Cái gì cũng phải trả giá

- Mới đây, khi giao lưu với khán giả ở Đà Nẵng, anh có chia sẻ hồi trẻ rất đẹp trai. Ngày xưa, người ta mặc định đi làm diễn viên thì phải đẹp, không biết thời thanh xuân NSND Bùi Bài Bình có đẹp trai khiến bao cô gái 'đổ gục' không?

Đó chỉ là câu chuyện vui thôi bởi không phải chỉ có con trai cao to, con gái xinh mới đi làm nghệ thuật được. Khi học lớp diễn viên khóa 2 của ĐH Sân khấu Điện ảnh, chúng tôi có nhiều vẻ đẹp khác nhau.

Bạn nữ xinh đẹp đóng tiểu thư đài các, người đậm chất nhà quê lại rất hợp vai gái làng. Nam cũng vậy, to cao, đẹp trai nhập vai công tử nhà giàu, vẻ mặt hợm hĩnh chuyên đóng phản diện. Chỉ có người nói ngọng, méo mồm không làm diễn viên được. 

- Vì sao anh lại quyết định đi làm diễn viên? 

Cũng tình cờ thôi, năm 1972 khi Hà Nội bị Mỹ ném bom, tôi sơ tán ở Hà Đông. Lúc đó mới học lớp 8 và đang chán thì mấy anh bạn rủ thi tuyển diễn viên ở Hoàng Hoa Thám. Nghĩ là thi chơi thôi mà vô tình trúng. Trước đó, tôi không có ý định trở thành diễn viên vì gia đình không ai theo nghệ thuật, bố là công nhân còn mẹ làm ở hợp tác xã.

Bố mẹ đều phản đối nhưng may là 4 chị gái yêu văn nghệ nên động viên ông bà cho tôi đi học diễn viên. Bởi ngày xưa khi vào trường Sân khấu Điện ảnh là phải cắt hộ khẩu rồi lên tập trung ở trường, mỗi tuần chỉ được về nhà 1 lần vào ngày Chủ nhật.  

- Và đến giờ, anh có thấy lựa chọn của mình là đúng?

Làm diễn viên phải đủ 3 yếu tố: năng khiếu, rèn luyện và thời cơ. Vì có tài và chăm chỉ mà người ta không mời đóng phim hay không gặp vai phù hợp cũng phải chuyển nghề. Sĩ số lớp tôi là hơn 20 nhưng 4-5 người rơi rụng. 

Học xong, năm 1977 tôi về Hãng phim truyện Việt Nam và nhận ngay tác phẩm đầu tay của đạo diễn Phạm Văn Khoa. Hồi thi tuyển diễn viên, vào đúng bàn của cụ nên khi làm phim Kén rể, đạo diễn đã lùng bằng được chàng diễn viên hóm hỉnh có 2 răng khểnh ở trường Điện ảnh và cử trợ lý mời tôi diễn thử.  

- Anh nói từng phải mài răng khểnh để đóng vai Bác Hồ trong 'Nhà tiên tri' nhưng cũng nhờ chiếc răng khểnh đó mà NSND Bùi Bài Bình có được vai diễn đầu đời. Anh có phải cân não trước khi đưa quyết định và bà xã Ngọc Thu có phản đối?

Thực ra, tôi phải nhổ 1 răng và mài 1 răng để được đóng vai Bác Hồ thời điểm ngoài 50 tuổi. Tôi nghĩ mình cũng có tuổi rồi, chẳng cần răng khểnh làm gì nữa để nhận vai. Bà xã không phản đối bởi là diễn viên nên quá hiểu đặc thù công việc của nhau. Cô ấy nói: "Anh thích thì hy sinh thôi, chẳng có gì đến với mình mà êm như nhung cả. Cái gì cũng phải trả giá".  

- Gần 50 năm làm diễn viên, ngoài lần phải mài răng vì vai diễn, có khi nào anh phải 'hy sinh' vì nhân vật như vậy?

Nếu nói là hy sinh vì vai diễn thì hơi quá vì không có gì to tát. Tuy nhiên, tôi thừa nhận gặp nhiều may mắn khi được làm việc với hầu hết các đạo diễn lão làng và nhận toàn vai chính từ lúc ra trường tới những năm 1990. Hồi trước được một vai chính khó lắm, có nghệ sĩ cả đời làm nghề chưa được vai chính nào, không nhận một giải thưởng gì. Lớp tôi chỉ 4-5 người được giải diễn viên. 

Đám cưới nghèo, bánh kẹo phải 'xin' từ cô Trà Giang, chú Lâm Tới

- Anh học cùng lớp với những ai?

Tôi học cùng Minh Châu, Phương Thanh, Vũ Đình Thân, Thanh Quý, Hữu Mười.... Bà xã tôi cũng là người không may mắn dù xinh đẹp. Trong sự nghiệp điện ảnh, cô ấy chỉ đóng vài vai ngắn, nổi nhất là chị Út Tịch trongMẹ vắng nhà.

- Không biết Ngọc Thu gặp Bùi Bài Bình là may mắn hay Bùi Bài Bình gặp Ngọc Thu là may mắn? Anh chị gặp nhau trong hoàn cảnh nào?

Điều đó không ai có thể trả lời (cười).Chúng tôi sinh năm 1956, học cùng khóa diễn viên và gặp nhau ở trường điện ảnh. Nhóm bạn gồm toàn người Hà Nội cứ đến chiều thứ 7 là rủ nhau đi tàu điện gần Bưởi về. Nhà tôi ở ngã tư Tô Hiến Thành còn Thu ở chợ Giời. Chiều Chủ nhật, lại cùng đi tàu lên trường. Duyên số chứ tôi cũng không có ý định lấy đồng nghiệp. 

- Học cùng lớp, hai người bắt đầu yêu nhau từ khi nào?

Chúng tôi yêu nhau khoảng năm 1975 - 1976. Trong trường rất nghiêm và có quy định không được yêu đương khi đi học. Nhưng ai yêu ai thì biết cả, tùy quan hệ mà ngăn cấm. Bọn mình quan hệ trong sáng, chẳng có gì lén lút nên cũng không bị cản trở. 

- Ở lớp có bao nhiêu bạn học xinh thế sao Bùi Bài Bình chỉ chấm mỗi Ngọc Thu? 

Đó mới gọi là duyên số. Cô ấy không phải xinh nhất lớp, không bằng Phương Thanh hay Thanh Quý nhưng lại là chị cả của 5 người em. Tôi cảm mến vì Thu là người tần tảo, chăm chỉ. Cô nào nhà gốc gác ở Hàng Ngang, Hàng Đào sang chảnh thì mình không tơ tưởng được và họ cũng chẳng yêu mình.  

- Yêu nhau từ khi đi học, đến năm nào anh chị làm đám cưới? 

Năm 1981, chúng tôi quyết định xây dựng gia đình. Khi đó đám cưới nghèo lắm. Tôi phải xin đồ của các cô chú, anh chị diễn viên ở Đoàn kịch điện ảnh gồm khoảng 50 người như cô Trà Giang, chú Lâm Tới... Mỗi người được nhận tiêu chuẩn 1 tháng là mấy gói kẹo, cân đường.... tất cả dồn hết cho hai đứa làm đám cưới.

Lễ cưới có ít kẹo, hạt dưa, bao thuốc... mời mọi người đến chung vui, đơn giản mà nhẹ nhàng, ấm áp lắm! Quà mừng là cái phích nước hay chậu men, có người tặng luôn tập tã trẻ con mang từ Liên Xô về. Năm 1982, chúng tôi có con trai lớn và dùng đến tập tã đó. 

Nấu cơm, giặt giũ, việc gì tôi cũng làm tất

- Điều gì giúp duy trì cuộc hôn nhân của anh chị suốt hơn 40 năm từ thuở hàn vi đến giờ?

Một là phải hợp nhau, hai là phải biết nhường nhịn, làm gì cũng phải nghĩ mình còn có một gia đình. Cuộc sống vất vả, khổ sở nhưng phải chia sẻ, cứ nghĩ cao sang quá thì không được. Chúng tôi sinh 2 con trai, 1 đứa năm 1982, 1 đứa năm 1997. Ngày xưa, lương diễn viên ít lắm nên làm gì có tiền.

Năm 1990, có căn nhà ở phố Tô Hiến Thành tôi đánh liều bán cà phê. Ban đầu chỉ mở một nửa nhà, một nửa che ri-đô để ở nhưng sau đông khách nên quyết định dẹp nốt cái giường bên trong. Vậy mà chúng tôi duy trì được quán 30 năm. Giờ thì thôi rồi vì các con đã lớn còn mình cũng có tuổi. 

- Diễn viên hạnh phúc là được làm nghề. Anh vẫn nhận vai đều nhưng chị thì không. Thấy chồng đi làm phim, bà xã ở nhà có buồn?

Thực sự cô ấy cũng muốn đi đóng phim lắm nhưng không hợp nhiều vai như Minh Châu, Thanh Quý. Cô ấy không ngăn cản hay suy nghĩ gì đâu. Ở tuổi này phải có sức khỏe và đam mê mới đi làm phim được vì nghề này vất vả, lăn lộn từ sáng sớm đến đêm, trưa chỉ ngủ nửa tiếng, chế độ ăn chỉ là cơm hộp.

Thu nhập không được bao nhiêu, chỉ là có đồng ra đồng vào cho vui. Tôi cũng được mời đóng quảng cáo nhưng vì không biết nguồn gốc sản phẩm đó ra sao nên không nhận. Nhịn đi một tí nhưng thanh thản và không lo lắng gì. 

- Gần đây, anh trở lại màn ảnh với vai ông Thành lái xe ôm trong 'Lối nhỏ vào đời' và ông Toại của phim 'Gia đình mình vui bất thình lình'. Nhân vật nào giống Bùi Bài Bình ngoài đời hơn? 

Thực ra tôi thích ông Thành vì hợp với vai có thân phận, cuộc đời vất vả. Còn ngoài đời tôi hài hước hơn ông Toại trên phim, nhưng khác ở chỗ là làm đủ việc từ nấu cơm đến giặt giũ khi vợ đi vắng. 

- Nhiều người nói anh chỉ hợp vai khắc khổ, cho đóng vai sướng không được?

Tôi không hợp với vai quan chức hay công an nhưng từng đóng vai đểu cáng rồi. Đó là vai khốn nạn nhất ở nông thôn trong Gió làng Kình, Ma làngvà đều thành công. 

NSND Bùi Bài Bình trong 'Gia đình mình vui bất thình lình'

Hẳn đúng như cái tên, con đường ca hát của anh rất có lộc khi về già?

Tôi còn nhớ cát-sê đầu tiên nhận được là 5.000 đồng hồi sinh viên khi được mời hát tại Công viên Lê Nin. Là ca sĩ tỉnh lẻ lập nghiệp tại Hà Nội, ngày đầu cũng gian khó lắm nhưng tôi cứ miệt mài đi hát bằng đúng những gì được đào tạo.

Năm 2017, tôi làm liveshow Khuya nay anh đi rồi gây hiệu ứng tốt nên nhiều người ngỏ ý tài trợ làm liveshow tiếp. Tôi đã lưu lại chương trình liveshow trên kênh âm nhạc riêng, số lượng người xem đông, có tiết mục tới hàng chục triệu view. Càng về sau, tôi càng có lộc, chắc Tổ nghề thương vì tôi cần mẫn lao động, không scandal. 

Tại sao anh không thừa thắng xông lên, thực hiện liveshow tiếp để làm hình ảnh?

Nghệ sĩ làm hình ảnh để không bị lu mờ hay khán giả lãng quên. Nhưng riêng tôi, từ ngày đầu theo nghệ thuật, tôi coi đó là nghề để kiếm sống, không bon chen mà chỉ muốn đi con đường êm đềm. Tôi dốc tâm hát phục vụ khán giả, tên không thể “cháy rực” nhưng luôn bền.  

Với lại, làm liveshow rất căng thẳng, không phải cứ được tài trợ, bán hết vé là mặc xiêm y lên hát. Liveshow Khuya nay anh đirồidù đã bán hết vé nhưng tới 8h kém, tôi vén màn nhìn xuống, khán giả vẫn thưa vắng khiến tôi “hồn xiêu phách lạc”. Tôi suy nghĩ vu vơ nhiều, không hiểu sao lại thế. Rất may, đúng 8h thì khán phòng Cung Văn hoá Hữu nghị Việt Xô đã đầy. 

Nghệ sĩ khác có ê-kíp hùng hậu, tôi xưa nay vẫn tự làm nên chỉ nghĩ tới làm liveshow nữa thôi đã sợ hãi.

Nhưng làm hình ảnh trong thời đại 4.0 quan trọng lắm, nhiều ca sĩ giọng hát đâu bằng anh vẫn sống sung túc, sang chảnh?

Tôi biết nhiều ca sĩ bỏ nhiều tiền ra để làm hình ảnh, có người hát được 10 đồng, nhận về được 1 đồng, 9 đồng là chi phí cho ê-kíp. Còn tôi, cát-sê bao nhiêu là của mình. Tôi tự quyết hát ở đâu, lấy bao nhiêu, thậm chí không lấy, hoặc sẽ giảm khi không bán được vé.

Làm hình ảnh để có cát-sê cao nhưng chưa chắc đã bền, giọng không tốt cũng chỉ kiếm tiền được 3-5 năm nhưng tôi có giọng bền bỉ kiếm tiền tới 50-60 tuổi, vậy ai hơn?

Trong dòng nhạc của tôi, nhiều ca sĩ không có quản lý, không làm hình ảnh nhưng tên tuổi vẫn sống trong lòng khán giả. Vậy nên, tôi tin rằng “mưa dầm thấm lâu”, thi thoảng lại ra MV, thu âm bài hát đưa lên kênh, kiểu gì khán giả cũng sẽ nghe được, tôi cũng có tệp khán giả riêng.

Theo anh, phẩm chất quan trọng nhất của nghệ sĩ trong thời đại 4.0 cần có là gì?

Thời đại này, nghệ sĩ gần với công chúng nhờ mạng xã hội, nên thông tin tốt và xấu chỉ trong tích tắc là người ta biết. Vì thế, việc tạo dựng hình ảnh đã khó, việc giữ gìn càng khó hơn. 

Hiện nay, không ít nghệ sĩ lợi dụng tạo scandal hoặc đu bám scandal của người khác để lan toả hình ảnh, điều đó thực sự nguy hiểm. Phẩm chất quan trọng của nghệ sĩ chính là sự tự trọng, có vậy họ mới chịu đầu tư những sản phẩm tốt, không bán rẻ tên tuổi.

Khán giả sẽ chỉ nhớ tới nghệ sĩ bởi sản phẩm tốt, chỉn chu. Tôi thà ít người biết nhưng nhắc tới, họ luôn trân trọng. Khán giả gặp ngoài đời toàn khen tôi trẻ hơn trên hình, tiếp đón ân cần, trân quý, chưa bao giờ tôi bị xem thường. Đó là hạnh phúc của người nghệ sĩ. 

Anh đã có hạnh phúc khi làm nghề, còn về đời sống riêng?

Có người quan niệm đông con, đông cháu là hạnh phúc, lại có người quan niệm về già, cuộc sống không vướng bận cũng là hạnh phúc.

Tôi trong "tình trạng" không có ai nhưng vẫn hạnh phúc. Tuổi này vẫn hoạt động nghệ thuật, vẫn có đồng nghiệp bên cạnh, mình tạm thời sống trong hạnh phúc bao la đó đi. 

Tết một mình, anh thường nghĩ tới điều gì?

Khi bố mẹ còn sống, tôi háo hức được sum vầy với gia đình mỗi khi Tết đến. Giờ bố mẹ khuất núi, tôi chưa có gia đình nên không còn háo hức nữa. Nhưng là nghệ sĩ, tôi biết tự tạo niềm vui để khuây khoả nỗi buồn với những cái Tết của người độc thân. Niềm vui đó đến từ người thân, anh em, bạn bè,… Nhưng nói thật, tôi còn đi hát thì thế, chứ khi hết thời liệu cuộc sống sẽ thế nào. Nhưng thôi kệ, cuộc sống mà, ai biết trước điều gì sẽ xảy ra. 

MV "Ai nhớ chăng ai" - Hồ Quang 8:

Giọng caTrái tim tổn thươngnói: "Sao không lên án đám đông vô văn hóa, tự cho mình cái quyền xúc phạm nghệ sĩ? Nếu nguyên nhân do nghệ sĩ làm sai là một nhẽ, nhưng cũng không được phép buông lời bậy bạ".

Người đẹp 7X khẳng định cô chỉ muốn mang lại những giá trị tích cực cho cuộc đời và mong có sự công bằng để mọi người đều được tôn trọng như nhau. "Tôi, một người nghệ sĩ chân chính, sống bằng nghề, lao động nghệ thuật không biết mệt mỏi, chỉ mang lại giá trị tích cực cho cuộc đời. Tôi mong mỏi điều này hơn bao giờ hết", ca sĩ chia sẻ.

Lệ Quyên cho rằng nếu như những người vô cớ xúc phạm người khác được xử lý bằng luật pháp thì sẽ không xảy ra tình huống cô "phải phản kháng vì quá ức chế".

"Bản thân tôi luôn biết chừng mực và điểm dừng trong sự nhẫn nhịn của mình, bởi tôi biết mình là nghệ sĩ chứ. Không phải nhắc tôi điều đó. Điều tôi thấy rùng mình là sự bầy đàn của nhiều thành phần, lấy sự công kích người khác là thú vui. Đó mới là điều đáng lên án!", nữ ca sĩ bộc bạch.

Những chia sẻ của Lệ Quyên nhận nhiều sự đồng cảm từ người hâm mộ. Tuy nhiên, cũng có một số khán giả phản đối quan điểm của nữ ca sĩ. Dưới phần bình luận, Lệ Quyên cảm ơn những ý kiến tích cực của fan và cho biết "Quyên hạnh phúc lắm, từ mai chỉ có yêu thương thôi nha".

Phóng viên Dân tríđã liên hệ với Lệ Quyên nhưng phía nữ ca sĩ cho biết "không muốn chia sẻ thêm" sau bài đăng gây xôn xao mạng xã hội. 

Gần đây, những hình ảnh đời thường hay lên đồ đi sự kiện của Lệ Quyên nhận một số bình luận tiêu cực từ anti-fan. Hôm 27/3, đoạn video Lệ Quyên nhảy theo nền nhạc ca khúc Yêu anh đi mẹ anh bán bánh mì(Phúc Du) gây tranh cãi trên mạng xã hội. Hình ảnh để mặt mộc, khoe biểu cảm dễ thương của nữ ca sĩ bị cho là "cưa sừng làm nghé", không phù hợp lứa tuổi. 

Hôm 22/3, Lệ Quyên bị anti-fan công kích trên trang cá nhân, cho rằng cô "ghen ăn tức ở", bắt chước phong cách thời trang của một nữ đồng nghiệp. Người này còn mỉa mai Lệ Quyên "dính vào scandal tình yêu với phi công trẻ". Ngay sau đó, nữ ca sĩ gọi anti-fan là "thần kinh" và có những đáp trả gay gắt.

Cách Lệ Quyên phản ứng trước những bình luận "kém duyên" gây tranh cãi. Khán giả cho rằng nữ ca sĩ không nên đôi co trên mạng xã hội với anti-fan. Trước đó, nữ ca sĩ cũng thường xuyên "ăn miếng trả miếng" với dân mạng.

Lệ Quyên từng đưa ra quan điểm: "Anti-fan nghĩ nghệ sĩ không dám nói nên quen kiểu "cắn xé" vô văn hóa. Đa số là tôi chặn, nhưng cần thì tôi sẽ đáp trả thẳng thắn theo cách của mình. Đầu tiên tôi đối diện và tôi thấy thương họ trước, thương bởi sự cào cấu rất là buồn cười như vậy trong khi mình không liên quan gì".

Lệ Quyên sinh năm 1981 trong một gia đình giàu truyền thống nghệ thuật tại Hà Nội. Năm 2004, cô phát hành album Giấc mơ có thậtvới nhiều ca khúc hit như: Hãy trả lời em, Thôi đừng chiêm bao...Năm 2009, Lệ Quyên vào TPHCM hoạt động và theo đuổi dòng nhạc xưa, được mệnh danh là "nữ hoàng phòng trà".

Ngoài sự nghiệp âm nhạc, chuyện tình cảm của Lệ Quyên cũng thu hút chú ý. Sau khi ly hôn, nữ ca sĩ công khai tình cảm với nam người mẫu kém 12 tuổi Lâm Bảo Châu.