Vào tháng 12 năm ngoái, các quan chức Mỹ đã phát hiện ra rằng cơ quan tình báo nước ngoài SVR của Nga, đã chiếm quyền điều khiển phần mềm SolarWinds để thâm nhập vào các mục tiêu của chính phủ ở Washington, bao gồm cả Bộ Thương mại và Bộ Tài chính. Ba tháng sau, phần mềm email của Microsoft bị tấn công, cuộc tấn công này được phía Mỹ cho là do Trung Quốc hậu thuẫn.

Các nhà nghiên cứu của IISS đã xếp hạng các quốc gia trên một loạt các khả năng không gian mạng, từ sức mạnh của nền kinh tế kỹ thuật số và sự trưởng thành của các chức năng tình báo và an ninh của họ đến mức độ tích hợp các cơ sở mạng với các hoạt động quân sự.

Trung Quốc và Nga là hai quốc gia đã được chứng minh có chuyên môn trong các hoạt động tấn công mạng, thực hiện các chiến dịch gián điệp trực tuyến, đánh cắp tài sản trí tuệ và thông tin sai lệch chống lại Mỹ và các đồng minh. Nhưng cả hai quốc gia đều bị kìm hãm bởi an ninh mạng tương đối lỏng lẻo so với các đối thủ của họ, theo IISS.

Kết quả là, chỉ có Mỹ được xếp hạng là cường quốc “bậc nhất” trong không gian mạng, tiếp theo là Trung Quốc, Nga, Anh, Úc, Canada, Pháp và Israel xếp ở nhóm thứ hai. Nhóm thứ ba bao gồm Ấn Độ, Indonesia, Nhật Bản, Malaysia, Triều Tiên, Iran và Việt Nam.

Greg Austin, một chuyên gia về không gian mạng tại IISS cho biết, các báo cáo truyền thông chỉ tập trung vào những mặt tích cực của những tiến bộ kỹ thuật số của Trung Quốc, chẳng hạn như khát vọng trở thành nhà lãnh đạo toàn cầu về trí tuệ nhân tạo. Điều đó đã góp phần “phóng đại” nhận thức về sức mạnh không gian mạng của Trung Quốc. Ông nói: “Trên mọi phương diện, sự phát triển các kỹ năng về an ninh mạng ở Trung Quốc đang ở một vị trí kém hơn so với nhiều quốc gia khác”.

Theo báo cáo, việc chính quyền Bắc Kinh tập trung vào “bảo mật nội dung”, hạn chế thông tin mang tính chất lật đổ chính trị trên internet trong nước, có thể đã làm giảm sự tập trung vào việc kiểm soát các mạng vật lý. IISS cũng cho rằng, phân tích về tình báo mạng của Trung Quốc “kém chín chắn” hơn so với phân tích của các đồng minh tình báo trong nhóm Liên minh tình báo Five Eyes (Mỹ, Anh, Canada, Úc và New Zealand) vì nó bị thúc đẩy bởi ý thức hệ và các mục tiêu chính trị khác.

Ông Austin cho biết, thời đại thông tin đang định hình lại động lực toàn cầu nên các quốc gia có truyền thống trong lĩnh vực không gian mạng mạnh như Ấn Độ và Nhật Bản đã bắt đầu tụt hậu và bị rơi vào nhóm thứ ba, trong khi các quốc gia yếu hơn như Israel và Úc đã xây dựng các kỹ năng mạng tiên tiến để đứng vào nhóm thứ hai.

Theo IISS, điều khiến Mỹ trở nên nổi bật trong nhóm đầu tiên về không gian mạng là nhờ vào nền tảng công nghiệp kỹ thuật số vô song, kiến thức chuyên môn về mật mã và khả năng thực hiện các cuộc tấn công mạng “tinh vi” chống lại kẻ thù. Không giống như các đối thủ như Trung Quốc và Nga, Mỹ cũng được hưởng lợi từ các liên minh chặt chẽ với các cường quốc mạng khác, bao gồm cả các đối tác trong nhóm Five Eyes.

Tuy nhiên, Mỹ và các đồng minh của họ ngày càng có nguy cơ bị tấn công bằng mã độc tống tiền, chẳng hạn như các cuộc tấn công vào công ty Colonial Pipeline và dịch vụ y tế của Ireland vào tháng trước bởi các tin tặc đến từ Nga, những kẻ không được nhà nước chỉ đạo nhưng hoạt động của chúng dường như được chính quyền dung túng.

Robert Hannigan, cựu Giám đốc cơ quan tình báo GCHQ của Vương quốc Anh và hiện là giám đốc điều hành cấp cao của công ty an ninh mạng BlueVoyant cho biết, ông đồng ý với nhiều kết luận của IISS nhưng đặt câu hỏi về việc Bắc Kinh và Moscow sẽ bị kìm hãm như thế nào bởi hệ thống phòng thủ mạng yếu kém của họ.

Ông Hannigan nói: “Mặc dù đúng là an ninh mạng kém phát triển hơn ở Nga và Trung Quốc, nhưng họ lại bị ít các cuộc tấn công mạng hơn so với các nền kinh tế cởi mở của phương Tây. Các nền kinh tế phương Tây đang bị bao vây bởi các nhóm tội phạm mạng được Nga dung túng. Điều đó đòi hỏi mức độ an ninh mạng cao hơn ở các quốc gia phương Tây”.

Phan Văn Hòa(theo FT)

Trung Quốc thách thức Mỹ trong cuộc đua vào không gian

Cuộc cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc đang ngày càng khốc liệt trên mọi lĩnh vực từ kinh tế, công nghệ, địa chính trị cho đến không gian.

Karen Arnold – một nhà nghiên cứu tại Boston College – đã theo dõi 81 học sinh phổ thông xuất sắc, người được chọn được đọc diễn văn tốt nghiệp để xem họ sẽ trở thành ai sau này.

95% trong số đó tiếp tục tốt nghiệp đại học. Không có nghi ngờ gì về việc đạt thành tích tốt ở phổ thông là một báo hiệu cho những thành tích tiếp theo ở đại học. Gần 90% trong số đó hiện đang có sự nghiệp ổn định, với 40% nắm giữ những vị trí cấp cao nhất trong công ty. Họ là những người đáng tin cậy trong công việc, nhất quán, thích ứng tốt và phần lớn trong số họ đều có cuộc sống tốt.

Nhưng có bao nhiêu người trong số những học sinh đứng đầu này là những người thay đổi thế giới, định hướng thế giới hay gây ấn tượng với thế giới? Câu trả lời là: không có ai cả.

Bình luận về quỹ đạo thành công trong các môn học, bà Karen Arnold nói: “Mặc dù hầu hết họ là những người thành công trong công việc, nhưng phần lớn họ không phải là người đứng đầu trong các lĩnh vực của cuộc sống thực tế”.

Trong một bài phỏng vấn khác, bà Arnold nói: “Những người đọc diễn văn có vẻ không phải là những người có tầm nhìn của tương lai... Họ thường hòa nhập vào hệ thống thay vì cải tổ nó”.

Vậy tại sao những người đứng đầu ở trường trung học lại hiếm khi trở thành người số 1 trong cuộc sống thực?

Có 2 lý do: thứ nhất là trường học thường trao thưởng cho những người luôn làm thứ mà họ được bảo. Điểm số trong học tập tương quan rất lỏng lẻo với trí thông minh. Tuy nhiên, điểm số lại là sự dự báo tuyệt vời cho tính kỷ luật, sự tận tụy và khả năng tuân thủ các quy tắc.

Trong một cuộc phỏng vấn, bà Arnold nói rằng: “Về cơ bản, chúng ta đang tuyên dương sự tuân thủ và sẵn sàng hòa hợp với hệ thống”. Nhiều học sinh đọc diễn văn thừa nhận rằng họ không phải là những người thông minh nhất trong lớp, mà chỉ là những người chăm chỉ nhất. Những người khác thì nói rằng, học tốt ở trường là việc đưa cho giáo viên thứ mà họ muốn nhiều hơn là thực sự hiểu rõ mọi thứ. Hầu hết các đối tượng trong nghiên cứu này được phân loại là “những người chuyên nghiệp”: họ xem công việc của mình giống như việc đạt được điểm tốt, chứ không thực sự là học tập.

Lý do thứ hai là các trường đang khen tặng cho những “nhà tổng quát học”. Có rất ít nhận thức về đam mê hay chuyên môn của học sinh. Tuy nhiên, thế giới thực lại ngược lại. Khi nói về những học sinh đọc diễn văn, bà Arnold nói: “Họ cực kỳ tròn trịa và thành công nếu xét về mặt cá nhân và nghề nghiệp, nhưng họ lại chưa từng tận tâm tận lực với một lĩnh vực duy nhất mà họ đặt cả đam mê vào đó.”

Nếu như bạn muốn trở thành học sinh giỏi ở trường trong khi bạn lại đam mê toán học, bạn cần phải ngừng chú tâm vào nó để đảm bảo rằng bạn cũng đạt điểm A môn Lịch sử. Phương pháp “khái quát hóa” này không dẫn đến sự chuyên tâm. Trong khi, cuối cùng thì hầu hết chúng ta đều đi theo một sự nghiệp mà chỉ một kỹ năng được đánh giá cao, còn các kỹ năng khác thì không quan trọng.

Trớ trêu là Arnold thấy rằng những sinh viên thông minh thích học thì lại gặp khó khăn ở trường. Họ có đam mê, họ muốn tập trung và quan tâm tới việc đạt được sự tinh thông nhưng họ lại thấy các quy định, luật lệ của trường học rất ngột ngạt. Trong khi đó, những học sinh đọc diễn văn thì thực tế vô cùng. Họ tuân theo các quy định và đạt được điểm A hơn là đạt được kỹ năng và hiểu sâu.

Nghiên cứu của Shawn Achor ở ĐH Harvard cũng cho thấy rằng điểm số ở đại học chẳng có ý nghĩa gì trong việc dự đoán về sự tác động của họ tới thế giới trong cuộc sống sau này. Một nghiên cứu khác ở hơn 700 triệu phú Mỹ cho thấy điểm GPA trung bình ở đại học của họ chỉ là 2.9.

• Nguyễn Thảo(Theo Time)