Theo Chủ tịch VINASA Nguyễn Văn Khoa, Việt Nam có nhiều cơ hội để phát triển thành phố thông minh nhưng cũng không ít thách thức. Một trong những khó khăn lớn chính là hành lang pháp lý rõ ràng, thuận lợi cho hợp tác công – tư, đặc biệt là thủ tục liên quan đến: đầu tư, đấu thầu, và thuê dịch vụ CNTT. Thêm vào đó, các đô thị chưa chú trọng quy hoạch thông minh, thông minh hóa các hạ tầng cơ bản, thiết yếu.

“Vì vậy, hội nghị thành phố thông minh Việt Nam 2022, mong muốn các nhà quản lý, các chuyên gia bàn thảo, và kiến nghị những phương giải quyết cụ thể cho 02 nhóm vấn đề này”, ông Nguyễn Văn Khoa chia sẻ.

Trao đổi tại phiên khai mạc vào chiều ngày 1/12, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Huy Dũng cho biết, phát triển đô thị thông minh (ĐTTM) đã trở thành một nhiệm vụ quan trọng với các đô thị, thành phố. Chủ trương, chính sách phát triển ĐTTM bền vững Việt Nam được đưa ra từ tháng 8/2018 tại Quyết định 950 của Thủ tướng Chính phủ.

Tại Nghị quyết 06 mới ban hành, Bộ Chính trị một lần nữa khẳng định quyết tâm phát triển ĐTTM bền vững Việt Nam, nhấn mạnh đến việc tái cấu trúc hạ tầng CNTT, hình thành một số nền tảng số dùng chung cho các đô thị, vùng đô thị; đẩy nhanh chuyển đổi số trong hoạt động quản lý đô thị, xây dựng chính quyền điện tử hướng tới chính quyền số ở đô thị gắn kết chặt chẽ với phát triển ĐTTM.

“Về bản chất, phát triển ĐTTM cũng chính là chuyển đổi số trong phạm vi, quy mô đô thị và lấy người dân làm trung tâm. Đây là một quá trình liên tục, lâu dài và là vấn đề lớn cần tổ chức nguồn lực để triển khai, đặc biệt là cần làm và có tư duy phát triển ĐTTM ngay từ khi lập quy hoạch. Trong đó, các cơ quan Trung ương tập trung vào ban hành chính sách, tiêu chuẩn kết nối, tiêu chuẩn dữ liệu, việc tổ chức triển khai hiệu quả là trách nhiệm của các địa phương”, Thứ trưởng lưu ý.

Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng cũng cho biết, phát triển ĐTTM tại Việt Nam đã đạt được những kết quả nhất định, song theo đánh giá của Bộ TT&TT, các địa phương chủ yếu tập trung vào phát triển và cung cấp các dịch vụ, tiện ích ĐTTM gắn với các dịch vụ của chính quyền điện tử, chính quyền số. Chưa chú trọng đến công tác quy hoạch và quản lý ĐTTM để giải quyết căn cơ các bài toán của đô thị như giao thông, năng lượng, môi trường… Do đó, có những chỗ hiệu quả mang lại chưa như mong muốn, chưa thực sự đi vào chiều sâu, chưa đạt được kết quả cuối cùng là nâng cao chất lượng cuộc sống và mức độ hài lòng của người dân.

Tại hội nghị, đại diện Cục Chuyển đổi số quốc gia cho biết, Bộ TT&TT đã sớm nghiên cứu, xây dựng và ban hành Khung tham chiếu ICT phát triển ĐTTM Việt Nam phiên bản 1.0, trên cơ sở tham khảo tài liệu hướng dẫn của Tổ chức Tiêu chuẩn quốc tế ISO.

Nhấn mạnh việc xây dựng Kiến trúc ICT phát triển ĐTTM có ý nghĩa quan trọng, song đại diện Cục Chuyển đổi số quốc gia cũng cho biết trong khoảng 50 địa phương đã và đang triển khai ĐTTM, mới có hơn 20 địa phương ban hành Kiến trúc ICT phát triển ĐTTM.

“Dự kiến trong năm 2023 chúng tôi sẽ nghiên cứu, tham mưu, trình Lãnh đạo Bộ ban hành Khung tham chiếu ICT phát triển ĐTTM phiên bản 2.0 trên cơ sở kế thừa từ phiên bản 1.0, có bổ sung các thành phần mới phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế và bảo đảm gắn kết với quá trình chuyển đổi số tại địa phương”, đại diện Cục Chuyển đổi số quốc gia cho hay.

Chia sẻ góc nhìn của chuyên gia, Viện trưởng Viện Khoa học công nghệ VINASA Nguyễn Nhật Quang khuyến nghị, cần cấy “gen 3Q” vào các đô thị bao gồm: Quy hoạch - tức là hạn chế nguồn lực càng cần thông minh, thông minh hóa cái cũ, và cái mới thì phải thông minh từ đầu; Quy chế - quy chế phải thuận lợi mới khuyến khích mọi thành phần cùng chung tay vào cuộc; Quy chuẩn – phải có chuẩn, chuẩn kết nối, liên thông, từ hạ tầng cơ bản đến hạ tầng số.

Lý do thu hồi được đưa ra là mẫu thử không đạt tiêu chuẩn chất lượng chỉ tiêu về tổng số vi sinh vật đếm được.

Cục Quản lý Dược đề nghị sở y tế các địa phương thông báo cho các cơ sở kinh doanh, sử dụng mỹ phẩm trên địa bàn ngừng ngay việc lưu thông, sử dụng lô mặt nạ bơ dưỡng da, nhãn hàng Alyna - gói 28gnêu trên và trả lại cơ sở cung ứng sản phẩm. Tiến hành thu hồi và tiêu hủy lô sản phẩm vi phạm nêu trên; kiểm tra, giám sát các đơn vị thực hiện thông báo này; xử lý các đơn vị vi phạm theo quy định hiện hành.  

Cục Quản lý Dược cũng đề nghị Sở Y tế TP.HCM kiểm tra Công ty TNHH Sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Tạ Minh Quang trong việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý mỹ phẩm trong hoạt động sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm; Giám sát công ty thực hiện thu hồi và tiêu hủy lô sản phẩm mặt nạ bơ dưỡng da, nhãn hàng Alyna - gói 28g không đáp ứng quy định; Xử lý, xử phạt vi phạm theo quy định hiện hành.

Việt Nam đang trong quá trình thúc đẩy chuyển đổi số, hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia số vào năm 2030. Trong hành trình đó, nhân lực số đóng vai trò cốt lõi, quyết định sự thành công của chuyển đổi số.

Tuy nhiên, thách thức đặt ra không chỉ là sự thiếu hụt nguồn nhân lực công nghệ thông tin, mà trở ngại lớn nữa là rất nhiều cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và đông đảo người dân còn thiếu kỹ năng để tham gia chuyển đổi số. Trên diễn đàn Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng đã nhấn mạnh, đại học số chính là lời giải cho nhân lực số Việt Nam.

Theo phân tích của Bộ trưởng, nhân lực làm việc trong lĩnh vực công nghệ thông tin của Việt Nam hiện xấp xỉ 1,2 triệu người, song tính từ cao đẳng trở lên chỉ khoảng 550.000 người. Các nước châu Âu đặt mục tiêu đến năm 2030 có 5% dân số làm công nghệ thông tin. Nếu Việt Nam đặt mục tiêu 2 - 3% dân số làm công nghệ thông tin thì sẽ cần khoảng từ 2 - 3 triệu nhân sự. Trong khi đó, mỗi năm, các trường đại học và cao đẳng chỉ đào tạo được khoảng 60.000 - 70.000 cử nhân. Vì thế, Bộ Thông tin và Truyền thông cho rằng đại học số là giải pháp đột phá. Nếu mô hình đại học số được thí điểm sớm, đây sẽ là một trong những giải pháp giúp Việt Nam nhanh chóng có được nguồn nhân lực công nghệ số, không chỉ phục vụ công cuộc chuyển đổi số trong nước mà cho cả những nước khác.

Bên cạnh đó, để giải bài toán bồi dưỡng hiệu quả các kỹ năng số cho hơn 2 triệu công chức, viên chức và cho gần 100 triệu người dân Việt Nam, Bộ Thông tin và Truyền thông đã và đang triển khai cách tiếp cận mới, đó là xây dựng và đưa vào vận hành nền tảng học trực tuyến mở đại trà OneTouch tại địa chỉ onetouch.mic.gov.vn.

Là nền tảng do Bộ Thông tin và Truyền thông làm cơ quan chủ quản, OneTouch được xây dựng để phổ cập kỹ năng số cho mọi đối tượng, bao gồm cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và người dân nói chung; phổ cập kỹ năng số nâng cao theo hướng cá nhân hóa, đào tạo về kỹ năng, quyền và trách nhiệm của công dân số.

Theo Cục Chuyển đổi số quốc gia – Bộ Thông tin và Truyền thông, sau hơn 7 tháng vận hành, đã có 13,4 triệu lượt người dân Việt Nam lên nền tảng OneTouch để học tập, được trang bị các kỹ năng số cơ bản. Qua nền tảng số này, Bộ Thông tin và Truyền thông đã cùng các bộ, ngành, địa phương bồi dưỡng, tập huấn về chuyển đổi số cho 204.397 lượt cán bộ, công chức, viên chức và trên 255.500 thành viên Tổ Công nghệ số cộng đồng.

Xác định vẫn còn nhiều việc làm trong thời gian tới để phát triển nguồn nhân lực phục vụ chuyển đổi số, Bộ Thông tin và Truyền thông đặc biệt lưu ý một số nội dung gồm: Thí điểm mô hình giáo dục đại học số; Triển khai chương trình “Học từ làm việc thực tế”, trong đó cơ quan nhà nước có vai trò dẫn dắt, liên kết các trường với doanh nghiệp để xây dựng chương trình đào tạo nguồn nhân lực theo yêu cầu thực tế và đặt hàng của doanh nghiệp; Hình thành mạng lưới chuyên gia chuyển đổi số quốc gia…

Vân Anh

(Bài đăng trên báo Bưu điện Việt Nam số Xuân Quý Mão 2023)

Để có nhân lực công nghệ số, công dân số, đại diện Sở Giáo dục & Đào tạo Vĩnh Long - cho rằng phải đào tạo kiến thức tin học, công nghệ cho học sinh càng sớm càng tốt, thậm chí có thể từ bậc mầm non. “Nếu học sinh được tiếp cận tin học từ sớm sẽ tạo kiến thức, kỹ năng, thói quen, nền tảng sử dụng công nghệ, góp phần vào việc chuyển đổi số cho trường học, ngành giáo dục, và quốc gia dễ dàng hơn”.

Một em học sinh dân tộc tỉnh Hòa Bình trình bày một giải pháp cảnh báo sạt lở thực hiện từ việc ứng dụng bo mạch Micro:bits và Scratch.

Trong dự án “Lập trình Tương lai cùng Google” do Google cùng Quỹ Dariu phối hợp thực hiện, 87 trường tiểu học, THCS, THPT trên địa bàn tỉnh được đào tạo về lập trình, kiến thức kỹ năng số và sử dụng Internet an toàn. Có 35 giáo viên và hơn 100 ngàn học sinh được thụ hưởng chương trình, giúp nâng cao kiến thức và kỹ năng công nghệ, đồng thời số câu lạc bộ lập trình trong tỉnh tăng lên.

Nhờ hiệu quả của các khoá đào tạo, năng lực tin học của giáo viên tin học nâng lên rõ nét, hơn 100 ngàn lượt học sinh được bổ sung kiến thức, góp phần giúp quá trình học trực tuyến của tỉnh trong giai đoạn giãn cách suôn sẻ hơn.

Bên cạnh đó, học sinh tự tin hơn khi dùng kiến thức công nghệ giải quyết các vấn đề trong học tập và cuộc sống. Ví dụ, qua các cuộc thi, học sinh đã biết viết phần mềm cảnh báo mất an toàn giao thông, phần mềm hỗ trợ học tập. Ngoài ra, số lượng học sinh tham gia các cuộc thi tin học tăng lên, và số đạt giải cũng nhiều hơn trước.

Nhờ tác động này, quá trình chuyển đổi số trong giáo dục cũng thuận tiện hơn. Cả học sinh, giáo viên, cấp quản lý cũng hứng thú hơn với công nghệ, khiến quá trình chuyển đổi số diễn ra nhanh và hiệu quả hơn.

Sau hiệu quả thấy rõ từ việc đào tạo kiến thức cho học sinh và giáo viên, Sở Giáo dục và Đào tạo Vĩnh Long sẽ chỉ đạo các cơ sở giáo dục nhân rộng những chương trình giảng dạy kiến thức tin học trong nhà trường. “Chúng tôi kỳ vọng sẽ tăng số lượng giáo viên và học sinh tham gia tập huấn, cả giáo viên tin học lẫn giáo viên bộ môn khác”. 

Tiếp đến, tỉnh mở rộng các câu lạc bộ tin học, từ 14 lên khoảng 40 hội nhóm. Nâng cao chất lượng các nhóm này để học sinh có sân chơi, có điều kiện kết nối với các chuyên gia. Tỉnh sẽ nhân rộng và phát huy các ý tưởng của học sinh thành ý tưởng cụ thể, bảo trợ để các ý tưởng này phục vụ học tập và cuộc sống. Đồng thời sẽ tạo điều kiện để học sinh và giáo viên tham gia các cuộc thi tin học nhằm có điều kiện kiểm chứng các ý tưởng, giúp học sinh mạnh dạn đào sâu.

Không chỉ đào tạo kiến thức cho giáo viên và học sinh tại Vĩnh Long, dự án của Google triển khai tại 9 tỉnh thành, trong hơn hai năm đào tạo được 387 giáo viên nguồn, giảng dạy hơn 300.000 học sinh sinh viên về lập trình ngôn ngữ Scratch và Robotics, ứng dụng bo mạch Micro:bit, kiến thức kỹ năng số và sử dụng Internet an toàn.

100% các em hoàn thành khóa học đều có thể tạo ra sản phẩm lập trình của mình bằng ngôn ngữ Scratch. Có 822 sản phẩm được ra lò từ các cuộc thi cấp trường, tiêu biểu như dự án cảnh báo sạt lở, phân loại rác thải,...

9 yếu tố cấu thành công dân số là khả năng truy cập các nguồn thông tin số, khả năng giao tiếp trong môi trường số, kỹ năng số cơ bản, mua bán hàng hóa trên mạng, chuẩn mực đạo đức trong môi trường số, bảo vệ thể chất và tâm lý trước các ảnh hưởng từ môi trường số, quyền và trách nhiệm trong môi trường số, định danh và xác thực, dữ liệu cá nhân và quyền riêng tư trong môi trường số.

Vào năm 2025, đại đa số người dân trên thế giới sẽ trải qua một sự thay đổi to lớn chỉ trong vòng một thế hệ: Từ chỗ gần như không tiếp cận được thông tin đến chỗ có thể truy cập tất cả thông tin trên thế giới thông qua điện thoại di động thông minh.

Linh Đan

Nắm bắt xu thế phát triển công nghệ, từ cuối tháng 11/2022, Bộ TT&TT đã ban hành Thông tư 23 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 03/2013/TT-BTTTT ngày 22/1/2013 quy định áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật đối với trung tâm dữ liệu. 

Chính thức có hiệu lực từ tháng 2, theo Vụ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) của Bộ TT&TT, bên cạnh việc kế thừa các nội dung còn phù hợp của Thông tư 03 năm 2013, Thông tư 23 có một số điểm mới như: Cập nhật các quy chuẩn kỹ thuật cập nhật về tiếp đất, chống sét, phòng chống cháy, bao gồm quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiếp đất cho các trạm viễn thông - QCVN 9:2016/BTTTT, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chống sét cho các trạm viễn thông và mạng cáp ngoại vi viễn thông - QCVN 32:2020/BTTTT, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình - QCVN 06:2020/BXD.

Bổ sung quy định áp dụng các tiêu chuẩn tiên tiến, phổ biến nhất trên thế giới về yêu cầu hạ tầng kỹ thuật của trung tâm dữ liệu (TCVN 9250:2021, TIA-942-B của ANSI/TIA và tiêu chuẩn Tier của Uptime Institute) và các doanh nghiệp công bố sự phù hợp theo cấp độ xếp hạng phù hợp. “Việc mở rộng các tiêu chuẩn áp dụng cho phép doanh nghiệp chủ động lựa chọn tiêu chuẩn phù hợp nhằm đảm bảo chất lượng hạ tầng trung tâm dữ liệu và là cơ sở để doanh nghiệp duy trì chất lượng dịch vụ trung tâm dữ liệu”, Vụ KH&CN cho hay.

Theo quy định mới, các trung tâm dữ liệu của doanh nghiệp đều được đánh giá, công bố phù hợp tiêu chuẩn, góp phần bảo vệ quyền lợi của khách hàng. Các khách hàng có thể lựa chọn trung tâm dữ liệu phù hợp nhu cầu của mình. Việc công bố chất lượng với mức xếp hạng khác nhau cũng thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh giữa các trung tâm.

Vụ KH&CN cho biết, Thông tư mới cũng quản lý chặt chẽ hơn hoạt động đánh giá, chứng nhận phù hợp tiêu chuẩn đối với các trung tâm dữ liệu xếp hạng cao (mức 3 và 4). Theo đó, các trung tâm dữ liệu này phải được đánh giá, chứng nhận bởi tổ chức đánh giá, chứng nhận trong nước hoặc nước ngoài có uy tín được chỉ định, thừa nhận.

Cùng với đó, quy định trách nhiệm rõ hơn đối với các cơ quan quản lý (Cục Viễn thông, Vụ KH&CN) nhằm tăng cường kiểm tra doanh nghiệp trung tâm dữ liệu.

Về thủ tục công bố sự phù hợp tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, Thông tư 23 không sửa đổi thủ tục hành chính công bố sự phù hợp của trung tâm dữ liệu tại Thông tư 03/2013/TT-BTTTT và không tăng thêm thành phần hồ sơ.

Tạo điều kiện cho doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư

Đề cập đến ý nghĩa và sự cần thiết của việc nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Thông tư 03/2013/TT-BTTTT về trung tâm dữ liệu, Vụ KH&CN nhận định, điều này nhằm hoàn thiện các quy định về yêu cầu đối với hạ tầng kỹ thuật của trung tâm dữ liệu, giúp cho hạ tầng trung tâm dữ liệu tại Việt Nam phát triển hiện đại, bền vững và công tác quản lý nhà nước đi vào nền nếp, nâng cao hiệu quả chuyển đổi số, phát triển Chính phủ số, xã hội số, kinh tế số tại Việt Nam.

Ở góc độ doanh nghiệp chịu tác động của các quy định mới về trung tâm dữ liệu, trao đổi với VietNamNet, ông Lê Minh Hiếu, Giám đốc CMC Data Center, CMC Telecom đánh giá: Việc Bộ TT&TT ban hành Thông tư mới sửa đổi, bổ sung quy định về trung tâm dữ liệu là rất kịp thời. “Thông tư 23 giúp các doanh nghiệp như CMC tiếp tục mạnh dạn đầu tư, nâng cấp và cập nhật các công nghệ mới, chung sức biến Việt Nam trở thành Digital Hub của khu vực”, ông Lê Minh Hiếu chia sẻ.

Trung tâm dữ liệu hỗ trợ người nông dân phân tích và dự báo thị trường nông sản