Loại thuốc bị ảnh hưởng: Ít nhất 85 loại thuốc khác nhau - bao gồm tmidazolam (được sử dụng để gây mê), sertraline (chống trầm cảm), statin (hạ mỡ máu, bao gồm simvastatin và atorvastatin), sildenafil (trị rối loạn cương dương) và thuốc chẹn kênh canxi (trị huyết áp cao).

Nhiều loại thuốc được enzym tên là CYP3A4 chuyển hóa trong ruột và gan của bạn, thường làm giảm lượng thuốc đi vào máu. Cam quýt chứa các hợp chất ngăn cản CYP3A4 thực hiện công việc. 

Do đó, khi bạn ăn các loại quả trên, lượng thuốc được hấp thụ nhiều, trở nên mạnh hơn dự định. Ví dụ, một ly nước bưởi 240ml có thể làm tăng nồng độ thuốc trong máu lên tới 200%, có nguy cơ gây độc. 

Điều này có thể dẫn đến các tác dụng phụ như tổn thương cơ sau khi dùng statin; cương cứng kéo dài quá mức với sildenafil; nhức đầu, chóng mặt, mệt mỏi và mất ngủ với sertraline; giảm huyết áp quá mức, tăng nhịp tim, chóng mặt, mệt mỏi, mờ mắt với người dùng thuốc chẹn kênh canxi.

Tốt nhất, mọi người nên tránh uống nước ép các loại quả họ cam quýt, đặc biệt là bưởi hoặc ăn trái cây trong vòng 2 giờ trước và 4 giờ sau khi uống các loại thuốc trên. 

'Một số loại thuốc - midazolam, sertraline, statin (ngoại trừ Crestor) và sildenafil bị ảnh hưởng đáng kể bởi sự tương tác này đến mức CYP3A4 ngừng hoạt động và cơ thể cần tạo ra nguồn cung cấp mới, có thể mất đến 72 giờ. 

Sản phẩm từ sữa

Thuốc bị ảnh hưởng: Kháng sinh.

Sữa, sữa chua và phô mai có thể làm giảm sự hấp thụ của các loại kháng sinh thông thường được sử dụng để điều trị nhiều loại nhiễm trùng, đặc biệt là tetracycline (ví dụ doxycycline) và fluoroquinolones (ví dụ ciprofloxacin).

Người ta cho rằng những loại thuốc trên liên kết với canxi trong sữa, tạo thành một chất mà cơ thể không thể hấp thụ, giảm tác dụng của kháng sinh. 

“Ví dụ, nếu bạn đang ăn sữa chua trong khi dùng ciprofloxacin, điều này có thể giảm hiệu quả của thuốc lên đến 42%”.

Bởi vậy, người bệnh nên uống thuốc những loại kháng sinh trên 2 giờ sau bữa ăn để tránh tương tác không tốt. 

Ngũ cốc

Thuốc bị ảnh hưởng: Kháng sinh.

Sắt, kẽm và magiê thường được thêm vào thực phẩm như ngũ cốc ăn sáng. Các thành phần này có thể làm giảm sự hấp thụ của cơ thể với một số loại kháng sinh: tetracycline và fluoroquinolones. 

Nếu bạn ăn ngũ cốc được tăng cường chất sắt hoặc khoáng chất và uống thuốc kháng sinh cùng lúc, sự hấp thụ thuốc giảm tới 64%. 

Bởi vậy, người bệnh nên uống các loại kháng sinh trên 2 giờ sau bữa ăn. 

An Yên (Theo Daily Mail)

Theo TS.BS Khánh, dấu hiệu dậy thì sớm với bé gái là dưới 8 tuổi đã có kỳ kinh đầu tiên, phát triển tuyến vú hoặc một số dấu hiệu như mọc lông mu, mọc mụn trứng cá….

Với bé trai dưới 9 tuổi, dấu hiệu dậy thì sớm là thay đổi giọng nói, thay đổi kích thước dương vật (thể tích tinh hoàn 4ml), mọc ria mép, có mụn trứng cá... 

Phụ huynh thường rất khó đánh giá chính xác con có dậy thì sớm hay không. Nhiều bố mẹ thấy con cao lớn hơn bạn lại vui mừng cho rằng con phát triển tốt, không biết rằng con đang bước vào thời kỳ dậy thì. Vì vậy nếu thấy con lớn nhanh hơn trẻ khác, phát triển tuyến vú, có mụn trứng cá… có thể cho trẻ đến khám. Từ đó các bác sĩ chuyên khoa sẽ đánh giá trẻ phát triển bình thường hay dậy thì sớm.

Cũng theo TS.BS Ngọc Khánh, tỷ lệ bé gái dậy thì sớm nhiều hơn các bé trai (trung bình gấp 10 lần). Bé trai dậy thì sớm đa số có nguyên nhân (chiếm 60-70%), nguyên nhân dậy thì sớm thường gặp là do u não, viêm màng não… Trong khi các bé gái dậy thì sớm đa số không có nguyên nhân (chiếm 80-90%).

Về điều trị, các bác sĩ sẽ xem xét chỉ định trẻ nào cần điều trị. Nếu trẻ dậy thì sớm tiến triển nhanh, ảnh hưởng đến chiều cao cuối cùng của trẻ, bác sĩ sẽ dựa trên tuổi bé khởi phát dậy thì, chiều cao hiện tại của trẻ, tuổi xương hiện tại (không liên quan đến tuổi đời) để xác định trẻ có cần điều trị hay không.

Trẻ sẽ được dùng thuốc ức thế dậy thì. Thuốc có thể tiêm 1 tháng/lần hoặc 3 tháng/lần... để dừng các dấu hiệu dậy thì sớm của trẻ. Thuốc có tác dụng giúp chậm/dừng phát triển tuyến vú, giảm phát triển lông mu, dừng lại kinh nguyệt, dương vật bớt tăng kích cỡ để trẻ phát triển theo đúng độ tuổi.

Tuy nhiên cũng có những phụ huynh quá lo lắng nên tự ý mua thuốc ức chế dậy thì sớm về tiêm tại nhà cho trẻ. Về vấn đề này, TS.BS Khánh cho hay: “Thuốc nào cũng có tác dụng chính và tác dụng phụ. Chúng ta phải theo đúng chỉ định của bác sĩ. Khi bé đủ tiêu chuẩn để chẩn đoán dậy thì sớm chúng ta mới chỉ định tiêm”.

Cũng theo TS.BS Ngọc Khánh, hơn 20 năm nghiên cứu, các nhà nghiên cứu trên thế giới cho rằng, tác dụng phụ của thuốc ức chế dậy thì sớm không nhiều. Đặc biệt người ta nhận thấy thuốc không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của bé gái. Trẻ cũng có thể gặp các tác dụng phụ khác như mẩn đỏ, đau… chỗ tiêm. Tuy nhiên TS.BS Khánh cảnh báo, dù bất kể tiêm thuốc nào, trẻ cũng có thể bị sốc. “Mặc dù tỷ lệ thấp, có khi hàng triệu ca mới có 1 ca nhưng khi trẻ sốc, không kịp thời xử lý có thể dẫn đến tử vong. Vì vậy việc tiêm tại nhà hay các cơ sở không đảm bảo về cấp cứu rất nguy hiểm”, bác sĩ cho biết.

Về nguyên nhân khiến trẻ dậy thì sớm, TS.BS Ngọc Khánh khẳng định, hiện trên thế giới, chưa có nghiên cứu nào khẳng định chắc chắn nguyên nhân gây ra tình trạng này. Các nhà khoa học đưa ra một số chất có nguy cơ gây dậy thì sớm ở trẻ nằm là đồ nhựa (PPA có trong nhựa). Ngoài ra, có những chất khác như DDT, chất trong thuốc trừ sâu. 

“Nhưng cho đến nay, về mặt khoa học chưa chứng minh được do ăn cái này, cái kia… gây dậy thì sớm ở trẻ. Đặc biệt, một số phụ huynh cho rằng trẻ uống sữa gây dậy thì sớm là không đúng. Thường trẻ béo phì sẽ có nguy cơ dậy thì sớm hơn vì vậy trẻ có nguy cơ béo phì cần có chế độ ăn phù hợp, tập luyện đẻ giảm béo phì, giảm nguy cơ dậy thì sớm”, Bác sĩ Khánh chia sẻ.

Về phương pháp chăm sóc cho trẻ dậy thì sớm, ngoài thuốc theo chỉ định của bác sĩ, phụ huynh cần chú ý đến việc chăm sóc, chế độ ăn, ngủ cho trẻ. Gia đình hạn chế cho trẻ ăn đồ ăn sẵn, đồ đóng hộp. Trẻ vẫn cần lớn, vẫn phải đầy đủ dinh dưỡng. Theo đó, trẻ cần sữa để phát triển chiều cao, cho trẻ ăn đầy đủ nhóm tinh bột, đường, đạm, vitamin. Đồng thời, trẻ cần vận động mỗi ngày và phải ngủ sớm, trước 10h tối và ngủ đủ giấc.

Ngọc Trang

Bé 6 tuổi có kinh nguyệt, bác sĩ nêu dấu hiệu dậy thì sớm trẻ cần đi khám

Cũng bị ngộ độc do uống rượu ngâm rễ cây rừng đang điều trị tại Trung tâm Chống độc là bệnh nhân Lê Bá T. (50 tuổi, cũng ở Nghệ An). Bệnh nhân có tiền sử uống rượu thường xuyên, khoảng 500ml/ngày. Bệnh nhân làm nghề đi biển. Trước khi vào viện 5 ngày, bệnh nhân cũng uống rượu ngâm rễ cây rừng theo lời mách để chữa bệnh xương khớp, khoảng 150ml/ngày. 

Vợ bệnh nhân cho biết, sau 3 ngày uống rượu ngâm rễ cây, ông T. chóng mặt, đau bụng thượng vị, buồn nôn nhưng vẫn đi biển. Trên tàu, bệnh nhân xuất hiện đau bụng dữ dội, buồn nôn và nôn nhiều nên được đưa đi cấp cứu.

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, cho biết, 2 bệnh nhân nhập viện ngày 1/5 và 6/5 do bị ngộ độc sau khi uống một loại rượu ngâm với rễ cây tự đào trên rừng về để chữa đau lưng, đau khớp gối. 

Sau khi uống được 5 ngày, các bệnh nhân đều có biểu hiện chóng mặt, buồn nôn, ù tai, khó thở, thở nhanh và đến viện trong tình trạng toan chuyển hóa nặng, hôn mê, có tổn thương não. Xét nghiệm mẫu rượu bệnh nhân mang đến và xét nghiệm máu của bệnh nhân phát hiện Salicylate có nguồn gốc từ rễ cây. 

Đây là một loại thuốc giảm đau có trong nhiều loại cây cỏ tự nhiên, có thể được dùng để chữa giảm đau, tuy nhiên có độc tính nhất định nếu việc kiểm soát không đảm bảo về liều lượng, cách dùng. Do đó nếu chúng ta uống các loại rượu ngâm một cách “thoải mái” thì rất dễ bị ngộ độc.

Đây là hai trường hợp dễ phát hiện, có thể xử lý được, tuy nhiên sẽ có nhiều trường hợp phức tạp khác bởi trong tự nhiên có quá nhiều hợp chất, các chất khác nhau mà chúng ta không biết. Ngộ độc Salicylate có thể dẫn đến những hậu quả nặng nề cho sức khỏe. Bệnh nhân chóng mặt, buồn nôn, ù tai, co giật, hôn mê, tụt huyết áp, có tổn thương não và tổn thương thận, rất dễ bị tử vong.

Hiện nay việc ngâm rượu để xoa bóp và uống tại nhà rất phổ biến, để đảm bảo an toàn khi sử dụng, bác sĩ khuyến cáo việc ngâm hàm lượng bao nhiêu, sử dụng như thế nào cần có sự tư vấn của bác sĩ. “Nếu chúng ta sử dụng một cách vô tư, thoải mái như hiện nay thì rất dễ gây ngộ độc, ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của chính mình và người thân”, bác sĩ cho biết.

Ngọc Trang

Khó thở, co cứng chân ngay sau chén rượu ngâm hạt mã tiền cực độc