Góc nhỏ của Hằng, nơi cô ăn, ngủ, làm việc mỗi ngày.

Trong căn nhà đơn sơ, chật hẹp, Hằng đang ngồi trên chiếc giường cũ kỹ, trước mặt là một bức tranh phong cảnh lớn được trải ra.

Đôi tay Hằng co quắp, đưa qua đưa lại trước mặt để giữ thăng bằng, chân trái giữ bức tranh, chân phải kẹp bút, cô gồng mình đưa chân chấm cây bút vào lọ, chọn màu đá rồi đính vào bức tranh trải rộng.

Hằng đang làm nốt bức tranh để giao cho khách.

Hằng bảo, vì lỡ hẹn với khách nên chị phải gắng làm xong bức tranh để kịp giao. 

Hằng sử dụng ngón chân cái để điều khiển điện thoại, sử dụng mạng xã hội quảng bá sản phẩm của mình.

Làm tranh đính đá vốn cần đến sự tỉ mỉ, kiên trì và một chút khéo tay, đối với người bình thường đã khó nhưng với một người khuyết tật, không có khả năng cầm nắm mọi thứ bình thường như Hằng là cả một sự nỗ lực không thể diễn tả bằng lời. Cô phải làm bằng chân, đôi bàn chân yếu ớt, tật nguyền.

'Vì không thể đến trường nên tôi học từ hai đứa em và nhờ mẹ dạy thêm nên giờ đọc và viết chữ thành thạo.

Lúc đầu, tôi học mây tre đan nhưng phải ở xa nhà, không ai đỡ đần sinh hoạt nên sau khi tiếp tục tìm hiểu, tôi đã chọn làm tranh đính đá', Hằng kể.

Hằng tự tô son môi.

Đã hơn một năm nay Hằng có thể tự nuôi sống mình bằng tiền làm tranh đá. 'Với một người bình thường số tiền đó quá nhỏ bé. Nhưng với mình là cả một gia tài', Hằng tâm sự. Nhiều lúc, do ngồi lâu nên người co cứng lại không thể cử động được. Nhức nhối, đau đớn, nhưng Hằng vẫn kiên trì thực hiện, không từ bỏ.

Bức tranh đầu tiên, Hằng làm trong 2 tháng trời. Sau đó, Hằng đăng lên Facebook bán và có người đặt mua. Cầm 900 ngàn đồng làm ra lần đầu tiên trong đời, cô đã mất ngủ suốt đêm.

Hằng dùng số tiền đó để đầu tư làm tiếp những bức tranh khác lớn hơn. Cứ khoảng hai tháng Hằng làm xong một bức, số tiền bán được khoảng 2-3 triệu đồng.

Từ chối nhận tiền vì bệnh không chữa được

Có những việc như cột tóc, thay đồ… Hằng phải nhờ mẹ

Bà Bùi Thị Thu Hà, mẹ của Hằng nhớ lại, 'Tôi bầu được 7,5 tháng thì sinh Hằng, lúc sinh ra, nó bị vàng da và chỉ nặng 1,2kg. Trong mấy tháng đầu, cân nặng nó tăng nhanh, 8 tháng đã 10kg nhưng nó không lật, không ngồi cũng không thể cầm nắm thứ gì. Chạy chữa khắp nơi, đến năm 15 tuổi Hằng mới tập đi và tập dùng chân thay đôi bàn tay'.

Lớn lên thành thiếu nữ, đó cũng là lúc Hằng ý thức rõ ràng nhất về các khiếm khuyết của mình nhưng cô rất lạc quan. Khi trò chuyện với chúng tôi, Hằng luôn nở nụ cười, dù đôi khi nụ cười bị những cơn đau làm cho méo mó.

Bức tranh làm gần 2 tháng khách đặt nhưng không lấy.

Hằng kể trước kia mình cũng hay khóc vì tủi phận nhưng giờ Hằng đã biết vượt qua những điều mà trước đây tưởng chừng không làm nổi.

Trước mặt chúng tôi, Hằng lấy ra một thỏi son và một cây cọ, thuần thục mở nắp son, lấy cọ quét vào rồi tô lên môi. Hằng bảo, là con gái, Hằng cũng muốn được xinh đẹp như bao người khác.

Ngôi nhà nhỏ của Hằng lọt thỏm giữa vườn cao su.

Tranh Hằng làm ra, có những bức bán được ngay, nhưng cũng có những bức khách đặt làm xong rồi không lấy nên thu nhập bấp bênh. Hằng chỉ mong có được thị trường tiêu thụ ổn định để chuyên tâm hơn vào công việc.

Cách đây gần 3 năm, một số người biết đến câu chuyện của Hằng đã ủng hộ một số tiền để cô ra Hà Nội tìm cách điều trị đôi chân. Nhưng sau đó, các bác sĩ kết luận trường hợp của Hằng không thể làm gì khác bởi đã quá tuổi có thể điều trị.

Ngay khi về, Hằng thông báo với mọi người đừng hỗ trợ cho mình nữa mà hãy chuyển sự hỗ trợ đó qua cho người khác vì nhiều người còn cần số tiền đó hơn.

Nghị lực của chàng trai Việt ngồi xe lăn làm việc cho công ty Singapore

Mắc chứng bệnh teo cơ tuỷ phải ngồi trên xe lăn, nhưng chàng trai trẻ Hoàng Quang Duy đã vượt qua nỗi đau bệnh tật để trở thành lập trình viên cho một công ty ở Singapore.

Làm tranh đính đá bằng chân

Căn nhà của gia đình Võ Thị Lệ Hằng (SN 1987, ở tiểu khu Truyền Thống, Thị trấn Nông trường Việt Trung, huyện Bố Trạch, Quảng Bình) nằm heo hút giữa rừng cao su, hàng xóm gần nhất cách đó cũng gần nửa cây số.

Góc nhỏ của Hằng, nơi cô ăn, ngủ, làm việc mỗi ngày.

Trong căn nhà đơn sơ, chật hẹp, Hằng đang ngồi trên chiếc giường cũ kỹ, trước mặt là một bức tranh phong cảnh lớn được trải ra.

Đôi tay Hằng co quắp, đưa qua đưa lại trước mặt để giữ thăng bằng, chân trái giữ bức tranh, chân phải kẹp bút, cô gồng mình đưa chân chấm cây bút vào lọ, chọn màu đá rồi đính vào bức tranh trải rộng.

Hằng đang làm nốt bức tranh để giao cho khách.

Hằng bảo, vì lỡ hẹn với khách nên chị phải gắng làm xong bức tranh để kịp giao. 

Hằng sử dụng ngón chân cái để điều khiển điện thoại, sử dụng mạng xã hội quảng bá sản phẩm của mình.

Làm tranh đính đá vốn cần đến sự tỉ mỉ, kiên trì và một chút khéo tay, đối với người bình thường đã khó nhưng với một người khuyết tật, không có khả năng cầm nắm mọi thứ bình thường như Hằng là cả một sự nỗ lực không thể diễn tả bằng lời. Cô phải làm bằng chân, đôi bàn chân yếu ớt, tật nguyền.

'Vì không thể đến trường nên tôi học từ hai đứa em và nhờ mẹ dạy thêm nên giờ đọc và viết chữ thành thạo.

Lúc đầu, tôi học mây tre đan nhưng phải ở xa nhà, không ai đỡ đần sinh hoạt nên sau khi tiếp tục tìm hiểu, tôi đã chọn làm tranh đính đá', Hằng kể.

Hằng tự tô son môi.

Đã hơn một năm nay Hằng có thể tự nuôi sống mình bằng tiền làm tranh đá. 'Với một người bình thường số tiền đó quá nhỏ bé. Nhưng với mình là cả một gia tài', Hằng tâm sự. Nhiều lúc, do ngồi lâu nên người co cứng lại không thể cử động được. Nhức nhối, đau đớn, nhưng Hằng vẫn kiên trì thực hiện, không từ bỏ.

Bức tranh đầu tiên, Hằng làm trong 2 tháng trời. Sau đó, Hằng đăng lên Facebook bán và có người đặt mua. Cầm 900 ngàn đồng làm ra lần đầu tiên trong đời, cô đã mất ngủ suốt đêm.

Hằng dùng số tiền đó để đầu tư làm tiếp những bức tranh khác lớn hơn. Cứ khoảng hai tháng Hằng làm xong một bức, số tiền bán được khoảng 2-3 triệu đồng.

Từ chối nhận tiền vì bệnh không chữa được

Có những việc như cột tóc, thay đồ… Hằng phải nhờ mẹ

Bà Bùi Thị Thu Hà, mẹ của Hằng nhớ lại, 'Tôi bầu được 7,5 tháng thì sinh Hằng, lúc sinh ra, nó bị vàng da và chỉ nặng 1,2kg. Trong mấy tháng đầu, cân nặng nó tăng nhanh, 8 tháng đã 10kg nhưng nó không lật, không ngồi cũng không thể cầm nắm thứ gì. Chạy chữa khắp nơi, đến năm 15 tuổi Hằng mới tập đi và tập dùng chân thay đôi bàn tay'.

Lớn lên thành thiếu nữ, đó cũng là lúc Hằng ý thức rõ ràng nhất về các khiếm khuyết của mình nhưng cô rất lạc quan. Khi trò chuyện với chúng tôi, Hằng luôn nở nụ cười, dù đôi khi nụ cười bị những cơn đau làm cho méo mó.

Bức tranh làm gần 2 tháng khách đặt nhưng không lấy.

Hằng kể trước kia mình cũng hay khóc vì tủi phận nhưng giờ Hằng đã biết vượt qua những điều mà trước đây tưởng chừng không làm nổi.

Trước mặt chúng tôi, Hằng lấy ra một thỏi son và một cây cọ, thuần thục mở nắp son, lấy cọ quét vào rồi tô lên môi. Hằng bảo, là con gái, Hằng cũng muốn được xinh đẹp như bao người khác.

Ngôi nhà nhỏ của Hằng lọt thỏm giữa vườn cao su.

Tranh Hằng làm ra, có những bức bán được ngay, nhưng cũng có những bức khách đặt làm xong rồi không lấy nên thu nhập bấp bênh. Hằng chỉ mong có được thị trường tiêu thụ ổn định để chuyên tâm hơn vào công việc.

Cách đây gần 3 năm, một số người biết đến câu chuyện của Hằng đã ủng hộ một số tiền để cô ra Hà Nội tìm cách điều trị đôi chân. Nhưng sau đó, các bác sĩ kết luận trường hợp của Hằng không thể làm gì khác bởi đã quá tuổi có thể điều trị.

Ngay khi về, Hằng thông báo với mọi người đừng hỗ trợ cho mình nữa mà hãy chuyển sự hỗ trợ đó qua cho người khác vì nhiều người còn cần số tiền đó hơn.

Nghị lực của chàng trai Việt ngồi xe lăn làm việc cho công ty Singapore

Mắc chứng bệnh teo cơ tuỷ phải ngồi trên xe lăn, nhưng chàng trai trẻ Hoàng Quang Duy đã vượt qua nỗi đau bệnh tật để trở thành lập trình viên cho một công ty ở Singapore.

Từ đó đến nay, cuộc sống của tôi chỉ quanh quẩn ở phòng trọ rồi đến nhà máy chứ ít giao lưu với ai. Tôi sống khép kín như thế cũng vì hoàn cảnh gia đình mình. Tôi sinh ra trong một gia đình không trọn vẹn, ba có hai vợ và bảy người con nhưng hiện sống không hôn thú với một người phụ nữ goá chồng.

Các anh chị em cùng cha khác mẹ của tôi đều có cuộc sống hôn nhân không hạnh phúc. Tôi có ba chị gái thì một người lấy chồng hơn cả tuổi ba, một người có bốn đời chồng còn một người có ba đứa con nhưng mỗi đứa một cha.

Các anh trai của tôi cũng không khá hơn, người thì ly hôn vợ, người thì vợ mất, người thì vợ ngoại tình đang ly thân. Nhà tôi lại quá nghèo, bản thân không có tài cán gì, học hành dang dở. Bởi vậy, tôi chưa bao giờ dám mở lòng với ai dù có cảm tình với nhiều người.

Cách đây hơn một năm, tôi gặp Thắng, anh có tiệm sửa chữa điện thoại di động trước nhà máy tôi làm. Qua vài lần gặp gỡ tiếp xúc, Thắng có ý muốn theo đuổi nhưng tôi tìm cách né tránh.

Về sau, tôi cũng kể thành thật hoàn cảnh gia đình cho Thắng nghe và rất hạnh phúc khi anh bảo: “Đối với anh, điều đó không quan trọng, anh lấy em chứ có phải gia đình em đâu mà lo”. Vì thế, tôi yên tâm bước vào tình yêu với Thắng mà không chút đắn đo.

Anh đã cho tôi chút niềm tin vào cuộc sống vì trước đây tôi nghĩ sinh ra trong một gia đình như thế thì chẳng bao giờ tôi có được hạnh phúc. Tôi đã trao cho Thắng tất cả và bắt đầu mơ về một đám cưới.

Chúng tôi thống nhất sẽ không nói thật về hoàn cảnh gia đình tôi cho ba mẹ Thắng biết cho đến khi đám cưới xong xuôi. Bởi gia đình Thắng nề nếp, anh lại là con trai duy nhất.

Những lần tôi đến chơi, ba mẹ Thắng đều đón tiếp vui vẻ khiến tôi rất mừng. Hai bác đã về nhà tôi thưa chuyện bỏ trầu để tính chuyện cưới xin vào đầu năm sau. Nhưng cách đây vài tuần, điều tôi lo sợ nhất cũng đã đến.

Một người bà con xa của Thắng biết về chuyện nhà tôi đã nói lại với ba mẹ anh. Gia đình họ đã thay đổi thái độ hoàn toàn, mẹ anh cấm Thắng qua lại với tôi. Bà nói bóng gió rằng: “Nhìn nhà nó như thế thì tương lai của nó cũng giống như vậy mà thôi, muốn lấy nhau thì hãy tát cạn nước biển rồi lấy”.

Lúc đầu, Thắng rất kiên quyết nhưng về sau do tác động cũng lung lay và tìm cách né tránh tôi. Tôi thấy trời đất như sụp đổ, dù cho là anh chị em cùng cha khác mẹ nhưng tôi không thể phủ nhận cùng chung một dòng máu.

Nhưng tôi đâu có quyền lựa chọn gia đình mình sinh ra và muốn rơi vào hoàn cảnh như thế. Đau đớn hơn, tôi phát hiện ra mình đã có thai trong khi bạn trai nghe lời gia đình không chịu gặp mặt.

Tôi tìm đến mẹ anh với hy vọng vì đứa cháu trong bụng tôi bà sẽ thay đổi suy nghĩ nhưng tôi đã nhầm. Mẹ anh mỉa mai: “Chắc gì đó là con cháu nhà tôi, nhìn vào các chị của cô thì biết, ba đứa con của ba người đàn ông cơ mà. Mà nói thật, cái tính lăng nhăng lắm vợ nhiều chồng có di truyền cả đấy, gia đình tôi đâu có dại mà "rước voi về giày mả tổ" chứ”.

Tôi nghe thế mà quặn thắt trong lòng, biết rằng mình chẳng còn cơ hội nào nữa. Có lẽ số phận đã định đoạt cho tôi một kết cục không khác gì anh chị em của mình. Tôi thật quá ảo tưởng khi mơ về mơ về một mái ấm gia đình trọn vẹn hạnh phúc như bao người khác.

Nữ luật sư ngã quỵ trước bí mật tày trời của chồng và em gái ruột

 Sau thời gian không liên lạc với gia đình, em gái tôi trở về, mang theo con trai. Điều đau đớn hơn, tôi phát hiện, đứa trẻ là con rơi của chồng mình.  

Năm nay, tôi 28 tuổi và đang làm công nhân may mặc ở một nhà máy trong khu công nghiệp ven đô. Do điều kiện gia đình, tôi học hết cấp ba rồi đi làm luôn chứ không có cơ hội học tiếp. Cách đây 6 năm, tôi từng đi xuất khẩu lao động ở Đài Loan nhưng phải về nước sớm do gặp phải công ty môi giới lừa đảo.

Từ đó đến nay, cuộc sống của tôi chỉ quanh quẩn ở phòng trọ rồi đến nhà máy chứ ít giao lưu với ai. Tôi sống khép kín như thế cũng vì hoàn cảnh gia đình mình. Tôi sinh ra trong một gia đình không trọn vẹn, ba có hai vợ và bảy người con nhưng hiện sống không hôn thú với một người phụ nữ goá chồng.

Các anh chị em cùng cha khác mẹ của tôi đều có cuộc sống hôn nhân không hạnh phúc. Tôi có ba chị gái thì một người lấy chồng hơn cả tuổi ba, một người có bốn đời chồng còn một người có ba đứa con nhưng mỗi đứa một cha.

Các anh trai của tôi cũng không khá hơn, người thì ly hôn vợ, người thì vợ mất, người thì vợ ngoại tình đang ly thân. Nhà tôi lại quá nghèo, bản thân không có tài cán gì, học hành dang dở. Bởi vậy, tôi chưa bao giờ dám mở lòng với ai dù có cảm tình với nhiều người.

Cách đây hơn một năm, tôi gặp Thắng, anh có tiệm sửa chữa điện thoại di động trước nhà máy tôi làm. Qua vài lần gặp gỡ tiếp xúc, Thắng có ý muốn theo đuổi nhưng tôi tìm cách né tránh.

Về sau, tôi cũng kể thành thật hoàn cảnh gia đình cho Thắng nghe và rất hạnh phúc khi anh bảo: “Đối với anh, điều đó không quan trọng, anh lấy em chứ có phải gia đình em đâu mà lo”. Vì thế, tôi yên tâm bước vào tình yêu với Thắng mà không chút đắn đo.

Anh đã cho tôi chút niềm tin vào cuộc sống vì trước đây tôi nghĩ sinh ra trong một gia đình như thế thì chẳng bao giờ tôi có được hạnh phúc. Tôi đã trao cho Thắng tất cả và bắt đầu mơ về một đám cưới.

Chúng tôi thống nhất sẽ không nói thật về hoàn cảnh gia đình tôi cho ba mẹ Thắng biết cho đến khi đám cưới xong xuôi. Bởi gia đình Thắng nề nếp, anh lại là con trai duy nhất.

Những lần tôi đến chơi, ba mẹ Thắng đều đón tiếp vui vẻ khiến tôi rất mừng. Hai bác đã về nhà tôi thưa chuyện bỏ trầu để tính chuyện cưới xin vào đầu năm sau. Nhưng cách đây vài tuần, điều tôi lo sợ nhất cũng đã đến.

Một người bà con xa của Thắng biết về chuyện nhà tôi đã nói lại với ba mẹ anh. Gia đình họ đã thay đổi thái độ hoàn toàn, mẹ anh cấm Thắng qua lại với tôi. Bà nói bóng gió rằng: “Nhìn nhà nó như thế thì tương lai của nó cũng giống như vậy mà thôi, muốn lấy nhau thì hãy tát cạn nước biển rồi lấy”.

Lúc đầu, Thắng rất kiên quyết nhưng về sau do tác động cũng lung lay và tìm cách né tránh tôi. Tôi thấy trời đất như sụp đổ, dù cho là anh chị em cùng cha khác mẹ nhưng tôi không thể phủ nhận cùng chung một dòng máu.

Nhưng tôi đâu có quyền lựa chọn gia đình mình sinh ra và muốn rơi vào hoàn cảnh như thế. Đau đớn hơn, tôi phát hiện ra mình đã có thai trong khi bạn trai nghe lời gia đình không chịu gặp mặt.

Tôi tìm đến mẹ anh với hy vọng vì đứa cháu trong bụng tôi bà sẽ thay đổi suy nghĩ nhưng tôi đã nhầm. Mẹ anh mỉa mai: “Chắc gì đó là con cháu nhà tôi, nhìn vào các chị của cô thì biết, ba đứa con của ba người đàn ông cơ mà. Mà nói thật, cái tính lăng nhăng lắm vợ nhiều chồng có di truyền cả đấy, gia đình tôi đâu có dại mà "rước voi về giày mả tổ" chứ”.

Tôi nghe thế mà quặn thắt trong lòng, biết rằng mình chẳng còn cơ hội nào nữa. Có lẽ số phận đã định đoạt cho tôi một kết cục không khác gì anh chị em của mình. Tôi thật quá ảo tưởng khi mơ về mơ về một mái ấm gia đình trọn vẹn hạnh phúc như bao người khác.

Nữ luật sư ngã quỵ trước bí mật tày trời của chồng và em gái ruột

 Sau thời gian không liên lạc với gia đình, em gái tôi trở về, mang theo con trai. Điều đau đớn hơn, tôi phát hiện, đứa trẻ là con rơi của chồng mình.  

Lê Triều Dương (biệt danh Du Già) là một người ưa xê dịch có tiếng, là người từng khám phá ra những cung đường, vùng đất mới, lạ. Chia sẻ với VietNamNet, anh nói, Hà Giang là vùng đất không chỉ riêng anh, mà rất nhiều người yêu du lịch mê đắm.

‘Tôi đi Hà Giang không biết bao nhiêu lần, không thể đếm xuể. Biệt danh Du Già mà tôi dùng 20 năm nay cũng sinh ra từ tình yêu với Hà Giang’.

Anh nói, Du Già là tên một xã ở Hà Giang và bây giờ cũng là tên một cung đường trên cao nguyên đá. ‘Tôi lấy cái tên Du Già với mong muốn nhiều người biết đến Hà Giang hơn, biết đến những địa danh ít đặt chân đến hơn là những nơi đã nổi tiếng như Mã Pì Lèng ngày ấy. Thế hệ phượt thủ 8x, 9x có một câu nói là ‘Bất đáo Du Già phi phượt thủ’ (tức là: Chưa đi qua Du Già thì chưa thành phượt thủ).

Với tình yêu dành cho Hà Giang và với góc nhìn của một người thích đi, đi nhiều, phượt thủ Du Già cho rằng việc xây dựng một công trình như Panorama trên đèo Mã Pì Lèng, tại chính điểm dừng chân đẹp nhất để ngắm trọn vực Tu Sản và dòng sông Nho Quế, là một sự phản cảm.

‘Chắc chắn nó sẽ gây bức xúc cho người dân địa phương và dân yêu du lịch. Bởi vì công trình ấy không phù hợp với cảnh quan ở đây. Nếu có một Panorama mọc lên thì một thời gian nữa sẽ nở rộ ra hàng chục, hàng trăm Panorama khác’.

Phượt thủ sinh năm 1966 cũng cho rằng, khi cao nguyên đá Đồng Văn đã được UNESCO công nhận là công viên địa chất toàn cầu thì việc xây dựng bừa bãi, gây mất mỹ quan sẽ xâm phạm vào những tiêu chí của UNESCO.

Anh Lê Triều Dương với người dân bản địa. Ảnh: NVCC

Trước những ý kiến cho rằng, các công trình như Panorama sẽ mang lại tiện ích cho du khách đến với Hà Giang, anh khẳng định ‘đó chỉ là ngụy biện’.

‘Tôi nghĩ là ở đó không cần phải xây dựng gì cả. Nếu cần chỗ ăn nghỉ thì đã có thị trấn Đồng Văn, chỉ cách Mèo Vạc 20km. Nếu muốn ngắm cảnh thì chỉ cần đứng giữa thiên nhiên là đủ, chứ không cần phải có một sàn bê-tông. Vì thế, đưa ra lý do để khách sạn ấy tồn tại chỉ là sự ngụy biện’.

Phượt thủ Du Già chia sẻ, anh từng có cơ hội chiêm ngưỡng nhiều danh thắng có cảnh sắc thiên nhiên tuyệt mỹ tương đồng với Hà Giang và anh có nhìn thấy bàn tay của con người ở đó nhưng tất cả đều dựa trên sự tôn trọng thiên nhiên.

‘Tôi thấy nhiều nơi ở Thái Lan, Trung Quốc, họ có khai thác nhưng quy hoạch có tầm nhìn lâu dài. Ví dụ như ở Phượng Hoàng Cổ Trấn, Trương Gia Giới của Trung Quốc, những chiếc cầu kính, cầu gỗ hay cầu bê-tông được dựng lên đều rất tôn trọng thiên nhiên. Họ giữ lại từng cái cây xung quanh chứ không chặt phá, đè lên thiên nhiên’.

‘Tôi nghĩ là nếu có khai thác du lịch thì phải có quy hoạch bài bản, kỹ càng và phải có tầm nhìn lâu dài trên tinh thần tôn trọng tự nhiên’.

Anh Lê Triều Dương trên dòng sông Nho Quế. Ảnh: NVCC

Đồng tình với anh Lê Triều Dương, nhiếp ảnh gia phong cảnh nổi tiếng Hoàng Thế Nhiệm cho rằng, ‘những gì thuộc về tự nhiên hãy trả cho tự nhiên’.

‘Tôi đi các danh thắng được bảo tồn ở nước ngoài thì hầu như du khách chỉ đi bộ vào thôi. Người ta không cho đi xe. Ở Việt Nam cho xe lên đến tận nơi là tốt lắm rồi. Bây giờ còn xây cả một công trình trên đó nữa thì tôi thấy không được’.

Người Việt đi du lịch chỉ quan tâm ăn ngủ

Nhiếp ảnh gia Hoàng Thế Nhiệm – người đã đặt chân tới mảnh đất cao nguyên đá gần 20 năm nay cho rằng, 2 thị trấn Đồng Văn và Mèo Vạc của Hà Giang đã có nhiều thay đổi về mặt dịch vụ để phục vụ nhu cầu khách du lịch và vẫn còn có thể phát triển, mở rộng ra được nữa nếu muốn.

‘Tuy nhiên, tâm lý của người Việt mình là đi đâu cũng thích ở trung tâm, bước xuống xe là phải có ngay nơi ăn, nghỉ, chơi nên các nhà nghỉ, nhà hàng ở Đồng Văn, Mèo Vạc mới chỉ tập trung ở những chỗ trung tâm nhất. Xa một chút là khách chê’.

‘Kiểu đi du lịch ở ta là du lịch lười biếng, du lịch hưởng thụ, chứ không phải đi để thưởng lãm cái đẹp từ thiên nhiên. Tôi cho rằng đó là một thói quen không tốt, nên thay đổi’.

Cung đường Mã Pì Lèng, Hà Giang. Ảnh: Lê Triều Dương

‘Ở nhiều nơi tôi đi trên thế giới, những khu bảo tồn thiên nhiên không dành cho người lười vận động. Anh phải đi bộ vào. Những người có tình yêu thiên nhiên thực sự, họ sẽ đi bộ vào và trân trọng từng bước chân vô đó, chứ không phải vào ‘check-in’ cái là ra’.

‘Còn ở Việt Nam, tôi đi Sa Pa 30 năm nay nhưng giờ lên có khi còn bị lạc, vì xây dựng nhiều quá, phá vỡ mọi cảnh quan. Đó là một tài sản mà tôi rất tiếc’.

Phát triển du lịch Hà Giang: Người Mông phải là chủ thể

Đề xuất về hướng phát triển du lịch Hà Giang, anh Nhiệm cho biết: ‘Hà Giang đã có Đồng Văn, Mèo Vạc phát triển rồi. Ở đó đã có chỗ chơi, ăn nghỉ, chỉ cách Mã Pì Lèng có gần 20km. Nếu muốn phát triển du lịch thì cứ phát triển ở đó, chứ đừng chạm đến thiên nhiên’.

‘Kể cả cung đường Mã Pì Lèng và các bản làng người Mông dọc theo cung đường đó, quan điểm của tôi là hãy để nguyên. Còn nếu bây giờ lại đổ vào các bản làng, xây khách sạn, nhà nghỉ thì càng nguy hiểm hơn’.

‘Làm thế nào để người dân hưởng lợi từ du lịch là một vấn đề vĩ mô, cần sự quản lý của chính quyền địa phương’.

Theo anh, nếu muốn đời sống người dân khấm khá hơn, thì phải ưu tiên cho sự phát triển của người dân tộc, chứ không phải người Kinh lên đó đầu tư, thu tiền và người Mông chỉ đi làm thuê.

‘Còn làm thế nào để người Mông có thể là chủ thể thì cần sự hướng dẫn, quản lý của chính quyền địa phương’.

‘Họ có thể làm ‘homestay’ theo hướng mộc mạc, đúng cách sinh hoạt của người bản địa, chỉ cần không quá tệ’.

Người dân bản địa ở Hà Giang. Ảnh: Trịnh Thanh Tùng

Những đứa trẻ người Mông cũng thay đổi sau nhiều năm dân phượt đổ lên Hà Giang. Ảnh: Trịnh Thanh Tùng

Chia sẻ quan điểm của mình, anh Trịnh Thanh Tùng – một người trẻ 8x mê ‘phượt’ nói, anh ủng hộ việc có một công trình trên Mã Pì Lèng với điều kiện nó phải phù hợp với cảnh quan, môi trường xung quanh. ‘Thực tế là đã có nhiều công trình trước đó xây trên đèo Mã Pì Lèng rồi và nó không liên đới gì tới cảnh quan xung quanh cả’.

‘Với Hà Giang, nếu khai thác quá sâu như Sa Pa thì tôi không thích và địa hình của Hà Giang cũng không đủ rộng để xây dựng như Sapa’.

Anh Tùng kể, Hà Giang bây giờ và cách đây 8 năm – khi anh đi lần đầu tiên – đã có sự thay đổi đáng kể. ‘Lần đầu tiên tới Hà Giang, tôi bị ấn tượng bởi sự hoang vắng, cô tịch, cảm giác rất ngút ngàn và thấy mình bé nhỏ, thư thái trong không gian ấy’.

‘Khi Hà Giang chưa đông đúc như bây giờ, trẻ con rất cởi mở, dễ thương. Còn bây giờ, khi du khách vừa dừng chân, trẻ con ở đâu ào tới xin kẹo. Tôi không tránh khỏi cảm giác hụt hẫng’.

Hiếu Orion khỏa thân trên Mã Pì Lèng: Tôi biết mình sai, chấp nhận chịu phạt

 ‘Những ai nghĩ rằng đó là cách làm truyền thông của tôi thì họ không hiểu về tôi' - Hiếu Orion chia sẻ.

Một số phượt thủ, nhiếp ảnh gia có tiếng đã chia sẻ những cảm xúc của mình với Hà Giang cũng như quan điểm với công trình Panorama trên đèo Mã Pì Lèng đang gây tranh cãi.

Ngắm cảnh không cần đến sàn bê tông

Cảnh sắc Hà Giang. Ảnh: Lê Triều Dương.

Lê Triều Dương (biệt danh Du Già) là một người ưa xê dịch có tiếng, là người từng khám phá ra những cung đường, vùng đất mới, lạ. Chia sẻ với VietNamNet, anh nói, Hà Giang là vùng đất không chỉ riêng anh, mà rất nhiều người yêu du lịch mê đắm.

‘Tôi đi Hà Giang không biết bao nhiêu lần, không thể đếm xuể. Biệt danh Du Già mà tôi dùng 20 năm nay cũng sinh ra từ tình yêu với Hà Giang’.

Anh nói, Du Già là tên một xã ở Hà Giang và bây giờ cũng là tên một cung đường trên cao nguyên đá. ‘Tôi lấy cái tên Du Già với mong muốn nhiều người biết đến Hà Giang hơn, biết đến những địa danh ít đặt chân đến hơn là những nơi đã nổi tiếng như Mã Pì Lèng ngày ấy. Thế hệ phượt thủ 8x, 9x có một câu nói là ‘Bất đáo Du Già phi phượt thủ’ (tức là: Chưa đi qua Du Già thì chưa thành phượt thủ).

Với tình yêu dành cho Hà Giang và với góc nhìn của một người thích đi, đi nhiều, phượt thủ Du Già cho rằng việc xây dựng một công trình như Panorama trên đèo Mã Pì Lèng, tại chính điểm dừng chân đẹp nhất để ngắm trọn vực Tu Sản và dòng sông Nho Quế, là một sự phản cảm.

‘Chắc chắn nó sẽ gây bức xúc cho người dân địa phương và dân yêu du lịch. Bởi vì công trình ấy không phù hợp với cảnh quan ở đây. Nếu có một Panorama mọc lên thì một thời gian nữa sẽ nở rộ ra hàng chục, hàng trăm Panorama khác’.

Phượt thủ sinh năm 1966 cũng cho rằng, khi cao nguyên đá Đồng Văn đã được UNESCO công nhận là công viên địa chất toàn cầu thì việc xây dựng bừa bãi, gây mất mỹ quan sẽ xâm phạm vào những tiêu chí của UNESCO.

Anh Lê Triều Dương với người dân bản địa. Ảnh: NVCC

Trước những ý kiến cho rằng, các công trình như Panorama sẽ mang lại tiện ích cho du khách đến với Hà Giang, anh khẳng định ‘đó chỉ là ngụy biện’.

‘Tôi nghĩ là ở đó không cần phải xây dựng gì cả. Nếu cần chỗ ăn nghỉ thì đã có thị trấn Đồng Văn, chỉ cách Mèo Vạc 20km. Nếu muốn ngắm cảnh thì chỉ cần đứng giữa thiên nhiên là đủ, chứ không cần phải có một sàn bê-tông. Vì thế, đưa ra lý do để khách sạn ấy tồn tại chỉ là sự ngụy biện’.

Phượt thủ Du Già chia sẻ, anh từng có cơ hội chiêm ngưỡng nhiều danh thắng có cảnh sắc thiên nhiên tuyệt mỹ tương đồng với Hà Giang và anh có nhìn thấy bàn tay của con người ở đó nhưng tất cả đều dựa trên sự tôn trọng thiên nhiên.

‘Tôi thấy nhiều nơi ở Thái Lan, Trung Quốc, họ có khai thác nhưng quy hoạch có tầm nhìn lâu dài. Ví dụ như ở Phượng Hoàng Cổ Trấn, Trương Gia Giới của Trung Quốc, những chiếc cầu kính, cầu gỗ hay cầu bê-tông được dựng lên đều rất tôn trọng thiên nhiên. Họ giữ lại từng cái cây xung quanh chứ không chặt phá, đè lên thiên nhiên’.

‘Tôi nghĩ là nếu có khai thác du lịch thì phải có quy hoạch bài bản, kỹ càng và phải có tầm nhìn lâu dài trên tinh thần tôn trọng tự nhiên’.

Anh Lê Triều Dương trên dòng sông Nho Quế. Ảnh: NVCC

Đồng tình với anh Lê Triều Dương, nhiếp ảnh gia phong cảnh nổi tiếng Hoàng Thế Nhiệm cho rằng, ‘những gì thuộc về tự nhiên hãy trả cho tự nhiên’.

‘Tôi đi các danh thắng được bảo tồn ở nước ngoài thì hầu như du khách chỉ đi bộ vào thôi. Người ta không cho đi xe. Ở Việt Nam cho xe lên đến tận nơi là tốt lắm rồi. Bây giờ còn xây cả một công trình trên đó nữa thì tôi thấy không được’.

Người Việt đi du lịch chỉ quan tâm ăn ngủ

Nhiếp ảnh gia Hoàng Thế Nhiệm – người đã đặt chân tới mảnh đất cao nguyên đá gần 20 năm nay cho rằng, 2 thị trấn Đồng Văn và Mèo Vạc của Hà Giang đã có nhiều thay đổi về mặt dịch vụ để phục vụ nhu cầu khách du lịch và vẫn còn có thể phát triển, mở rộng ra được nữa nếu muốn.

‘Tuy nhiên, tâm lý của người Việt mình là đi đâu cũng thích ở trung tâm, bước xuống xe là phải có ngay nơi ăn, nghỉ, chơi nên các nhà nghỉ, nhà hàng ở Đồng Văn, Mèo Vạc mới chỉ tập trung ở những chỗ trung tâm nhất. Xa một chút là khách chê’.

‘Kiểu đi du lịch ở ta là du lịch lười biếng, du lịch hưởng thụ, chứ không phải đi để thưởng lãm cái đẹp từ thiên nhiên. Tôi cho rằng đó là một thói quen không tốt, nên thay đổi’.

Cung đường Mã Pì Lèng, Hà Giang. Ảnh: Lê Triều Dương

‘Ở nhiều nơi tôi đi trên thế giới, những khu bảo tồn thiên nhiên không dành cho người lười vận động. Anh phải đi bộ vào. Những người có tình yêu thiên nhiên thực sự, họ sẽ đi bộ vào và trân trọng từng bước chân vô đó, chứ không phải vào ‘check-in’ cái là ra’.

‘Còn ở Việt Nam, tôi đi Sa Pa 30 năm nay nhưng giờ lên có khi còn bị lạc, vì xây dựng nhiều quá, phá vỡ mọi cảnh quan. Đó là một tài sản mà tôi rất tiếc’.

Phát triển du lịch Hà Giang: Người Mông phải là chủ thể

Đề xuất về hướng phát triển du lịch Hà Giang, anh Nhiệm cho biết: ‘Hà Giang đã có Đồng Văn, Mèo Vạc phát triển rồi. Ở đó đã có chỗ chơi, ăn nghỉ, chỉ cách Mã Pì Lèng có gần 20km. Nếu muốn phát triển du lịch thì cứ phát triển ở đó, chứ đừng chạm đến thiên nhiên’.

‘Kể cả cung đường Mã Pì Lèng và các bản làng người Mông dọc theo cung đường đó, quan điểm của tôi là hãy để nguyên. Còn nếu bây giờ lại đổ vào các bản làng, xây khách sạn, nhà nghỉ thì càng nguy hiểm hơn’.

‘Làm thế nào để người dân hưởng lợi từ du lịch là một vấn đề vĩ mô, cần sự quản lý của chính quyền địa phương’.

Theo anh, nếu muốn đời sống người dân khấm khá hơn, thì phải ưu tiên cho sự phát triển của người dân tộc, chứ không phải người Kinh lên đó đầu tư, thu tiền và người Mông chỉ đi làm thuê.

‘Còn làm thế nào để người Mông có thể là chủ thể thì cần sự hướng dẫn, quản lý của chính quyền địa phương’.

‘Họ có thể làm ‘homestay’ theo hướng mộc mạc, đúng cách sinh hoạt của người bản địa, chỉ cần không quá tệ’.

Người dân bản địa ở Hà Giang. Ảnh: Trịnh Thanh Tùng

Những đứa trẻ người Mông cũng thay đổi sau nhiều năm dân phượt đổ lên Hà Giang. Ảnh: Trịnh Thanh Tùng

Chia sẻ quan điểm của mình, anh Trịnh Thanh Tùng – một người trẻ 8x mê ‘phượt’ nói, anh ủng hộ việc có một công trình trên Mã Pì Lèng với điều kiện nó phải phù hợp với cảnh quan, môi trường xung quanh. ‘Thực tế là đã có nhiều công trình trước đó xây trên đèo Mã Pì Lèng rồi và nó không liên đới gì tới cảnh quan xung quanh cả’.

‘Với Hà Giang, nếu khai thác quá sâu như Sa Pa thì tôi không thích và địa hình của Hà Giang cũng không đủ rộng để xây dựng như Sapa’.

Anh Tùng kể, Hà Giang bây giờ và cách đây 8 năm – khi anh đi lần đầu tiên – đã có sự thay đổi đáng kể. ‘Lần đầu tiên tới Hà Giang, tôi bị ấn tượng bởi sự hoang vắng, cô tịch, cảm giác rất ngút ngàn và thấy mình bé nhỏ, thư thái trong không gian ấy’.

‘Khi Hà Giang chưa đông đúc như bây giờ, trẻ con rất cởi mở, dễ thương. Còn bây giờ, khi du khách vừa dừng chân, trẻ con ở đâu ào tới xin kẹo. Tôi không tránh khỏi cảm giác hụt hẫng’.

Hiếu Orion khỏa thân trên Mã Pì Lèng: Tôi biết mình sai, chấp nhận chịu phạt

 ‘Những ai nghĩ rằng đó là cách làm truyền thông của tôi thì họ không hiểu về tôi' - Hiếu Orion chia sẻ.