Nhà văn Trần Hoài Dương (1943-2011) từng công tác tại Tạp chí Cộng sản, báo Văn nghệ. Đam mê viết văn, sáng tác, ông là tác giả của nhiều truyện ngắn, truyện dài viết cho thiếu nhi.

Cố nhà văn Trần Hoài Dương là người dành trọn sự nghiệp viết cho thiếu nhi

Trần Hoài Dương là người dành trọn sự nghiệp viết cho thiếu nhi, để lại dấu ấn trong lòng bạn đọc qua các tác phẩm như Em bé và bông hồng, Cô bé mảnh khảnh, Cuộc phiêu lưu của những con chữ, Hoa cỏ thì thầm, Lá non, Nhành thạch thảo… Các trang viết trong trẻo của ông được thế hệ bạn đọc một thời yêu thích.

Sinh thời, nhà văn Trần Hoài Dương từng chia sẻ: "Tôi gắng chắt lọc từ cuộc sống ngổn ngang, bề bộn những gì tinh túy nhất, trong ngần nhất để viết cho các em. Tôi đến với văn học thiếu nhi như đến với một thứ Đạo. Viết là để đem lại lòng yêu thương và vẻ đẹp tuyệt vời của văn chương cho trẻ nhỏ. Tôi cũng hy vọng những trang viết của tôi không chỉ dành riêng cho trẻ em đọc mà còn cho tất cả những ai muốn tìm lại tuổi thơ đã mất của mình, những ai muốn có những giây phút sống yên bình trong thế giới trắng trong của cái Đẹp và cái Thiện".

Nhà văn Lê Phương Liên, là một trong số ít nhà văn Việt Nam hiện nay còn chuyên tâm với văn học thiếu nhi đã nói: "Tất cả những sáng tác của Trần Hoài Dương đều hướng tới lối cảm thụ thẩm mỹ với vẻ đẹp trinh nguyên của tâm hồn trẻ thơ, sự kỳ diệu trong cách nhìn thế giới vừa thật vừa ảo, những rung cảm tinh tế trong từng cử chỉ, lời nói, ánh mắt nhìn hoa, nhìn lá…".

Tác phẩm là miền kí ức thẳm xa vời vợi của nhà văn về thời thơ ấu.

Cả cuộc đời sáng tác, Trần Hoài Dương đã để lại hơn 20 tập sách, trong đó có cuốn sách mà ông vô cùng trân trọng, thiên truyện dài, song được coi là cuốn hồi ký Miền xanh thẳm đã được Hội Nhà văn Việt Nam trao giải B (không có giải A) năm 2001.

Tác phẩm là miền ký ức thẳm xa vời vợi của nhà văn về thời thơ ấu. Với một giọng văn giàu cảm xúc và chất thơ Miền xanh thẳm đã được tác giả chắt lọc từ cuộc sống ngổn ngang, bề bộn những gì tinh túy nhất, trong ngần nhất để viết cho các em. Một phần đời của cậu bé Thiện, với những người bạn học thân thiết của mình ở vùng quê Bắc Giang cổ tích mãi mãi là một khúc ca đẹp đẽ trong những khúc ca tuyệt vời.

Quãng thời gian này đã góp phần tạo nên con người, tâm hồn của Trần Hoài Dương, khoảng thời gian trong vắt không bao giờ trở lại mà ông gọi là Miền xanh thẳm.

Tình Lê

'Đất và người' qua trang viết của NSND Đào Trọng Khánh

Ngày 10/6, tại Hà Nội, Nhà xuất bản Hội Nhà văn ra mắt bạn đọc cuốn sách Đất và người của đạo diễn - NSND Đào Trọng Khánh.

Cháu có bạn trai là đồng nghiệp người bản địa và cả hai quyết định tiến tới hôn nhân. Vợ chồng bạn tôi đã bay qua châu Âu dự lễ cưới của con. Giờ đôi trẻ sắp về Việt Nam và một tiệc cưới sẽ được tổ chức ở quê nhà để ra mắt họ hàng, bạn bè của ba mẹ và của mình.

Con gái là niềm tự hào của gia đình nên bạn tôi cũng muốn có một tiệc cưới "sao cho coi được". Công việc khó và nhạy cảm nhất có lẽ là lên danh sách khách mời. Khách của con gái thì không bao nhiêu nhưng khách của mẹ rất nhiều, do bạn tôi làm việc trong ngành truyền thông, với các mối quan hệ rộng. Để gởi toàn bộ số thiệp, bạn mất vài ngày phóng xe máy cả sáng lẫn chiều đến lần lượt các nơi làm việc và nhà ở của khách. Với những người cầu kỳ, bạn còn phải gọi điện hẹn trước.

Tôi hỏi bạn sao không thử làm một cuộc "cách mạng" trong việc mời tiệc cưới bằng cách áp dụng công nghệ số đơn giản: thiết kế thiệp điện tử, gởi kèm theo tin nhắn qua các nền tảng mạng xã hội như Zalo, Messenger, WhatsApp... được cài đặt trên điện thoại di động. Trên thiệp mời điện tử, ngoài những thông tin thông thường, in luôn số tài khoản ngân hàng của chủ nhân. Chỉ cần in một số thiệp giấy dành riêng cho những người họ hàng cao tuổi không dùng điện thoại thông minh.

Nhưng một người làm trong nghề truyền thông, phụ trách mạng xã hội suốt nhiều năm như bạn tôi vẫn chưa đủ bản lĩnh để làm cuộc "cách mạng" như tôi nói. Cô sợ họ hàng nói ra, nói vào, sợ bị trách móc không giữ nề nếp, truyền thống văn hóa, sợ bị cho là thương mại hóa lễ cưới của con...

Với nhiều người Việt, thực hiện một cuộc thay đổi như thế là không dễ dàng.

Nhưng tôi cũng đã thử làm một cuộc khảo sát nho nhỏ trong nhóm bạn đại học, khoảng 20 người, cùng là khách mời của cô bạn cho buổi tiệc cưới nói trên. Tất cả đều ủng hộ và đồng ý với cách thay đổi, từ thói quen truyền thống sang áp dụng công nghệ số.

Nhiều người trẻ và những người dễ hòa nhập vào thời đại công nghệ tin rằng thay đổi đó chắc chắn sẽ mang lại sự tiện lợi, tiết kiệm tiền bạc và thời gian cho cả đôi bên, chủ tiệc cưới và khách mời.

Theo số liệu của Cục Viễn thông, vào tháng 1/2023, Việt Nam có 91,3 triệu thuê bao điện thoại thông minh (smartphone) và tính đến nay có thêm hơn hai triệu thuê bao, nâng tổng số thuê bao dùng smartphone tại Việt Nam lên 93,5 triệu và ước tính tỷ lệ người trưởng thành sử dụng smartphone đạt khoảng 73,5%.

Với số người sử dụng điện thoại phổ biến và nhiều như thế, người Việt hoàn toàn có thể tận dụng tối đa các tiện ích công nghệ số mang lại cho cuộc sống hàng ngày, bao gồm cả cách thức mời dự tiệc cưới. Một lượng lớn thiệp mời được in ra trong năm nhưng chỉ sử dụng được một lần rồi bỏ, trở thành rác thải. Thiệp mời điện tử gởi đi thông qua các ứng dụng mạng xã hội, đảm bảo nhanh chóng đến tận tay người được mời. Tôi đã vài lần không thể nhớ mình đã cẩn thận cất kỹ tấm thiệp ở đâu, phải lục tung cả bàn làm việc ở nhà và ở văn phòng mới tìm thấy địa chỉ dự tiệc. Với công nghệ số, chỉ cần ghim tin nhắn có kèm theo thiệp mời điện tử là có thể yên tâm không sợ bị để lẫn lộn đâu đó.

Văn hóa chúc mừng hạnh phúc cho cô dâu chú rể hiện tại gần như đã quy hết về một hình thức duy nhất: tiền mặt. Khách đến lần lượt bỏ những chiếc phong bì đựng tiền mừng vào một chiếc thùng được bố trí để sẵn ngay bàn tiếp khách. Chiếc thùng ấy cực kỳ quan trọng về mặt hỗ trợ tài chính cho cô dâu chú rể sau lễ cưới nên luôn được canh giữ cẩn trọng. Vậy mà cũng đã xảy ra những chuyện hết sức bi hài khi chiếc thùng đựng tiền mừng đã không cánh mà bay, khiến đôi trẻ chỉ còn biết ôm nhau khóc trong đêm tân hôn.

Tiền mừng tiệc cưới vốn không phải là giao dịch mang tính thương mại, nhưng về hình thức, việc trao tặng "một chiều" này cũng không khác gì các loại giao dịch khác. Vậy sao không thể thay đổi từ văn hóa "phong bì" truyền thống sang chúc mừng bằng hình thức không tiền mặt? An toàn, tiện lợi về cả vật chất và tiết kiệm thời gian.

Hiện tại các giao dịch không tiền mặt đang được khuyến khích cho mọi công dân đã trưởng thành. Số liệu thống kê của Ngân hàng Nhà nước cho thấy đến cuối năm 2023, giao dịch không dùng tiền mặt đạt khoảng 11 triệu tỷ, tăng gần 50% so với 2022. Các kênh giao dịch không tiền mặt hiện nay khá phong phú, bao gồm internet, điện thoại di động, phương thức QR code, ATM... Giao dịch qua tài khoản trực tuyến và thẻ tín dụng cũng đang tăng dần phổ biến.

Thời đại thay đổi, những hình thức giao tiếp mới sẽ ra đời thay thế dần truyền thống cũ, trong đó có cả cách thức mời nhau dự tiệc cưới.

Hà Đức Trí

Ông Trần Đại Thắng, Giám đốc Đông A bày tỏ hy vọng thực hiện được nhiều hoạt động trưng bày sách khi có dịp phù hợp, để bạn đọc, những người sưu tầm biết đến sách S nhiều hơn.

"Sự kiện này không những là hoạt động tổng kết theo từng giai đoạn của Đông A mà hơn thế nữa, chúng tôi mong muốn có một không gian trưng bày thường xuyên. Đây cũng là dịp để các nhà sưu tầm, những người yêu thích sách đẹp gặp gỡ và giao lưu với nhau”, ông Thắng bày tỏ.

Trong khuôn khổ sự kiện, có gần 30 ấn bản sách đẹp được trưng bày. Đây là các tựa sách được thực hiện trong 3 năm qua, đánh dấu bước phát triển mới trên chặng đường làm sách thủ công của Đông A. Trong đó, có 7 ấn bản đặc biệt S100 phát hành năm 2023 là Hoàng tử bé, Nghìn lẻ một đêm 2 tập, Gió đầu mùa, Hà Nội băm sáu phố phường, Đôi lứa xứng đôi - Nửa đêm - Cười, Việt Nam văn hóa sử cương, Ngụ ngôn La Fontaine, Đại Việt sử ký toàn thư.

Ngoài ra, ấn bản Nghệ thuật Dessinký hiệu chữ A cũng được trưng bày trong dịp này. Đây là cuốn sách vừa được trao giải thưởng Sách Quốc gia cuối tháng 12/2023. Mỗi ấn bản đều có quy cách khác nhau. Đơn cử như ấn bản đặc biệtĐại Việt sử ký toàn thưcó hộp sơn mài màu đỏ, bìa sách bọc bằng da dê Pháp màu vàng nghệ Curri của hãng Alran Sully. Hộp sách đầy đủ gồm hai quyển I và II, giấy chứng nhận, dấu sở hữu sách, hướng dẫn sử dụng sách và 2 tấm sơn mài dùng để đỡ bụng sách. 

Sự kiện trưng bày sách S tại Bookbinders kéo dài tới hết ngày 28/1/2024 và tổ chức phiên đấu giá trực tuyến 8 ấn bản đặc biệt ký hiệu chữ A.

Sau đó, từ ngày 4-7/2/2024, Đông A sẽ tham gia Hội chợ Nghệ thuật Sách quốc tế CODEX lần thứ 9 tại Mỹ. Đây cũng là lần đầu tiên Việt Nam có đơn vị tham gia Hội chợ Nghệ thuật Sách quốc tế CODEX hàng đầu thế giới. Hội sách năm nay có sự tham dự của hơn 200 đơn vị.

Tại đây, sách được xem như là những tác phẩm nghệ thuật, với các gian hàng trưng bày, triển lãm, các hội nghị chuyên đề xung quanh các chủ đề kỹ thuật đóng sách; nguyên vật liệu cho ngành đóng sách thủ công; giới thiệu các ấn bản đẹp, quý, hiếm; vinh danh các nghệ sĩ làm sách…

Bộ sách 'Những người phụ nữ bé nhỏ' gây ấn tượng với bạn đọc bởi việc đưa chất liệu Việt vào các ấn bản trong lần ra mắt này.

LTS: Có những món ăn bình dân, mộc mạc nhưng luôn khiến người con đất Việt vương vấn. Khi xa nhà, chỉ cần tên món ăn được nhắc đến, bao nhiêu kỷ niệm lại ùa về khiến lòng người thổn thức, nhớ da diết vị quê hương. 

VietNamNet khởi đăng tuyến bài Những món ăn gợi nhớ quê nhà. Tuyến bài là ghi chép của độc giả VietNamNet trên khắp mọi miền đất nước và cả ở nước ngoài về các món ăn ngon, hấp dẫn của Việt Nam.

Bài viết của độc giả vui lòng gửi về địa chỉ mail: [email protected].

Bữa tối nay, tôi vào bếp với tâm trạng khá thoải mái. Khi ta đừng yêu cầu quá nhiều ở cuộc đời, có lẽ cuộc đời cũng không khắt khe gì với ta. 

Tôi có một bát hạt đậu ngự đã ngâm từ sáng. Tôi mua túi đậu ngự mà không biết mua để làm gì, vì thường người ta chỉ dùng nó để nấu chè. Chè đậu ngự là món ăn tuyệt ngon nhưng bây giờ hầu như không thấy bán nữa. 

Tôi mua túi đậu ngự, bởi khi nhìn thấy nó, những ngày tuổi thơ ập về làm tôi bần thần. Giàn đậu ngự của bà nội năm nào cũng phủ rợp sân. Những phiến lá xanh non to bản chồng lên nhau. Những chùm hoa tím biếc lấp ló. Đám quả xanh chìa xuống khỏi giàn.   

Bà nội hái quả đậu non để xào. Thời nghèo khó ấy, chỉ có chút dầu phụng, mà ngon. Quả đậu xanh veo giòn tan, ngọt ngào vị tươi. Nhưng không được hái nhiều đậu non. Giàn đậu được trồng để đợi chín. Khi những dây đậu chuyển màu dần, lá quăn lại mỏng tang thành từng dúm vàng úa, vỏ đậu khô dần một màu của sự sống lụi tàn, nhưng bọc trong nó là hạt đậu bóng lên đám vân tím đẹp đẽ. 

Đậu ngự là hạt đậu đẹp nhất mà tôi biết. Có sự ngây thơ pha lẫn láu lỉnh trên những vân màu biêng biếc ấy. 

Tôi biết làm gì với những hạt đậu ngự đã ngậm nước nở căng?

Đôi khi cuộc đời đưa ta tới trước những lựa chọn vơ vẩn. Đôi khi ta băn khoăn suy nghĩ về những điều thật không đáng. Như khi tôi đứng trước bát đậu, bật cười vì thấy mình sao phải cân nhắc vì những hạt đậu nhỏ kia. Một ngày trôi rất nhanh. Một giờ trôi rất nhanh. Còn ta đứng đó, vẫn đang nghĩ về những hạt đậu. 

Không là chè đậu ngự thì có muôn vàn cách để một hạt đậu chín, tỏa mùi thơm trên đĩa, ngọt bùi trong từng tế bào vị giác.

Vậy thì xem nào. Tôi có cà chua, có nấm hương tươi, có chút thịt băm. Chúng có liên quan gì tới đậu ngự không? Có lẽ không cần phải băn khoăn nhiều như thế. Phi hành cho thơm và thả chúng vào chảo nào. 

Một ngày nào đó. Khi tôi đứng trước một túi đậu ngự khô trong siêu thị, và lại bồi hồi nhớ giàn đậu ngự của bà, có lẽ tôi lại sẽ mua. Khi đó có thể tủ lạnh nhà tôi không có cà chua, thịt băm và nấm. Cũng chả sao, vì sẽ có những thứ khác tôi cho là lại hợp lý khi đứng cạnh hạt đậu ngự. 

Nhưng ký ức về giàn đậu ngự ngày xưa của bà thì nguyên vẹn. Những ký ức ấy, chúng ngủ sâu trong tôi, âm thầm nuôi dưỡng tôi. Một giây nào đó, chúng thức dậy tươi tỉnh và tôi biết cuộc đời còn nhiều điều đáng yêu.

Sau cơn mưa rào ào ào trút xuống, món chả ếch bất hủ của mẹ ra lò