Carrie ước rằng có một ngày được đến thăm bạn mình ở Hawaii và không bao giờ quay trở lại. Tất nhiên, cô mong muốn được giấu tên khi nói như vậy. Nhưng cảm giác hối tiếc của các bậc cha mẹ hoá ra cũng không phải là hiếm gặp.

Trong một cuộc thăm dò của Gallup năm 2013, khi các bậc cha mẹ Mỹ trên 45 tuổi được hỏi rằng họ sẽ đẻ bao nhiêu đứa con nếu được phép làm lại. Khoảng 7% cho biết họ sẽ không sinh con nữa. Ở Đức, 8% các ông bố bà mẹ “hoàn toàn đồng ý” với tuyên bố rằng họ sẽ không có con nếu cho lựa chọn lại (và 11% đồng ý “phần nào”).

Còn ở Anh, khảo sát công bố vào tháng 6 năm 2021 cho thấy, 8% phụ huynh nói rằng họ hối tiếc vì có con.

Trong 2 nghiên cứu gần đây của giáo sư tâm lý học Konrad Piotrowski tại Đại học SWPS, tỷ lệ hối tiếc của các bậc cha mẹ ở Ba Lan vào khoảng 11% - 14%, không có sự khác biệt đáng kể giữa nam và nữ. Tóm lại, các khảo sát cho thấy rằng hàng triệu người đã hối tiếc vì có con.

Kara Hoppe, một nhà trị liệu tâm lý gia đình và là đồng tác giả của Baby Bomb (cuốn sách hướng dẫn cách làm cha mẹ lần đầu) nói rằng, về mặt phát triển, trẻ em có thể coi việc thiếu quan tâm từ cha mẹ là một thất bại của bản nhân.

Mặc dù các nghiên cứu của Piotrowski và các cuộc khảo sát đều không trực tiếp hỏi cha mẹ điều gì đã gây ra những cảm giác này, nhưng các chuyên gia tin rằng có 2 nguyên nhân chính dẫn đến sự hối tiếc của cha mẹ vì đã sinh con.

Một là họ bị kiệt sức.

Cha mẹ có thể hết lòng vì con cái, nhưng họ cảm thấy kiệt sức và không được hỗ trợ đầy đủ. Giống như Carrie - người có con mắc chứng tự kỷ, một số cha mẹ từng cảm thấy mình chăm sóc con tốt nhưng cuối cùng lại phải đối mặt với những tình trạng không mong muốn.

Isabelle Roskam, một học giả nổi tiếng về tình trạng kiệt sức của cha mẹ tại Đại học Catholique de Louvain của Bỉ, cũng là một bác sĩ đã nói rằng, trong trường hợp này, “họ hối hận khi có con, bởi vì họ thấy mình không thể trở thành những cha mẹ hoàn hảo”.

Một trong những nghiên cứu của Piotrowski cho thấy, những người theo chủ nghĩa hoàn hảo có nhiều khả năng gặp khó khăn khi trở thành cha mẹ. Họ sẽ làm hết mình trong vai trò phụ huynh và rồi cảm thấy hối tiếc. Ông cũng nhận thấy rằng các yếu tố như: căng thẳng tài chính, làm cha mẹ đơn thân và có tuổi thơ bị lạm dụng cũng có thể góp phần vào sự hối tiếc này. Nhưng về cơ bản, Piotrowski kết luận rằng khi khoảng cách giữa nguồn lực hiện tại và nhu cầu chăm sóc con cái ngày càng lớn, thì tỷ lệ hối tiếc sẽ càng tăng lên. 

Không có gì đáng ngạc nhiên khi sự kiệt sức của cha mẹ đã tăng lên đáng kể trong đại dịch.

Theo dữ liệu chưa được công bố từ nhóm Hedwig van Bakel, giáo sư khoa học hành vi tại Đại học Tilburg, Hà Lan, ước tính tỷ lệ kiệt sức của cha mẹ trên toàn cầu vào năm 2020 là 4,9% (gần gấp đôi tỷ lệ 2,7% vào năm 2018 và 2019). Nguyên nhân là do cha mẹ phải dành nhiều thời gian hơn để ở nhà trong thời kỳ giãn cách và phải dành nhiều thời gian hơn cho bọn trẻ.

Nghiên cứu của Piotrowski cho thấy những phụ huynh kiệt sức có thể dễ trở nên bỏ bê hoặc bạo lực với con cái và như một hệ quả, những đứa trẻ sẽ có nhiều nguy cơ gặp các triệu chứng trầm cảm, lo lắng.

Một lý do quan trọng khác dẫn đến sự hối tiếc của cha mẹ là ngay từ đầu họ đã không muốn có con.

Mary là một bà mẹ 2 con ở Nam Dakota, Mỹ. Vào năm 2014, cô mang thai ngoài ý muốn nhưng sau đó thai bị chết lưu. Chỉ để chứng minh rằng mình có thể mang thai bình thường, Mary lại mang bầu. Cô nói: “Tôi để hormone, cảm xúc và chấn thương đánh lừa”. Khi con trai đầu lòng được 9 tháng, cô lại mang thai ngoài ý muốn một lần nữa.

“Tôi ghét điều đó”, Mary nói. “Tôi chỉ đơn giản là không thích trẻ con”. Cô đọc sách cho con nghe, nấu ăn cho chúng và thường nuôi dạy con theo sách. Nhưng Mary cũng nghĩ rằng mình sẽ làm được nhiều thứ hơn nếu không có con vào thời điểm đó. Bây giờ, cô đếm ngược từng ngày cho đến khi chúng trưởng thành và độc lập. Bác sĩ trị liệu của Mary không cho rằng đây là chứng trầm cảm sau sinh. Sự hối hận của cô không chỉ là một giai đoạn ngắn.

Orna Donath, một nhà xã hội học người Israel và là tác giả của cuốn “Hối hận về tình mẫu tử: Một nghiên cứu” (Regretting Motherhood: A Study), khi phỏng vấn 10 người cha hối hận vì có con thì 8 người nói rằng lý do có con là vì vợ.

Một số bà mẹ thì cho biết, mặc dù được chồng hỗ trợ chăm sóc con cái và có nguồn tài chính đủ để nuôi dạy chúng nhưng vẫn cảm thấy gánh nặng “luôn hiện hữu”.

Một số người chỉ đơn giản là không muốn nuôi dạy con cái, và hậu quả là con họ phải chịu thiệt thòi. Nhưng có lẽ sẽ ít bậc cha mẹ hối hận hơn nếu xã hội không làm cho việc nuôi dạy con cái trở nên khó khăn như vậy. Sự hối tiếc của cha mẹ có thể được giảm bớt nếu họ được phép quyết định có sinh đứa bé hay không, cũng như được giúp đỡ khi đối mặt với tình trạng kiệt sức. Bên cạnh đó, các chính sách liên quan đến chăm sóc con cái, lịch làm việc, sự chênh lệch lương giữa 2 giới và thăng tiến cũng phải được điều chỉnh.

Người ta hay nói với phụ nữ rằng những năm đầu làm mẹ rất khó khăn, nhưng rồi ai cũng sẽ thích nghi một cách tự nhiên. Nhưng khi mọi thứ không như ý, thì họ bị coi ích kỷ, hư hỏng hoặc cả hai. Phụ nữ nên được cảm thông nhiều hơn.

Sau khi nói chuyện với Mary, cô ấy đã gửi cho chúng tôi một email. “Tôi đã khóc 1 giờ sau khi cúp điện thoại”, cô viết. “Tôi không nhận ra mình cần sự đồng cảm đến mức nào cho tới khi thực sự biết rằng có những bà mẹ khác cũng cảm thấy như vậy”.

Đăng Dương(Theo The Atlantic)

Vợ chồng trẻ ở Singapore ngày càng lười sinh con

Khi Leon Chia và vợ kết hôn ở tuổi 25, những câu hỏi từ bạn bè và người thân về kế hoạch sinh con của họ bắt đầu xuất hiện. 17 năm sau, họ vẫn bị hỏi điều tương tự.

Hai năm qua, dù nắng hay mưa, mỗi ngày hai buổi sáng, chiều, ông Đoàn Văn Nô (70 tuổi, ngụ quận Thốt Nốt, TP Cần Thơ) đều xách xô đựng đầy thức ăn đi về phía bến sông trước nhà để cho đàn cá tra cả nghìn con ăn. Đây là đàn cá sống hoàn toàn ngoài tự nhiên trên sông ở cù lao Tân Lộc.

Mỗi khi nghe tiếng ông Nô cầm thau inox gõ vào ghế, đàn cá bơi về, túm lại, nổi lên quẫy đuôi như “thú cưng” chờ cho ăn. Xúc từng thau thức ăn lớn, ông Nô hất xuống sông, đàn cá tra ùa lên, há to miệng tranh nhau đớp, bọt nước văng tung tóe. 

Cuối năm 2021, trong lần đi tập thể dục buổi sáng, ông Nô nhìn xuống bến sông trước nhà thì thấy đàn cá nhỏ. Mỗi con chỉ bằng ngón tay. 

Thấy thương, ông vào nhà lấy cơm rải cho chúng ăn. Sau đó, cá tụ về bến sông nhà ông ngày càng nhiều, chúng ngoi lên "xin ăn".

“Thấy đàn cá về ngày càng nhiều, tôi nảy sinh ý tưởng cưu mang chúng như để bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Do được cho ăn mỗi ngày nên chúng kéo nhau về càng nhiều. Đến nay đàn cá ước tính lên đến nghìn con”, ông Nô nói và khẳng định không có ý định bắt đàn cá này mà chỉ để ngắm như ngắm thú cưng. 

Để bảo vệ đàn cá, ông bỏ tiền ra mua cây cắm cọc, giăng dây, thả lục bình với khoảng 300m2 diện tích mặt nước, làm nơi trú ngụ cho đàn cá. Ông còn chi số tiền lớn để lắp hệ thống đèn năng lượng mặt trời chiếu sáng vào đêm, đặt dưới bến sông. Đặc biệt, ông xây dựng thêm khu bơi lội ngay bến sông mà đàn cá sống để con cháu xuống vui đùa cùng chúng. 

"Tôi giăng dây, kết lục bình lại ở phần trên mặt nước, còn phần đáy bỏ trống để đàn cá muốn bơi đi thì tùy ý”, ông Nô nói và cho biết, chừng nào đàn cá còn ở đây thì ông còn cho ăn và bảo vệ.

Mỗi ngày ông bỏ ra vài trăm nghìn đồng để mua thức ăn cho đàn cá ăn hai buổi. Tấm lòng của ông Nô với đàn cá, lan toả đến nhiều người, họ cho đàn cá trái cây chín, người cho rau... 

“Rất nhiều người thương đàn cá. Nhiều người buôn bán trái cây, rau cải ở chợ mang trái cây chín hư, rau héo đến cho đàn cá ăn. Nếu không có sự chung tay của mọi người, gia đình tôi không thể nào nuôi nổi đàn cá này", ông nói. 

Theo lời ông Nô, nhiều người làm nghề cào, thả lưới bắt cá trên sông đều có ý thức không làm tổn hại đàn cá này. "Có lẽ thấy gia đình tôi ra sức bảo vệ đàn cá nên họ thương, không ai vào phá”, ông Nô nói.

Hiện tại số lượng cá tra được ông Nô cưu mang đã lên đến hàng ngàn con. Mỗi con cá nặng trung bình từ 1-3kg. Ngoài cá tra, còn có nhiều loại cá như cá éc, mè vinh, dảnh, trê và những con cá chim nặng 7-8kg đến nương náu.

Đàn cá tra này rất dạn dĩ, ai đến cũng có thể chạm vào chúng, thậm chí cầm thức ăn trên tay và đút tận miệng cho chúng. 

Ông Nguyễn Văn Tư (65 tuổi, ngụ phường Tân Lộc) cho biết, nghĩa cử bảo vệ nguồn lợi thủy sản của gia đình ông Nô rất tốt.

"Hiện nay, tình trạng đánh bắt tận diệt khiến số lượng các loài cá suy giảm đến mức báo động. Việc bảo vệ đàn cá sông, nuôi như thú cưng của ông Nô khiến bà con nơi đây có điểm đến tham quan, ngắm cá", ông Tư nói. 

Đàn cá tự nhiên hàng nghìn con sống dưới bến sông được người đàn ông ở miền Tây cho ăn, chăm sóc như thú cưng. 

Lấy một viên Panadol uống, tôi súc họng bằng nước muối đậm rồi làm một "nồi xông dã chiến" với máy phun hơi nước. Đây là cách dân dã tôi thường làm để diệt virus cúm nhờ hơi nóng của nước. Các virus đều không sống được ở trên 70 độ C.

Sáng ngày thứ hai bị bệnh, tôi viết e-mail báo sếp đã khá hơn. Tôi thường xuyên súc họng nước muối nên không còn đau họng. Dù vậy, đầu vẫn nhức nặng và cứ vài tiếng lại phải uống một viên Panadol. Thân nhiệt 36,4 độ C, nhưng tôi cảm thấy lành lạnh trong người, vài co giật nhẹ. Tôi ngủ sớm hơn vì mệt, nhưng chập chờn. Thức giấc giữa đêm, tôi lấy điện thoại, mở app y tế của chính phủ Dubai đặt lịch hẹn kiểm tra Covid 19 vào trưa hôm sau.

Trong hai ngày, tôi đã không ra ngoài. Cần mua gì thì gọi siêu thị ở tầng trệt, thẻ ngân hàng để sẵn ngoài cửa, nhân viên giao hàng mang tới, tự quẹt thẻ thu tiền và bấm chuông báo tôi biết.

Ngày thứ ba, người tôi nổi nhiều mẩn đỏ ở tay và cổ nhưng không ngứa. Tôi chụp hình gửi em gái, cô bảo trong cơ thể đã có siêu vi và khuyên tôi đến bệnh viện.

Tôi đến trung tâm y tế làm xét nghiệm PCR như đã hẹn, trong khi chờ kết quả, tôi ghé qua bệnh viện để kiểm tra. Bác sĩ bảo tôi đã làm xét nghiệm Covid-19 nên bệnh viện chỉ kiểm tra vi khuẩn ở vòm họng, kiểm tra tổng quát và thử máu. Nhiệt độ cơ thể trên 37 độ C, trọng lượng tôi giảm 4 kg. Kết quả thử cho thấy cổ họng không có vi khuẩn, có lẽ nhờ tôi súc họng bằng nước muối thường xuyên. Kết quả thử máu cho thấy lượng hồng cầu giảm - dấu hiệu của siêu vi tấn công. Để bớt nhức đầu, bác sĩ kê cho tôi thuốc Panadol và khuyên ở nhà nghỉ ngơi.

Tin nhắn xác nhận dương tính với Covid-19 đến vào khuya hôm đó. Tin nhắn tiếp theo của chính phủ hướng dẫn tôi tự cách ly đủ 10 ngày. Tôi ở nhà một mình nên việc tự cách ly cũng dễ, dán thêm thông báo trước cửa phòng: "tôi bị Covid, mọi người khi giao hàng hãy để trước cửa và bấm chuông, cảm ơn!".

Ngày thứ tư, tôi hẹn gặp bác sĩ online để báo kết quả xét nghiệm Covid và xin lời khuyên. Ông khuyên tích cực nghỉ ngơi, ăn uống đầy đủ, nhất là phải uống đủ vitamin D và C. Tôi kể mình uống vitamin tổng hợp mỗi ngày. Bác sĩ hỏi "không rõ loại vitamin anh uống có đủ liều không?" - "có", tôi khẳng định. Thật ra tôi đã sai, đánh giá thấp vai trò của Vitamin C và D, bởi lượng vitamin này cần cho người nhiễm bệnh cao hơn rất nhiều.

Tôi hỏi thêm có cần uống thuốc chuyên trị Covid 19 không. Bác sĩ khẳng định lại, chỉ cần sống tích cực, nghỉ ngơi, ăn uống đầy đủ, bổ sung Vitamin C và D, dùng Panadol khi quá nhức đầu. Với trạng thái lúc đó, tôi chưa cần thuốc khác.

Nghe thì đơn giản, nhưng ăn uống đầy đủ khi bị nhiễm virus không hề dễ. Tôi ăn thuần chay và cả tuần đó đã không còn cảm giác ngon miệng.

Tôi theo dõi nhịp tim và oxy bão hòa trong máu thường xuyên nhờ đồng hồ sức khỏe. Thân nhiệt hôm nay 36,8 độ C. Tôi ngủ nhiều hơn, cả đêm lẫn ngày, cứ mệt là ngủ, thỉnh thoảng đứng dậy tập thể thao cho đến khi ra chút mồ hôi.

Tôi đã mất khứu giác. Tôi xịt khá nhiều nước hoa lên tay và không ngửi được mùi thơm. Tôi nhức đầu nặng hơn, giấc ngủ mộng mị nhiều hơn và thức giấc thường hơn.

Tôi xông hơi một lần nữa, các chai tinh dầu dù nồng thế vẫn không có mùi. Đến chiều tối tôi cảm thấy kiệt sức, nhịp tim tăng nhanh hơn. Lượng oxy bão hòa vẫn đủ, trên 94%, thỉnh thoảng giảm xuống 90%, nhưng chỉ tức thời.

Hai hôm trước tôi đặt mua online bình rửa mũi, và hôm nay nhận hàng. Tôi dùng bình này để rửa mũi với nước muối đậm, và có lẽ vì vẫn súc họng nước muối đều nên trong khi bị Covid tôi không lo về ho, đau cổ hay sổ mũi.

Đêm ngày thứ sáu mắc bệnh thật hãi hùng. Giấc ngủ đầy mộng mị với các các vệt tối sáng. Tôi thức giấc nhiều lần, cơ thể co giật nhẹ nhiều cơn với cảm giác lạnh rờn rợn. Sáng hôm sau, tôi khá mệt. Dù thế, tôi vẫn ráng tập 15 phút thể dục. Nhịp tim hôm nay cao hơn, oxy bão hòa trong máu vẫn đủ. Các vết ban đỏ đã trở nên đậm hơn, màu của máu bầm.

Tôi nghĩ bụng, "mới sáu ngày đã kiệt sức thế thì làm sao chống chọi với bệnh lâu dài?". Tôi thực sự cần sự giúp đỡ của bác sĩ. Cái khó là tôi phải tuân thủ cách ly, không tự ý ra khỏi nhà. Phải làm sao? Tôi nghĩ ra cách gọi cấp cứu. Xe cứu thương đến, hai y tá sau khi kiểm tra nói rằng tôi vẫn "okay", không cần vào viện, có thể tiếp tục nghỉ ngơi cho đến khi khỏi bệnh. Tôi không đồng ý.

Ở bệnh viện, tôi cảm thấy tỉnh hơn sau khi được truyền dịch và đạm, thử máu và chụp X quang phổi. Bác sĩ bảo phổi đã bị nhiễm nhiều nơi. Sau nửa ngày ở phòng cấp cứu, tôi được cho về nhà với các thuốc uống: Vitamnin C và D3, Prednisolone, Zithromax, Siro ho, Lansoprazle và Panadol.

Bác sĩ ân cần khuyên: "ráng ăn nhiều, đủ thể lực, bệnh sau vài ngày sẽ khỏi". Về nhà, tôi cố ăn nhiều hơn, đêm ấy ngủ ngon hơn.

Có lẽ thuốc đã có tác dụng, sáng hôm sau tôi cảm thấy khỏe hơn vì tối hôm trước ngủ ngon hơn. Nhưng đến chiều, tôi mệt trở lại, ngày sau đó đầu vẫn còn nhức, nhịp thở có phần khó khăn, có lúc oxy bão hòa giảm xuống 93%. Tôi tiếp tục ăn nhiều hơn, tập vài động tác thể dục và ngủ.

Rồi tôi lại bắt đầu ho dù cảm thấy đã đỡ hơn khá nhiều. Dấu hiệu tích cực là nhịp tim giảm dần, lượng oxy bão hòa luôn trên 95%, thân nhiệt 36,8 độ C, tôi tạm yên tâm.

Tôi ho nhiều hơn vào ngày thứ 12 nhiễm Covid 19, không phải vì cảm giác ngứa ở cổ mà vì không thể giữ hơi được trong phổi. Mỗi khi mở miệng định nói là bắt đầu ho, không nói thì không sao. Việc thở khó hơn một chút. Thứ bảy tuần đó, tôi vẫn còn ho, khó thở khi muốn thở sâu hay giữ hơi lâu. Oxy bão hòa vẫn tốt, trên 96%. Vì bắt đầu có chút đàm trong mũi, tôi rửa mũi thường xuyên hơn. Tôi mừng rỡ khi cảm giác đói, thèm ăn trở lại sau gần hai tuần.

Hết thời hạn 10 ngày cách ly, tôi đi thử Covid-19, kết quả âm tính. Tôi khỏi bệnh sau 14 ngày.

Có lẽ nhờ nền tảng thể lực tốt, không bệnh nền, ăn uống lành mạnh, không rượu, thuốc lá nên tôi đã vượt qua được Covid-19. Tôi cũng tìm hiểu kỹ để tự chăm sóc cho mình khi mắc bệnh. Hy vọng kinh nghiệm này có thể giúp được mọi người khi Bộ Y tế Việt Nam đang thí điểm cách ly F1, F0 tại nhà.

Bài học tôi nhận ra: trước khi chờ bác sĩ giúp, mình phải tự biết chăm sóc bản thân bằng lối sống và kiến thức y tế cơ bản.

Và quan trọng hơn với Việt Nam trong lúc này, mọi đường dây kết nối công dân với các cơ quan y tế phải luôn hoạt động 24 giờ, sẵn sàng giải đáp mọi câu hỏi của người bệnh - những người đang phải tự xoay xở một mình với virus trong bốn bức tường.

Trong tình huống người bệnh kiệt sức, sự liên lạc và can thiệp kịp thời của hệ thống y tế có ý nghĩa sinh tử. Nghĩ lại, nếu không được cấp thuốc và truyền dịch kịp thời vào ngày thứ sáu nhiễm bệnh, tôi cũng chưa biết sẽ ra sao.

Bùi Mẫn