Theo nghị quyết, dự án sẽ phục hồi thích nghi toàn bộ di tích Văn Miếu chính điện, Văn Miếu Môn, sân miếu; tu bổ phần bờ mái đã bị gãy, vệ sinh bề mặt của Đại Thành Môn, Kim Thanh Môn; phục hồi thích nghi bến thuyền hình bán nguyệt rộng 380m2; tôn tạo cây xanh, cảnh quan khu vực di tích; xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật.

Theo lãnh đạo UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, do phải bổ sung các hạng mục thiết bị nội thất, đồ thờ tự, nhà vệ sinh, nhà bán vé, hướng dẫn, nên cần điều chỉnh mức đầu tư của dự án.

UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cho rằng, cần cập nhật lại chi phí xây lắp đối với các hạng mục chính như Văn Miếu chính điện, Văn Miếu Môn, bởi thời điểm lập chủ trương đầu tư, suất đầu tư được tính theo công trình Miếu Long Châu (Điện Voi Ré, hoàn thành năm 2019) để cân đối.

Tuy nhiên, Miếu Long Châu là ngôi miếu thờ có quy mô xây dựng nhỏ; giải pháp tu bổ, phục hồi có tỷ lệ tận dụng nhiều cấu kiện nguyên gốc, đồng thời giá trị về mặt trang trí mỹ thuật khá đơn giản. Trong khi đó, Văn Miếu chính điện là công trình đã bị phá hủy gần như hoàn toàn, chỉ còn nền móng nên phải tu bổ, phục hồi lại.

Dự án tu bổ, tôn tạo và phục hồi thích nghi di tích Văn Miếu thực hiện từ năm 2025 và hoàn thành trong 3 năm.

Thay đổi phương án tu bổ di tích Quốc Tử Giám triều Nguyễn

Cùng ngày, HĐND tỉnh Thừa Thiên Huế thông qua nghị quyết điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án bảo tồn, tôn tạo thích nghi di tích Quốc Tử Giám - Kinh thành Huế.

Dự án được thông qua năm 2021, với tổng mức đầu tư hơn 60 tỷ đồng, nhằm bảo tồn, tu bổ các hạng mục công trình: Tam quan, Nữ tường, Di Luân Đường, 2 nhà học tả hữu, 2 nhà ở của các giám sinh, nhà trù và 2 Kiều gia tả hữu, trong khuôn viên tổng thể di tích Quốc Tử Giám.

Sau điều chỉnh, tổng mức đầu tư của dự án được nâng lên hơn 108 tỷ đồng, tăng khoảng 48 tỷ đồng so với chủ trương phê duyệt ban đầu.

Tỉnh Thừa Thiên Huế cũng thay đổi phương án từ tu bổ cục bộ sang tu bổ tổng thể (hạ giải) đối với công trình chính Di Luân Đường; bổ sung các hạng mục nhà che bia Huỳnh Tự Thư Thanh và nội thất của Di Luân Đường, 2 nhà học tả hữu.

Dự án bảo tồn, tôn tạo thích nghi di tích Quốc Tử Giám triều Nguyễn thực hiện từ năm 2025 và hoàn thành sau 4 năm.

HĐND tỉnh Thừa Thiên Huế còn đồng ý điều chỉnh quy mô, tổng mức đầu tư thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng thuộc dự án bảo tồn, tu bổ và tôn tạo hệ thống Kinh thành Huế (giai đoạn 2).

Đồng thời, Thừa Thiên Huế điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án đường trục chính kết nối Khu du lịch quốc gia Lăng Cô - Cảnh Dương (huyện Phú Lộc) với Quốc lộ 1A, tổng kinh phí thực hiện gần 463 tỷ đồng.

Di tích Văn Miếu hay Văn Thánh được xây dựng năm 1808 dưới triều vua Gia Long tại thôn An Bình, làng An Ninh, phía Tây Kinh thành Huế (nay thuộc phường Hương Hồ, thành phố Huế).

Khi còn nguyên vẹn, nơi đây có gần 20 công trình lớn như Văn Miếu chính điện (điện thờ), Đông vu, Tây vu, Thần trù, Thần khố, Hữu Văn Đường, Dụy Lễ Đường, nhà Thổ Công, Đại Thành Môn, Văn Miếu Môn, quan Đức Môn, Linh Tinh Môn, la thành, bến vua ngự...

Văn Miếu được xây dựng để thờ Khổng Tử và bốn vị Tứ Phối: Nhan Tử, Tăng Tử, Tử Tư, Mạnh Tử, cùng Thập Nhị Triết. Đông Vu và Tây Vu gồm 14 án, thờ các Tiên Hiền và Tiên Nho, những người có công trong việc phát triển đạo Nho.

Tại Văn Miếu còn có 32 tấm bia đá, khắc tên 293 vị Tiến sĩ triều Nguyễn, bắt đầu từ khoa thi đầu tiên năm Minh Mạng thứ 3 (1822) đến khoa thi cuối cùng vào năm Khải Định thứ 4 (1919).

Khu di tích Quốc Tử Giám triều Nguyễn hiện nằm ở phía trái Kinh thành Huế (thuộc địa giới hành chính phường Đông Ba, thành phố Huế).

Theo các tư liệu lịch sử, Quốc Tử Giám cũng được vua Gia Long cho xây dựng từ năm 1803 với tên gọi ban đầu là Đốc Học Đường, nằm cạnh Văn Miếu tại làng An Ninh Thượng, huyện Hương Trà.

Tháng 3/1820, vua Minh Mạng đổi tên trường thành Quốc Tử Giám. Đây là trường đại học quốc gia do triều đình mở ra để đào tạo nhân tài cho đất nước.

Năm 1908, (dưới thời vua Duy Tân), triều đình nhà Nguyễn cho dời trường Quốc Tử Giám về đặt ở góc Đông Nam Hoàng thành Huế, như chúng ta thấy hiện nay.

Quốc Tử Giám cùng với hệ thống di tích cung đình triều Nguyễn đã được ghi tên vào danh mục di sản thế giới của UNESCO từ năm 1993.

Từ năm 1976 đến tháng 11/2024, một phần di tích Quốc Tử Giám được Bảo tàng Lịch sử Thừa Thiên Huế sử dụng làm trụ sở chính và trưng bày các hiện vật.

Hiện nay, Bảo tàng Lịch sử Thừa Thiên Huế đã di chuyển đến cơ sở mới, trả lại hiện trạng Quốc Tử Giám cho Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế.

Đường làm chưa xong mà tối nào cũng như có hội, mấy hộ dân may mắn còn đất hoặc mấy hộ bỗng dưng như trúng số độc đắc được nhoi ra mặt đường chớp thời cơ mở quán. Nào là quán cơm, quán phở, quán cafe giải khát, cả quán karaoke, rồi nhà nghỉ đua nhau mọc lên san sát mà chủ yếu là để phục vụ cho đám lái xe tải, xe khách qua lại như mắc cửi trên lộ cả ngày lẫn đêm.Cái tin một phần đất của làng chạy dọc theo con lộ được nhà nước đền bù để mở rộng giao thông đường bộ, khiến không những nhiều hộ nhận tiền vui mừng, mà cả những hộ ở xa đường như gia đình tôi cũng thấy phấn khởi. Vì đường mở đến đâu cuộc sống của toàn dân khởi sắc đến đó, có đường là có giao thương, có nhà hàng, có chợ cho dân lành thu nhập từ những sản phẩm mà bấy lâu nay chỉ tiêu thụ quanh quẩn trong làng, ngoài xóm.

Trong làng quán xá, nhà hàng mở lên như nấm sau mưa, quán cafe võng của ông bà chủ trên phố về mua đất của làng mở ra thật đắt khách, vì giá cả bình dân, lại có không gian thoáng đãng, mát mẻ do vườn cây ăn quả lâu năm của chủ cũ để lại. Khách vào uống cafe mỗi người một võng, vừa thưởng thức cafe theo yêu cầu, vừa thư giãn theo nhịp đu đưa của chiếc võng dưới bóng mát phủ rợp của hàng cây cùng tiếng chim líu lo trên cành, khiến ai đã đến một lần thì khó từ chối lần sau được.

Tiếng lành đồn xa, không những thanh niên nam nữ trong làng ghé quán, mà đến ông chồng đã ngấp nghé tuổi 40 của tôi cũng ngày ra ruộng, tối về cơm nước xong là đóng bộ ra quán võng giữ lấy 1 chỗ ưng ý để tán gẫu với bạn bè. 

Nghĩ thương chồng gần nửa đời người bán mặt cho đất, bán lưng cho trời, chưa có ngày hưởng thụ cho bằng bạn, bằng bè nên tôi không ngăn cản, ngược lại lâu lâu không thấy chồng đóng bộ ghé quán tôi còn dúi tiền vào tay chồng giục chồng đi cafe võng cho thoải mái.

Thực ra con trai đầu 19 tuổi đã ra huyện học lái xe, con gái thứ 15 tuổi đã thừa sức giúp việc nhà nên chồng tôi có đi đây, đi đó tôi cũng không vì thế mà bận bịu, vất vả gì. 

Một điều làm tôi thấy mình có công với chồng là mỗi lần đi cafe võng về, chồng luôn vui vẻ, nói cười luôn miệng chứ không lầm lì, kín tiếng như trước nữa. Chồng mê cafe võng giá bình dân được mấy tháng thì tôi nhận ra anh có nhiều thay đổi. Thời gian chồng vắng nhà lâu hơn, anh hay chủ động hỏi tiền mà lần sau nhiều hơn lần trước, khiến tôi bắt đầu ngờ ngợ chồng có điều gì khuất tất cố tình giấu tôi.

Rồi cái tin chồng tôi mê cô gái phục vụ ở quán võng cũng đến tai tôi. Đang tính chuyện hỏi chồng cho ra nhẽ thì tối hôm qua một cô gái trẻ, ăn vận cũn cỡn như người thiếu tiền mua vải, son phấn như trát đến tận nhà tôi tố chồng tôi hứa sang đất cất nhà cho cô, thề bồi với cô là sẽ bỏ vợ để cưới cô về sống chung nên cô mới chịu giữ cái thai lại để đẻ. Vậy mà đến nay bụng cô đã đội áo lồ lộ không giấu nổi, còn chồng tôi lần lữa có ý định "quất ngựa truy phong"?

Cô gái trẻ khẳng định chồng tôi là "tác giả", còn chồng tôi một mực kêu oan, anh chỉ là người "đổ vỏ" cho ai đó mà nay vì không tìm được kẻ "ăn ốc" nên cô gái đến bắt đền chồng tôi. Liệu chồng có thực sự oan không mà tôi bênh vực? Ma ăn cỗ ở đâu, lúc nào chỉ có chồng tôi mới biết được mà thôi.

Chuyện ít biết về quán ăn hơn 100 năm ở Bình Thuận

Phan Thiết từ xa xưa đã có nhiều sản vật, công trình, cơ sở nổi tiếng khắp trong Nam ngoài Bắc tồn tại đến ngày nay. Nam Thạnh Lầu, Kim Sơn Lầu là hai trong số những niềm tự hào của người Phan Thiết (Bình Thuận).