- Không ít khách hàng từng nhăn mặt khi nhận những viên kẹo thay cho số tiền lẻ thừa từ nhân viên siêu thị. Dưới đây là câu chuyện của một vị khách "đáp trả" cách thanh toán tiền thừa "khó ưa" này.

Hiện nay hầu hết ở các siêu thị đều dùng kẹo thay vì trả tiền lẻ (200 đồng, 500 đồng thậm chí là 1000 đồng) cho khách. Nhiều người 'tặc lưỡi' cầm, nhiều người nhăn nhó khó chịu thậm chí có người từ chối lấy tiền lẫn kẹo vì số kẹo này họ đều không ăn.

Cũng rơi vào tình trạng tương tự, thành viên Phương Lê đã có cách "giải quyết" nỗi bức xúc của mình khi nhận được kẹo từ một siêu thị. Câu chuyện của anh được chia sẻ trên một diễn đàn mạng thu hút rất nhiều lượt thích và bình luận.

Theo đó, người này viết, anh rất bực mình khi siêu thị thanh toán tiền thừa bằng kẹo và không thèm hỏi ý kiến khách có đồng ý hay không. Lần này anh đi siêu thị và có hóa đơn là 50.500 đồng. Anh đưa cho nhân viên số tiền là 51.000 đồng và như thường lệ anh được trả lại một cái kẹo.

Anh nói với nhân viên: "Em đưa lại anh tờ 1000 đồng, anh có tiền trả em". Nhân viên vui vẻ đưa tiền lại cho khách. Anh cũng nhanh chóng móc viên kẹo ra gửi lại người nhân viên này và nói: "Đây trả em, cảm ơn em".

Câu chuyện được chia sẻ thu hút sự chú ý của nhiều người

Khi anh cầm túi hàng đi về, nhân viên hỏi giật lại: "Anh ơi đây đâu phải là tiền?". Anh liền đáp: "Cái kẹo này là cái em trả anh hôm qua, giống cái em đưa anh lúc nãy, sao em bảo đây không phải là tiền?".

Em thu ngân vẫn kiên quyết không chịu nhưng người khách cũng phản bác: "Em đưa anh được sao anh lại không?". Câu chuyện có sự chứng kiến của người quản lý siêu thị cuối cùng phía siêu thị cũng phải chấp nhận.

Kết thúc câu chuyện của mình người kể kết luận: "Mình chấp nhận thì siêu thị cũng nghiễm nhiên cho họ cái quyền ép mình mà thôi".

Chia sẻ của anh Phương Lê đã "chạm" đến nỗi bức xúc, ngán ngẩm của nhiều người khi gặp những cảnh tương tự. Họ cho rằng chỉ cần bỏ ra khoảng 5000 đồng có thể mua 1 gói kẹo với hàng chục viên. Mỗi lần thiếu của khách 500 đồng siêu thị lại trả lại cho khách 1 viên kẹo thì khách hàng bị "móc túi" một cách quá hợp lý. Chưa kể nhiều khách không có nhu cầu, thói quen ăn kẹo.

Một số bạn đọc cũng cho rằng, siêu thị có thể nói thẳng với khách không có tiền lẻ hoặc thay vào kẹo dùng phong bì, bút bi...để cho khách có quyền lựa chọn thay vì ép khách "ăn kẹo".

Phương Lê(TH)

Làm mọi việc bằng chân

Dù đã 20 năm trôi qua, mỗi khi có người nhắc đến tuổi thơ của cậu con trai Hồ Hữu Hạnh, bà Bùi Thị Hợp (45 tuổi, ngụ huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai) vẫn rưng rưng nước mắt. Bà cho biết, chỉ biết con trai khiếm khuyết đôi tay khi tình cờ thấy áo con lòi ra ngoài chiếc khăn quấn.

Bởi, trước đó, khi phát hiện Hạnh không có đôi tay, gia đình vì sợ bà đau đớn đã giấu giếm sự thật, không cho bà biết. Mọi người quấn cậu bé đáng thương trong chiếc khăn lớn.

“Lần đầu thấy con không có đôi tay, tôi đau đớn đến ngất lịm. Sau này, mỗi lần cho con bú, nhìn vào hai vai con, tôi lại khóc nức nở, đau đớn vô cùng”, bà Hợp chia sẻ.

Cùng tâm trạng, ông Hồ Hữu Canh cũng khóc cạn nước mắt khi nhìn thấy con như con sâu được quấn trong chiếc khăn rộng thùng thình. Đôi vợ chồng trẻ luôn đau thắt lòng mỗi khi nghĩ đến tương lai cậu con trai chịu thiệt thòi từ lúc lọt lòng.

Thế nhưng, ngay giai đoạn tập bò, Hạnh đã chứng minh mình có một nghị lực phi thường. Như một con sâu, cậu bé luôn cố vươn người về phía trước. Lớn hơn một chút, Hạnh bắt đầu tự ý thức được việc mình thiếu đôi tay để rồi tự luyện tập để làm mọi việc bằng đôi chân trần.

Không có đôi tay nhưng Hạnh vẫn có thể làm mọi việc như người bình thường. (Ảnh: Nhân vật cung cấp).

Nhớ lại những tháng ngày bắt đầu luyện tập, biến 2 bàn chân thành đôi tay, Hồ Hữu Hạnh kể: “Lúc nhỏ, em chỉ tập làm những điều em muốn như: rửa chén, bơi lội, vệ sinh cá nhân… Rồi từ từ em làm được mọi việc bằng đôi chân của mình”.

“Em có tuổi thơ dữ dội lắm. Không có đôi tay, em vẫn tập xe đạp, trèo cây, leo mái nhà, trượt ván gỗ, bắn bi, búng thun… Để làm được như thế, em chịu nhiều đau đớn lắm. Những ngày đầu, rửa chén thì chén vỡ, miểng sành đâm rách chân, cắm điện thì bị giật, nấu ăn, đun nước thì bị phỏng, dao cắt… Người và chân em sẹo không à”, Hạnh kể thêm.

Nhận thấy cha mẹ trồng rau quanh năm vất vả, Hạnh cũng tìm cách đỡ đần. Hiện, em có thể cuốc đất bằng cằm, vác rau, nhổ cỏ bằng chân… phụ giúp cha mẹ. Song, điều khiến Hạnh cũng như cha mẹ em hạnh phúc, tự hào hơn cả là em đã vượt qua một chặng đường dài đầy trắc trở để trở thành sinh viên đại học.

“Chim cánh cụt” vào đại học

Nay, cậu bé "chim cánh cụt" đã vào đại học, hòa nhập các sinh viên ngành Công nghệ thông tin trường đại học Lạc Hồng. (Ảnh: Nhân vật cung cấp).

Hạnh kể, con đường học tập của em là cả một hành trình chất chứa nhiều nỗi niềm. Ở đó có niềm vui, nước mắt và cả những nỗi đau thầm kín. Con khuyết tật, vợ chồng ông Canh nghĩ con chẳng thể đến trường.

Nhưng khi thấy bạn bè đi học mẫu giáo, Hạnh cũng rạo rực muốn được đến lớp. Hạnh không dám nói với ba mẹ, lặng lẽ theo chân người bạn đối diện nhà đến trường.

Đến nơi, cậu bé có biệt danh “chim cánh cụt” đứng bên ngoài nhìn vào lớp học. Hạnh thấy các bạn học vui lắm, được ăn đồ ăn ngon, có đồ chơi đẹp. Hạnh ao ước được vào lớp chơi cùng bạn bè.

Em kể: “Em đứng ngoài lớp 3 - 4 ngày thì được cô giáo mầm non chú ý. Sau đó, cô ra gặp em và hỏi em có muốn vào học không. Em gật gật đầu rồi cô dẫn em vào lớp”.

“Lúc đó, em chưa có đồng phục, đồ dùng học tập. Cô đến tận nhà em khuyên ba mẹ em cho em đi học. Nếu được, cô sẽ mua cặp, sách cho em. Thế là ba mẹ em đồng ý”, Hạnh kể thêm.

Hạnh chụp ảnh cùng Phó Hiệu trưởng trường đại học Lạc Hồng. (Ảnh: Nhân vật cung cấp).

Đi học, Hạnh phải tự luyện tập thêm một kỹ năng mới khó hơn bất kỳ kỹ năng nào trước đó là viết bằng chân. Em kể: “Không như các bạn khác có người cầm tay dạy viết, em đâu có ai cầm chân cho đâu. Em tự tập. Luyện đến sưng cả bàn chân, các ngón chân sưng phồng, tê cứng”.

Nhưng chưa bao giờ Hạnh nghĩ đến việc từ bỏ. Cuối cùng, những ai tưởng em đến trường chỉ để cho vui đều ngạc nhiên. Cuối năm học, “chim cánh cụt” được nhà trường tặng giấy khen “bé giỏi bé ngoan”.

Với kết quả ấy, tưởng chừng con đường học tập của Hạnh sẽ rộng mở. Nào ngờ, vào lớp 1, Hạnh không được trường nhận vào học. Nhà trường tư vấn gia đình Hạnh đưa em vào trường khuyết tật để học tập.

Hạnh không chịu. “Em nằng nặc bảo ba mẹ đi xin học. Cuối cùng, nhà trường nhận em vào học thử, xem có học được không rồi tính tiếp. Hoàn thành năm lớp 1, em được giấy khen học sinh giỏi”, Hạnh kể.

Tuy nhiên, đến lớp 7, sóng gió một lần nữa ập đến với em. Những lời châm chọc, mỉa mai của bạn bè khiến sự tự ti, mặc cảm bấy lâu em đè nén trỗi dậy. Không thể vượt qua, Hạnh bỏ học.

Song, cuối cùng em cũng nhận biết, sự tự ti, mặc cảm ấy không giúp em thành công hay phát triển bản thân. “Em thấy rằng, để vượt qua nghịch cảnh, em phải nỗ lực, phải làm điều người ta không làm được. Em không muốn là gánh nặng cho gia đình, xã hội. Để làm điều ấy em phải đi học”.

Cuối cùng, những nỗ lực ấy đã dẫn đường cho “chim cánh cụt” vào đại học. “Đi học, em nhận thấy rằng, tương lai sẽ rộng mở hơn nếu em tiếp tục bước qua những rào cản, những khó khăn trong cuộc sống. Có như vậy, em mới giúp ích cho xã hội, có thêm động lực vượt qua giới hạn để phát triển bản thân”.

Tháng trước, Hạnh tự bắt xe lên TP Biên Hòa (tỉnh Đồng Nai), nộp hồ sơ và trúng tuyển ngành Công nghệ thông tin của trường đại học Lạc Hồng. Hạnh kể: “Công nghệ thông tin là ngành em vô tình gặp sau khi quay phóng sự vào hè năm lớp 1”.

“Lúc đó, đài truyền hình hỏi em biết đánh máy không. Em trả lời là có. Đến năm lớp 3 em bắt đầu thích máy tính và có ước mơ trở thành kỹ sư công nghệ thông tin”, em kể thêm. Những năm đầu trên ghế giảng đường, Hạnh nói em rất tự tin và sẽ cố gắng hiện thực hóa ước mơ trở thành kỹ sư công nghệ thông tin.

Quá khứ cơ cực, làm phụ hồ của giảng viên 8X ở Hà Nội

Những ngày làm phụ hồ, anh Nguyên luôn đau đáu về một tương lai tốt hơn. Từ nghề nấu ăn, anh từng bước học tập, rèn luyện, trở thành giảng viên trường đại học lớn ở Hà Nội.

Old Enough gây tranh cãi khi để trẻ 2 tuổi đi bộ, sử dụng phương tiện giao thông công cộng một mình.

Khó tin

Trong tập đầu tiên, Hiroki (2 tuổi rưỡi) một mình đến cửa hàng tạp hóa gần nhà ở tỉnh Kagoshima để mua đồ cho bố mẹ. Cậu bé đi bộ 2 km, tự trả tiền và sau đó an toàn trở về nhà.

Cảnh hậu trường cho thấy Hiroki được nhóm quay phim theo sát và nhiều người đi đường đã giúp đỡ cậu bé. Tuy nhiên, nhiều bậc phụ huynh vẫn cảm thấy câu chuyện này thật khó tin.

Perry Valentine, phụ huynh người Mỹ, cho biết anh và vợ rất thích Old Enough. "Nhưng là một người bố, tôi không hiểu tại sao các bậc cha mẹ Nhật Bản lại có thể đặt niềm tin vào cộng đồng để con cái của họ có thể học cách tự làm những công việc đơn giản như vậy", Valentine nói.

Valentine cho rằng chương trình này chắc chắn không thể quay ở Mỹ vì phần lớn cơ sở hạ tầng của quốc gia này chỉ tập trung vào ôtô và không thân thiện với người đi bộ.

Trẻ mới biết đi đến siêu thị, cửa hàng tạp hóa để thực hiện thử thách tự lập trong Old Enough.

"Sau khi xem chương trình, tôi đồng ý rằng để bọn trẻ làm những công việc vặt là một cách tuyệt vời giúp chúng xây dựng sự tự tin, trách nhiệm, trưởng thành. Nhưng tôi không nghĩ rằng kiểu nuôi dạy con cái này có thể dễ dàng nhân rộng ở Mỹ do khu vực lân cận thiếu an toàn".

Tại Mỹ, chỉ khoảng 10% trẻ em đi bộ đến trường. Học viện Nhi khoa Mỹ (AAP) cảnh báo trẻ dưới 10 tuổi không nên đi bộ mà không có người giám sát. Một số nơi như Maryland và Kansas thậm chí có luật quy định thời gian trẻ em có thể được đi bộ mà không có sự giám sát của người lớn để hạn chế tai nạn giao thông.

Trong khi đó, Nhật Bản được xếp hạng là một trong 10 quốc gia an toàn nhất trên thế giới. Từ năm 2000 đến 2019, số ca tử vong trên đường hàng năm đã giảm 62%.

Đối lập

Devon Kuntzman, huấn luyện viên nuôi dạy con cái và là người sáng lập của Transforming Toddlerhood, tin rằng các bậc cha mẹ Mỹ bị cuốn hút bởi Old Enough vì chương trình cho họ thấy "cách nuôi dạy con đối lập với những gì chúng ta đã quen thuộc ở Mỹ".

"Những đứa trẻ mới biết đi này được trao cho một mức độ độc lập và trách nhiệm cao, trông rất khác so với điều xảy ra trong gia đình Mỹ bình thường. Trẻ mới biết đi phát triển nhu cầu được độc lập, cảm giác kiểm soát, cảm thấy có khả năng và vai trò trong gia đình. Old Enough tập trung vào việc đáp ứng những nhu cầu đó".

Tiến sĩ Harvey Karp, bác sĩ nhi khoa, cho rằng chương trình cho thấy phương pháp dạy con hoàn toàn trái ngược với cái gọi là "cha mẹ trực thăng", thuật ngữ vốn bị chê bai nhưng lại rất phổ biến ở Mỹ.

Old Enough khiến cha mẹ Mỹ ngạc nhiên vì cách nuôi dạy con khác biệt của người Nhật.

"Nếu chúng ta có nhà trẻ, khu dân cư an toàn và chúng ta biết những người hàng xóm của mình, thì điều đó sẽ khiến cha mẹ tin tưởng để trẻ em được tự do học hỏi, trưởng thành.

Nhưng trong những thập kỷ qua, gia đình đã nhỏ lại và khu dân cư nguy hiểm hơn. Và kết quả là các bậc cha mẹ ít có kinh nghiệm trong việc chăm sóc trẻ nhỏ".

Mặc dù chương trình gần như chắc chắn không thể có phiên bản riêng ở Mỹ, các chuyên gia tin rằng vẫn có rất nhiều cách an toàn để cha mẹ xứ cờ hoa có thể dạy con cái tự lập.

Kuntzman đề xuất cho phép một đứa trẻ mới biết đi tưới cây, cho thú cưng ăn, giúp đỡ một cách an toàn trong nhà bếp hoặc giặt giũ.

"Trẻ ở độ tuổi này thích phụ giúp việc nhà vì cảm thấy vui vẻ mà không đòi hỏi bất kỳ điều gì. Tập cho trẻ tham gia vào các công việc lặt vặt như vậy cũng góp phần hình thành thói quen tốt, tính trách nhiệm trong tương lai".

Theo Zing

Chị Hậu tự nhận thấy hai vợ chồng có mức thu nhập khá tốt ở Thủ đô nhưng vẫn phải tính toán, căn ke hết mức trong sinh hoạt hàng ngày.

Chồng chị Hậu là giám đốc một công ty chuyên về cơ khí, tự động hóa, điện năng lượng mặt trời. Bản thân chị Hậu mở một shop nhỏ, chuyên sản xuất các sản phẩm làm đẹp, chăm sóc sức khỏe từ thảo dược nên thu nhập khoảng 35-40 triệu đồng/tháng.

Mức thu nhập của chồng chị Hậu tùy vào tình hình kinh doanh của công ty. Anh thường dùng tiền lãi đầu tư hoặc quay vòng vốn nên khoản tiền đem về nhà mỗi tháng không cố định. Tuy vậy, nếu tính trung bình thì cả hai kiếm được không dưới 100 triệu đồng mỗi tháng.

Những tưởng với số tiền đó, chị Hậu sẽ thoải mái chi tiêu không phải nghĩ ngợi gì. Nhưng  người phụ nữ này cho hay bản thân phải tính toán chi tiêu tiết kiệm nhất có thể, lựa chọn lối sống tối giản.

Mặc dù đông con, chồng bận rộn với công việc kinh doanh nhưng chị Hậu không thuê giúp việc mà một mình tự xoay xở mọi việc trong nhà. Hai con đầu của chị Hậu đã lớn nên cũng giúp mẹ được không ít việc nhà.

Chị Hậu có thói quen ghi chép khá chi tiết các khoản chi tiêu trong gia đình và nhận thấy, chưa tháng nào gia đình 6 người tiêu dưới 60 triệu đồng.

Chia sẻ cụ thể hơn về các loại phí sinh hoạt của gia đình mình, chị Hậu cho hay, cả 4 đứa con chị đều cho học trường công để tiết kiệm học phí.

"Tuy nhiên, chi phí lo cho việc học, mua sách vở tháng nào cũng lên tới 24 -25 triệu đồng. Học phí trường công không đáng là bao nhưng tôi cho con học tiếng Anh, học vẽ, học làm bánh, các kỹ năng mềm... Bạn lớn năm nay gần cuối cấp nên cũng học thêm rất nhiều. Nói chung nặng là ở tiền học thêm này", chị Hậu nói.

Ngoài tiền học của các con, chi phí ăn uống được xem là khoản tiền lớn thứ hai của gia đình 6 người. Chị Hậu kể: "Mỗi tháng, tôi thường phải rút ví khoảng 18 triệu đồng để mua thức ăn, quà bánh, sữa, hoa quả.

Đó là còn chưa tính tiền mua gạo, mua rau bởi suốt nhiều năm nay tôi đều lấy gạo ở quê lên. Mỗi năm tôi đều gửi tiền để ông bà thuê người cấy ruộng ở quê. Tôi có thuê một mảnh đất để trồng nguyên liệu phục vụ cho việc sản xuất các sản phẩm làm đẹp hữu cơ nên tiện trồng một số loại rau luôn.

Ngoài ra, mỗi tháng, họ hàng ở quê lại gửi cho gia đình tôi 1-2 thùng xốp đầy hải sản, cá tôm nên tôi cũng đỡ được chút ít tiền mua thức ăn".

Ngoài hai khoản lớn trên, mỗi tháng, chị Hậu phải chi khoảng 3,5 triệu đồng tiền điện, internet, cước điện thoại; 8 triệu đồng tiền xăng xe, bảo dưỡng, gửi xe (xe ô tô, xe máy, xe đạp); 3 triệu đồng tiền hiếu hỉ, sinh nhật, thăm nom người ốm, 2 triệu đồng chi phí mua đồ phát sinh…

Dầu gội, sữa tắm, xà phòng rửa tay, nước rửa bát, nước súc miệng… chị Hậu tự "sản xuất" được nên thường không mất tiền mua. Tính tổng tiền phí sinh hoạt 1 tháng cho gia đình 6 người của chị Hậu là khoảng 60 triệu đồng.

Chị Hậu khẳng định, đây là mức chi tiêu mà bản thân đã cố gắng cân đối, chắt bóp nhất có thể cho 2 vợ chồng và 4 đứa con.

Cũng theo chị Hậu, con số khoảng 60 triệu đồng một tháng chỉ là chi phí sinh hoạt và tiền học cho các con. Mỗi tháng chị còn dành 8 triệu đồng để mua bảo hiểm cho gia đình, 3 triệu đồng mua bảo hiểm cho bố mẹ hai bên. Chị Hậu coi đây là các khoản bảo vệ sức khỏe và đầu tư cho tương lai.

Thi thoảng, vợ chồng chị Hậu lại về quê lo xây sửa nhà cửa, từ đường dòng họ, từ thiện giúp người có hoàn cảnh khó khăn (mỗi tháng 500 nghìn đồng)… Tất cả những khoản này chị Hậu không tính vào chi tiêu hàng tháng. "Nếu tính thì số tiền tiêu mỗi tháng còn cao hơn rất nhiều", bà mẹ 4 con khẳng định.

Nói về "bí quyết" tiết kiệm trong chi tiêu, bà nội trợ này cho hay: "Nhà tôi hầu như không đi ăn nhà hàng phần vì đắt đỏ, phần vì sợ mất vệ sinh. Buổi sáng tôi nấu cơm, mỳ, bánh đa hoặc cháo cho cả nhà ăn.

Tôi lựa chọn lối sống tối giản và hạn chế mua sắm. Chẳng hạn nhiều nhà dùng máy hút bụi, máy rửa bát… nhưng nhà đông con nên tôi cho các cháu làm hết.

Hiện tại tôi vẫn đi chiếc xe Dream cũ nên khá tiết kiệm xăng. Xe ô tô chồng tôi chọn xe chạy dầu để đỡ tốn hơn xe chạy xăng. Bản thân tôi cũng không có quá nhiều nhu cầu về chưng diện váy vóc nên cũng đỡ được một khoản.

Tôi chỉ mua một vài bộ tươm tất, mặc các dịp quan trọng, còn thường ngày tôi mặc khá giản dị. Thích thì có thể thích dăm bảy bộ đó nhưng tôi chỉ mua một vài bộ.

Mức thu nhập của gia đình tôi cũng đủ cho các cháu học trường tư.  Tuy nhiên, tôi nhận thấy các trường công gần nhà cũng rất tốt, con cái nỗ lực, chủ động và khá tự lập".

Bảng chi tiêu của gia đình chị Hậu không có khoản cho con đi chơi hay đi du lịch. Song người mẹ này khẳng định bản thân không để các con thiệt thòi. Gia đình chị luôn tìm cách đi du lịch một cách tiết kiệm nhất.

Vợ chồng chị Hậu quê ở Hải Phòng. Nơi đây vốn là đất du lịch nên khi cho con về quê, chị thường đưa con đến các điểm vui chơi ở Cát Bà, Đồ Sơn, đôi khi chị đưa con đi Hạ Long (Quảng Ninh) để thay đổi không khí, trải nghiệm. "Mọi người đi du lịch mất 40-50 triệu thì nhà tôi cao nhất tầm chục triệu là thoải mái lắm rồi", chị Hậu cho hay.

Bài toán cân đối chi tiêu đối với các bà nội trợ có lẽ chưa bao giờ là dễ dàng. Với chị Hậu, dù tự kiếm ra tiền và chồng là giám đốc của một công ty nhưng chị chưa khi nào dám thả ga mua sắm, tiêu tiền không cần nghĩ. "Nhà đông con nên tôi cũng phải tính toán làm sao chi tiêu tiết kiệm để sau này còn lo cho các cháu", chị Hậu chia sẻ.

Theo Dân trí

Năm 1998, sau một số năm ở nước ngoài, tôi về làm tại một bệnh viện lớn ở TP HCM. Khi đã ổn định, tôi mở phòng mạch tư để cải thiện thu nhập. Mỗi chiều sau giờ làm, tôi khám được 15-20 người bệnh, có đồng ra đồng vào. Tuy nhiên điều làm tôi đau đầu nhất là cách tính phí khám bệnh.

Hồi đó tất cả phòng mạch đều hoạt động theo mô hình: bác sĩ khám xong sẽ bán luôn thuốc, thu tiền. Hai bên đều hiểu ngầm trong tiền thuốc đã gồm tiền khám. Các bác sĩ mấy hôm lại đi chợ thuốc mua sỉ một lần. Lợi nhuận của phòng mạch đến từ việc mua thuốc giá sỉ và bán thuốc giá lẻ, lấy công làm lãi. Bệnh nhân cũng tin thuốc của bác sĩ hơn là ra tiệm tự mua. Bác sĩ giữ chân bệnh nhân bằng cách cắt hết nhãn thuốc. Các tiệm thuốc tây cũng ra sức lôi kéo khách, người bệnh kể triệu chứng, người bán sẽ lựa thuốc cho khách đem về uống.

Ai học y cũng hiểu ngành y phân công rõ ràng: bác sĩ khám bệnh còn dược sĩ bán thuốc. Tình hình lúc đó thật lộn xộn, bác sĩ thì bán thuốc, dược sĩ thì kê đơn; nhưng cũng không ai giám sát chặt chẽ, vì chưa có luật.

Năm 2005 luật Dược ra đời. Điều 9 liệt kê những hành vi bị cấm: Cấm kinh doanh thuốc mà không có Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh thuốc. Cấm hành nghề dược mà không có Chứng chỉ hành nghề dược. Cấm bán lẻ thuốc kê đơn mà không có đơn thuốc. Tiếp theo, luật Dược 2016, những hành vi bị cấm trên còn được nhấn mạnh hơn, để ở ngay điều 6.

Luật Dược có tác dụng rất lớn, lập lại trật tự hoạt động khám chữa bệnh, từ đó tách bạch vai trò của phần Y và phần Dược. Nói một cách dễ hiểu, luật Dược cấm bác sĩ bán thuốc và cũng cấm dược sĩ kê đơn.

Vai trò của đơn thuốc được nhấn mạnh. Đơn thuốc là kết tinh trí tuệ của thầy thuốc, thể hiện ở chẩn đoán ra bệnh gì, dùng thuốc nào, liều lượng và cách dùng ra sao. Chữ ký dưới đơn thuốc thể hiện trách nhiệm pháp lý của bác sĩ với nội dung đơn thuốc. Từ nay, bác sĩ chỉ cần chuyên tâm khám bệnh kê đơn, hưởng thù lao từ việc đó.

Dược sĩ khi bán thuốc phải đúng theo đơn, đảm bảo thuốc đúng chất lượng và số lượng. Dược sĩ là chốt chặn cuối cùng, kiểm tra xem có sai sót gì về liều lượng hay cách dùng, nếu có thì phản hồi lại bác sĩ. Tất cả chuỗi hành động nghiêm ngặt đó để đảm bảo thuốc đến người bệnh một cách an toàn và hiệu quả.

Nhưng sự phát triển của mạng xã hội khiến việc kinh doanh dược phẩm lại bước vào một giai đoạn lộn xộn khác. Ai cũng có thể đăng bài quảng cáo thuốc, thổi phồng tác dụng chữa bệnh, mạo danh các thầy thuốc hay cơ sở nổi tiếng, có dấu hiệu lừa đảo bệnh nhân. Các giao dịch trên không gian ảo này không được đảm bảo, rủi ro người mua tự gánh chịu.

Như vậy, chỉ vận dụng các luật hiện có cũng thấy bán thuốc trên mạng xã hội là vi phạm pháp luật, cần phải cấm. Tuy vậy, tôi ủng hộ việc đưa thành một điều luật riêng, cấm bán thuốc trên mạng xã hội, do số lượng vi phạm này rất nhiều và điều kiện mở tài khoản cũng như đăng bài trên mạng khá lỏng lẻo.

Cấm bán thuốc trên mạng xã hội không mâu thuẫn với việc cho phép kinh doanh dược phẩm online trên sàn giao dịch, ứng dụng thương mại điện tử hoặc website bán hàng. Chỉ cần khi cấp phép, cơ quan chức năng đã đảm bảo các khía cạnh pháp lý đối với mặt hàng kinh doanh có điều kiện này.

Cho phép giao dịch dược phẩm qua sàn thương mại điện tử sẽ giúp lưu thông phân phối thuốc một cách nhanh chóng, cũng là xu hướng không thể cưỡng lại trong thời đại công nghệ thông tin. Hiện nay trong kinh doanh dược phẩm đang có một bất cập, là sự tồn tại các chợ bán sỉ thuốc. Mỗi chợ có hàng trăm doanh nghiệp với khối lượng tiền hàng trao tay mỗi ngày rất lớn. Mô hình chợ thuốc đầu mối này chứa đựng nhiều mối lo về thuốc kém chất lượng, thuốc nhập lậu, trốn thuế... Nhà quản lý cũng muốn xóa bỏ nhưng chưa làm được, do lo ngại ách tắc lưu thông phân phối thuốc. Các sàn thương mại điện tử về thuốc sẽ góp phần giải quyết vấn đề này. Như vậy sàn thương mại điện tử về dược phẩm sẽ giúp hiện đại hóa khâu bán sỉ, giúp thu hẹp dần, tiến tới xóa bỏ các chợ đầu mối bán sỉ thuốc.

Các website bán lẻ thuốc cũng là bước tiến mới trong kinh doanh dược phẩm. Hiện nay website của các chuỗi nhà thuốc được thiết kế công phu, cung cấp nhiều thông tin, thuận tiện cho người bệnh. Các website này không chỉ là một cửa hàng thuốc trên thế giới ảo, mà bắt buộc phải có cơ sở kinh doanh trên thực tế. Điều này là cần thiết vì sản phẩm kinh doanh là dược phẩm, cần phải có kho chứa tuân thủ theo luật.

Vấn đề gây lấn cấn còn lại chủ yếu là: làm thế nào để quản lý việc bán thuốc theo đơn đối với các giao dịch online qua sàn thương mại và website? Đây cũng là lý do dẫn đến sự cho phép nửa vời: các website bán hàng chỉ được phép bán các loại thuốc không kê đơn, còn thuốc kê đơn vẫn phải đến cửa hàng mua trực tiếp.

Tuy nhiên thực tế cuộc sống luôn đi trước. Trong khi các nhà làm luật còn đắn đo, thì tình trạng mua bán thuốc online đã diễn ra từ lâu. Chỉ một cuộc gọi đến cửa hàng trao đổi về tên thuốc, số lượng và giá cả, là có shipper mang đến tận nhà. Thay vì cấm đoán, chúng ta phải thuận theo xu thế của thời đại, thích ứng với những đòi hỏi của thực tiễn bằng giải pháp quản lý khoa học.

Điều cần làm ngay là chấn chỉnh việc bán thuốc theo đơn. Việc này đã có quy định, nhưng trên thực tế bị thả lỏng. Chấn chỉnh không khó. Cơ quan chức năng cần phạt nặng những ai kinh doanh ngoài sổ sách, không lưu trữ đơn thuốc. Việc bán lẻ thuốc kê đơn online phải bị ràng buộc bởi các quy định đối chiếu sổ sách xuất nhập theo đơn thuốc được lưu trữ. Sổ sách của cửa hàng thuốc cần kết nối trực tuyến với các bệnh viện, phòng khám trên địa bàn và với máy chủ của cơ quan quản lý y tế địa phương. Trình độ công nghệ thông tin hiện tại cho phép làm tốt các việc này, ví dụ rõ nhất là hệ thống mạng của bảo hiểm y tế, hiện đã quản đến từng viên thuốc của từng bệnh án, có gì không đúng là xuất toán ngay.

Kinh doanh thuốc online là xu hướng chung của thế giới. Tháng 12/2023, Chính phủ Mexico đã khánh thành Trung tâm Phân phối Dược phẩm Quốc gia có quy mô lớn nhất thế giới, kết nối với toàn bộ hệ thống bệnh viện và cơ sở y tế trong cả nước để đưa sản phẩm y tế hoàn toàn miễn phí đến tay người bệnh trong thời gian tối đa 48 giờ, bất kể tới địa điểm nào trên toàn lãnh thổ. Bộ Y tế Mexico quy định để nhận được thuốc theo đúng nhu cầu, người dân cần trình được đơn chỉ định của bác sĩ.

Thay vì cấm đoán, không theo kịp xu thế cuộc sống, gián tiếp đẩy người dân và doanh nghiệp đến hành vi mua bán phạm pháp, việc của nhà làm luật là tạo ra hành lang pháp lý với quy định và chế tài rõ ràng để từng bước thực thi.

Quan Thế Dân

"Em tự hào khi là người đầu tiên của trường được giải", Tiên, 21 tuổi, nói.