Thuốc lá là tác nhân gây ra 25 nhóm bệnh ung thư, tim mạch, hô hấp và sinh sản… Ước tính, 2 người hút thuốc lá thì có 1 người sẽ chết sớm, trong đó một nửa số ca tử vong xảy ra ở tuổi trung niên (39-65 tuổi), trung bình làm mất đi từ 20 đến 25 năm thời gian làm việc.

Trong khi đó, vị đại diện Bộ Y tế cũng cho hay thuế và giá rượu, bia và thuốc lá ở Việt Nam còn ở mức thấp. Giá thuốc lá ở Việt Nam rất thấp so với các nước châu Á Thái Bình Dương và thứ 157/161 quốc gia.

Trên thị trường có 40 nhãn hàng thuốc lá sản xuất trong nước có giá dưới 10.000 đồng. Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), năm 2020, giá trung bình một bao thuốc nhãn hiệu phổ biến nhất ở Việt Nam chỉ chưa đến 1 USD/bao, thuộc nhóm quốc gia có giá thuốc lá thấp nhất trong khu vực Tây Thái Bình Dương và trên thế giới.

Theo Nghiên cứu của Hội Kinh tế y tế năm 2023, chi phí y tế do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá là 108.000 tỷ đồng, tương đương 1,14% GDP năm 2022, trong khi tổng nguồn thu thuế từ thuốc lá năm 2022 là 17.600 tỷ đồng, chưa bằng 1/5 của chi phí.

Vì vậy, bà Hương khẳng định thuế là giải pháp hữu hiệu nhất để Việt Nam đạt mục tiêu kép về giảm tiêu dùng, giảm bệnh tật và tử vong, đồng thời giúp tăng cho ngân sách nhà nước.

Theo WHO, tăng thuế và giá thuốc lá là giải pháp quan trọng, đóng góp khoảng 60% hiệu quả trong việc giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá. WHO và Ngân hàng Thế giới đã khuyến cáo tỷ trọng thuế thuốc lá trên giá bán lẻ phải ở mức cao, đạt tối thiểu 75% giá bán lẻ mới thực sự có tác động làm giảm tiêu dùng hiệu quả.

Theo ước tính nếu tăng thuế để giá tăng 10% thì sẽ làm giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá và rượu bia từ 5-8% và đồ uống có đường từ 8-13%. 

Về thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng thuốc lá:

Đào tạo đa ngành nghề 

Năm học 2022 - 2023, trường ĐH Gia Định tuyển sinh 17 ngành đào tạo đại trà, trong đó mở thêm 3 ngành học mới gồm: Thương mại điện tử, Quan hệ công chúng, Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành.

Bên cạnh chương trình đại trà, trường mở thêm chương trình đào tạo tài năng nhằm cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cho thị trường lao động, đáp ứng nhu cầu xã hội với 5 ngành học gồm: Công nghệ thông tin, Quản trị kinh doanh, Kinh doanh quốc tế, Marketing và Ngôn ngữ Anh.

ThS. LS Trịnh Hữu Chung - Phó Hiệu trưởng GDU cho biết: "Qua nghiên cứu và tìm hiểu, chúng tôi nhận thấy sự phát triển và nhu cầu thị trường lao động của những ngành nghề này rất cao sau 3 năm tới - khi sinh viên trường ĐH Gia Định tốt nghiệp. Đây là những ngành đòi hỏi nguồn nhân lực chất lượng, được đào tạo có lộ trình, giỏi tay nghề, giỏi ngoại ngữ…”.

Với chương trình này, nhà trường tập trung đầu tư về chương trình học, cơ sở vật chất, tạo cơ hội cho sinh viên giao lưu với các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Sinh viên được học tăng cường tiếng Anh, học với các doanh nhân, các chuyên gia đầu ngành. Sinh viên được thực tập, trải nghiệm công việc thực tế từ năm nhất. Đây là chương trình mà trường muốn ươm mầm những tài năng và giúp sinh viên xây dựng lộ trình phát triển sự nghiệp của riêng mình khi còn ngồi ở giảng đường đại học.

Học phí hợp lý 

Năm 2022, học phí của trường dao động từ 7,5 - 12,5 triệu đồng/học kỳ tùy ngành học và không tăng trong suốt quá trình học. Mức chi phí này được coi là khá rẻ và dễ tiếp cận với đa số học sinh.

Trả lời về câu hỏi thế nào là “rẻ”, rẻ có đi kèm chất lượng hay không, lãnh đạo nhà trường cho hay, “rẻ” ở đây là xét trong tương quan với học phí các trường đại học tại TP.HCM, không phải trong tương quan giữa chi phí sinh viên bỏ ra và chất lượng đào tạo, dịch vụ giáo dục. 

“Chúng tôi xác định mức học phí rẻ như vậy vì mong muốn không để học phí trở thành rào cản đối với bất kỳ ai. Đồng thời, nhờ sự liên kết và hợp tác doanh nghiệp, trường cũng được các đơn vị hỗ trợ để duy trì mức học phí phù hợp cho sinh viên giúp giảm gánh nặng tài chính cho gia đình”, ông Chung chia sẻ.

“Nhiều người thường có tâm lý cái gì đắt mới tốt. Để mua một món hàng hiệu, người tiêu dùng ngoài việc bỏ tiền cho giá trị thật của sản phẩm còn có các chi phí khác như marketing, bán hàng, thương hiệu… được nhà sản xuất tính vào đó. Trong khi đó, GDU xác định mục tiêu cung cấp điều kiện học tập cho đại đa số học sinh, giúp các bạn tiếp cận giáo dục đại học với chi phí vừa phải nhất nhưng kiến thức và dịch vụ đào tạo sinh viên nhận được vẫn "chất", ThS. LS Trịnh Hữu Chung nhấn mạnh.

Tốt nghiệp sau 3 năm

Chương trình đào tạo của GDU chỉ 3 năm gồm 8 học kỳ với mục đích rút ngắn thời gian học tập để tăng cơ hội việc làm. Đây là một cơ hội lớn dành cho sinh viên GDU. Ra trường sớm cũng đồng nghĩa với việc bạn có cơ hội xin việc làm sớm. Thay vì dành 4 -5 năm để học, bạn có thể rút ngắn quá trình học để đi làm và nắm bắt các cơ hội nghề nghiệp, thu thập được nhiều kinh nghiệm trong công việc. Sinh viên được ưu thế hơn về cả thời gian lẫn kinh nghiệm thực tế góp phần tăng năng lực cạnh tranh so với bạn bè đồng lứa.

Giảng viên "thực chiến"

Điểm đặc biệt tại GDU là giảng viên của trường đồng thời cũng là các chủ doanh nghiệp, có thể vừa dạy vừa hỗ trợ điều kiện kiến tập, thực tập, học bổng cho sinh viên nên chi phí đào tạo giảm đi trong khi sinh viên được tiếp cận thực tế từ rất sớm. Các học phần được tổ chức tại doanh nghiệp không chỉ giúp sinh viên tiếp cận mà còn được thực hành nghề nghiệp, rèn luyện kỹ năng. Việc thực hành của trường được thực hiện qua các buổi học thực tế, trải nghiệm, các chuyến đi thực địa, các buổi đến thực tập kiến tập tại doanh nghiệp. Sinh viên Đại học Gia Định được tham gia kiến tập, thực tập ngay từ năm nhất.

Theo đại diện GDU, tỉ lệ sinh viên ra trường có việc làm cao, sinh viên của trường đạt nhiều giải thưởng sẽ là câu trả lời rõ ràng cho câu "rẻ mà ngon".

Hoạt động trải nghiệm 

Hiện nay, điều doanh nghiệp than phiền ở sinh viên nói chung là còn nhút nhát, chưa tự tin khi tham gia phỏng vấn, khi tìm kiếm cơ hội việc làm, chưa mạnh các kỹ năng như xử lý vấn đề, thuyết phục... Để cải thiện những điều đó, trường tổ chức ngày hội việc làm, sinh viên được doanh nghiệp phỏng vấn. Đó là cách giúp sinh viên tự tin hơn, không ít bạn đã có công việc ngay tại sân trường đại học.

Ngoài ra, để trau dồi các kỹ năng mềm cho sinh viên, trường thường xuyên tổ chức các buổi hội thảo, workshop, chương trình với sự chia sẻ của các diễn giả là các khách mời trong ngành, trong nghề. Qua đó, các bạn học được rất nhiều kiến thức, kỹ năng và có lộ trình chuẩn bị, trau dồi bản thân. Sinh viên cũng được trải nghiệm qua sân chơi, câu lạc bộ, tham quan bảo tàng, kết nghĩa giao lưu với các đơn vị khác.

Doãn Phong

Những tiết học Lịch sử tẻ ngắt, không tạo được cảm hứng cho học sinh – là tình trạng dạy và học môn học này ở Việt Nam.

Trí tuệ con người chỉ tích cực hoạt động khi nó đứng trước những thách thức phải tìm kiếm, giải thích, phân tích, so sánh và suy ngẫm để rút ra một kết luận nào đó và người ta cảm thấy thích thú khi tự mình phát hiện hay được tạo ra một cái gì đó mới mẻ.

Học sinh sẽ chìm đắm trong suy tư để viết ra một đoạn văn hay một vở kịch hay vẽ một bức tranh về một sự kiện lịch sử, một nhân vật lịch sử hay thực hiện một nghiên cứu lịch sử.

Dạy lịch sử thế nào để học sinh hứng thú?

Lịch sử có mối quan hệ với nghệ thuật, âm nhạc, khoa học, công nghệ, tôn giáo, ngôn ngữ và toán học... Khi khám phá lịch sử cần đến các kiến thức toán học để hiểu các con số và sự kiện, dùng kiến thức về nghệ thuật để hiểu các công trình kiến trúc, cách thức xây dựng, nguyên vật liệu sử dụng để xây dựng nó.

Sử dụng công nghệ đặc biệt quan trọng để khám phá các vấn đề lịch sử. Ví dụ, các giáo viên sử dụng 3D để giải thích các cấu trúc toán học của các kim tự tháp, chúng đã được xây dựng ra sao...

Khi học sinh chơi đóng vai các nhân vật lịch sử hay diễn lạimột sự kiện lịch sử các em cần âm nhạc và nghệ thuật, sáng tạo cách nói, cách hành động, cách ăn mặc, các đồ dùng của người xưa của nhân vật sao cho lột tả được tính cách nhân vật hay mô tả được bản chất của sự kiện lịch sử...

Khi các em vẽ lại các sự kiện lịch sửhay mô tả chúng trong một tác phẩm nghệ thuật các em cần đến kiến thức về hội họa. Đồng thời những hoạt động này cũng làm cho học sinh tiếp thu tốt hơn không chỉ kiến thức lịch sử mà kiến thức của các môn học khác, củng cố, phát triển các kĩ năng và phát triển các tố chất, các năng lực sáng tạo.

Bởi thế mà nhiều phương pháp dạy học môn lịch sử được nghiên cứu và cải tiến để làm cho việc dạy học lịch sử trở nên thú vị hơn.

Ví dụ, tại bang Ohio của Mĩ, hàng năm bang này đều cho học sinh thực hiện các dự án lịch sử và các em trình bày kết quả trong ngày hội lịch sử.

Trong dự án “Ngày Ai Cập” một số học sinh của bang đã tưởng tượng xem người xưa sử dụng gàu để lấy nước từ sông Nin tưới cho vụ mùa ra sao; một số em khác thì viết về ảnh hưởng của sông Nin đối với vụ mùa và đời sống của những người nông dân thời bấy giờ ở Ai Cập, hay một nhóm khác thì sáng tạo câu chuyện lịch sử về các kim tự tháp; một nhóm khác cố gắng dùng kiến thức khoa học để giải thích cách ướp xác...

Các em có thể chơi nhiều trò chơi với các sự kiện hay nhân vật lịch sử...các em có thể mở những bữa tiệc để trình bày các món ăn, thức uống của người xưa...Các trò chơi, các vở kịch, các điệu nhảy...giúp học sinh thể hiện năng lực của bản thân và tương tác với nhau và làm cho các em vô cùng thích thú.

Điều cần tránh khi xây dựng chương trình và SGK

Chương trình giáo dục mới của Việt Nam khẳng định rằng, phát triển năng lực sáng tạo của học sinh có thể thực hiện được trong tất cả các môn học và các hoạt động và đó là 1 trong những năng lực cơ bản của HS Việt Nam trong thế kỉ 21.

Môn Lịch sử là môn học tạo nhiều cơ hội cho học sinh khám phá, tưởng tượng và sáng tạo. Ngoài việc sử dụng các phương pháp dạy học đa dạng như đã đề cập, thì xây dựng chương trình và SGK như thế nào để tránh việc học sinh phải ghi nhớ sự kiện một cách riêng lẻ, nhàm chán mà thay vào đó giúp học sinh phát triển năng lực sáng tạo là điều hết sức quan trọng.

Dạy học theo chủ đề là cách thức mà các nước đang tiến hành để giúp học sinh tích hợp kiến thức và kĩ năng các môn học, tạo điều kiện cho các em đào sâu kiến thức và sáng tạo.

Hiện nay, SGK Lịch sử của Việt Nam hầu như đang được trình bày theo các sự kiện và con số, việc giảm tải cơ học đã làm mất đi những tư tưởng lớn của các dòng lịch sử.

Ví dụ, bài 36 “Phong trào công nhân”Lịch sử lớp 10 chủ yếu mô tả các phong trào công nhân mà bỏ qua ý tưởng lớn “điều kiện sống và làm việc” quyết định động cơ, thái độ làm việc của người lao động.

Học sinh cần được tìm hiểu điều kiện cần để người lao động có thể sống và làm việc để từ đó các em lí giải được các nguyên nhân dẫn đến các phong trào đấu tranh của người lao động trong quá khứ cũng như hiện tại và nếu sau này các em là nhà lãnh đạo thì nên làm gì để người lao động làm việc tốt, nếu là người lao động thì cần biết phải đấu tranh như thế nào để đảm bảo điều kiện sống và làm việc cho bản thân.

Nhìn lại toàn bộ lịch sử loài người và mục tiêu dạy học lịch sử hiện nay có thể cấu trúc lại chương trình lịch sử theo một số chủ đề lớn như các chủ đề về: (i)Nhân vật lịch sử và các thể chế chính trị-xã hội; (ii)Tác giả và văn học-nghệ thuật qua các thời kì; (iii)Nhà phát minh, toán học và khoa học kĩ thuật; (iv)Những ý tưởng lịch sử và vấn đề nghiên cứu lịch sử; và đi sâu vào chủ đề về (v)Lịch sử Việt Nam.

Cách cấu trúc này giúp học sinh vừa có cái nhìn tổng thể về các dòng lịch sử qua thời gian, so sánh lịch sử các nước qua các thời kì, thấy được sự tiến triển của các chế độ xã hội, các phát minh khoa học, các xu hướng nghệ thuật, văn học…gắn với nhiều lĩnh vực môn học khác nhau và điều này giúp học sinh có hiểu biết sâu, có tầm nhìn để sáng tạo.

***

Khi đã có hiểu biết và nền tảng chung về lịch sử, học sinh sẽ đối chiếu, xem xét và đi sâu vào lịch sử Việt Nam. Các em sẽ thấy vị thế của Việt Nam trên thế giới trong lịch sử và hiện tại để các em có ý thức tự hào về dân tộc và có ý thức bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước ngang bằng với các nước khác.

Cấu trúc SGK theo chủ đề và sử dụng các phương pháp dạy học tích cực, sáng tạo chăc chắn sẽ đem đến niềm vui, hứng thú và sự sáng tạo cho học sinh khi học môn Lịch sử.

• Trần Thị Bích Liễu