Biểu tình ở Ấn độ

Năm 2015, CEO Mark Zuckerberg từng một phen sóng gió với dư luận Ấn Độ khi đăng trên trang cá nhân hình ảnh báo cáo độ phủ sóng hệ thống Internet của Facebook. Tuy nhiên, phần bản đồ Ấn Độ được sử dụng lại thiếu tỉnh Jammu và Kashmir, vùng lãnh thổ tranh chấp với Pakistan.

Đến năm 2016, Ấn Độ đã cấm các dịch vụ liên quan tới việc cung cấp Internet miễn phí, bao gồm cả Free Basics, một dịch vụ từ mạng xã hội Facebook cho phép người dùng truy cập Internet từ mọi nơi mà không phải trả tiền.

Người dân Ấn Độ biểu tình phản đối Free Basics của Facebook. Ảnh: IBTime UK.

Lý do lớn nhất khiến Free Basics từ Facebook không được lưu hành tại Ấn Độ là vi phạm tính bình đẳng của Internet (Net neutrality). Nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng dịch vụ Free Basics mà Facebook cung cấp đang tạo ra môi trường cạnh tranh không lành mạnh. Khi cung cấp dịch vụ miễn phí, Facebook sẽ thu hút được sự quan tâm của người dùng, khiến họ rời xa dịch vụ trả phí.

Trong khi đó, các đối thủ của Free Basics khẳng định, Facebook thực ra đang "chơi chiêu". Có thể, Free Basics không bao gồm các quảng cáo, nguồn thu lớn nhất của CEO Mark Zuckerberg trong năm vừa qua. Nhưng công cụ này lại thu thập các thông tin liên quan tới người dùng và bán cho các công ty quảng cáo.

Thực chất, Facebook đang "chơi chiêu" hơn là vì cộng đồng. Ấn Độ có lượng người dùng có khả năng truy cập Internet chỉ 19%. Nếu có thể thâu tóm số người dùng không đủ điều kiện truy cập tính phí còn lại, Facebook sẽ "phình to" khủng khiếp.

Nhưng đáng tiếc, cơ quan quản lý nước này đã dập tắt "chiêu trò" miễn phí đó bằng cách cấm hoàn toàn Free Basics của Facebook.

CEO phải điều trần tại Nghị viện Mỹ

Sau gần 4 năm thu thập và cung cấp dữ liệu của người dùng cho bên thứ ba, Facebook đã bị phát hiện sau vụ bê bối Cambrigde Analytica. Mạng xã hội này đã yêu cầu người dùng cung cấp thông tin cá nhân phục vụ cho mục đích nghiên cứu. Thế nhưng, những thông tin này lại được dùng cho việc tác động đến nhận thức chính trị của cử tri, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả bầu cử tổng thống Mỹ.

Mark Zuckerberg buộc phải điều trần trước Nghị viện Mỹ. Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ đang xem xét mức phạt cho mạng xã hội này vì hành vi lừa dối người dùng. Ảnh: AP.

Các tiết lộ này đã châm ngòi cho làn sóng tẩy chay dữ dội từ cộng đồng người dùng, chính trị gia và cả Quốc hội Mỹ. Bên cạnh đó phong trào #DeleteFacebookcũng được nhân rộng trên mạng xã hội Twitter. Trước áp lực này, sau một tuần im ắng, Zuckerberg đã lên tiếng xin lỗi và đồng ý ra điều trần vào ngày 11/4.

Dù đã trải qua các phiên điều trần, nhưng Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) đang xem xét việc Facebook có phải bồi thường thiệt hại khi xâm phạm quyền riêng tư của 87 triệu người dùng hay không. Theo FTC, Facebook sẽ phải đối mặt với số tiền phạt khổng lồ vì đã lừa dối hàng chục triệu người dùng.

Sau vụ bê bối tại Mỹ, Facebook đã bị giám sát chặt chẽ hơn tại Châu Âu. Trong số 87 triệu người dùng bị lộ thông tin có khoảng 2,7 triệu là cư dân của Châu Âu. Vì vậy nghị viện EU đã gửi thư mời ông chủ Facebook tham gia một buổi điều trần tại Quốc hội.

"Công dân của chúng tôi xứng đáng được nghe lời giải thích đầy đủ, chi tiết", Chủ tịch nghị viện châu Âu cho biết.

Pakistan đe dọa chặn Facebook

Năm 2017, chính phủ Pakistan đã buộc Facebok phải liên kết tài khoản của người dùng với số điện thoại của họ. Yêu cầu này được đưa ra khi một số kẻ đã lợi dụng các tài khoản giả mạo trên Facebook để phát tán nội dung kích động, độc hại.

Các quan chức Pakistan cho biết, ban quản trị WhatsApp, ứng dụng nhắn tin thuộc sở hữu của Facebook cũng nhận được yêu cầu phải gắn các tài khoản mới với số điện thoại di động cá nhân của người dùng.

Chính phủ Pakistan đã yêu cầu Facebook liên kết tài khoản mạng xã hội với số điện thoại nhằm hạn chế tin giả. Ảnh: BBC.

Đáp lại yêu cầu trên, Facebook đã phải cử đại diện tới làm việc với nhà chức trách Pakistan. Đại diện mạng xã hội lớn nhất hành tinh đã từ chối yêu cầu mới của nước sở tại, tiếp tục xác thực các tài khoản mới thông qua địa chỉ email thay vì số di động cá nhân.

Tuy nhiên, hiện phía Facebook đã phải "ưu tiên" giải quyết các vấn đề mà Pakistan đang gặp phải để tiếp tục hoạt động tại quốc gia này.

Đầu năm 2017, Bộ trưởng Nội vụ Pakistan Chaudhry Nisar từng đe dọa chặn vĩnh viễn bất kỳ nền tảng mạng xã hội nào từ chối hợp tác với chiến dịch chống báng bổ ở đất nước ông.

Pakistan từng chặn truy cập Twitter một thời gian ngắn vào năm 2012 sau khi một số người dùng mạng xã hội này lên tiếng kêu gọi những người khác vẽ tranh về nhà tiên tri Muhammad, một hành động bị cấm tại các quốc gia theo đạo Hồi.

Các tổ chức tại Myanmar ký thư phản đối

Myanmar, quốc gia có hơn 53 triệu dân nhưng có tới 27 triệu tài khoản Facebook.  "Mạng xã hội này được cài sẵn trên điện thoại mà người dùng mới mua", một nhà hoạt động nhân quyền tại Yagon, Thant Sin nói.

Năm 2017, mạng xã hội này đã châm thêm dầu vào lửa khi cho phép những bài đăng kích động thù địch lan rộng trên nền tảng của mình.

Hậu quả của việc này là các cuộc chiến diễn ra bởi nhóm Phật tử cuồng tín Rakhine chống lại những người theo đạo Hồi Rohingya thiểu số. Hơn 900.000 người Hồi phải chạy trốn cuộc chiến, sống tại các trại tị nạn của Bangladesh.

Các nhóm dân quyền và các nhà hoạt động nhân quyền ở Myanmar đang hành động và yêu cầu Facebook tăng cường kiểm duyệt nội dung viết bằng tiếng Burmese để kiềm chế ngôn ngữ thù địch.

Mark Zuckerberg, CEO Facebook đã nói rằng mạng xã hội này đang cố gắng làm nhiều hơn nữa để giải quyết vấn đề tại Myanmar như tăng nhân sự kiểm duyệt, xây dựng các công cụ chuyên biệt phù hợp với văn hóa bản địa. Tuy nhiên các nhà hoạt động vẫn cho rằng bấy nhiêu là chưa đủ để giải quyết các vấn đề mẫu thuẫn dân tộc tại quốc gia này.

"Facebook đang kiếm được hàng tỷ đô la từ cộng đồng Myanmar. Họ có thể làm tốt hơn thế. Hãy có trách nhiệm hơn về vấn đề này", Hla Hla Win, một doanh nhân tại Myanmar nói.

Các nhà hoạt động Myanmar gặp gỡ các quan chức Mỹ tại trung tâm công nghệ Phandeeyar ở Yangon để buộc Facebook phải kiểm duyệt nội dung, ngăn chặn ngôn từ kích động thù địch ở nước này. Ảnh: National Puplic Radio.

Các nhà hoạt động cho rằng họ không cố gắng khiến Facebook biến mất khỏi Myanmar. Họ chỉ muốn nó giải quyết vấn đề của mình.

Đã có 6 tổ chức ở Myanmar đã ký một bức thư gửi cho Zuckerberg yêu cầu tính năng báo cáo trên ứng dụng Messenger để người dùng cảnh báo những nội dung thù hận, kích động.

Trước làn sóng phản đối, phát ngôn viên của Facebook đã lên tiếng rằng công ty đang nỗ lực loại bỏ nội dung thù địch và những người liên tục vi phạm chính sách thù hận của công ty.

“Chúng tôi rất coi trọng vấn đề này và đã làm việc với các chuyên gia ở Myanmar trong nhiều năm để phát triển các nguồn lực an toàn và các chiến dịch phản kháng,” bà nói.

Sri Lanka từng cấm Facebook 

Tháng 3/2018, Facebook đã bị cáo buộc là công cụ lan truyền nội dung kích động dẫn đến cuộc bạo động của những tín đồ Phật giáo cuồng tín tại thành phố Kandy, Sri Lanka.

Trả lời Guardian, ông Harin Fernando cho biết chính phủ đã ra lệnh cho Facebook và các dịch vụ mạng xã hội khác phải đóng cửa trong lúc bạo động leo thang.

Bên cạnh đó, trong nỗ lực ngăn chặn bạo lực của đám đông nhắm vào nhóm người Hồi thiểu số, quốc đảo này đã tìm cách chặn truy cập vào hai nền tảng khác mà Facebook đang sở hữu là WhatsApp và Instagram.

"Những nền tảng này bị cấm vì tiếp tay phát tán những lời nói căm thù và khuếch đại chúng", Harindra B. Dassanayake, một phát ngôn viên của chính phủ, cho biết trong một cuộc phỏng vấn.

Các nhóm giám sát Internet từ lâu đã cảnh báo rằng Facebook đang được sử dụng để kích động thù địch các dân tộc thiểu số ở Sri Lanka.

Freedom House, một tổ chức phi lợi nhuận ở Washington cho rằng ngôn từ kích động thù địch chống lại thiểu số vẫn tiếp tục phát triển trên các nền tảng truyền thông xã hội khác nhau, đặc biệt là Facebook.

• Facebook

  

  Facebook là công ty đa quốc gia của Mỹ sở hữu mạng xã hội trực tuyến cùng tên, sáng lập bởi Mark Zuckerberg cùng với bạn bè khi còn theo học Đại học Harvard. Công ty Facebook chính thức lên sàn vào tháng 2/2012 và đến 13/7/2015 trở thành công ty nhanh nhất trong "Chỉ số Standard & Poor's 500" đạt mức vốn hóa thị trường 250 tỷ USD. Tính đến tháng 6/2017, Facebook công bố có hơn 2 tỉ người mỗi tháng dùng sản phẩm mạng xã hội của họ. Ngoài ra, công ty còn mua lại các sản phẩm phổ biến của giới trẻ khác như Instagram (mạng xã hội chia sẻ hình ảnh), Whatsapp (tin nhắn).

  Bạn có biết:Facebook mở đầu là một phiên bản "Hot or Not" (một ứng dụng so sánh sắc đẹp) của Đại học Harvard với tên gọi Facemash.

  • Thời gian thành lập:04/02/2004
  • Người sáng lập:Mark Zuckerberg, Eduardo Saverin, Andrew McCollum, Dustin Moskovitz, Chris Hughes
  • Trụ sở chính:Menlo Park, California, Mỹ
  • Mã cổ phiếu:FB (NASDAQ)

Chỉ riêng sự kiện này gã khổng lồ di động đã giúp toàn bộ chỉ số Dow Jones tăng đến 22.000 điểm.

Quan trọng hơn, những con số đáng mừng của quý 2 hoàn toàn trái ngược với tình cảnh trồi sụt bất thường của Táo trong năm vừa qua. Năm ngoái, thành công không ấn tượng như mong đợi của iPhone 6s và 6s Plus đã khiến cho Apple bắt đầu phải chứng kiến các quý tài chính, năm tài chính đầu tiên có doanh thu sụt giảm kể từ 2001.

Cái khó chung

Nhưng xem ra cái khó của Apple trong năm 2016 cũng là cái khó chung của toàn bộ ngành công nghệ di động. Với binh đoàn Android, tình cảnh khó khăn hơn mong đợi đang tiếp tục đến tận ngày hôm nay.

Ví dụ điển hình là Samsung. Dù đã vượt mặt Apple về tổng lợi nhuận trong quý vừa qua (nhờ thành công trong mảng bán dẫn), mảng di động của Samsung lại đang chứng kiến lợi nhuận sụt giảm. Galaxy S8 và S8+ được tuyên bố "đã vượt mặt Galaxy S7 series tại hầu hết các khu vực", song Samsung cũng không hề công bố mức doanh số chính xác đã đạt được trong quý đầu tiên. Dựa theo phân tích của nhiều nguồn tin, tốc độ bán của các dòng Samsung đầu bảng sụt giảm thê thảm so với mốc 10 triệu máy trong vòng 1 tháng phát hành như thời kỳ của Galaxy S3 và S4.

Thậm chí, dựa theo các nguồn tin Hàn Quốc, sau 25 ngày phát hành Samsung đã xuất xưởng tới 10 triệu máy vào các kênh phân phối nhưng mới chỉ bán được 5 triệu máy đến tay người dùng.

Với các tên tuổi đáng chú ý khác, các con số cũng chẳng khá khẩm hơn là bao. LG lỗ 117 triệu USD cho mảng di động. Tổng doanh thu của HTC đạt... 1 tỷ USD trong nửa đầu năm. Sony lãi vỏn vẹn... 32 triệu USD nhờ cắt giảm chi phí hoạt động và R&D. Nói cách khác, "thành công" của Sony là nhờ biết rút lui (giảm danh mục) khi đã thua cuộc rõ ràng.

Thành công riêng

Các tín hiệu "tăng trưởng" duy nhất của binh đoàn Android có lẽ sẽ tập trung tại Trung Quốc. Huawei khẳng định lượng smartphone xuất xưởng nửa đầu năm đã tăng 21%, đạt 73 triệu máy. Xiaomi gần đây tuyên bố đã tăng số smartphone xuất xưởng lên 23 triệu nhờ mở rộng thành công qua các cửa hàng vật lý. OPPO, Vivo và OnePlus chưa công bố kết quả tài chính cho quý này, song "bộ 3 BKK" này chưa bao giờ dám hé lộ lợi nhuận cả.

Đó cũng là chiêu bài chung của Huawei và Xiaomi. Các hãng smartphone Trung Quốc rất ít khi đề cập tới lợi nhuận khi năm ngoái họ chỉ đạt tầm 1-2% tổng lợi nhuận di động toàn cầu trong lúc Apple chiếm gần 80%. Theo báo cáo tài chính mới nhất, Apple thậm chí còn chứng kiến lợi nhuận tăng mạnh từ 7,8 tỷ USD của quý 2/2016 lên 8,7 tỷ USD của quý 2/2017.

Đáng kể hơn, Apple còn đang giành giật người dùng từ Android. Lượng người dùng thực tế của Apple (bao gồm cả thiết bị cũ và mới) đã tiếp tục tăng ở mức 2 chữ số trong quý vừa qua. Danh mục người mua lần đầu tiên của Táo được Tim Cook khẳng định "vẫn còn tồn tại nhiều cơ hội, ngay cả tại những nước mà mọi người nghĩ là không còn lượng người mua lớn".

Chiến thắng trên sân khách

Xét theo mọi khía cạnh, cuộc chiến di động trong quý vừa qua lẽ ra đã phải đi theo chiều ngược lại. Quý 2 mỗi năm thường là quý người mua bắt đầu tỏ ra hờ hững để chờ đợi iPhone (thường ra mắt vào tháng 9). Quý 2 cũng là quý đổ bộ của phần đông các mẫu Android đầu bảng thuộc các dòng Galaxy S, LG G, Xiaomi Mi v...v...

Sự đối lập này là lý do vì sao Tim Cook có thể cười ngạo nghễ trên thị trường di động, không chỉ cho hiện tại mà cho cả tương lai gần. Sức mua dành cho iPhone 6s và iPhone 7 đã từng bị ảnh hưởng đáng kể khi iFan mang tâm lý chờ đợi một thiết kế iPhone hoàn toàn mới – khi chiếc iPhone đó ra đời vào tháng 9 năm nay, Apple sẽ tiến gần đến mốc 1 nghìn tỷ USD trong lúc Samsung mới chỉ đạt 250 tỷ USD, Google chỉ đạt 650 tỷ USD.

Theo GenK