Đồng thời, đẩy mạnh thực hiện các phong trào thi đua, cuộc vận động như đổi mới, sáng tạo trong quản lý, giảng dạy và học tập; mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo; xây dựng nhà trường văn hóa, nhà giáo mẫu mực, học sinh thanh lịch; dân chủ - kỷ cương - tình thương - trách nhiệm... để tạo chuyển biến tích cực về môi trường văn hóa học đường.

Thời gian qua, các cơ sở giáo dục tại Hà Nội đã xây dựng Bộ quy tắc ứng xử với các quy định cụ thể về nề nếp, kỷ luật, giao tiếp trong trường học, thường xuyên rà soát để thay đổi, bổ sung các quy định cho phù hợp với thực tế từng độ tuổi, cấp học.

Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực, nhưng thực tế hiện nay vẫn còn xảy ra một số vụ việc giáo viên, học sinh có những hành vi lệch chuẩn trong ứng xử, giao tiếp, gây ảnh hưởng tới môi trường giáo dục, gây bức xúc trong xã hội.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này đến từ nhiều phía, trong đó, học sinh do tiếp xúc với nhiều luồng thông tin từ internet, mạng xã hội mà không có sự chọn lọc tiếp thu, dẫn đến những lệch lạc trong lối sống, hành vi, thiếu trách nhiệm với bản thân, thiếu tôn trọng, lễ phép với cha mẹ, thầy cô.

Thầy, cô giáo thì áp lực với thành tích, với nhiệm vụ chuyên môn, có những thầy, cô chậm cập nhật những thông tin mới, những thay đổi của đời sống xã hội nên chưa theo kịp sự biến động về tâm lý của học sinh… Những điều này có thể gây nên hành vi ứng xử chưa chuẩn trong môi trường học đường.

Đó là chưa kể, từ phía phụ huynh học sinh, do bận công việc, đặc thù nghề nghiệp và nhiều yếu tố khác, một số phụ huynh học sinh chưa thực sự quan tâm, đồng hành với nhà trường nhắc nhở con và thực hiện đúng quy định về trang phục, lời nói…

Để giải quyết tình trạng này, phụ huynh cần kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng Internet, mạng xã hội, đặc biệt là Facebook, Zalo của học sinh để kịp thời phát hiện các biểu hiện lệch lạc, gây tác hại xấu đến môi trường giáo dục và xã hội, phối hợp với gia đình quản lý tốt việc truy cập và sử dụng Internet tại nhà của học sinh.

Đồng thời tổ chức bồi dưỡng, nâng cao năng lực tư vấn tâm lý cho học sinh trong các trường tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông. Nâng cao chất lượng công tác tư vấn tâm lý trong nhà trường, giúp học sinh tự tin và có khả năng giải quyết những vấn đề khó khăn trong cuộc sống, tạo ra sự cân bằng tâm lý, nâng cao chất lượng cuộc sống tinh thần cho học sinh trong giai đoạn hiện nay.

Ngoài ra, nội dung các hoạt động tuyên truyền về xây dựng văn hóa ứng xử của các trường học ngày càng đa dạng và hướng đến nhiều đối tượng hơn, tạo mối liên kết chặt chẽ, đồng thuận trong việc vun đắp môi trường học đường an toàn, thân thiện và văn minh.

Thông qua các bài học giúp học sinh học được nhiều điều bổ ích. Có những việc như xếp hàng nơi công cộng, tự phục vụ khi vào thư viện, đến căng tin trường... mà trước đây các em không để ý, sau khi học mới hiểu hết ý nghĩa.

Việc này không chỉ là trách nhiệm của học sinh khi tham gia các hoạt động của trường, ở nơi công cộng, mà còn giúp mình rèn nếp ứng xử văn minh, thanh lịch. Nội dung giáo dục nếp sống văn minh, thanh lịch còn được lồng ghép vào nhiều môn học, hoạt động giáo dục ở trong và ngoài giờ chính khóa.

Đại học Trà Vinh tổ chức hội thảo xây dựng văn hóa học đường

“Khi học mầm non và lớp 1, Cảnh được bố mẹ đưa tới trường nhưng vào lớp 2, bệnh tình của bạn bị nặng hơn, bố lại cũng đã bỏ đi nên gia đình có ý định cho nghỉ học.

Đi học qua nhà Cảnh, thấy bạn bò ra cửa và nói muốn đến trường, về nhà em đã nói ý định sẽ cõng bạn đến trường với bố mẹ và được đồng ý. Bố em cũng là người mù chữ nên cuộc sống gặp rất nhiều khó khăn. Từ suy nghĩ đó, em đã nghĩ tới bạn mình, nếu Cảnh không thể đến trường sẽ không có tương lai”, Khanh chia sẻ.

Theo bà Vi Thị Hòa (mẹ Cảnh): “Tôi bị bệnh, khi Cảnh vào lớp 1, chồng tôi cũng bỏ đi khiến hoàn cảnh gia đình gặp nhiều khó khăn, việc đưa con đến trường bị gián đoạn. Con trai tôi lúc này đã 7 tuổi nếu không tiếp tục đến trường sẽ rất tội. May lúc đó, Khanh đã sang nhà động viên và hứa sẽ đưa bạn đến trường”. 

Cũng từ ngày đó, hình ảnh cậu bé gầy gò hàng ngày không quản ngại nắng, mưa cõng bạn đến trường đã làm nhiều người xúc động.

“Điểm trường cấp 1 cách nhà khoảng 2km. Con đường đất lúc đó đi lại rất khó khăn, có đôi lúc em cõng bạn, bị ngã ngay giữa đường. Khi mệt quá, chúng em ngồi xuống nghỉ ngơi một chút rồi mới có thể đi tiếp”, em Khanh chia sẻ.

Cứ như thế suốt thời gian học cấp 1, Khanh đều đặn hàng ngày cõng bạn đến trường. Lên cấp 2, thương cảnh tình của đôi bạn, người chú đã mua cho Khanh chiếc xe đạp để chở bạn đến trường được thuận lợi. 

“Mỗi ngày, Khanh đều đặn đến nhà cõng em ra cổng để ngồi lên xe đạp. Khi đến trường, bạn cõng em vào lớp, ra về cũng như thế. Em rất thương bạn nhưng vốn bị tàn tật nên không còn lựa chọn nào khác”, em Cảnh xúc động.

Tiếp tục đồng hành nếu cùng vào đại học

Lên THPT, địa điểm trường học cách nhà các em hơn 5km. Quãng đường đến trường xa hơn, chiếc xe đạp không còn phù hợp để Khanh và Cảnh đi học, thương con, bố mẹ Khanh đã phải bán bò để mua xe máy (xe máy dưới 50cc dành cho lứa tuổi học sinh - PV), để cho con tiếp tục chở bạn đến trường.

Cũng như lúc học cấp 2, Khanh đi xe đến đón bạn từ sớm, cõng bạn ra xe, lên cổng trường lại ân cần cõng bạn vào lớp học. Hành trình của các em cứ thế, mỗi ngày như nhiều ngày. 

Chị Vi Thị Sáu (SN 1986, mẹ em Khanh) cho biết, thấy các con hàng ngày chở nhau bằng xe đạp mà thương lắm. Đi học xa nhà hơn nên gia đình phải bán con bò - tài sản lớn nhất trong nhà, để mua xe máy cho các con đi lại đỡ vất vả. 

"Mặc dù gia đình em Khanh và Cảnh còn gặp nhiều khó khăn nhưng các em đã luôn đồng hành, giúp đỡ nhau trong học tập, vươn lên trong cuộc sống. Năm lớp 10, 11, Khanh đạt học khá, năm lớp 12 là học sinh giỏi.

Tuấn Khanh là một tấm gương sáng để các bạn trẻ học tập và noi theo”, giáo viên chủ nhiệm lớp 12C3, cô giáo Cầm Thị Hòa, tự hào. 

Ông Cao Thanh Lưu, Hiệu trưởng Trường THPT Quỳ Châu thông tin thêm, vì hoàn cảnh đặc biệt nên Vi Nhật Cảnh đã được xét đặc cách và miễn thi kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024. Năm nay, Cảnh đăng ký nguyện vọng xét tuyển đại học ngành Công nghệ thông tin - Trường Đại học Kinh tế Nghệ An; còn Khanh đăng ký ngành Sư phạm Địa lý - Trường Đại học Vinh.

“Không biết kết quả như thế nào nhưng nếu chúng em đậu, cả hai vẫn tiếp tục đồng hành với nhau trên hành trình mới. Chúng em hi vọng sau này dù bạn ở đâu, làm gì, tình bạn vẫn mãi mãi gắn bó, thân thiết như ngày qua”, Khanh và Cảnh vui vẻ chia sẻ.

Chàng trai Quảng Ngãi vốn là cựu học sinh Trường THPT số 1 Đức Phổ. Nhật cũng là gương mặt từng giành vòng nguyệt quế, lọt vào vòng tháng trong cuộc thi Đường lên đỉnh Olympia. Vì yêu thích bộ phim “Iron Man” (Người sắt), Nhật dần có niềm đam mê với robot bay trên bầu trời. Vì thế, nam sinh quyết định thi vào Trường ĐH Bách khoa, ĐH Quốc gia TPHCM. 

Lọt nhóm những người có điểm cao, Nhật đăng ký vào chương trình đào tạo Kỹ sư chất lượng cao Việt - Pháp. Những năm đầu, chương trình học nặng về lý thuyết, số lượng tín chỉ lại gấp đôi hệ đại trà, có những tháng sinh viên “ngày nào cũng phải thi”. Việc học nhiều lý thuyết nhưng chưa được thực hành khiến Nhật chán nản, thậm chí có giai đoạn nghĩ “mình có nên thi lại đại học không”. 

Đến cuối năm thứ 2, khi bắt đầu kỳ thi chia chuyên ngành, Nhật lựa chọn ngành Kỹ thuật hàng không. Được đào sâu kiến thức về kỹ thuật chế tạo và tiếp xúc nhiều hơn với ngành, niềm đam mê của Nhật dần quay lại.

“Thời điểm ấy, mình được tiếp xúc với các thông số kỹ thuật của máy bay thực, đi thực tập tại một số công ty hàng không ở Đồng Nai, Bình Dương... Những kiến thức được tiếp cận càng khiến mình muốn gắn bó với nghề”, Nhật nói.

Cuối năm 4, nhờ thành tích học tập xuất sắc, Nhật là một trong hai sinh viên được lựa chọn sang Pháp thực tập 6 tháng tại ngôi trường liên kết với Bách khoa là Trường Cơ khí và Hàng không Quốc gia (Pháp). Tại đây, nam sinh Việt được làm việc trong lab nghiên cứu liên quan đến Cơ học chất lỏng. 

Dù vốn tiếng Pháp khi ấy chưa quá xuất sắc, Nhật vẫn quyết định bảo vệ khóa luận tốt nghiệp trước hội đồng Pháp bằng tiếng Pháp. Kết quả, nam sinh đạt được điểm tuyệt đối 20/20 và tốt nghiệp thủ khoa ngành với GPA 8.19/10.

Nhận thấy tiềm năng của học trò, cuối kỳ thực tập, vị giáo sư hướng dẫn Nhật ngỏ ý nam sinh nên ở lại làm tiến sĩ. Tuy nhiên, Nhật quyết định trở về Việt Nam, làm việc tại một công ty phần mềm tính toán mô phỏng của Thụy Sĩ liên quan đến lĩnh vực Cơ học kết cấu và vật liệu.

Suốt 1 năm đi làm, có nhiều điều về ngành Nhật mong muốn tìm hiểu nhưng chưa thỏa. Nghĩ rằng “nếu muốn tiến xa hơn trong sự nghiệp, phải đi học tiếp”, Nhật lại “tìm đường” học lên tiến sĩ. Từ năm 2020, 9X bắt đầu “rải” hồ sơ.

Việc tốt nghiệp thủ khoa giúp Nhật có nhiều lợi thế. Ngoài ra, Nhật có thêm thư giới thiệu của giảng viên chủ nhiệm bộ môn Hàng không và giáo sư hướng dẫn khi còn thực tập tại Pháp. Những đánh giá liên quan đến năng lực nghiên cứu, sự chủ động... giúp Nhật được nhiều giáo sư đồng ý nhận vào lab.

Chàng trai Việt sau đó lựa chọn theo học tại Viện Hàng không và Vũ trụ Quốc gia Pháp ở thành phố Toulouse. “Đây là trụ sở của nhiều công ty hàng không. Nhờ vậy, mình có cơ hội tiếp xúc trực tiếp với nền công nghiệp hàng không, mở ra những điều mình chưa từng thấy”, Nhật nói.

Cũng tại đây, Nhật có cơ hội đi trao đổi 1,5 năm ở một ngôi trường tại thành phố Tarbes. “Trước khi học tiến sĩ, mình xác định đây sẽ là một hành trình 'tự bơi'. Nhưng may mắn, các giáo sư hướng dẫn đều tận tình, theo sát mình trong công việc, luôn động viên học trò 'cố gắng lên, sẽ ổn cả thôi'. Do đó, hành trình ấy không còn quá áp lực”.

3 năm nghiên cứu tại 2 ngôi trường, Nhật có tới 6 vị giáo sư hướng dẫn trong 3 lab, chuyên về kết cấu - cơ khí, chất kết dính và vật liệu polime. Trước ngày Nhật bảo vệ luận án tiến sĩ, cả 6 giáo sư cùng nghe chàng trai người Việt thuyết trình nháp và sửa từng câu chữ chuẩn bị cho buổi thuyết trình quan trọng.

“Đó đều là những kỷ niệm và trải nghiệm tích cực về một môi trường thân thiện, cởi mở, sẵn sàng chia sẻ kiến thức với nhau", Nhật nói.

Trước khi tốt nghiệp khoảng 6 tháng, giáo sư hướng dẫn đề xuất cho Nhật vị trí nghiên cứu sau tiến sĩ. Tuy nhiên theo Nhật, trong ngành kỹ thuật hàng không, khoảng cách giữa việc nghiên cứu và ứng dụng vốn khá xa nhau. Vì thế, 9X muốn đào sâu theo hướng ứng dụng.

Trong thời gian cuối làm tiến sĩ, Nhật nộp đơn vào một số công ty lớn về hàng không ở Pháp. Trong đó, Safran là công ty đầu tiên phỏng vấn và nhận Nhật vào làm ngay trước khi tốt nghiệp, ở vị trí kỹ sư cơ khí hàng không, chuyên về động cơ máy bay.

Có được công việc “như mơ”, Nhật cho rằng bản thân vẫn cần cố gắng trau dồi, khám phá thêm nhiều khía cạnh khác nhau của lĩnh vực kỹ thuật chế tạo.

“Càng ra ngoài nhiều, mình càng cảm thấy bản thân biết ít, chỉ mong trở thành một con ếch với đôi chân khỏe, có thể nhảy khỏi miệng giếng để đến một cái giếng rộng lớn, được ngắm nhìn bầu trời rõ hơn. Mình mong muốn trau dồi thêm tư duy và kiến thức để có thể đóng góp ít nhiều vào nền công nghiệp hàng không vũ trụ tại Việt Nam một ngày không xa”, Nhật nói.