Siêu máy tính dự đoán Bournemouth vs Liverpool, 22h00 ngày 1/2

“Dân tộc hoá, khoa học hoá và đại chúng hoá”là cách tiếp cận phổ quát để phát triển nhiều lĩnh vực của Việt Nam. Kinh tế, văn hoá, xã hội và chính trị chắc cũng cần cách tiếp cận này. Chuyển đổi số (CĐS) Việt Nam cũng dựa trên các nguyên tắc này.

“Văn hoá soi đường cho quốc dân đi”là hàm ý làm gì thì cũng phải đi con đường Việt Nam. CĐS Việt Nam cũng cần có lý luận Việt Nam về CĐS. Lý luận về CĐS Việt Nam đang được hình thành. Đó là toàn dân và toàn diện, là lấy người dân làm trung tâm, là không ai bị bỏ lại phía sau, là dựa trên các nền tảng số Make in Việt Nam, là CĐS để giải quyết những bài toán lớn quốc gia, là công nghệ cao giải những bài toán “nhỏ” nhưng thiết thực của người dân, là CĐS từng lĩnh vực, từng ngành, CĐS là phương thức phát triển mới, là cơ hội để Việt Nam phát triển bứt phá vươn lên, thay đổi thứ hạng quốc gia. CĐS Việt Nam muốn thành công thì phải đi con đường Việt Nam, dựa trên ngữ cảnh Việt Nam, dựa trên đặc điểm và sức mạnh cốt lõi Việt Nam, tức là phải dân tộc hoá. CĐS thì phải dựa trên KHCN, ĐMST, phải sử dụng những công nghệ mới của CMCN 4.0, phải sử dụng những thành tựu mới của nhân loại, tức là phải khoa học hoá, thời đại hoá. CĐS thì phải toàn dân và toàn diện, tức là đại chúng hoá bằng cách công nghệ thì cao, giá thì rẻ, dùng thì dễ, càng dùng nhiều càng rẻ, càng dùng nhiều thì sản phẩm càng tốt lên, để đưa các sản phẩm công nghệ số hiện đại tới được mọi người dân, mang lại lợi ích cho từng người dân.

CĐS là tạo ra một thế giới ảo bên cạnh thế giới thực. Hai thế giới này có ánh xạ 1-1 vào nhau, từ thực vào ảo và ngược lại, từ ảo về thực. Những gì khó giải quyết trong thế giới thực thì mang nó vào thế giới ảo (hay còn gọi là thế giới số) để giải quyết, rồi khi cần thì lại ánh xạ từ thế giới số vào thế giới thực. Hãy thử bàn về CĐS văn hoá.

Văn hoá thì cần bảo tồn. Bảo tồn trong thế giới thực là cần thiết, nhưng tốn kém và di sản cũng dần bị mai một. Số hoá các di sản, các nhà bảo tàng thì lưu trữ được lâu dài, không bị mai một, chi phí thấp, có cả phiên bản 3D với độ chính xác cao và khi cần có thể dựng lại. Chưa bao giờ chúng ta có cơ hội lưu trữ lâu dài và rẻ như bây giờ.

Văn hoá thì cần phổ cập đến đại chúng. Đưa văn hoá lên môi trường số, rồi thể hiện nó trên đa nền tảng. Có phiên bản trên trang web của Bộ VH-TT-DL, trang web của các địa phương. Có phiên bản trên các báo điện tử, các đài truyền hình của Việt Nam. Có phiên bản YouTube, Facebook, Zalo, Tik Tok... Đa nền tảng như vậy thì văn hoá sẽ đến được toàn dân, đến được mọi tầng lớp. Chưa bao giờ chúng ta có cơ hội đại chúng hoá văn hoá, thu hẹp khoảng cách tiếp cận và thụ hưởng văn hoá như bây giờ. 

Hãy lấy thí dụ về sách. Thời CĐS thì một quyển sách ra đời là phải nghĩ ngay đến các phiên bản của nó, phiên bản trên Facebook, Youtube là thế nào, phiên bản trên Tik Tok, Zalo, phiên bản để Google tìm kiếm là gì, và rồi phiên bản để ChatGPT đưa vào hệ tri thức của nó ra sao, phiên bản tóm tắt, phiên bản điện tử đầy đủ, phiên bản hoạt hình, phiên bản nhắn tin trên di động, phiên bản dưới dạng các câu trích dẫn ngắn để khai sáng, gây cảm hứng tư duy, phiên bản âm thanh, rồi cả phiên bản in đẹp và cao cấp... 

Quyển sách vẫn là quyển sách, nhưng vô vạn hình tướng. Vô vạn hình tướng là cách để sách đến được hàng triệu người. Một quyển sách in có thể tiếp cận chỉ hàng ngàn, chục ngàn, trăm ngàn người, nhưng hình tướng ngắn gọn và đa nền tảng của nó có thể tới được hàng triệu người, và nhiều hơn nữa, và vì thế mà giá trị của nó cũng tăng lên. Không nên ngại vô vạn hình tướng vì con người có xu thế tìm đến cái gốc khi thực sự quan tâm. Và đó là tương lai của sách. Nhưng để vô vạn hình tướng và đa nền tảng thì chỉ có công nghệ, nhất là công nghệ số, mới có thể giúp được. Vậy là sách bây giờ có thể đi xa hơn trước đây rất nhiều. Tương lai của sách là sáng lạn, nếu nhìn dưới góc nhìn này.

Văn hoá thì cần giáo dục. Giáo dục từ nhỏ và giáo dục liên tục cả đời. Cách học bây giờ cũng có thay đổi. Thay vì đọc, thay vì đi học thì con người có xu thế khi cần thì hỏi. Hỏi thì có người đáp chính xác và gọn. Chúng ta mà xây dựng được một trợ lý ảo dạng như ChatGPT chỉ chuyên về văn hoá Việt Nam, để mọi người Việt Nam có thể vào đấy đối thoại, có cái thì hỏi, có cái thì nói chuyện để mở mang hiểu biết, lại mọi lúc, mọi nơi, 24/7, thì đó là cách truyền bá văn hoá Việt Nam tốt nhất.

ChatGPT là về mọi lĩnh vực, cho mọi quốc gia nên rất khó đạt đến mức xuất sắc, nhưng nếu xây dựng ChatVanHoaVietNam, với dữ liệu phải xử lý giảm đi hàng ngàn lần thì nó sẽ đạt được mức xuất sắc. ChatVanHoaVietNam do Bộ Văn hoá xây dựng cũng giúp cho người Việt Nam hiểu giống nhau và làm giống nhau về văn hoá Việt Nam. 

Văn hoá muốn phát triển thì cần một ngành công nghiệp văn hoá, một thị trường văn hoá. Kinh tế số của một số nước đã chiếm trên 50% GDP, ngành công nghiệp văn hoá trên môi trường số chắc cũng sẽ phải 50%. Ngành công nghiệp văn hoá sẽ phát triển mạnh hơn rất nhiều nếu nhiều người hơn có thể tham gia sáng tạo văn hoá. Điều này là khả thi khi chúng ta cung cấp các công cụ sáng tạo số cho người dân thông qua một nền tảng số. Thí dụ, TikTok là một nền tảng tạo ra các video ngắn. Một sàn thương mại điện tử về các sản phẩm văn hoá cũng sẽ giúp phát triển thị trường văn hoá. 

CĐS là tạo ra một môi trường sống mới, môi trường số, bên cạnh môi trường thực mà chúng ta đã quen qua hàng ngàn năm. Môi trường mới thì cũng cần văn hoá mới, con người mới, đó là văn hoá số, con người số. Trước đây trong môi trường thực, một người nói cũng chỉ chục người nghe, bây giờ trong môi trường số, một người nói có cả triệu người nghe thấy, giống như một tờ báo vậy, thì ứng xử cũng phải khác, trách nhiệm cũng phải khác. Việc hình thành văn hoá số, rồi tuyên truyền thường xuyên và đưa vào từ giáo dục từ phổ thông là cần thiết. Phát biểu tại Hội nghị Văn hoá toàn quốc tháng 11 năm 2021, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh “xây dựng môi trường văn hoá số phù hợp với nền kinh tế số, xã hội số và công dân số, làm cho văn hoá thích nghi, điều tiết sự phát triển bền vững đất nước trong bối cảnh CMCN lần thứ tư.”

Cách mạng văn hoá muốn hoàn thành thì phải do Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo. Muốn vậy thì các nền tảng số của văn hoá Việt Nam phải do Đảng lãnh đạo xây dựng. Đầu tư của nhà nước để tạo thành các nền tảng số cơ bản của văn hoá Việt Nam là cần thiết. Đầu tư này là không lớn, chỉ một vài phần trăm so với đầu tư vật chất cho lĩnh vực văn hoá, và các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam hoàn toàn có thể phát triển làm chủ các nền tảng này.

Bộ về văn hoá thì sợ làm công nghệ, bộ về công nghệ thì sợ làm nội dung văn hoá.  Bởi vậy, các nền tảng về công nghệ để CĐS lĩnh vực văn hoá thì Bộ TT&TT, ngành TT&TT có thể giúp, còn nội dung thì chỉ có ngành văn hoá mới đưa lên được.

Lĩnh vực văn hoá cần có nhân lực số để làm CĐS. Nhưng trước mắt thì có thể dùng lực lượng CĐS số đang rất dồi dào của ngành TT&TT. Sự kết hợp này sẽ thúc đẩy nhanh CĐS trong sự phát triển văn hoá - con người Việt Nam. Cái gì dễ thì làm, cái gì khó thì hợp tác. Bởi vì, cái gì dễ với mình thì chắc ít ai làm được, còn cái gì khó với mình thì ngoài kia sẽ có người làm rất dễ.

Bộ TT&TT xin được đồng hành cùng với Bộ VH-TT-DL trong xây dựng các nền tảng số của văn hoá Việt Nam. 

Xin trân trọng cảm ơn!

Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng

Chính phủ số sẽ tạo nên thay đổi lớn trong quản trị quốc gia

Không khó để nhận ra kiến trúc trường học hiện nay phần lớn đi theo khuôn mẫu truyền thống. Theo kiến trúc sư Trần Hoàng Minh, Giám đốc công ty kiến trúc MP: “Đã có một thời gian dài, các trường học ở Việt Nam, nhìn cái là biết ngay trường học. Trường nào cũng na ná giống nhau về form, kiểu dáng. Chính vì vậy, điều đặc biệt trong công trình triến trúc Gateway là sự khác biệt, phá vỡ lối kiến trúc khuôn khổ truyền thông của các trường học hiện nay. Trường ưu tiên lối kiến trúc tối giản, hiện đại nhưng không kém phần độc đáo. Tổng thể kiến trúc Gateway là sự khác biệt, bứt phá pha chút mộc mạc và phóng khoáng, điển hình cho sự cách mạng của ‘kiến trúc công năng”.

Những năm trở lại đây, xu thế kiến trúc hiện đại chuẩn quốc tế được các trường quốc tế hàng đầu thế giới theo đuổi đề ra những yêu cầu rất cao về công năng và cảm xúc cho người sử dụng. Các công trình có sự đơn giản trong bố cục, hình khối không gian, mặt bằng tự do phi đối xứng, loại bỏ các họa tiết rườm rà và ưu tiên sử dụng những vật liệu mới có tính tương tác cao với môi trường. Kiến trúc hiện đại của Gateway là ví dụ điển hình cho lối kiến trúc hiện đại, phá vỡ khuôn khổ kiến trúc truyền thống với sự đầu tư mạnh về mặt công năng tạo nên sự khác biệt. Các lớp học được đẩy một cách xô lệch tự do. Các hành lang kết nối đóng vai trò mạch máu giống như những đường cong mềm mại theo khuôn viên lớp học.

Đặc biệt, theo kiến trúc sư Trần Hoàng Minh: Chú trọng tạo ra nhiều không gian học tập mở nhằm tối đa hoá khả năng học tập không giới hạn của mỗi cá nhân, kiến trúc Gateway được thiết kế đảm bảo 3 tiêu chí: Tính cộng đồng, Tính mở, Tính an toàn.

Tính cộng đồng được đặc biệt đề cao trong thiết kế nhằm mang đến những tiện ích đa dạng cho phụ huynh và học sinh. Gateway có không gian cộng đồng ấn tượng giữa trung tâm khuôn viên và bao quanh bởi các lớp học được thiết kế khoa học. Thiết kế này cũng tạo cơ hội cho các em cơ hội giúp đỡ và hỗ trợ lẫn nhau khai trải nghiệm nền giáo dục đẳng cấp thế giới cho dù học tập trong không gian rộng lớn. Giá trị của sự hào phóng và học tập suốt đời sẽ được phát triển và nuôi dưỡng trong tất cả các em.

Bên cạnh đó, thiết kế cũng mang đến một không gian học tập mở, tối ưu các tiện ích, từ đó tối đa hóa khả năng tư duy và tiềm năng sáng tạo của học sinh. Hệ thống sân chơi các cấp được phân chia rõ ràng, thiết kế phù hợp với các khối học, được cài vào giữa các công trình tạo độ thoáng, xanh mát cho toàn trường.

Để đảm bảo tính an toàn cho học sinh tại trường, thiết kế được tính toán  kỹ lưỡng. Các lối vào được kiểm soát chặt chẽ không có người lạ vào trường khi chưa được bộ phận an ninh thông qua. Theo đánh giá của kiến trúc sư Trần Hoàng Minh: “Trường này an toàn hơn rất nhiều các trường quốc tế ở Hà Nội. Không khí tươi sạch cung cấp cho các lớp học và không gian chức năng cũng được đầu tư rất tốt, kỹ lưỡng…”

Môi trường giáo dục chuẩn xanh

Kiến trúc hiện đại, không gian xanh cùng những tiện ích nổi bật là điểm cộng sáng giá của dự án Gateway Dương Kinh. Được thiết kế để đạt chứng chỉ công trình xanh IFC EDGE, Gateway đáp ứng những tiêu chuẩn nghiêm ngặt để đảm bảo tính bền vững, tiết kiệm năng lượng và tài nguyên, đồng thời hạn chế tối đa tác động xấu tới môi trường.

Theo đó, để đảm bảo học sinh được phát triển trong không gian xanh mát, Gateway Hải Phòng thiết kế rất nhiều vườn trên các tầng. Đồng thời, tận dụng tối đa không gian trống để trồng cây xanh. Đặc biệt, hệ thống các mái nhà cũng được trải cây xanh, các khối thụt xuống được sử dụng để làm vườn nhằm giảm bức xạ ánh sáng và sức nóng của mặt trời, tạo nền nhiệt ổn định, mát mẻ vào mùa hè. Học sinh được học tập trong môi trường sinh thái trong lành và xanh mát.

Bên cạnh yếu tố xanh, thiết kế Gateway còn tuân thủ theo nhiều tiêu chí khắt khe nhằm đạt chuẩn quốc tế như tiết kiệm năng lượng, sử dụng hệ thống thanh lam và tre để cản bức xạ, đồng thời làm mát không gian… Hệ thống ánh sáng tự nhiên được sử dụng tối ưu bằng việc tách rời các khối nhà, tạo khoảng trống hành lang. Các phòng học rộng rãi, thoáng và có diện cửa kính lớn, hấp thụ ánh sáng một cách tối đa, an toàn cho sự phát triển của trẻ.

Bên cạnh sứ mệnh giáo dục học thuật thì việc giáo dục cho trẻ trách nhiệm xã hội và các giá trị cộng đồng cũng được đặc biệt chú trọng tại Gateway. Với những giải pháp xanh được thực hiện tại trường cùng việc trải nghiệm và học tập trong môi trường chuẩn xanh, học sinh sẽ sớm được làm quen với các khái niệm như biến đổi khí hậu, phát triển bền vững, các giải pháp tái sử dụng nguyên liệu tự nhiên… từ đó giáo dục các em về môi trường. Sứ mệnh của Gateway là khai phá tiềm năng của học sinh, tạo điều kiện hỗ trợ để học sinh tự giáo dục và làm ra chính mình.

Thiết kế hiện đại chuẩn Quốc tế cùng chương trình học bài bản, trường Phổ thông liên cấp Quốc tế Gateway không chỉ là nơi học tập mà còn là công trình xanh giữa thành phố Cảng. Dự kiến, trường PTLC Quốc tế Gateway Hải Phòng sẽ đi vào hoạt động vào tháng 7/2019, trở thành trường học đạt chứng chỉ Công trình Xanh EDGE được công nhận bởi các tổ chức kiểm định quốc tế.

Lệ Thanh

Thành công bất ngờ này đã chứng minh rằng dù còn khó khăn nhưng chắc chắn có thể chữa trị HIV.

Các nhà nghiên cứu sẽ công bố báo cáo vào hôm nay ngày 5/ 3 trên tạp chí Nature và trình bày chi tiết tại hội nghị về Retrovirus và Nhiễm trùng cơ hội ở Seattle.

Các nhà khoa học mô tả trường hợp thứ hai này là sự thuyên giảm vi rút dài hạn.

Các chuyên gia đều gọi chung là “một phương pháp chữa bệnh” vì khó gọi tên cụ thể cho phương pháp này khi mới chỉ có 2 trường hợp chữa khỏi được biết đến.

Cả hai thành công trên là kết quả của cấy ghép tủy xương cho bệnh nhân bị nhiễm bệnh. Nhưng ban đầu phương pháp cấy ghép được dự định để điều trị ung thư ở bệnh nhân, chứ không phải HIV.

Ghép tủy xương dường như không phải là một lựa chọn điều trị thực tế trong tương lai gần. Hiện nay đã có nhiều loại thuốc đặc trị để kiểm soát nhiễm trùng HIV, trong khi đó cấy ghép tủy gây ra nhiều rủi ro kèm theo các tác dụng phụ có thể kéo dài trong nhiều năm.

Tiến sĩ Annemarie Wensing, nhà virus học tại Trung tâm Y tế ĐH Utrecht (Hà Lan) cho biết, thành công này sẽ truyền cảm hứng cho mọi người rằng chữa bệnh là con đường gian nan, nhưng chúng ta có thể vượt qua. Ông còn là người đồng sáng lập IciStem, một hiệp hội gồm các nhà khoa học châu Âu nghiên cứu về cấy ghép tế bào gốc để điều trị HIV được hỗ trợ bởi AMFAR-tổ chức nghiên cứu AIDS của Mỹ.

Bệnh nhân mới được chữa trị thành công đã chọn ẩn danh nên các nhà khoa học chỉ gọi anh ta là “bệnh nhân London”. Anh chia sẻ với tờ New York Times qua email rằng “tôi thấy mình cần có trách nhiệm giúp các bác sĩ hiểu được quá trình điều trị xảy ra thế nào để họ có thể phát triển khoa học”. Hơn nữa, đối với bệnh nhân này, vừa chữa trị được ung thư lại vừa loại bỏ được vi rút HIV là một kỳ tích.

Tới thời điểm này, các nhà khoa học đang theo dõi 38 người bị nghiễm H.I.V. đã được cấy ghép tủy, trong đó có 6 người không được hiến tủy mang đột biến.

Bệnh nhân London là người thứ 36 trong danh sách. Một người khác mang số 19 với tên gọi bệnh nhân Düsseldorf cũng đã ngưng sử dụng thuốc khác H.I.V. được 4 tháng. Chi tiết trường hợp này sẽ được thảo luận thêm ở Hội nghị Seattle tuần này.

Các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu mẫu máu của bệnh nhân London để tìm ra dấu hiệu virus. Họ cho biết, một trong 24 lần thử nghiệm đã xuất hiện dấu hiệu nhiễm virus rất yếu ớt, nhưng cũng không loại trừ trường hợp do mẫu máu đã bị ô nhiễm.

Trà Mi - Hà Dung (Theo New York Times)

Các nhà khoa học Nhật Bản tìm ra cách tăng tuổi thọ

Một nhóm các nhà nghiên cứu Nhật Bản đã tìm ra cách kích hoạt cơ chế “autophagy” – một chức năng trao đổi chất quan trọng trong các tế bào, khiến quá trình lão hoá chậm hơn và tuổi thọ sẽ dài hơn

Cnet dùng AI xuất bản, hàng loạt nhân viên mất việc