 Hà Nhì Ly Mờ Be... </p><p>Xung quanh nhà là những đống củi to, được xếp gọn gàng, vuông vắn thành từng khối. Nhìn đống củi cao hơn đầu người với những thanh to bằng bắp chân, dài tới 1,5m, được bổ ra từ thân những cây gỗ đường kính ít nhất cũng phải bằng gang tay người lớn trở lên, ai cũng nghĩ hẳn đây là sản phẩm của anh chàng lực điền to khỏe, vạm vỡ. Nhưng chúng tôi đã nhầm. </p><p>Ly Mờ Be, cô gái Hà Nhì xinh đẹp như một bông hoa đỗ quyên rừng cũng vừa mới tất bật cõng gùi củi nặng từ rừng về, nén hơi thở nặng nhọc bảo những đống củi ấy đều do em tự tay lấy về. </p><p>Lau những giọt mồ hôi ướt đầm, vốc từng vốc nước vã lên vầng trán đỏ, Ly Mờ Be cho biết, không biết từ bao giờ, người Hà Nhì đã coi công việc lấy củi là của phụ nữ. </p><table class=)
 |
Bên nhà người Hà Nhì luôn có những đống củi to dự trữ cho mùa đông do phụ nữ lấy. |
Ngay từ khi còn nhỏ, Mờ Be cũng như nhiều em gái Hà Nhì đã phải theo mẹ, theo bà, theo chị lên rừng lấy củi. Để lấy được những loại củi chắc, cháy đượm than, họ phải vượt qua nhiều con dốc vào tận rừng già, tìm những cây gỗ bị chết khô, rồi dùng búa chặt ra thành từng khúc, dùng nêm và búa để bổ thành từng thanh nhỏ.
“Đàn ông Hà Nhì chỉ thích những phụ nữ chăm chỉ lấy được nhiều củi, nên làm con gái Hà Nhì phải biết lấy củi. Nhà nào có đống củi càng to, thì con gái càng đắt chồng”, Ly Mờ Be chia sẻ.
Trò chuyện với những phụ nữ Hà Nhì, tôi hiểu thêm về công việc thường ngày của họ. Ngoài lấy củi, phụ nữ Hà Nhì còn là lao động chính trong gia đình. Mùa cày cấy, gặt hái họ vất vả trên nương, dưới ruộng, ngày ngày còn phải cáng đáng hết những công việc gia đình như nấu nướng, giặt giũ, chăm sóc con cái, chăn nuôi lợn, gà...
Đàn ông Hà Nhì thường chỉ quan tâm đến việc dựng nhà, cày bừa trên nương, khi phụ nữ đi lấy củi, thì họ ở nhà trông con, rảnh rỗi thì rủ nhau “dư bà đu” (uống rượu).
Quanh năm vất vả lo cho gia đình, nên dường như “giàng mi già” (phụ nữ) Hà Nhì nào cũng già trước tuổi, thân hình nhỏ bé, gầy gò, nước da sạm đen vì mưa, nắng. Ánh mắt họ lúc nào cũng buồn buồn, ít khi thấy họ nở nụ cười…
 |
Phụ nữ Hà Nhì đi làm dâu phải ăn cơm đứng. |
Phận làm dâu ăn cơm đứng
“Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng”. Những tưởng “ăn cơm đứng” chỉ là một cách nói, không ngờ đó lại là lệ tục có thật ở những bản Hà Nhì trên những đỉnh núi mờ sương.
Lần ấy, tôi đến thôn Lao Chải 1, xã Y Tý để tìm hiểu về phong tục đón Tết sớm Ga Tho Tho của dân tộc Hà Nhì. Từ tờ mờ sáng, cánh đàn ông đã hò nhau vào chuồng bắt lợn mổ thịt, phụ nữ thì dậy sớm hơn để nổi lửa đun nước, đồ xôi, giã bánh dày, chuẩn bị nồi niêu, lấy rau về làm cơm chuẩn bị cho lễ cúng ngày tết sớm.
Sau lễ cúng “À bu hơ đà” (cúng tổ tiên), trong gian nhà tường đất ấm áp của anh Chu Gì Xa, mấy chiếc mâm đan bằng mây được bày ra với đủ món ăn ngon chế biến từ thịt lợn bản và rau xanh, rượu mầm thóc rót tràn bát, bia Hà Nhì rót tràn cốc. Mọi người quây quần bên mâm cỗ tết đầm ấm, cùng ăn cơm, uống rượu, chúc nhau những lời chúc tốt đẹp.
Nhưng có điều lạ là những người đàn ông thì ngồi ăn ở mâm trên sạp gỗ, còn phụ nữ thì ngồi ở mâm dưới. Tôi để ý thấy chị Ly Mò Chúy, vợ anh Xa không ngồi ghế, mà đứng ăn cơm, lúc mỏi chân thì lại ngồi xổm bên mâm cơm, vừa ăn, vừa bón cho đứa con nhỏ ăn rất vất vả.
Ông Chu Hờ Sứ, bố anh Xa bảo, theo phong tục của dân tộc Hà Nhì, thì con dâu không được phép ngồi ăn cơm cùng mâm với bố chồng, anh chồng hay người có vai vế cao hơn, mà phải ăn ở mâm riêng.
Trong bữa ăn, nếu nhìn thấy mặt bố chồng, anh chồng, con dâu không được ngồi ghế ăn cơm, để thể hiện sự tôn trọng bề trên. Nếu muốn ngồi ghế ăn, thì phải mang cơm ra ngoài, hoặc xuống bếp ăn, chỗ không nhìn thấy bố chồng, anh chồng. Cho dù hôm nào nhà có 3 người, thì vẫn phải làm cho bố chồng một mâm, còn mẹ chồng với con dâu ăn một mâm riêng.
Không riêng ở Y Tý, mà ở tất cả các xã, thôn, bản Hà Nhì trên địa bàn huyện Bát Xát, cho đến nay phong tục con dâu Hà Nhì phải ăn cơm đứng vẫn còn hiện hữu.
 |
Những “a nhí” Hà Nhì này có cuộc sống vất vả ngay từ nhỏ. |
Tìm hiểu thêm, tôi được biết từ quy định này mà con dâu người Hà Nhì cũng không được ngồi cùng xe máy với bố chồng. Điều này khiến cuộc sống của phụ nữ Hà Nhì càng thêm vất vả.
Nếu bị đau ốm đúng lúc chồng đi vắng, không nhờ ai đưa tới Trạm Y tế khám bệnh được, họ đành phải nằm ở nhà chống chịu với cơn đau. Khi bố chồng, anh chồng nếu có ốm liệt giường, con dâu dù biết lái xe máy, muốn chở đến bệnh viện cũng không dám chở…
Ám ảnh nỗi sợ “sà già ừ i”
Trong những hủ tục đè nặng lên cuộc sống của những phụ nữ Hà Nhì, đáng sợ nhất vẫn là những hình phạt dành cho những cô gái trót chửa hoang, chửa trước khi lấy chồng (tiếng Hà Nhì gọi là sà già ừ i) hoặc vì tình yêu mà lỡ “Ăn cơm trước kẻng”, về nhà chồng sinh con không đủ 9 tháng 10 ngày.
Ông Chu Che Lúy, Trưởng Ban Công tác Mặt trận thôn Lao Chải, xã Trịnh Tường kể, năm 2013, trong thôn có người phụ nữ là Sờ Sá S. lấy chồng ở xã A Lù, sống với nhau được một thời gian thì vợ chồng mâu thuẫn, S. bỏ nhà chồng về Lao Chải.
Về thôn, Sờ Sá S. mới biết mình có thai, nhưng vì không chứng minh được cái thai đó là của chồng cũ, nên theo luật tục, S. bị làng phạt vạ và phải ra bìa rừng ngoài phạm vi của thôn làm lán để sinh con, 1 tháng rưỡi sau mới được về nhà.
Cách đây không lâu, chị Chu Gờ M. nhỡ có thai trước khi cưới chồng, về nhà chồng đẻ con thiếu tháng nên cũng bị làng phạt vạ, phải chuẩn bị 10,6 lít rượu, 16kg thịt lợn, 6kg gạo… làm mâm cơm ở ngoài địa phận của thôn để mời dân làng đến ăn.
 |
Ảnh: Tuấn Ngọc. |
Sau bữa ăn, thức ăn thừa đều bị vứt bỏ hết, không ai dám mang vào thôn. Người Hà Nhì quan niệm, phụ nữ mà “sà già ừ i” (chửa hoang, chửa trước khi lấy chồng) là đem về cho thôn những điều đen đủi, không may mắn…
Nhớ lại trong chuyến đi đến xã Nậm Pung, chúng tôi cũng được nghe ông Vù A Sa, người Hà Nhì, Trưởng thôn Kin Chu Phìn 2 kể nhiều câu chuyện đau lòng về những phụ nữ Hà Nhì bị làng phạt vạ. Có lẽ, chỉ có họ mới hiểu tận cùng nỗi đau về thể xác và tinh thần khi phải sinh con trong rừng, giữa sương mù, giá lạnh, đói rét và cô đơn, bị dân làng xa lánh.
Ở các thôn, bản Hà Nhì khác, hủ tục này vẫn âm thầm tồn tại như cái mầm cỏ gianh trong lòng đất. Có điều, mấy năm gần đây, trường hợp phụ nữ Hà Nhì bị làng phạt phải sinh con ngoài rừng ít hơn.
Những cô gái Hà Nhì không may “sà già ừ i” đều bí mật tìm cách đi phá thai vì không muốn phải sinh con ngoài rừng, bị dân làng chê trách. Do mang nặng những hủ tục và nhận thức hạn chế, cho đến nay, tỷ lệ phụ nữ Hà Nhì đến sinh con tại các Trạm Y tế xã rất thấp, đa số họ vẫn sinh con ở nhà.
(Theo Tienphong)
" alt="Kỳ lạ nơi con dâu không được ngồi cùng mâm, đi cùng xe với bố chồng"/>
Kỳ lạ nơi con dâu không được ngồi cùng mâm, đi cùng xe với bố chồng
Lợi thế quy hoạch tạo đà cho BĐS Diễn Châu “cất cánh”Trong 10 năm trở lại đây, thị trường BĐS Diễn Châu (Nghệ An) có sự “thay da đổi thịt” đáng kinh ngạc. Trong đó, đáng chú ý phải kể đến hệ thống giao thông hiện đại, dày đặc và liên tục mở rộng với 3 tuyến đường trọng điểm gồm: Đường sắt Bắc - Nam, Đường sắt cao tốc Bắc - Nam và Đường cao tốc Bắc - Nam chạy qua.
Đáng chú ý, Dự thảo quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050 vừa được Bộ Giao thông vận tải đề xuất sẽ là điều kiện giúp vùng Diễn Châu giàu kết nối hơn. Dự kiến, sau khi hoàn thiện, khoảng cách giữa Diễn Châu và các địa phương sẽ được rút ngắn đáng kể, tạo lực đẩy cho sự phát triển của nhiều ngành, trong đó có BĐS.
 |
| Lợi thế quy hoạch tạo “sức bật” cho BĐS Diễn Châu (Nghệ An) |
Không chỉ có lợi thế về hạ tầng giao thông, Diễn Châu còn là một trong những địa phương có tốc độ phát triển kinh tế và đô thị hóa nhanh bậc nhất khu vực Bắc Trung Bộ. Giai đoạn 2015 - 2020 thu nhập bình quân đầu người tại Diễn Châu, tăng gấp 1,8 lần so với năm 2015, cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo hướng tích cực.
Song song đó, huyện Diễn Châu cũng chú trọng xây dựng những chính sách kêu gọi các nhà đầu tư, thu hút nhiều dự án lớn, giúp thị trường BĐS càng trở nên sôi động. Năm 2019, tổng mức đầu tư trên địa bàn huyện đạt khoảng 22.000 tỷ đồng (chiềm gần 50% tổng mức đầu tư cả tỉnh), dự kiến con số này sẽ còn tăng mạnh mẽ trong thời gian tới.
Trở thành “điểm sáng” mới thu hút mới thu hút dòng vốn đầu tư tại Nghệ An, những năm qua, Diễn Châu đã trở thành “mảnh đất lành” thu hút các nhà phát triển BĐS lớn, trong đó phải kể đến Công ty TNHH Xây dựng Hoàng Sơn.
Liền kề ở dự án khu đô thị Hoàng Sơn hút giới đầu tư
Là một trong những dự án quy mô hàng đầu tại Diễn Châu, với tổng diện tích tên tới 115.231,9 m2, dự án Khu đô thị Hoàng Sơn được đầu tư xây dựng bài bản, hướng đến trở thành biểu tượng sống mới tại Diễn Châu, Nghệ An.
 |
| Sản phẩm liền kề tại dự án Khu đô thị Hoàng Sơn giàu sức hút (Ảnh phối cảnh) |
Tọa lạc tại vị trí trung tâm kinh tế - xã hội của Diễn Châu, mặt tiền giáp đường Quốc lộ 07 nằm trong quy hoạch dự án cao tốc Bắc - Nam, gần đường giao thông “huyết mạch” QL 1A, dự án Khu đô thị Hoàng Sơn được giới chuyên gia đánh giá cao bởi hệ thống cơ sở hạ tầng hiện đại, đồng bộ và tính kết nối ưu việt. Từ đây, cư dân tương lai có thể thuận tiện đi đến nhiều địa điểm trong và ngoài khu vực Diễn Châu, các tỉnh thành lân cận khác. Đặc biệt, sau khi tuyến đường cao tốc Diễn Châu - Bãi Vọt hoàn thiện, dự án sẽ nằm trên trục đường nhánh từ cao tốc xuống Quốc lộ 1A. Từ đó, nơi đây sẽ trở thành tâm điểm kết nối giao thương quan trọng của Nghệ An.
Dự án Khu đô thị Hoàng Sơn được đầu tư quy mô với đa dạng sản phẩm như: biệt thự, liền kề, shophouse. Trong đó, sản phẩm liền kề được bán nền với diện tích phong phú: từ 90m2 - 120m2, mang đến lựa chọn đa dạng cho nhà đầu tư.
Không chỉ có tiềm năng sinh lời lớn, dự án Khu đô thị Hoàng Sơn còn phù hợp làm nơi an cư. Với sự đầu tư bài bản của chủ đầu tư Hoàng Sơn, cư dân tương lai sẽ được thừa hưởng hệ thống tiện ích đỉnh cao như: hòn non bộ, hồ cá koi, vườn thượng uyển, trung tâm thương mại Diễn Châu Centerpoint, đại lộ Hoàng Sơn… hứa hẹn mang đến cuộc sống đẳng cấp, hiện đại.
Các chuyên gia đánh giá, trong bối cảnh thị trường địa ốc Nghệ An nói chung và Diễn Châu nói riêng đang trên đà phát triển sôi động, đầu tư vào sản phẩm liền kề tại dự án Khu đô thị Hoàng Sơn hấp dẫn các nhà đầu tư nhờ cơ hội tăng giá trị BĐS cao.
Ngọc Minh
" alt="Địa ốc Nghệ An thêm sức hút, nhà liền kề Diễn Châu ‘tăng nhiệt’"/>
Địa ốc Nghệ An thêm sức hút, nhà liền kề Diễn Châu ‘tăng nhiệt’
- Đại diện nhà sản xuất 'Quỳnh búp bê' xác nhận với VietNamNet thông tin bộ phim sẽ lên sóng trở lại sau World Cup hoàn toàn là tin vịt.
