả của việc em tham gia thử thách ngậm nam châm trên TikTok.

Ngoài ra, còn nhiều thử thách khác như “thổi ngón tay cái” (thumb blowing challenge) trên TikTok. Theo đó, nhiều người dùng TikTok, chủ yếu là trẻ em, quỳ xuống đất và hít vào thật sâu trước khi bật dậy rồi thổi phồng miệng với ngón tay cái ngậm chặt bên trong, hay thử thách “benadryl” (benadryl challenge), thách thức người tham gia uống 12 viên thuốc dị ứng để chìm vào ảo giác, cũng từng được chuyên gia y tế cảnh báo nguy hiểm.

Người thân các nạn nhân cáo buộc thuật toán nguy hiểm của TikTok đã liên tục đề xuất các video về thử thách này vào nguồn cấp dữ liệu của trẻ em, khuyến khích chúng tham gia thử thách và dẫn đến sự việc đáng tiếc.

Mặc dù tại Việt Nam chưa ghi nhận trường hợp nào tử vong khi tham gia thử thách trên TikTok, nhưng theo nhiều chuyên gia, các phụ huynh cần chú ý đến con mình nhiều hơn. Bởi hiện nay, nhiều phụ huynh áp dụng phương pháp dỗ con nhỏ bằng cách mở chương trình trẻ em trên các nền tảng mạng xã hội trong đó có TikTok cho con xem. Thuật toán của TikTok hoàn toàn có thể "dẫn dắt" các em tiếp cận với những nội dung "người lớn", nhảm nhí, "xấu độc" hay các thử thách nguy hiểm ở trên.

Như trường hợp của anh Hoàng Hải, một phụ huynh tại TP.HCM, đã phải thốt lên kinh ngạc, khi tài khoản TikTok anh tạo cho con trai 8 tuổi gần đây xuất hiện hàng loạt các clip nhảy nhót, khoe thân của các cô gái,…

“Rõ ràng khi em tạo tài khoản cho con đã chọn các nội dung cho trẻ em rồi mà không hiểu sao gần đây vào lại thấy toàn clip nhảy nhót, khoe thân của các cô gái trên đó”, anh Hải cho biết.

(Tổng hợp)

Bài 5: Vì sao các nước muốn cấm TikTok?

Đầy rẫy nội dung nhảm nhí và “độc hại” trên TikTok