Học đàn trước khi học đọc

Cơ duyên nào đưa chị đến với cây đàn piano?

- Cơ duyên đến với piano bắt nguồn từ truyền thống gia đình. Bố tôi, NSƯT Trần Ngọc Hiển, là một nghệ sĩ múa. Ngày trước, ông rất thích học piano nhưng gia đình không đủ điều kiện, đành chuyển sang học múa. Khi sinh ra tôi, ông đã định hướng cho tôi tập đàn. Chính vì vậy, ngay từ khi còn rất nhỏ, mới 4 tuổi, khi còn chưa biết đọc tôi đã được tiếp xúc với bộ môn này.

Nghệ sĩ piano Trần Tâm Ngọc

Quá trình tập luyện để trở thành một nghệ sĩ hẳn sẽ rất khó khăn. Chị có thể chia sẻ?

- Mới đầu có lẽ cũng giống như các bạn nhỏ bây giờ. Tôi được học với một giáo viên rất tâm huyết và có phương pháp tiếp cận trẻ em rất tốt. Chính vì vậy, cô đã tạo cho tôi sự thích thú đặc biệt với môn học này.

Có lẽ tôi cũng được hưởng gen âm nhạc, thẩm âm… nên có phần nổi bật hơn những người bạn đồng trang lứa. Tính đến thời điểm hiện tại, tôi đã gắn bó với cây đàn piano được 30 năm. Đó là một quá trình rất dài và liên tục. Thời gian, công sức tôi đầu tư để tập luyện rất lớn. Khi còn nhỏ, thấy các bạn trong xóm chơi với nhau, chạy nhảy, vui đùa ầm ĩ một khu, mình phải ngồi tập đàn, tôi nghĩ mình thiệt thòi và có phần ấm ức.

Khi trưởng thành, đi du học, giờ tập của tôi luôn dao động từ 8-9 giờ tối trở ra, vì phải chờ các lớp học tan hết mới có phòng để tập. Các sinh viên lần lượt chia giờ, phân buồng để luyện đàn. Có những hôm tập đến 2-3 giờ sáng. Nhưng đó là đặc thù riêng trong ngành của tôi. Phải có thời gian tập như thế mới có thể nâng cao chuyên môn của mình.

Những thứ thách về mặt chuyên môn cũng như việc phải thể hiện thế nào để không thua kém bạn bè quốc tế, nỗi nhớ nhà…thực sự là những thử thách khó khăn nhưng tôi đã vượt qua. Khi nhìn lại, có lẽ piano là bộ môn giúp tôi chiến thắng chính bản thân mình.

Thực tế, đối với một người nghệ sĩ, cảm hứng sáng tạo rất quan trọng. Đã khi nào chị thấy cảm xúc tâm trạng của mình chững lại?

- Trong cuộc sống, bất cứ nghệ sĩ nào cũng có những lúc thăng và giáng. Người nghệ sĩ thường có thế giới nội tâm phong phú và dễ bị ảnh hưởng bởi các tác động từ thế giới bên ngoài nên chuyện thăng hoa hay chững lại là điều rất bình thường. Không phải lúc nào mình cũng cảm thấy sáng tạo hay yêu nghề.

Tuy nhiên, sau 30 năm gắn bó, niềm cảm hứng với cây đàn như đã ngấm vào mạch máu của tôi. Tôi dễ dàng tìm lại được niềm vui trong công việc, cũng như giải tỏa được hết những vui, buồn của bản thân với nghề, kể cả trên cương vị là nghệ sĩ biểu diễn hay nhà giáo.

Những lúc như vậy, chị làm thế nào để cảm xúc của mình được cân bằng lại?

- Thực chất, muốn giải quyết bất cứ vấn đề gì đều cần có thời gian. Nguồn cảm hứng đến và đi một cách khá cảm tính. Chính vì vậy, thời điểm cảm thấy mình chững lại, tôi thường tìm cho mình những hướng đi mới. Ví dụ, khi làm quen với một công việc quá lâu và đều đặn, có những lúc, mình thấy xuống tinh thần, có thể thử sang một hướng tiếp cận khác. Bởi trong nghệ thuật biểu diễn, có độc tấu, hòa tấu, diễn nhạc cổ điển, hiện đại.

Vừa qua, tôi có một trải nghiệm rất thú vị tại Festival Âm nhạc đương đại Hanoi Ensemble. Tuy không phải lần đầu đánh nhạc đương đại, nhưng việc thử một thứ mới mẻ khiến cảm xúc của tôi được khuấy động. Khi quay trở lại với nhạc cổ điển, tức là những gì mình vẫn làm hàng ngày, tôi thấy hứng thú và nhiều cảm hứng sáng tạo hơn.

Không mơ giàu khi làm nghệ sĩ

Đối tượng khán giả của dòng nhạc cổ điển thường bị giới hạn, dẫn đến thu nhập của người nghệ sĩ khá thấp. Đối với bản thân chị thì sao?

- Khó có thể so sánh thu nhập của nghệ sĩ cổ điển và các ca sĩ trên thị trường. Bởi họ có lượng fan đông đảo và hướng đến dòng nhạc khác, đối tượng khán giả riêng biệt. Đối với chúng tôi, để có thể đừng trên sân khấu hành nghề, thường phải trải qua quá trình đào tạo rất lâu nhưng thu nhập rất thấp.

Một phần bởi lượng người nghe ít và hình như còn định kiến của mọi người về dòng nhạc cổ điển. Chính vì vậy, những người tổ chức, biểu diễn chương trình cũng cần phải làm thế nào để lôi kéo nhiều người hơn, cả người thưởng thức lẫn cá nhân, đơn vị tài trợ về kinh tế. Người nghệ sĩ sống vì nghề, tử vì nghề cũng chỉ vì đam mê mà thôi nhưng nếu các yếu tố khác tốt lên thì điều đó sẽ tạo thêm động lực giúp nghệ sỹ thêm gắn bó và nâng cao trình độ.

Nghệ sĩ piano Trần Tâm Ngọc luôn tìm thấy niềm vui trong nghệ thuật

Hiện nay, mỗi lần đi diễn, chúng tôi không tính đến thu nhập, mặc dù thời gian chuẩn bị có thể kéo dài từ vài tháng đến cả năm. Ai cũng biết chắc làm nghệ sĩ thường nghèo, nhưng việc mang nghệ thuật đến cho công chúng và cảm giác thăng hoa khiến chúng tôi muốn cống hiến nhiều hơn nữa.

Chuyện thu nhập đi dạy có giúp chị cân bằng về kinh tế?

- Thu nhập chính để trang trải cuộc sống thường ngày của tôi đều xuất phát từ nghề dạy học. Mọi người ngày càng nhận thức rõ hơn về tác động tích cực của nghệ thuật đến đời sống tâm sinh lý của trẻ em. Chính vì vậy, họ chú trọng rèn luyện năng khiếu và cho con em mình tiếp cận nhiều hơn với những bộ môn nghệ thuật. Đó cũng là một cách khiến âm nhạc cổ điển trở nên phổ biến hơn, thu hút nhiều học viên tham gia.

Khó có thể đưa ra một con số cụ thể, bởi mức lương phụ thuộc vào từng cá nhân và từng bộ môn. Theo tôi, mức thu nhập của nghệ sĩ thường thấp hơn so với những ngành nghề khác. Đương nhiên, giáo viên dạy piano sẽ có nhiều học sinh hơn giáo viên dạy violin hay trống… vì số lượng học sinh lớn hơn. Tuy nhiên, xét trên mặt bằng chung, thu nhập của chúng tôi vẫn thấp hơn so với những ngành nghề khác.

Cần nhiều sự cảm thông từ phía gia đình

Hiện tại, chị thường dành ra bao nhiêu thời gian để tập luyện?

- Khi còn đi học, mỗi ngày tôi chỉ tập trung vào một bộ môn nên ngày nào cũng có thời gian tập luyện. Tuy nhiên, khi đã đi làm, phải đảm bảo công việc, tôi ít không thể luyện tập một cách đều đặn như trước. Chỉ khi có chương trình biểu diễn cần chuẩn bị, tôi mới đặt mục tiêu phải tập nghiêm chỉnh để chương trình có hiệu quả thật tốt. Chính vì vậy, tôi khó có thể ước lượng khoảng thời gian cụ thể.

Tâm Ngọc thấy may mắn khi nhận được sự cảm thông từ phía ông xã và gia đình hai bên

Với lịch trình bận rộn giữa việc biểu diễn, tập luyện, giảng dạy, chị làm thế nào để cân bằng thời gian cho gia đình nhỏ của mình?

- Công việc của tôi không có khung giờ cố định. Giờ dạy của chúng tôi phải linh hoạt theo học sinh vì việc dạy học đàn mang tính chất 1 thày kèm 1 trò. Hiện tại, các cháu đều học bán trú trên trường, gia đình cũng cần bố trí thời gian hợp lý để đưa đón con nên chúng tôi thường phải dạy ngoài giờ, từ 4-5 giờ đổ ra. Những khi đi diễn vào buổi tối, 11 giờ tôi mới về đến nhà.

Đặc trưng của công việc này rất khác và cần nhiều sự cảm thông từ phía gia đình. Gia đình bên nội, bên ngoại cùng hỗ trợ để mình có thời gian, điều kiện hoàn thành tốt công việc chuyên môn. Chồng tôi rất thông cảm, thấu hiểu và yêu thích công việc của vợ nên luôn tạo điều kiện về mặt giờ giấc cũng như công việc nhà. Anh ấy gần như giúp đỡ tôi tối đa nên tôi rất yên tâm nếu phải dồn thời gian tập luyện hoặc đi biểu diễn.

Những ngày giỗ lớn hoặc lễ, Tết, bên phía nhà chồng tổ chức tụ họp gia đình với nhau, đôi khi trùng vào ngày diễn hoặc đi tập, mọi người đều thông cảm cho tôi. Mọi công tác chuẩn bị đều được mọi người hoàn tất chu đáo, đến giờ ăn, tôi cố gắng về kịp giờ để cùng cả nhà quây quần. Đôi khi cũng cảm thấy có lỗi.

(责任编辑：Công nghệ)

• 
• 

  Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF) thông tin ngày 3/10: "Như tin đã đưa, đội tuyển Li Băng cùng với đội tuyển Ấn Độ là hai đội tuyển khách mời sẽ sang Việt Nam thi đấu giao hữu với đội tuyển Việt Nam trong dịp FIFA Days tháng 10.

  Tuy nhiên, theo thông tin mới nhất từ Liên đoàn bóng đá Li Băng, hiện điều kiện bay từ quốc gia này có những khó khăn. VFF chia sẻ với những khó khăn của Liên đoàn bóng đá Li Băng cũng như tiếp tục giữ thông tin liên lạc với phía bạn để cùng thống nhất giải pháp phù hợp".

  VFF đang họp để tìm giải pháp xử lý. Nếu đội tuyển Li Băng bỏ giải, nhiều khả năng VFF không kịp mời đối thủ thay thế, do các đội tuyển châu Á đều đã kín lịch thi đấu tháng 10.

  Phương án khác có thể được VFF tính đến là đội tuyển Việt Nam và Ấn Độ sẽ đá giao hữu hai trận vào các ngày 9/10 và 15/10 để tính điểm trên bảng xếp hạng FIFA.

  Ngày 2/10, HLV Kim Sang Sik chốt danh sách triệu tập 27 cầu thủ chuẩn bị cho các trận đấu tháng 10. Đội tuyển Việt Nam sẽ bắt đầu tập luyện từ ngày 5/10 tại Trung tâm đào tạo bóng đá trẻ Việt Nam (Mỹ Đình, Hà Nội) và chỉ di chuyển tới Nam Định trước các trận đấu một ngày.

  

  " alt="Đội tuyển Việt Nam khó đá giao hữu với Li Băng ở đợt FIFA Days tháng 10" />
• 
• 
• 
• 

  Tôi biết một số loại doping được dùng trong thời gian rất hạn chế. Vì vậy, người ta phải kiểm tra bạn trước khi thi đấu. Bạn không có quyền từ chối lấy mẫu thử, đó là quy định. Trong đua xe đạp, nếu từ chối kiểm tra doping, bạn chắc chắn sẽ nhận án phạt".

  

  Ở tứ kết Davis Cup 2023 giữa Serbia và Anh tuần trước, Djokovic bị yêu cầu lấy mẫu thử doping trước trận đấu với Cameron Norrie. Tuy nhiên Nole chỉ tiến hành thử doping sau khi kết thúc trận đấu mà anh chiến thắng dễ dàng với tỷ số 6-3, 6-4.

  Djokovic tỏ ra bực mình về vấn đề này: "Tôi nói với người của ban tổ chức rằng tôi chưa bao giờ gặp trường hợp này trước đây. Ông ấy ngồi một góc và theo dõi tôi trong cả ngày. Điều này thật khó chấp nhận. Tôi ủng hộ kiểm tra doping, nhưng không phải trước trận đấu".

  Kết thúc năm 2023 với ba chức vô địch Grand Slam, Djokovic đang hướng tới việc bảo vệ danh hiệu vô địch Australian Open đầu năm tới. Đây là giải đấu anh đón nhận thách thức từ Sinner, Alcaraz và đặc biệt là đối thủ lâu năm Rafael Nadal.

  Nadal sẽ dự giải ATP 250 Brisbane International tại Australia ngày 31/12 tới và hướng đến Australian Open 2024. Dù đang xếp hạng 663 thế giới nhưng Nadal vẫn được dự các giải đấu lớn dựa theo suất đặc cách hoặc luật thứ bậc (các tay vợt vắng mặt vì vấn đề chấn thương tối thiểu 6 tháng được quyền gửi đơn bảo vệ thứ bậc lên ATP khi họ tái xuất).

  " alt="Djokovic bị chỉ trích vì từ chối kiểm tra doping" />
• 

  "Tôi hài lòng", Djokovic nói. "Tôi nghĩ mình đã chơi tốt ở những thời điểm quan trọng. Tạo được những cú đánh khiến đối thủ khó chịu. Tôi nghĩ tôi đã có chút điều chỉnh lối đánh khi ở trên sân và không thi đấu theo cách như trước. Điều đó cho phép tôi bẻ giao bóng trong set đầu tiên.

  Tôi phát bóng có hay có dở. Một số giai đoạn của trận đấu thực sự tốt, những phần khác lại mất nhịp. Dẫu vậy, tôi nghĩ việc chệch choạc một chút sau một thời gian dài không thi đấu chính thức là điều bình thường. Dẫu sao một chiến thắng với số set tối thiểu cũng vẫn là điều tuyệt vời".

  Tay vợt số 1 thế giới đang hơn Carlos Alcaraz 580 điểm tại ATP Live Race To Turin và có thể mở rộng lợi thế của mình lên 1.495 điểm nếu anh vô địch Paris Masters lần thứ 7.

  Djokovic đang theo đuổi danh hiệu ATP Masters 1000 thứ 40 và anh sẽ đối đầu với tay vợt người Hà Lan, Tallon Griekspoor, ở vòng 3. Hạt giống số 1 đang có thành tích thi đấu 47-5 trong năm 2023, anh đã giành các danh hiệu lớn tại Australian Open, Roland Garros và US Open năm nay, đồng thời vô địch ở Cincinnati và Adelaide.

  Djokovic chia sẻ thêm: "Mọi người xung quanh tôi luôn nói về sự nguy hiểm khi nghỉ thi đấu trong nhiều tuần và tôi nhận thức được điều đó. Tôi cảm thấy lo lắng khi bước vào trận đấu mặc dù tôi có nhiều kinh nghiệm. Bạn cần một chút thời gian để khởi động bản thân và đánh bóng, tôi đã có được điều tuyệt vời đó vào cuối set đầu tiên".

  

  Sau khi Carlos Alcaraz bị loại sớm, tới lượt Daniil Medvedev sớm trở thành khán giả ở nội dung đánh đơn tại Paris Masters. Hạt giống số 3 đã thất bại trước Grigor Dimitrov sau 3 set, tay vợt người Bulgaria thắng 6-3, 6-7, 7-6 để tiến vào vòng 3.

  Đáng chú ý, sau khi ném vợt ra sân khi tỷ số đang là 5-5 ở set 2, Medvedev bị các khán giả trên sân la ó. Anh tiến về ghế nghỉ, dừng thi đấu, đặt tay lên môi ra dấu cho người hâm mộ im lặng rồi tiếp tục khiêu khích khán giả. Trọng tài Renaud Lichtenstein cảnh cáo Medvedev vì chậm trễ trong giao bóng.

  Tay vợt người Nga buộc phải trở lại thi đấu để tránh việc bị xử thua. Medvedev thắng set 2 sau loạt tie-break, nhưng thua ở set quyết định cũng bởi loạt đấu này. Trên đường rời sân, tay vợt Nga tiếp tục bị khán giả Paris la ó và anh đáp trả bằng việc giơ ngón tay giữa với đám đông.

  " alt="Djokovic khởi đầu suôn sẻ, Medvedev thua khi bị khán giả la ó" />
• 

  Set đầu tiên, hai tay vợt bám đuổi quyết liệt và không để mất game giao bóng. Trong loạt tie-break, Hurkacz chơi không tốt, mất điểm trong cả 4 lần thực hiện giao bóng, nhờ vậy Djokovic thắng nhanh 7-1. 

  Sau khi bám đuổi ở giai đoạn đầu set thứ 2, Hurkacz chớp thời cơ khi Djokovic giao bóng không tốt trong game thứ 5, tay vợt người Ba Lan bẻ game tạo lợi thế về tỷ số. Djokovic đã đáp trả quyết liệt, anh có hai break-point ở game 8 nhưng không thể bẻ game. Kết quả Hurkacz thắng 6-4 và đẩy trận đấu vào set thứ 3. 

  Đáng tiếc sau game giao bóng đầu tiên tốt, Hurkacz đã mất phong độ để thua liên tiếp 5 game, giúp Djokovic thắng dễ dàng 6-1. Chiến thắng 2-1 khiến Djokovic mất đi quyền tự quyết, anh hoàn toàn có thể bị loại nếu Rune thắng Sinner. Nếu tay vợt người Đan Mạch thắng đối thủ người Italia với tỷ số 2-1, hai người sẽ vào bán kết còn Djokovic bị loại. 

  "Tôi tập trung để giành chiến thắng trận đấu và tôi đã làm được. Kết quả trận đấu tối nay không nằm trong sự định đoạt của tôi, đơn giản là như vậy", Djokovic nói trong cuộc họp báo sau trận đấu. "Tôi thực sự không nghĩ về kết cục".

  

  Dẫu vậy, Sinner đã trợ giúp Djokovic khi thi đấu quyết tâm ở trận cuối cùng và giành chiến thắng với tỷ số 2-1 (6-2, 5-7, 6-4) trước Rune.

  Sinner nói sau trận đấu: "Đối với tôi, điều đó thực sự quan trọng là việc duy trì phong độ sau chiến thắng trước Djokovic. Tôi chưa bao giờ thắng Rune, vì vậy tôi thực sự đã cố gắng hết sức. Tôi khởi đầu trận đấu rất tốt. Set thứ 2, anh ấy giao bóng tốt hơn, di chuyển tốt hơn, nên trận đấu có sự cân bằng. Set thứ 3, Rune hoàn toàn có thể giành chiến thắng. Ở game thứ 8, tôi đã cứu được break point. Hôm nay trận đấu của tôi có thăng trầm, nhưng dẫu sao tôi thực sự rất vui và hạnh phúc khi được vào bán kết".

  " alt="Sinner giúp Djokovic vào bán kết ATP Finals" />