Đây là ca bệnh trẻ tuổi nhất mà khoa điều trị. Trước đó, các bác sĩ từng tiếp nhận một số ca dị dạng mạch máu não ở tuổi 20, 30. 

Theo BS Linh, dị dạng mạch máu não là sự bất thường về hình dạng, kích thước mạch máu hoặc nối thông trực tiếp động tĩnh mạch mà không thông qua mao mạch, không cấp máu cho não.

Đây là bệnh bẩm sinh, rất nguy hiểm, dị dạng mạch máu não có thể xuất hiện từ tuần thứ 4 đến tuần thứ 8 thai kỳ hoặc tự hình thành.

Bệnh lý này chiếm khoảng 2% những ca đột quỵ, xuất huyết não hàng năm, thường xảy ra ở người trẻ tuổi. Các cơ sở y tế khác trên cả nước từng điều trị, phẫu thuật cho bệnh nhi chỉ 10 tuổi (ở Quảng Ninh) hay bé trai 7 tuổi (ở Bình Dương), bé gái 11 tuổi (ở TP.HCM) bị đột quỵ do dị dạng mạch máu não. 

Đáng nói, bệnh xảy đến đột ngột, trước đó không có nhiều triệu chứng đặc hiệu, khó chẩn đoán và dễ điều trị không đúng cách. Nhiều người đang khỏe mạnh nhưng đột nhiên bị đau đầu dữ dội, bất ngờ vì chủ quan khiến cho việc điều trị muộn.

“Bệnh nhân thường vào viện với các triệu chứng của xuất huyết não, đau đầu kéo dài, động kinh hoặc tình cờ phát hiện khi đi khám bệnh hoặc điều trị một bệnh khác” – bác sĩ Linh cho biết.

Triệu chứng gợi ý của dị dạng mạch máu nãolà bệnh nhân đau đầu kéo dài mà việc điều trị nội khoa (như uống thuốc giảm đau) không cải thiện, về sau có xuất hiện cơn co giật, động kinh do vỡ mạch gây áp suất tiếp giáp lên não.

Những trường hợp dị dạng mạch máu não với khối dị dạng kích thước lớn có thể gây liệt tay chân, méo miệng…

“Nhiều trường hợp xuất hiện đau đầu chỉ điều trị qua loa hoặc tự điều trị bằng cách mua thuốc giảm đau, hoặc chẩn đoán điều trị thần kinh” – bác sĩ Linh nêu thực tế. Khối dị dạng mạch máu não có thể lớn lên nếu không điều trị, khi vỡ gây xuất huyết não hoặc xuất huyết khoang dưới nhện, dẫn đến tổn thương não vĩnh viễn, thậm chí tử vong.

Việc chẩn đoán dị dạng mạch máu não được thực hiện bằng chụp cộng hưởng từ sọ não (MRI sọ não); Cắt lớp vi tính (MSCT) từ 64 lát cắt chụp sọ não và mạch máu não có tiêm thuốc cản quang; Chụp mạch não số hóa xóa nền (DSA) để đánh giá chi tiết hình thái cấu trúc dị dạng mạch máu não đồng thời có thể điều trị can thiệp.

Vị bác sĩ cho biết dự phòng vỡ hoặc tái vỡ mạch máu não là một trong những lý do chủ yếu để khuyến cáo điều trị can thiệp sớm đối với dị dạng mạch máu não.

“Rất cần thiết phải thực hiện khảo sát mạch máu não khi bệnh nhân xuất hiện những cơn đau đầu kéo dài, hoặc cơn động kinh mà điều trị nội khoa không cải thiện triệu chứng”, BS Linh nhấn mạnh. Cho tới nay, để điều trị dị dạng mạch máu não, thầy thuốc thường can thiệp nội mạch gây tắc búi dị dạng, phẫu thuật lấy dị dạng, xạ trị bằng dao Gamma.

Hi hữu: Nam sinh lớp 9 uống nhầm 21 viên thuốc tránh thai của mẹ

Theo báo cáo, tính đến 2022, chỉ 9% (tương đương 42 loại thuốc mới) có mặt tại Việt Nam trong số 460 thuốc được đưa ra thị trường lần đầu trong giai đoạn 2012-2021, thấp hơn mức bình quân 20% của khu vực châu Á - Thái Bình Dương. 

Khi có nhu cầu điều trị với liệu pháp tiên tiến nhất mà trong nước không đáp ứng được, trên thực tế, nhiều người bệnh phải sang các nước trong khu vực như Thái Lan, Singapore để điều trị. Theo Bộ Y tế, mỗi năm, người bệnh Việt Nam phải chi xấp xỉ 2 tỷ USD ra nước ngoài chữa bệnh.  

Theo PGS Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai, chậm tiếp cận thuốc mới sẽ khiến người bệnh mất cơ hội tiếp cận các phương pháp điều trị tiên tiến hơn. Thậm chí, người bệnh tìm ra nước ngoài chữa bệnh. Như vậy, người bệnh vừa phải chịu chi phí điều trị đắt đỏ, tốn thời gian, vừa gây chảy máu ngoại tệ trong y tế rất đáng tiếc.

Bác sĩ Nguyễn Triệu Vũ, Trưởng khoa Ung bướu, Bệnh viện Thành phố Thủ Đức (TP.HCM), cũng nhận định thời gian đăng ký lưu hành kéo dài khiến người Việt luôn đối mặt nguy cơ mất cơ hội được dùng thuốc mới nhất. Thời gian tới, bác sĩ Vũ cho rằng cần đẩy nhanh tốc độ cấp phép để thuốc mới được lưu hành và cập nhật vào danh mục bảo hiểm y tế để hỗ trợ bệnh nhân, giảm gánh nặng cho bệnh nhân, nhất là các chuyên ngành sâu như ung thư, tim mạch. 

Ông đề nghị cơ quan quản lý cần cấp phép thêm nhiều thuốc, đơn gian hóa thủ tục hành chính để người bệnh được sử dụng thuốc chính quy, nhiều danh mục thuốc lựa chọn. Cùng quan điểm, Phó giáo sư Nguyễn Hoài Nam, Chủ tịch Hội Tĩnh mạch học TP.HCM, cho biết ông kỳ vọng Luật Dược mới sẽ cắt giảm thủ tục hành chính để thuốc mới cấp phép dễ dàng hơn. Việc tinh giản thủ tục hành chính giúp xử lý dứt điểm nguy cơ thiếu thuốc như gia hạn tự động giấy đăng ký lưu hành, giúp tập trung nguồn lực của cơ quan quản lý để quản lý an toàn, hiệu quả, đảm bảo chất lượng thuốc lưu hành.

Bởi thực tế, nhiều bác sĩ được cập nhật các thuốc mới đã được nhiều quốc gia trên thế giới sử dụng điều trị mang lại hiệu quả an toàn nhưng lại chưa được cấp phép tại Việt Nam. Do vậy, bác sĩ dù muốn sử dụng để chữa trị cho bệnh nhân nhưng không thể. “Việc thủ tục hành chính nhiêu khê, cấp thuốc mới khó càng khiến người Việt mất cơ hội dùng thuốc mới”, vị bác sĩ này chia sẻ.