Có rất ít nhà văn sống được bằng nhuận bút như nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Nguyễn Nhật Ánh là siêu sao mà tôi rất nể phục. Ông là người đóng thuế khủng cho nhà nước. Tất nhiên nhà văn nào cũng đóng thuế cho tất thu nhập từ sách hay báo họ viết nếu nhuận bút từ 500.000 đ VN trở lên. Nhiều ông bà cứ kêu thuế thuế thuế... của nhân dân cho sướng mồm. Nhà văn, nhà báo không là nhân dân thì là cái gì? Họ đóng thuế đều đặn và không trốn thuế, thậm chí đóng nhiều hơn mấy ông bà hay dạy dỗ.

Hồi làm ở VietNamNet tôi được TBT Nguyễn Anh Tuấn trả lương khá cao so với lương một phóng viên ngay cả bây giờ ngoài nhuận bút. Nhưng tôi lại được tự do viết những gì tôi muốn trừ một bài vào sáng thứ 6 hàng tuần trên Tuần Việt Nam ở chuyên mục: "Phát ngôn & Hành động cuối tuần" với bút danh Trực Ngôn.

Chuyên mục "Phát ngôn & Hành động Cuối tuần" chủ yếu là phê phán. Hồi đó mà dám phê phán sát sạt các quan chức trong lời nói và hành động của họ quả là không vừa và không một chút dễ dàng. Tôi viết cho mục này khoảng hơn một năm gì đó. Báo điện tử nhưng bài của tôi bao giờ cũng khoảng 5000 từ. Nhưng ai đọc nó thì ít khi bỏ. Quy định bài viết cho mục này đúng 8h sáng thứ sáu hàng tuần phải xuất hiện. Có tuần vì lý do kỹ thuật bài lên muộn, có bạn đọc viết thư hỏi có phải nhà báo Trực Ngôn gặp chuyện gì hay bị bắt mà chưa thấy bài. Viết phê phán với tinh xây dựng và thiện chí sao lại có chuyện được?

Làm báo Văn nghệ là sướng nhất vì chỉ ngồi ở toà soạn đọc tác phẩm gửi về. Thích thì mang bài về nhà biên tập. Có những tuần tôi chỉ đến báo một ngày để họp. Hồi đó, có người kêu báo Văn nghệ lương thấp nhất nước. Tôi cười bảo: "lương báo Văn nghệ cao nhất nước vì mỗi tháng các ông chỉ đến toà soạn năm, sáu ngày tính ra ngày công quá cao".

Hồi tôi biên tập thơ ở báo Văn nghệ, điều quyến rũ tôi nhất là sáng đến mở bì thư gửi bài vì hồi đó chưa có internet. Tôi luôn chọn những bì thư đề tên người gửi mà tôi chưa từng nghe. Tôi đợi chờ một nhà văn, nhà thơ mới xuất hiện với tác phẩm của họ làm mình "choáng" vì hay. Và tôi may mắn đã gặp được vài ba tác giả như thế. Trong văn học nghệ thuật, như thế là đủ và đúng.

Những lúc như thế, tôi lặng người và thầm kêu lên: "anh/ chị ta đã bay qua đầu mình". Những ngày như thế là những ngày thực sự hạnh phúc. Và đương nhiên tôi quyết định tự thưởng cho mình một ly cà phê ngon giá rẻ. Bây giờ thì tôi hay lướt FB để kiếm tìm những giọng nói mới. Năm 2022, tôi phát hiện được 2 tác giả vô cùng trẻ. Một người viết thơ truyền thống hay hơn nhiều những bài thơ truyền thống của tôi. Người kia viết hiện đại hay hơn những bài thơ hiện đại của tôi. Và cả hai đều lặng lẽ trên con đường sáng tạo của mình. Tôi cám ơn họ.

Khi làm Viết & Đọc tôi đã già. Có người biết tôi vẫn đi làm thì lè lưỡi, lắc đầu: "Eo ôi, già khú thế kia mà vẫn đi làm". Già khú thì đúng rồi, nhưng cảm giác của sự đợi chờ một tác giả mới xuất hiện vẫn nguyên vẹn trong tôi. Và sự chờ đợi của tôi đã được đền đáp. Có những tác giả chỉ đáng tuổi con cháu mình nhưng đọc những gì họ viết chỉ biết nể phục, còn tương lai của họ ra sao thì không thể nói trước.

Tôi mê viết báo và làm báo. Bây giờ tôi vẫn viết báo nhưng ít hơn vì bận nhiều việc linh tinh. Bạn tôi hỏi nếu có kiếp sau ông có làm báo không? Tôi bảo: chẳng phải đợi kiếp sau mà sau này khi giã từ cõi thế tôi sẽ lập ra một tờ báo có tên ÂM PHỦ THỜI BÁO nhưng để viết về những người đang sống.

Sau nhiều năm làm các loại báo, có phóng viên (hình như của tạp chí ĐẸP) hỏi tôi: Ông nghĩ gì khi họ nói ông là trùm báo lá cải ở Việt Nam?" Tôi cười và bảo: "Cứ được làm trùm thì trùm gì cũng ghê. Làm trùm báo lá cải đâu dễ một chút nào. Tôi chưa đạt đến tầm đó. Tôi đang phấn đấu".

Ngày nay có không ít bài báo lá cải và báo lá cải, nhưng tiếc là không có một ông/ bà trùm nào cả.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều

Trong làng báo, tôi là một kẻ lang thang. Nghĩa là làm khá nhiều báo khác nhau: báo Văn nghệ, Văn nghệ trẻ, tạp chí Văn hoá văn nghệ Công an (tiền thân của Văn nghệ Công an), Người Đô Thị, VietNamNet, An ninh thế giới cuối tháng, Cảnh sát toàn cầu, Bóng đá và Cuộc sống, Pháp luật & Cuộc sống, Đang yêu và bây giờ làm tạp chí văn chương Viết & Đọc.

Và chắc chắn Viết & Đọc là ấn phẩm báo chí cuối cùng tôi làm vì đã qua cái tuổi đi làm báo lâu rồi. Hơn nữa ở tuổi này ngày nào cũng có thể là ngày cuối cùng của cuộc đời. Ai ở tuổi này cũng thế thôi. Còn viết báo có lẽ nhà văn Việt Nam nào cũng viết. Nếu không làm báo và viết báo nhà văn khó sống vô cùng. Tôi viết báo như điên và viết đủ loại. Cho đến bây giờ tôi cũng không biết chính xác mình đã viết bao nhiêu bài báo ở nhiều đề tài. Nhưng tôi ước chừng mình đã viết khoảng 600 hay 700 bài.

Có rất ít nhà văn sống được bằng nhuận bút như nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Nguyễn Nhật Ánh là siêu sao mà tôi rất nể phục. Ông là người đóng thuế khủng cho nhà nước. Tất nhiên nhà văn nào cũng đóng thuế cho tất thu nhập từ sách hay báo họ viết nếu nhuận bút từ 500.000 đ VN trở lên. Nhiều ông bà cứ kêu thuế thuế thuế... của nhân dân cho sướng mồm. Nhà văn, nhà báo không là nhân dân thì là cái gì? Họ đóng thuế đều đặn và không trốn thuế, thậm chí đóng nhiều hơn mấy ông bà hay dạy dỗ.

Hồi làm ở VietNamNet tôi được TBT Nguyễn Anh Tuấn trả lương khá cao so với lương một phóng viên ngay cả bây giờ ngoài nhuận bút. Nhưng tôi lại được tự do viết những gì tôi muốn trừ một bài vào sáng thứ 6 hàng tuần trên Tuần Việt Nam ở chuyên mục: "Phát ngôn & Hành động cuối tuần" với bút danh Trực Ngôn.

Chuyên mục "Phát ngôn & Hành động Cuối tuần" chủ yếu là phê phán. Hồi đó mà dám phê phán sát sạt các quan chức trong lời nói và hành động của họ quả là không vừa và không một chút dễ dàng. Tôi viết cho mục này khoảng hơn một năm gì đó. Báo điện tử nhưng bài của tôi bao giờ cũng khoảng 5000 từ. Nhưng ai đọc nó thì ít khi bỏ. Quy định bài viết cho mục này đúng 8h sáng thứ sáu hàng tuần phải xuất hiện. Có tuần vì lý do kỹ thuật bài lên muộn, có bạn đọc viết thư hỏi có phải nhà báo Trực Ngôn gặp chuyện gì hay bị bắt mà chưa thấy bài. Viết phê phán với tinh xây dựng và thiện chí sao lại có chuyện được?

Làm báo Văn nghệ là sướng nhất vì chỉ ngồi ở toà soạn đọc tác phẩm gửi về. Thích thì mang bài về nhà biên tập. Có những tuần tôi chỉ đến báo một ngày để họp. Hồi đó, có người kêu báo Văn nghệ lương thấp nhất nước. Tôi cười bảo: "lương báo Văn nghệ cao nhất nước vì mỗi tháng các ông chỉ đến toà soạn năm, sáu ngày tính ra ngày công quá cao".

Hồi tôi biên tập thơ ở báo Văn nghệ, điều quyến rũ tôi nhất là sáng đến mở bì thư gửi bài vì hồi đó chưa có internet. Tôi luôn chọn những bì thư đề tên người gửi mà tôi chưa từng nghe. Tôi đợi chờ một nhà văn, nhà thơ mới xuất hiện với tác phẩm của họ làm mình "choáng" vì hay. Và tôi may mắn đã gặp được vài ba tác giả như thế. Trong văn học nghệ thuật, như thế là đủ và đúng.

Những lúc như thế, tôi lặng người và thầm kêu lên: "anh/ chị ta đã bay qua đầu mình". Những ngày như thế là những ngày thực sự hạnh phúc. Và đương nhiên tôi quyết định tự thưởng cho mình một ly cà phê ngon giá rẻ. Bây giờ thì tôi hay lướt FB để kiếm tìm những giọng nói mới. Năm 2022, tôi phát hiện được 2 tác giả vô cùng trẻ. Một người viết thơ truyền thống hay hơn nhiều những bài thơ truyền thống của tôi. Người kia viết hiện đại hay hơn những bài thơ hiện đại của tôi. Và cả hai đều lặng lẽ trên con đường sáng tạo của mình. Tôi cám ơn họ.

Khi làm Viết & Đọc tôi đã già. Có người biết tôi vẫn đi làm thì lè lưỡi, lắc đầu: "Eo ôi, già khú thế kia mà vẫn đi làm". Già khú thì đúng rồi, nhưng cảm giác của sự đợi chờ một tác giả mới xuất hiện vẫn nguyên vẹn trong tôi. Và sự chờ đợi của tôi đã được đền đáp. Có những tác giả chỉ đáng tuổi con cháu mình nhưng đọc những gì họ viết chỉ biết nể phục, còn tương lai của họ ra sao thì không thể nói trước.

Tôi mê viết báo và làm báo. Bây giờ tôi vẫn viết báo nhưng ít hơn vì bận nhiều việc linh tinh. Bạn tôi hỏi nếu có kiếp sau ông có làm báo không? Tôi bảo: chẳng phải đợi kiếp sau mà sau này khi giã từ cõi thế tôi sẽ lập ra một tờ báo có tên ÂM PHỦ THỜI BÁO nhưng để viết về những người đang sống.

Sau nhiều năm làm các loại báo, có phóng viên (hình như của tạp chí ĐẸP) hỏi tôi: Ông nghĩ gì khi họ nói ông là trùm báo lá cải ở Việt Nam?" Tôi cười và bảo: "Cứ được làm trùm thì trùm gì cũng ghê. Làm trùm báo lá cải đâu dễ một chút nào. Tôi chưa đạt đến tầm đó. Tôi đang phấn đấu".

Ngày nay có không ít bài báo lá cải và báo lá cải, nhưng tiếc là không có một ông/ bà trùm nào cả.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều

Trong Hội thảo"Giải pháp xanh giảm phát thải trong ngành ô tô hướng tới trung hoà carbon”được tổ chức mới đây tại Hà Nội, đại diện Deloitte - công ty chuyên nghiên cứu và đưa ra giải pháp toàn cầu đã công bố nghiên cứu của mình về ý kiến và nhu cầu của khách hàng đối với các loại xe điện hoá (xEV).

Nghiên cứu được thực hiện trên nhiều quốc gia trong nửa đầu năm 2023, gồm cả Việt Nam, tập trung vào khảo sát ý kiến khách hàng về những lý do chính lựa chọn xe điện là phương tiện của mình trong tương lai, với 9 nội dung được liệt kê sẵn. Người được hỏi sẽ đánh số thứ tự mức độ quan tâm của mình từ 1-9.

9 nội dung kể trên bao gồm: Chi phí nhiên liệu thấp hơn, trải nghiệm lái xe tốt hơn, mối quan tâm đến biến đổi khí hậu, giảm thiểu việc bảo trì phương tiện, các chương trình ưu đãi của Chính phủ, khả năng áp dụng thêm thuế cho xe động cơ đốt trong, mối quan tâm đến sức khoẻ cá nhân, khả năng sử dụng xe làm nguồn điện dự phòng và áp lực từ cộng đồng.

Kết quả cho thấy, khách hàng Việt Nam khi được hỏi về lý do lựa chọn xe điện là phương tiện sử dụng của mình trong tương lai đã có thứ tự quan tâm như sau: 1- Trải nghiệm lái xe tốt hơn; 2- Quan tâm tới sức khoẻ cá nhân; 3- Giảm chi phí nhiên liệu; 4- Quan tâm tới biến đổi khí hậu; 5- Ưu đãi của Chính phủ.

Điều này cho thấy, yếu tố khiến nhiều khách Việt "hào hứng" nhất đối với xe điện không phải là môi trường, biến đổi khí hậu hay áp lực từ cộng đồng,... mà liên quan chủ yếu đến trải nghiệm lái xe điện tốt hơn đối với xe sử dụng động cơ đốt trong truyền thống. Tiếp đến là các lý do "chính đáng" khác như quan tâm đến sức khoẻ bản thân và tiết kiệm chi phí nhiên liệu.

Theo nghiên cứu của Deloitte trên nhiều khu vực, quốc gia, lý do để "tậu" một chiếc xe điện có khá nhiều sự khác biệt.

Trong khi đa số khách hàng ở Mỹ, Đức, Nhật Bản, Đông Nam Á và Nhật Bản lựa chọn ưu tiên số 1 của mình là "chi phí nhiên liệu thấp hơn", thì khách hàng Trung Quốc và Việt Nam lại ưu tiên nhiều nhất đến trải nghiệm lái. Yếu tố tiết kiệm chi phí nhiên liệu khi sử dụng xe điện đối với khách hàng ở Trung Quốc và Việt Nam chỉ xếp thứ 2 và 3.

Người Việt rất quan tâm đến sức khoẻ cá nhân và gia đình khi lựa chọn mua xe điện (thứ tự ưu tiên số 2), nhưng yếu tố này dường như không được khách hàng các nước trên thế giới quá đề cao, chỉ xếp hạng ưu tiên từ thứ 4-8.

Đáng chú ý, yếu tố quan tâm đến môi trường và biến đổi khí hậu giữa các nước rất khác nhau. Nếu như ở Đức, đây chính là mối quan tâm lớn thứ 2 của người dân thì ở các nước châu Á, có vẻ như biến đổi khí hậu vẫn còn là vấn đề xa vời khi khách hàng Trung Quốc chỉ xếp yếu tố này ở vị trí thứ 8 (áp chót), còn Nhật Bản là thứ 7. 

Tại Nhật Bản và Trung Quốc, tỷ lệ khách chọn mua xe điện nhiều hơn xe xăng/dầu

Cũng theo nghiên cứu của Deloitte, dù xe điện là xu hướng tất yếu nhưng nhu cầu "tậu" xe điện cho lần mua tiếp theo của khách hàng tại các thị trường các nước trên thế giới lại rất khác nhau.

Khách hàng Mỹ tỏ ra "cứng đầu" nhất khi 62% người được hỏi cho rằng mình vẫn mua một chiếc xe xăng/dầu cho lần mua xe tiếp theo chứ không phải là ô tô điện, trong khi tỷ lệ này ở Nhật Bản chỉ là 36% còn Trung Quốc là 45%.

Với các loại ô tô điện khác nhau bao gồm xe hybrid (HEV), xe hybrid sạc ngoài (PHEV), xe thuần điện (BEV) và các loại xe sử dụng năng lượng mới khác cũng có sự lựa chọn rất riêng biệt. Trong đó, nhu cầu mua một chiếc sử công nghệ động cơ hybrid - HEV ở đa số các quốc gia cao hơn hẳn so với các loại xe điện còn lại.

Người Nhật tỏ ra "thích" xe hybrid nhất khi có đến 36% lựa chọn 1 chiếc HEV cho lần mua xe tiếp theo, với các dòng PHEV và BEV lần lượt là 12% và 13%. Trong khi đó tại Trung Quốc, tỷ lệ lựa chọn xe thuần điện BEV lại là cao nhất với 27%, cao hơn cả 2 loại HEV và PHEV cộng lại.

Các chuyên gia của Deloitte đánh giá, việc chuyển sang sử dụng các loại xe điện và năng lượng sạch là bước đi tất yếu nhằm thực hiện cam kết về môi trường tại Hội nghị Thượng đỉnh về Khí hậu toàn cầu COP26, theo đó các quốc gia sẽ đạt mức phát thải ròng bằng "0" (Net Zero) vào năm 2050.

Tuy vậy, các chuyên gia cho rằng, việc kiểm soát khí thải gây hiệu ứng nhà kính, biến đổi khí hậu không nên chỉ tập trung vào "ống xả" của các phương tiện giao thông mà cần phải nhìn rộng ra nhiều vấn đề khác trong quy trình sản xuất ra 1 chiếc xe, từ nguồn cung nguyên liệu, vật liệu sản xuất, quá trình sử dụng và phát thải trong vòng đời đến khi thải bỏ hoàn toàn phương tiện đó.

Hoàng Hiệp

Bạn có góc nhìn nào về nội dung trên? Hãy để lại ý kiến dưới phần bình luận. Mời bạn đọc cộng tác, gửi tin bài về Ban Ô tô xe máy theo email: [email protected]. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Người Việt thích "cảm giác lái" của xe điện nhất

Trong Hội thảo"Giải pháp xanh giảm phát thải trong ngành ô tô hướng tới trung hoà carbon”được tổ chức mới đây tại Hà Nội, đại diện Deloitte - công ty chuyên nghiên cứu và đưa ra giải pháp toàn cầu đã công bố nghiên cứu của mình về ý kiến và nhu cầu của khách hàng đối với các loại xe điện hoá (xEV).

Nghiên cứu được thực hiện trên nhiều quốc gia trong nửa đầu năm 2023, gồm cả Việt Nam, tập trung vào khảo sát ý kiến khách hàng về những lý do chính lựa chọn xe điện là phương tiện của mình trong tương lai, với 9 nội dung được liệt kê sẵn. Người được hỏi sẽ đánh số thứ tự mức độ quan tâm của mình từ 1-9.

9 nội dung kể trên bao gồm: Chi phí nhiên liệu thấp hơn, trải nghiệm lái xe tốt hơn, mối quan tâm đến biến đổi khí hậu, giảm thiểu việc bảo trì phương tiện, các chương trình ưu đãi của Chính phủ, khả năng áp dụng thêm thuế cho xe động cơ đốt trong, mối quan tâm đến sức khoẻ cá nhân, khả năng sử dụng xe làm nguồn điện dự phòng và áp lực từ cộng đồng.

Kết quả cho thấy, khách hàng Việt Nam khi được hỏi về lý do lựa chọn xe điện là phương tiện sử dụng của mình trong tương lai đã có thứ tự quan tâm như sau: 1- Trải nghiệm lái xe tốt hơn; 2- Quan tâm tới sức khoẻ cá nhân; 3- Giảm chi phí nhiên liệu; 4- Quan tâm tới biến đổi khí hậu; 5- Ưu đãi của Chính phủ.

Điều này cho thấy, yếu tố khiến nhiều khách Việt "hào hứng" nhất đối với xe điện không phải là môi trường, biến đổi khí hậu hay áp lực từ cộng đồng,... mà liên quan chủ yếu đến trải nghiệm lái xe điện tốt hơn đối với xe sử dụng động cơ đốt trong truyền thống. Tiếp đến là các lý do "chính đáng" khác như quan tâm đến sức khoẻ bản thân và tiết kiệm chi phí nhiên liệu.

Theo nghiên cứu của Deloitte trên nhiều khu vực, quốc gia, lý do để "tậu" một chiếc xe điện có khá nhiều sự khác biệt.

Trong khi đa số khách hàng ở Mỹ, Đức, Nhật Bản, Đông Nam Á và Nhật Bản lựa chọn ưu tiên số 1 của mình là "chi phí nhiên liệu thấp hơn", thì khách hàng Trung Quốc và Việt Nam lại ưu tiên nhiều nhất đến trải nghiệm lái. Yếu tố tiết kiệm chi phí nhiên liệu khi sử dụng xe điện đối với khách hàng ở Trung Quốc và Việt Nam chỉ xếp thứ 2 và 3.

Người Việt rất quan tâm đến sức khoẻ cá nhân và gia đình khi lựa chọn mua xe điện (thứ tự ưu tiên số 2), nhưng yếu tố này dường như không được khách hàng các nước trên thế giới quá đề cao, chỉ xếp hạng ưu tiên từ thứ 4-8.

Đáng chú ý, yếu tố quan tâm đến môi trường và biến đổi khí hậu giữa các nước rất khác nhau. Nếu như ở Đức, đây chính là mối quan tâm lớn thứ 2 của người dân thì ở các nước châu Á, có vẻ như biến đổi khí hậu vẫn còn là vấn đề xa vời khi khách hàng Trung Quốc chỉ xếp yếu tố này ở vị trí thứ 8 (áp chót), còn Nhật Bản là thứ 7. 

Tại Nhật Bản và Trung Quốc, tỷ lệ khách chọn mua xe điện nhiều hơn xe xăng/dầu

Cũng theo nghiên cứu của Deloitte, dù xe điện là xu hướng tất yếu nhưng nhu cầu "tậu" xe điện cho lần mua tiếp theo của khách hàng tại các thị trường các nước trên thế giới lại rất khác nhau.

Khách hàng Mỹ tỏ ra "cứng đầu" nhất khi 62% người được hỏi cho rằng mình vẫn mua một chiếc xe xăng/dầu cho lần mua xe tiếp theo chứ không phải là ô tô điện, trong khi tỷ lệ này ở Nhật Bản chỉ là 36% còn Trung Quốc là 45%.

Với các loại ô tô điện khác nhau bao gồm xe hybrid (HEV), xe hybrid sạc ngoài (PHEV), xe thuần điện (BEV) và các loại xe sử dụng năng lượng mới khác cũng có sự lựa chọn rất riêng biệt. Trong đó, nhu cầu mua một chiếc sử công nghệ động cơ hybrid - HEV ở đa số các quốc gia cao hơn hẳn so với các loại xe điện còn lại.

Người Nhật tỏ ra "thích" xe hybrid nhất khi có đến 36% lựa chọn 1 chiếc HEV cho lần mua xe tiếp theo, với các dòng PHEV và BEV lần lượt là 12% và 13%. Trong khi đó tại Trung Quốc, tỷ lệ lựa chọn xe thuần điện BEV lại là cao nhất với 27%, cao hơn cả 2 loại HEV và PHEV cộng lại.

Các chuyên gia của Deloitte đánh giá, việc chuyển sang sử dụng các loại xe điện và năng lượng sạch là bước đi tất yếu nhằm thực hiện cam kết về môi trường tại Hội nghị Thượng đỉnh về Khí hậu toàn cầu COP26, theo đó các quốc gia sẽ đạt mức phát thải ròng bằng "0" (Net Zero) vào năm 2050.

Tuy vậy, các chuyên gia cho rằng, việc kiểm soát khí thải gây hiệu ứng nhà kính, biến đổi khí hậu không nên chỉ tập trung vào "ống xả" của các phương tiện giao thông mà cần phải nhìn rộng ra nhiều vấn đề khác trong quy trình sản xuất ra 1 chiếc xe, từ nguồn cung nguyên liệu, vật liệu sản xuất, quá trình sử dụng và phát thải trong vòng đời đến khi thải bỏ hoàn toàn phương tiện đó.

Hoàng Hiệp

Bạn có góc nhìn nào về nội dung trên? Hãy để lại ý kiến dưới phần bình luận. Mời bạn đọc cộng tác, gửi tin bài về Ban Ô tô xe máy theo email: [email protected]. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!