Sao Việt 12/10: Quỳnh Kool đẹp dịu dàng giữa cánh đồng lúa

Nhưng gã khổng lồ công nghệ ấy đã phải "chao đảo" vào ngày 2/4 vừa qua, mất hàng tỷ USD giá trị vốn hóa thị trường mà nguyên nhân chỉ vì một thông tin rằng Apple sẽ tự làm chip xử lý của riêng mình thay vì mua của Intel.

Đây cũng chính là lời nhắc nhở mới nhất và nổi bật nhất cho ngành công nghiệp: bất kỳ công ty nào kiếm tiền từ Apple vào hôm trước đều có thể dễ dàng trở thành nạn nhân của Apple vào ngày hôm sau.

Cụ thể, theo Bloomberg đưa tin, Apple đang lên kế hoạch loại bỏ các con chip xử lý của Intel đang có trên các sản phẩm laptop và máy tính để bàn của mình. Lợi thế lớn nhất và dễ thấy nhất của điều này là các sản phẩm Macbook trong tương lai sẽ không còn phải chịu phụ thuộc vào chu kỳ ra mắt hàng năm của Intel. Việc chuyển đổi, tuy phải đến năm 2020 mới diễn ra, và dù Apple chỉ chiếm một phần nhỏ trong mảng kinh doanh của Intel, thông tin này đã khiến các nhà đầu tư của Intel phải "lạnh sống lưng".

Trên thực tế, thông tin về việc Apple sẽ tự xây dựng các vi xử lý của mình không phải là điều gì quá ngạc nhiên, nhất là khi các nhà phân tích và đánh giá luôn bàn tán về thứ có tên "Chủ nghĩa Tim Cook": Apple sẽ làm chủ mọi công nghệ then chốt có trong sản phẩm của mình.

CEO Tim Cook đã lần đầu tiên đề cập đến "cương lĩnh" này trong cuộc gọi doanh thu hàng quý vào năm 2009 và cũng đã không ít lần nhắc lại nó. Và theo nhà phân tích Horace Deidu, đây chính là dòng quan trọng nhất:

"Chúng tôi tin rằng chúng tôi cần phải sở hữu và kiểm soát những công nghệ chính đứng sau các sản phẩm mà chúng tôi làm ra, và chỉ tham gia vào các thị trường mà chúng tôi có thể tạo ra những đóng góp to lớn".

Và đó chính xác là những gì mà Apple đã làm trong suốt 9 năm qua, kể từ ngày đó.

- Đầu tiên, hãng đã loại bỏ các chip xử lý của Samsung có trên các thế hệ iPhone đầu tiên. Apple đã thay thế chúng bằng các con chip do chính mình xây dựng nhờ mua lại PA Semi vào năm 2008. Các bài kiểm tra benchmark gần đây cho thấy chip di động của Apple đã nhanh ngang ngửa với chip desktop của Intel – thậm chí còn tiết kiệm năng lượng hơn.

- Sau đó, Apple mua lại Authentec, giúp họ làm chủ công nghệ đằng sau cảm biến vân tay Touch ID – thứ có trên gần như mọi sản phẩm của Apple. Họ không còn phải mua bản quyền các công nghệ bảo mật vân tay khác như các nhà sản xuất điện thoại Android.

- Trong năm 2014, Apple đã cho ra mắt Swift, ngôn ngữ lập trình mã nguồn mở được tối ưu hóa cho các thiết bị của Apple.

- Apple đã "giết chết" công ty Anh Imagination Technologies chuyên làm ra chip đồ họa cho iPhone trong năm 2016, khi họ tuyển một loạt các nhân tài của công ty về làm việc cho Apple, tiêu biểu nhất là COO John Metcalfe. Điều này đã khiến giá cổ phiếu của Imagination liên tục sụt giảm và bị một công ty Trung Quốc thâu tóm.

- Chip Bluetooth mà Apple sử dụng trong tai nghe không dây AirPods, Apple Watch và tai nghe Beats, có tên W1, là do chính Apple thiết kế. Trước đây, hãng phải mua chip Bluetooth từ Broadcom.

- Apple sẽ tự phát triển modem dữ liệu di động của riêng mình trong thời gian tới. Trước đây hãng phải mua của Qualcomm và Intel và phải trả tiền cho mỗi sản phẩm bán được, và đây cũng là nguyên nhân dẫn đến vụ kiện tụng hàng tỷ USD giữa Apple và Qualcomm.

- Gần đây nhất, có một số tin đồn khẳng định Apple đang tự phát triển màn hình của riêng mình, cắt giảm chi phí đồng thời tránh lệ thuộc vào các đối thủ như Samsung và LG.

Và lần này, chiếc rìu đang lơ lửng trên đầu Intel.

Nếu gã khổng lồ Intel cũng gặp nguy, thì mọi công ty còn lại đang kiếm tiền nhờ Apple cũng nên "chuẩn bị sẵn tinh thần đi là vừa". Vào một ngày đẹp trời nào đó, Apple sẽ nói rằng họ đã tự phát triển thứ mà bạn đã bán cho họ trong suốt những năm qua với chất lượng thậm chí còn vượt trội hơn. Suy cho cùng, với hơn 200 tỷ USD tiền mặt và chứng khoán, về cơ bản thì Apple có nguồn tài nguyên không giới hạn.

Không khó để suy ra xu hướng này sẽ lan rộng ra toàn bộ những công nghệ then chốt mà Apple đang sử dụng trong các sản phẩm của mình. Thứ nào sẽ được "lên thớt" tiếp theo? Cơ sở hạ tầng máy chủ? Vật liệu? Tầm nhìn phần mềm máy tính?

Nhưng dù là gì đi chăng nữa, nếu ban lãnh đạo của Apple cho rằng nó là một công nghệ then chốt, nó chắc chắn sẽ sớm được Apple đích thân phát triển, và không ai có thể nói rằng họ chưa được cảnh báo.

Với những cập nhật mới nhất, Facebook giúp cho phần Điều khiển (Controls) dễ tìm kiếm và sử dụng hơn, toàn bộ phần cài đặt trên thiết bị di động được thiết kế lại cho dễ tìm hơn.

Thay vì các lựa chọn cài đặt dàn trải trên gần 20 trang, người dùng có thể truy cập tại một nơi duy nhất. Facebook cũng xóa bỏ những cài đặt đã lỗi thời để những hướng dẫn về thông tin có thể và không thể chia sẻ với các ứng dụng được trình bày rõ ràng.

Ngoài việc đơn giản hóa phần cài đặt, người dùng cũng phản hồi rằng những thông tin về bảo mật, an ninh và quảng cáo nên dễ dàng được tìm thấy hơn. Do đó phím tắt quyền riêng tư mới là nơi người dùng có thể kiểm soát dữ liệu của mình chỉ bằng vài thao tác, với những giải thích rõ ràng hơn về cách của Facebook điều khiển các hoạt động.

Trải nghiệm giờ đây trở nên trực quan, rõ ràng và dễ tìm hơn. Từ đó người dùng có thể điều chỉnh cho tài khoản của mình an toàn hơn.

Người dùng có thể thêm nhiều lớp bảo vệ cho tài khoản như xác thực hai yếu tố. Khi bật tính năng này, nếu ai đó cố gắng đăng nhập vào tài khoản từ thiết bị mà Facebook không nhận ra, Facebook sẽ gửi cho người dùng yêu cầu xác nhận xem đó có phải là “chính chủ” hay không.

Theo BusinessInsider, lời thừa nhận muộn màng này của Facebook được đưa ra đúng một tuần sau khi CEO Mark Zuckerberg tham gia vào một cuộc phỏng vấn với phóng viên Ezra Klein của trang tin Vox, trong đó tiết lộ việc Facebook can thiệp nhằm chống lại các hành vi xấu trên một trong các nền tảng của hãng: Facebook Messenger, và chính sách dữ liệu của hãng bắt đầu thu hút sự chú ý từ phía các nhà hoạt động về quyền riêng tư.

"Tôi nhớ rằng, một sáng thứ Bảy tôi nhận được một cuộc gọi và phát hiện rằng người ta đang cố phát tán các tin nhắn nhạy cảm thông qua Facebook Messenger, xuất phát từ cả hai phía trong cuộc xung đột" - Zuckerberg đáp lại một câu hỏi của Klein về vai trò của Facebook trong biến cố Rohingya, "cuộc xung đột" mà Zuckerberg nói ở trên.

Từ tháng 8/2017, những người Rohingya theo đạo Hồi đã bị buộc phải chạy trốn khỏi Myanmar - vốn là một quốc gia Phật giáo - bởi nỗ lực "thanh tẩy" các dân tộc thiểu số của lực lượng an ninh Myanmar, một biến cố mà Liên Hiệp Quốc miêu tả là "có mọi yếu tố của nạn diệt chủng". Các chuyên gia nhân quyền của Liên Hiệp Quốc đã chỉ ra rằng những tuyên bố thù hận (hate speech) trên Facebook chính là công cụ để người dân quốc gia này tuyên truyền chống người Rohingya và làm tình hình giữa hai tôn giáo trở nên trầm trọng hơn.

Zuckerberg cho biết các tin nhắn bị Facebook phát hiện "chủ yếu nói với những người theo Đạo Hồi rằng Phật Giáo sắp có một cuộc nổi dậy, do đó bạn nên chuẩn bị vũ khí và đến điểm tập kết đi". Phía Phật Giáo cũng gởi và nhận các tin nhắn với nội dung tương tự.

Nỗ lực của Facebook nhằm ngăn chặn những tin nhắn kia được gởi đi cho thấy họ đang tập trung vào vấn đề ngăn chặn các hành vi xấu trên các nền tảng của mình. Nhưng điều này cũng làm dấy lên nhiều câu hỏi về quyền riêng tư của người dùng và phương thức cụ thể mà Facebook theo dõi ứng dụng Messenger. Công ty này hiện đang bị áp lực đè nặng liên quan đến việc xử lý các dữ liệu cá nhân của người dùng sau vụ scandal Cambridge Analytica. Nghiêm trọng hơn, cũng trong hôm nay, Facebook tiết lộ rằng thực ra Cambridge Analytica đã thu thập dữ liệu của hơn 87 triệu người dùng chứ không phải 50 triệu như những công bố ban đầu.

Nhiều người cảm thấy Facebook chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của họ đối với dữ liệu người dùng, và Zuckerberg sẽ phải điều trần trước Quốc hội Mỹ về việc công ty của anh đã, đang và sẽ làm gì với dữ liệu và quyền riêng tư cá nhân vào ngày 11/4 sắp tới.

Người phát ngôn của Facebook Messenger cho biết các thông tin thu thập được từ việc quét ứng dụng Messenger - vốn từng được tích hợp vào Facebook trước khi tách ra thành một ứng dụng riêng vào năm 2014 - không được dùng cho mục đích quảng cáo. Facebook tuyên bố hãng đã sử dụng các công cụ và thuật toán để tự động quét các đoạn hội thoại tương tự như những gì họ làm để giám sát một phần của mạng xã hội của mình, và đội ngũ quản lý sẽ chỉ "nhảy vào" khi được báo động về một thứ gì đó khác thường hay có dấu hiệu vi phạm rõ rệt.

Người dùng Messenger thực ra có một tuỳ chọn để bật tính năng mã hoá tin nhắn, tuy nhiên tính năng bảo mật này lại mặc định bị tắt đi!