Thu hồi lô thuốc bổ sung hormone tuyến giáp kém chất lượng

Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Nguyễn Đình Hưng vừa ký công văn thông báo thu hồi trên địa bàn Hà Nội lô thuốc viên nang mềm Hepasyzin sản xuất ở Hàn Quốc. Lý do thu hồi là lô thuốc không đạt yêu cầu chất lượng về chỉ tiêu định lượng (vi phạm mức độ 2).

Thuốc viên nang mềm Hepasyzin bị thu hồi có số giấy đăng ký lưu hành: VN-22078-19, số lô: 2114; ngày sản xuất: 14/4/2021, hạn dùng: 14/4/2024. Sản phẩm này do Công ty DongBang Future Tech & Life Co., Ltd. (Hàn Quốc), Công ty cổ phần Thương mại và phát triển Hà Lan (địa chỉ ở Hà Nội) nhập khẩu.

Theo quảng cáo, thuốc Hepasyzin có thành phần chính là cao Cardus marianus, Thiamin nitrate, Pyridoxin hydrochlorid, Nicotinamide dùng trong điều trị viêm gan mạn tính, xơ gan, gan nhiễm mỡ, nhiễm độc gan.

Trước đó, hôm 14/10, Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) có công văn số 10344 thông báo mẫu thuốc Hepasyzin không đạt tiêu chuẩn chất lượng.

Sở Y tế Hà Nội yêu cầu Giám đốc Công ty Thương mại và phát triển Hà Lan, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Bắc Hà thu hồi triệt để lô thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng nêu trên địa bàn Hà Nội.

Sở này sẽ kiểm tra, giám sát việc thu hồi lô thuốc trên của các đơn vị và việc gửi mẫu bổ sung để kiểm tra chất lượng của công ty CP Thương mại và phát triển Hà Lan.

Các cơ sở y tế công lập trực thuộc ngành, cơ sở y tế ngoài công lập, doanh nghiệp kinh doanh thuốc, cơ sở bán lẻ thuốc trên địa bàn khẩn trương rà soát, thu hồi lô thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng nêu trên. Sở Y tế Hà Nội yêu cầu phòng Y tế quận, huyện, thị xã thông báo đến cơ sở hành nghề trên địa bàn quản lý; tiến hành kiểm tra, giám sát việc thực hiện thu hồi của cơ sở (nếu có).

Thu hồi lô thuốc bổ sung hormone tuyến giáp kém chất lượng

 BS Lê Thị Mai, Trưởng phòng Chỉ đạo tuyến Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho biết lý do khiến người bệnh điều trị theo phác đồ Lupus ban đỏ bởi người bệnh được điều trị bằng corticoid nên đã làm giảm cơn phản ứng. Phác đồ điều trị phong cũng có sử dụng loại thuốc này.

Các ca bệnh trên đều khó phát hiện, sau khi điều trị đúng phác đồ, người bệnh đã tiến triển tốt, các triệu chứng thuyên giảm nhiều. 

Nhờ thực hiện tốt chương trình phòng chống phong quốc gia, tỷ lệ mắc phong tại Việt nam hiện nay rất thấp.

Tuy nhiên, không ít trường hợp mắc bệnh phong bị chẩn đoán muộn, để lại di chứng tàn tật nguy hiểm cho bệnh nhân và có thể tạo thành các ổ bệnh nguy hiểm trong cộng đồng. Không ít ca bệnh “chạy vòng quanh” khám nhiều nơi nhưng không tìm ra nguyên nhân chính xác.

Cách đây không lâu, Bệnh viện Da Liễu Trung ương vừa tiếp nhận bệnh nhân nam 35 tuổi, quê ở Lộc Bình, Lạng Sơn đến khám vì nổi nhiều tổn thương nốt sẩn đỏ, ấn đau, rải rác trên cơ thể.

Bệnh nhân kể, tình trạng này diễn biến hơn 2 năm. Anh đã đi khám nhiều nơi nhưng nhận các kết quả chẩn đoán khác nhau. Trải qua nhiều đợt điều trị nhưng bệnh không thuyên giảm, ngày càng tiến triển nặng.

Bác sĩ Bệnh viện Da liễu Trung ương phát hiện anh gặp các tổn thương như các sẩn đỏ, ấn chắc, đau tại tổn thương, kích thước đa dạng từ 1-3 cm, phân bố rải rác khắp vùng mặt, tay chân, thân mình.

Khám thần kinh cảm giác nông bệnh nhân bình thường, không sờ thấy các dây thần kinh nông sưng to, nhưng mu bàn tay 2 bên của bệnh nhân khô, mất bóng.

Dù không điển hình nhưng nghi ngờ bệnh nhân mắc bệnh phong, các bác sĩ đã chỉ định xét nghiệm rạch dái tai tìm vi khuẩn phong. Kết quả dương tính, khẳng định chẩn đoán bệnh.

Phong là bệnh truyền nhiễm mạn tính do vi khuẩn Mycobacterium leprae gây ra, chủ yếu biểu hiện ở ngoài da và hệ thống thần kinh ngoại biên. Nếu không điều trị kịp thời sẽ để lại di chứng mất cảm giác các dây thần kinh, tàn tật vĩnh viễn, biến dạng cơ thể.

Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn tác động nặng nề đến tâm lý người bệnh. Cơ chế lây nhiễm của bệnh phong chủ yếu qua tiếp xúc, lây qua dịch tiết của người bệnh, nhưng đòi hỏi phải tiếp xúc gần và kéo dài.

Nếu người bệnh đã bắt đầu điều trị thì khả năng truyền bệnh giảm tới 99%. Tỷ lệ lây giữa vợ chồng chỉ là 2-3%. Bệnh không di truyền và có thể chữa khỏi.

Hiện toàn quốc còn khoảng 8.000 bệnh nhân phong đang được quản lý. Hằng năm, nước ta phát hiện khoảng 100 bệnh nhân mới. Thời kỳ ủ bệnh của bệnh phong rất lâu, trung bình 3-5 năm hoặc có trường hợp có thể 5 năm, 10 năm mới phát bệnh. Các bác sĩ nhận định, đây chính là nguồn lây, không tiếp tục chống phong thì bệnh này vốn bị coi là lãng quên này sẽ quay trở lại. 

Các chuyên gia đầu ngành Da liễu khuyến cáo các bác sĩ không được mất cảnh giác với bệnh lí này. Khi nghi ngờ có ca mắc bệnh cần chuyển tới các cơ sở y tế chuyên khoa để thăm khám và làm các xét nghiệm chẩn đoán.

Ông V.T.H, 50 tuổi ở Ba Đình, Hà Nội xuất hiện các dấu hiệu tổn thương trên da như rụng tóc, ban đỏ hình cánh bướm ở mặt, sốt, có nốt mờ tròn...

Đi khám tại một bệnh viện lớn ở Hà Nội, ông H. được chẩn đoán Lupus ban đỏ. Điều trị suốt 2-3 năm theo phác đồ, cơn phản ứng có giảm nhưng sau đó triệu chứng vẫn tái diễn, ông đi khám tại Bệnh viện Da liễu Hà Nội.

Kết quả hội chẩn giữa các bác sĩ bệnh viện này và Bệnh viện Da liễu Trung ương đã tìm ra căn nguyên khiến ông có các triệu chứng trên là vi khuẩn gây bệnh phong. Điều này khiến ông rất ngạc nhiên.

Một bệnh nhân khác cũng ở Hà Nội, mắc bệnh phong nhưng bị chẩn đoán nhầm là người phụ nữ 49 tuổi ở quận Cầu Giấy. Chị kể, khi phát hiện thương tổn ban đầu là các ban đỏ ở mặt, chị đã đi khám tại một cơ sở y tế, chẩn đoán Lupus ban đỏ hệ thống và điều trị bằng corticoid toàn thân.

Thương tổn giảm nhưng hay tái phát. Bệnh nhân được điều trị dai dẳng nhiều đợt trong thời gian dài. Đến khám tại Bệnh viện Da liễu Trung ương, các bác sĩ nghi ngờ cơn phản ứng phong loại 2, chỉ định xét nghiệm mô bệnh học và phát hiện được đặc điểm điển hình của bệnh phong.

 BS Lê Thị Mai, Trưởng phòng Chỉ đạo tuyến Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho biết lý do khiến người bệnh điều trị theo phác đồ Lupus ban đỏ bởi người bệnh được điều trị bằng corticoid nên đã làm giảm cơn phản ứng. Phác đồ điều trị phong cũng có sử dụng loại thuốc này.

Các ca bệnh trên đều khó phát hiện, sau khi điều trị đúng phác đồ, người bệnh đã tiến triển tốt, các triệu chứng thuyên giảm nhiều. 

Nhờ thực hiện tốt chương trình phòng chống phong quốc gia, tỷ lệ mắc phong tại Việt nam hiện nay rất thấp.

Tuy nhiên, không ít trường hợp mắc bệnh phong bị chẩn đoán muộn, để lại di chứng tàn tật nguy hiểm cho bệnh nhân và có thể tạo thành các ổ bệnh nguy hiểm trong cộng đồng. Không ít ca bệnh “chạy vòng quanh” khám nhiều nơi nhưng không tìm ra nguyên nhân chính xác.

Cách đây không lâu, Bệnh viện Da Liễu Trung ương vừa tiếp nhận bệnh nhân nam 35 tuổi, quê ở Lộc Bình, Lạng Sơn đến khám vì nổi nhiều tổn thương nốt sẩn đỏ, ấn đau, rải rác trên cơ thể.

Bệnh nhân kể, tình trạng này diễn biến hơn 2 năm. Anh đã đi khám nhiều nơi nhưng nhận các kết quả chẩn đoán khác nhau. Trải qua nhiều đợt điều trị nhưng bệnh không thuyên giảm, ngày càng tiến triển nặng.

Bác sĩ Bệnh viện Da liễu Trung ương phát hiện anh gặp các tổn thương như các sẩn đỏ, ấn chắc, đau tại tổn thương, kích thước đa dạng từ 1-3 cm, phân bố rải rác khắp vùng mặt, tay chân, thân mình.

Khám thần kinh cảm giác nông bệnh nhân bình thường, không sờ thấy các dây thần kinh nông sưng to, nhưng mu bàn tay 2 bên của bệnh nhân khô, mất bóng.

Dù không điển hình nhưng nghi ngờ bệnh nhân mắc bệnh phong, các bác sĩ đã chỉ định xét nghiệm rạch dái tai tìm vi khuẩn phong. Kết quả dương tính, khẳng định chẩn đoán bệnh.

Phong là bệnh truyền nhiễm mạn tính do vi khuẩn Mycobacterium leprae gây ra, chủ yếu biểu hiện ở ngoài da và hệ thống thần kinh ngoại biên. Nếu không điều trị kịp thời sẽ để lại di chứng mất cảm giác các dây thần kinh, tàn tật vĩnh viễn, biến dạng cơ thể.

Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn tác động nặng nề đến tâm lý người bệnh. Cơ chế lây nhiễm của bệnh phong chủ yếu qua tiếp xúc, lây qua dịch tiết của người bệnh, nhưng đòi hỏi phải tiếp xúc gần và kéo dài.

Nếu người bệnh đã bắt đầu điều trị thì khả năng truyền bệnh giảm tới 99%. Tỷ lệ lây giữa vợ chồng chỉ là 2-3%. Bệnh không di truyền và có thể chữa khỏi.

Hiện toàn quốc còn khoảng 8.000 bệnh nhân phong đang được quản lý. Hằng năm, nước ta phát hiện khoảng 100 bệnh nhân mới. Thời kỳ ủ bệnh của bệnh phong rất lâu, trung bình 3-5 năm hoặc có trường hợp có thể 5 năm, 10 năm mới phát bệnh. Các bác sĩ nhận định, đây chính là nguồn lây, không tiếp tục chống phong thì bệnh này vốn bị coi là lãng quên này sẽ quay trở lại. 

Các chuyên gia đầu ngành Da liễu khuyến cáo các bác sĩ không được mất cảnh giác với bệnh lí này. Khi nghi ngờ có ca mắc bệnh cần chuyển tới các cơ sở y tế chuyên khoa để thăm khám và làm các xét nghiệm chẩn đoán.

Do đó, Bộ Y tế và các cơ quan liên quan nên nghiên cứu và điều chỉnh mức giới hạn tiêu chuẩn khi xét nghiệm hàm lượng chì máu từ <10μg/dL xuống còn <3.5 μg/dL. 

Ngoài ra, Bộ Y tế cần có các giải pháp phòng chống nhiễm độc chì ở trẻ em khi tiếp xúc với các nguồn xung quanh môi trường sống và trường học có hiệu quả.

Chất độc mạnh, đặc biệt có hại với trẻ nhỏ

TS Maria Neira - Giám đốc Bộ phận Sức khoẻ cộng đồng và Môi trường, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thông tin, tiếp xúc với chì khiến gần 1 triệu người tử vong hàng năm, ngày càng nhiều người bị suy nhược và bị ảnh ưởng lâu dài. “Tôi chắc chắn các bạn đều đồng ý với tôi rằng đây là con số cao không thể chấp nhận được”, TS Maria Neira chia sẻ. 

Cũng theo TS Maria Neira, trẻ em đặc biệt dễ bị phơi nhiễm chì và dễ bị tổn thương vì các em có mức phơi nhiễm cao hơn người lớn và vì chì ảnh hưởng đến não đang phát triển, có khả năng làm giảm khả năng trí tuệ. 

Các nguồn tiếp xúc với chì chủ yếu bao gồm ô nhiễm môi trường từ các hoạt động khai thác, nấu chảy, sản xuất và tái chế chì, và sử dụng chì trong nhiều loại sản phẩm. 

Các sản phẩm có chứa chì khác bao gồm bột màu, sơn, chất hàn, kính màu, kính pha lê chì, đạn dược, men gốm, đồ trang sức, đồ chơi. 

Chì còn có ở một số mỹ phẩm như phấn trang điểm mắt, mỹ phẩm dạng bột phấn có màu đỏ son hoặc cam-đỏ. Bên cạnh đó, chì còn tồn tại ở các loại thuốc truyền thống được sử dụng ở các nước như Ấn Độ, Mexico và Việt Nam. Nước uống được cấp qua đường ống làm từ chì hoặc nối bằng chất hàn chì cũng có thể chứa chì. 

Thực trạng nhiễm độc chì ở Việt Nam hiện nay vẫn đáng báo động. Theo đó, có những bệnh nhân đến viện đã được phát hiện nhưng còn có rất nhiều bệnh nhân sống trong cộng đồng đang bị nhiễm độc chì mà không hề hay biết.

Mới đây, Trung tâm Nghiên cứu Giới, Gia đình và Môi trường trong Phát triển (CGFED) cũng đưa ra thông tin, ở Việt Nam có một số nghiên cứu về tình trạng ngộ độc chì ở trẻ em, tập trung ở những trẻ sống ở vùng nguy cơ cao như làng nghề, khu sản xuất tái chế sản phẩm chứa chì, nghiên cứu về chì trong đồ chơi, đồ dùng học tập của trẻ em trong các trường mầm non. 

Ví dụ, nghiên cứu của CGFED (năm 2021) trên 48 trẻ em tại một trường mầm non thuộc tỉnh Đồng Nai, cho thấy 23 trẻ có hàm lượng chì máu cao hơn giới hạn tham chiếu của CDC Hoa kỳ 1,5 – 6,5 lần.

“Nghiên cứu năm 2022 của Trung tâm CGFED và Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường cho thấy tất cả 20 trẻ (trong số 23 trẻ thuộc trường mầm non đã tham gia khảo sát vào năm 2021) vẫn có hàm lượng chì máu cao hơn mức độ tham chiếu của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC Mỹ) – là 3,5 µg/dL. 

Cụ thể, hàm lượng chì máu trung bình của trẻ em tham gia nghiên cứu là 4,75 µg/dL, thấp nhất là 3,59 µg/dL và cao nhất là 9,77 µg/dL”, Bà Nguyễn Kim Thúy - Giám đốc điều hành CGFED, cho biết.

Có rất nhiều bằng chứng cho thấy không có mức độ phơi nhiễm chì nào là an toàn. Chì là một chất độc mạnh, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt có hại với trẻ nhỏ. Mặc dù ở liều lượng thấp, chì vẫn có thể ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ của trẻ, dẫn đến giảm chỉ số IQ, thay đổi hành vi như giảm khả năng chú ý và gia tăng các hành vi chống đối xã hội, giảm khả năng học hành. 

Phơi nhiễm chì cũng có thể gây tổn thương thận, cơ quan sinh sản, và hệ miễn dịch, dẫn đến tình trạng thiếu máu và tăng huyết áp. Các tác động đến thần kinh và hành vi của chì thường không thể khắc phục.

Ngăn chặn phơi nhiễm chì

Trước những tác hại của của kim loại nặng này đối với con người, TS Maria Neira cho rằng: “Chúng ta hoàn toàn có thể ngăn chặn nguy cơ phơi nhiễm chì và dừng việc sử dụng chì không cần thiết”. Tổ chức WHO cũng kêu gọi các quốc gia cùng hành động để loại bỏ sơn chì, nâng cao nhận thức về nhiều nguồn phơi nhiễm tiềm ẩn (là bước quan trọng đầu tiên).

Năm 2021, hơn 100 nhóm từ các nơi trên thế giới đã cùng tham gia hành động để thu hút sự chú ý, điều phối hành động và chia sẻ các giải pháp cho các vấn đề về sơn chì.

88 quốc gia trên thế giới hiện đã có các biện pháp ràng buộc pháp lý đối với việc sản xuất, nhập khẩu, và bán loại hàng hoá nguy hiểm này.

“Cùng hành động sẽ giúp chúng ta đạt được một thế giới không còn những tác động nguy hại của chì đối với sức khoẻ của trẻ em và thế hệ tương lai”, TS Maria Neira nhấn mạnh.

Tiêu chuẩn chẩn đoán nhiễm độc chì dựa vào Quyết định số 1548/QĐ-BYT ngày 10/5/2012 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc ban hành hướng dẫn chẩn đoán và điều trị ngộ độc chì (trẻ em bị nhiễm độc chì khi có hàm lượng chì máu >10 µg/dL). Tuy nhiên hiện nay có sự chênh lệch đáng kể trong Tiêu chuẩn tham chiếu đối với hàm lượng chì máu ở trẻ em tại Việt Nam so với tiêu chuẩn mới ban hành năm 2021 của CDC Mỹ. Chi tiết như sau: 

Do đó, Bộ Y tế và các cơ quan liên quan nên nghiên cứu và điều chỉnh mức giới hạn tiêu chuẩn khi xét nghiệm hàm lượng chì máu từ <10μg/dL xuống còn <3.5 μg/dL. 

Ngoài ra, Bộ Y tế cần có các giải pháp phòng chống nhiễm độc chì ở trẻ em khi tiếp xúc với các nguồn xung quanh môi trường sống và trường học có hiệu quả.