Stieg Larsson ra đi trước khi bộ ba 'Thiên niên kỷ' được xuất bản. Ảnh: Stieg Larsson Foundation

Ngày định mệnh

Năm 2004, một nhà xuất bản đã mua trọn bản quyền 3 tác phẩm Thiên niên kỷ. Các nhà sản xuất phim lập tức quan tâm và Larsson sắp được hưởng thành quả lao động thì sự cố đau lòng xảy ra.

Ngày 9/11/2004, Larsson đến tòa báo Expođể gấp rút hoàn thành số tạp chí mới. Thang máy bị hỏng nên ông quyết định đi bộ 7 tầng cầu thang. Ông đã gục xuống khi vừa bước chân tới văn phòng.

Larsson sáng lập Expo vào năm 1995 xoáy sâu vào khuynh hướng phản dân chủ, phân biệt chủng tộc ở Thụy Điển khiến một số kẻ cực đoan khó chịu. Cơ sở in ấn của báo bị phá hoại, thông tin cá nhân của Larsson lộ khắp nơi.

Bởi vậy, ông đã lắp một cánh cửa dày ở nhà, đi làm theo những tuyến đường khác nhau mỗi ngày. Không chỉ nhận các lời dọa giết, Larsson từng bị 1 nhóm người cầm gậy bóng chày chờ ngoài văn phòng.

Bạn gái Eva của ông tâm sự: "Rất nhiều người muốn loại bỏ Stieg. Tôi luôn nghĩ rằng một ngày nào đó, tôi sẽ nghe tin anh ấy bị giết”. Có lúc cặp đôi còn nhận được lá thư chứa đạn bên trong.

Bởi vậy, không khó hiểu khi nhiều người nghi ngờ rằng cái chết của Larsson không phải là sự cố bệnh tật.

Tuy nhiên, nguy cơ bị đau tim của Larsson cũng rất cao khi ông có thể hút 60 điếu thuốc mỗi ngày, cộng với vô số đồ ăn vặt, cà phê cùng khối lượng công việc khổng lồ.

Bí mật đen tối khởi nguồn cho bộ ba bom tấn

Dù nổi tiếng nhưng Larsson luôn gặp khó khăn về tài chính, thậm chí phải nhờ người yêu giúp đỡ. Ông từng nói với một người bạn: "Tôi chán ngấy việc đi khắp nơi xin tiền cho Expo. Tôi cần giải pháp dứt điểm".

Trong kỳ nghỉ với bạn gái, Larsson bắt đầu viết bộ ba Thiên niên kỷ. Hai nhân vật xuyên suốt truyện là tin tặc bất ổn Lisbeth Salander và phóng viên điều tra Mikael Blomkvist của tạp chí Millennium(Thiên niên kỷ). Họ cùng nhau phá các bí ẩn đầy tội lỗi.

Khi 15 tuổi, Larsson chứng kiến ​​1 cô gái bị tấn công nhưng ông đã không can thiệp. Loạt truyện Thiên niên kỷlà cách Larsson xin lỗi nạn nhân đó: “Tôi cần phải viết cuốn sách này, nó thực sự quan trọng với tôi... Tôi cảm thấy rất tệ về những gì mình đã chứng kiến”.

Eva không phủ nhận việc hợp tác với Larsson nhưng khẳng định người bạn đời quá cố đã tự viết các tiểu thuyết.

Tuy nhiên, một số người vẫn chất chứa nghi ngờ. Đồng nghiệp Anders Hellberg đánh giá Larsson không đủ tầm để viết loạt truyện bán chạy. Người bạn Kurdo Baksi cũng chung quan điểm. Baksi đã từ chối đọc bản thảo cuốn sách của Larsson: "Tôi nghĩ anh ấy đang nói đùa. Anh ấy giỏi viết chính trị, không phải thể loại ly kỳ”.

Tranh cãi sau sự ra đi của Larsson

Eva và Larsson gặp nhau khi còn trẻ và ở bên nhau cho đến lúc ông qua đời. Năm 1983, họ bắt đầu nghĩ tới chuyện kết hôn nhưng quyết định hoãn lại để tránh công khai thông tin cá nhân. Không có giấy tờ nào liên kết cặp đôi về mặt pháp lý hoặc tài chính.

Bởi vậy, toàn bộ lợi nhuận từ bộ ba Thiên niên kỷđã thuộc về gia đình của Larsson.

Trong khi đó, Eva sở hữu chiếc laptop của bạn trai - được cho là chứa cuốn 1 tiểu thuyết đang viết dở dang.

Cha và em trai của Larsson thừa kế 1 nửa căn hộ của Larsson. Họ đề nghị trao toàn quyền sở hữu nhà cho Eva để đổi lấy chiếc laptop. Cô từ chối, gọi lời đề nghị đó là tống tiền. Sau đó, gia đình Larsson gợi ý khoản dàn xếp 2,6 triệu USD nhưng Eva không phản hồi.

Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức - Znews

Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: [email protected]. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.

Ảnh: Magnum Photos/ NYT.

Trong tuần này, tờ Vanity Fairđã xuất bản một bài báo gây chấn động, tiết lộ rằng Cormac McCarthy, một trong những tiểu thuyết gia nổi tiếng và bí ẩn nhất của nước Mỹ, đã có mối quan hệ với Augusta Britt, một cô gái mà ông gặp khi ông 42 tuổi và cô 16 tuổi.

Mối quan hệ của McCarthy với Augusta Britt kéo dài gần như cho đến khi ông qua đời vào năm 2023 và đã xuất hiện từ lâu trong những lá thư của ông.

Tranh cãi về tính xác thực

Dù không quá sửng sốt với mối quan hệ này, nhiều học giả hiện tranh cãi về điều được khẳng định trong Vanity Fair rằng Britt là nguồn cảm hứng chính cho một số nhân vật quan trọng của McCarthy. Và rằng cô đã định hình sâu sắc nhiều khía cạnh khác trong tác phẩm của ông, ví dụ như nỗi ám ảnh của ông với ngựa, súng ống và những phụ nữ trẻ dễ bị tổn thương.

Ảnh hưởng của Britt đối với tác phẩm của McCarthy đang gây nhiều tranh cãi. Ảnh: AP.

Dianne C. Luce, người đã viết một số cuốn sách về McCarthy, cho biết bà và một học giả khác về McCarthy, Edwin T. Arnold, đã biết về mối quan hệ của McCarthy với Britt khoảng 40 năm trước. Trong nhiều năm, Dianne thấy mối quan hệ này xuất hiện trong các bức thư của tác giả gửi cho những người bạn văn chương của mình, trong số đó có Robert Coles, Guy Davenport và Mark Morrow.

Mối quan hệ của họ kéo dài lâu, nhưng Luce cho biết bà tin rằng nhiều tuyên bố trong bài báo của Vanity Fair về ảnh hưởng của Britt đối với tác phẩm của McCarthy là bị thổi phồng. Trong bài viết trên Vanity Fair, tác giả Vincenzo Barney mô tả Britt như một hình mẫu cho các nhân vật trong 10 cuốn sách của McCarthy, bao gồm Wanda và Harrogate trong Suttree, Carla Jean trong No Country for Old Men, Alejandra trong All the Pretty Horsesvà Alicia Western trong The Passengervà Stella Maris, cùng nhiều nhân vật khác.

"Tôi thực sự hoài nghi về hầu hết lời khẳng định này", Luce nói.

Một số chuyên gia khác về McCarthy, bao gồm cả người viết tiểu sử được ủy quyền của ông, Laurence Gonzales, và ba học giả khác, cũng chia sẻ sự hoài nghi đó.

Bryan Giemza, một giáo sư tại Đại học Texas Tech, người đã viết về sự say mê khoa học của McCarthy, cho biết ông thấy một số tuyên bố về ảnh hưởng của Britt đối với tiểu thuyết gia này là phóng đại, bao gồm cả quan niệm rằng cô là hình mẫu chính cho Alicia Western.

Vanity Fairđã từ chối thảo luận về các thủ tục biên tập và kiểm tra thực tế của mình. Nhưng Daniel Kile, phó tổng biên tập của tạp chí, đã hạ thấp lời chỉ trích từ các học giả.

Kile nói: "Đó là ý kiến chủ quan của họ. Augusta Britt là nhân vật chính của chúng tôi và chúng tôi đưa tin rằng cô ấy nói đã truyền cảm hứng cho những nhân vật này. Những nguồn tin khác gần gũi với McCarthy, bao gồm các học giả mà chúng tôi đã trao đổi, cũng tin rằng cô ấy có sức ảnh hưởng như vậy”.

Tuy nhiên, một số học giả cũng đặt ra câu hỏi về những đoạn trích dài trong các lá thư của McCarthy gửi cho Britt và lưu ý rằng trong khi Britt sở hữu các lá thư này, thì những lời của McCarthy, ngay cả trong các lá thư gửi cho người khác, đều là tài sản trí tuệ của của ông. Một nguồn tin thân cận cho biết bên đại diện quản lý di sản văn chương của McCarthy không cấp phép sao chép các lá thư của ông.

Trong suốt cuộc đời mình, McCarthy nổi tiếng là người được bảo vệ nghiêm ngặt, và một quy tắc im lặng được áp dụng cho những người trong vòng tròn thân cận của ông. Lời kể chi tiết của Britt về mối quan hệ của họ trên tạp chí Vanity Fairđã hé lộ một góc nhìn hiếm hoi về những suy nghĩ riêng tư của McCarthy và vào cuộc sống nội tâm vốn từ lâu đã được che giấu khỏi công chúng.

Gonzales, người viết tiểu sử và là bạn lâu năm của McCarthy, cho biết ông và những người khác biết về mối quan hệ này đã giữ im lặng để tôn trọng mong muốn riêng tư của tác giả và để bảo vệ danh tiếng của ông.

"Mọi người đều biết về Augusta, nhưng tất cả đều giữ cô ấy như một bí mật. Bởi vì họ gặp nhau khi cô ấy còn quá trẻ, cô ấy là một đứa trẻ bị ngược đãi, cô ấy là một đứa trẻ bỏ nhà đi, và Cormac đã ở độ tuổi 40, đó là một tình huống mà theo nhiều cách sẽ trông tệ hại”, Gonzales nói.

Thay đổi lớn trong di sản của McCarthy

Dù vẫn còn nhiều tranh luận về giá trị và ý nghĩa trong những tuyên bố của Vanity Fair, thì không còn nghi ngờ gì nữa, thông tin này đánh dấu một sự thay đổi trong di sản của McCarthy.

Trong bài báo của Vanity Fair, Britt mô tả cách hai người bắt đầu mối quan hệ tình dục khi cô vẫn còn là trẻ vị thành niên, nhưng cô ấy nói rằng cô đã yêu ông và tìm thấy ở ông cảm giác an toàn mà cuộc sống của cô còn thiếu. Cô cũng nói rằng McCarthy đã làm giả giấy khai sinh để đưa cô vào Mexico.

Britt đã chia sẻ với Vanity Fairmột kho tàng thư từ McCarthy, bao gồm cả những lời đề nghị lãng mạn được viết khi cô ấy còn là nhỏ, trước khi họ bỏ trốn qua biên giới. Britt cho biết, vài năm sau, bà đã chấm dứt mối quan hệ tình dục của họ, nhưng cặp đôi vẫn tiếp tục trao đổi thư từ, nói chuyện qua điện thoại và thăm hỏi nhau trong nhiều thập kỷ.

Britt nói với tạp chí rằng bà không biết McCarthy vẫn còn kết hôn với người vợ thứ hai của ông, Annie DeLisle, khi hai người sống chung tại El Paso, Texas, vào năm 1977. Một năm sau, trong chuyến đi đến Las Vegas, bà biết rằng McCarthy có một cậu con trai bằng tuổi bà từ cuộc hôn nhân đầu tiên của ông với Lee Holleman.

“Có khá nhiều lo ngại về việc những thông tin này có thể ảnh hưởng đến danh tiếng chung của ông ấy”, Luce nói. Trong một bài đăng trên X, Aaron Gwyn, một giáo sư tiếng Anh tại Đại học North Carolina, người đã viết và giảng về McCarthy, gọi hành vi của nhà văn này là “không thể bào chữa được”.

Tracy Daugherty, một nhà viết tiểu sử văn học nổi tiếng đang thực hiện một cuốn sách về McCarthy, cho biết sẽ mất thời gian để các nhà nghiên cứu và học giả xác minh những tuyên bố của Britt và xác định mức độ tác động của bà đối với tác phẩm của ông và xem liệu danh tiếng văn học của ông có bị ảnh h ưởng hay không.

“Vẫn còn quá sớm để đánh giá tác động lâu dài của câu chuyện này đối với di sản văn học của McCarthy”, Daugherty cho biết.

Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức - Znews

Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: [email protected]. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.