Các triệu chứng của bệnh có thể bao gồm: một khối u ở cổ không biến mất sau 3 tuần, giảm thính lực (thường chỉ ở 1 tai), ù tai (nghe thấy âm thanh phát ra từ bên trong cơ thể chứ không phải từ nguồn bên ngoài), mũi bị tắc hoặc nghẹt (thường chỉ bị tắc ở 1 bên), chảy máu cam, nhức đầu, nhìn đôi, tê ở phần dưới cùng của khuôn mặt, vấn đề nuốt, giọng nói khàn, giảm cân ngoài ý muốn.

Bạn hãy đi khám nếu có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, đặc biệt nếu chúng không cải thiện sau 3 tuần.

Ung thư vòm hầu có thể phát sinh khi có các yếu tố thuận lợi sau hút thuốc, nhiễm virus Epstein-Barr (EBV), uống nhiều rượu.

Chẩn đoán dựa trên sinh thiết khối u vùng mũi hầu. Các xét nghiệm bổ sung bao gồm:

- Quan sát thật kỹ lưỡng bằng nội soi ống mềm.

- Đánh giá kích thước, vị trí của khối u và các hạch.

- Đánh giá chức năng của các thần kinh sọ, bao gồm thị lực và thính lực.

- CT scan hoặc PET-CT scan.

- Chụp MRI để đánh giá sự xâm lấn xuống nền sọ.

- Huyết đồ.

- Các xét nghiệm sinh hóa.

- Tất cả các gợi ý lâm sàng hoặc xét nghiệm về di căn xa cần được đánh giá ngay. Chăm sóc tốt vệ sinh răng miệng rất quan trọng trước khi tiến hành xạ trị. MRI thường có giá trị hơn CT scan trong phát hiện xem tổn thương có lan đến đáy sọ hay chưa và đánh giá độ lan tỏa của khối u.

- Nội soi phát hiện u vòm hầu (mũi hầu).

- U vòm hầu trên phim MRI.

Vòm hầu là phần trên của họng (hầu) nằm phía sau mũi. Nó như một cái hộp khoảng 3,5cm mỗi cạnh, nằm ngay phía trên phần mềm của sàn miệng (khẩu cái mềm) và ngay phía sau mũi. Vòm hầu như một lối đi để không khí đi từ mũi đến họng (và sau đó đến phổi).

Thường rất khó nhận biết ung thư vòm hầu vì các triệu chứng tương tự như các tình trạng ít nghiêm trọng khác. Ngoài ra, nhiều người bị ung thư vòm hầu không có bất kỳ triệu chứng nào cho đến khi ung thư chuyển sang giai đoạn tiến triển.

Các triệu chứng của bệnh có thể bao gồm: một khối u ở cổ không biến mất sau 3 tuần, giảm thính lực (thường chỉ ở 1 tai), ù tai (nghe thấy âm thanh phát ra từ bên trong cơ thể chứ không phải từ nguồn bên ngoài), mũi bị tắc hoặc nghẹt (thường chỉ bị tắc ở 1 bên), chảy máu cam, nhức đầu, nhìn đôi, tê ở phần dưới cùng của khuôn mặt, vấn đề nuốt, giọng nói khàn, giảm cân ngoài ý muốn.

Bạn hãy đi khám nếu có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, đặc biệt nếu chúng không cải thiện sau 3 tuần.

Ung thư vòm hầu có thể phát sinh khi có các yếu tố thuận lợi sau hút thuốc, nhiễm virus Epstein-Barr (EBV), uống nhiều rượu.

Chẩn đoán dựa trên sinh thiết khối u vùng mũi hầu. Các xét nghiệm bổ sung bao gồm:

- Quan sát thật kỹ lưỡng bằng nội soi ống mềm.

- Đánh giá kích thước, vị trí của khối u và các hạch.

- Đánh giá chức năng của các thần kinh sọ, bao gồm thị lực và thính lực.

- CT scan hoặc PET-CT scan.

- Chụp MRI để đánh giá sự xâm lấn xuống nền sọ.

- Huyết đồ.

- Các xét nghiệm sinh hóa.

- Tất cả các gợi ý lâm sàng hoặc xét nghiệm về di căn xa cần được đánh giá ngay. Chăm sóc tốt vệ sinh răng miệng rất quan trọng trước khi tiến hành xạ trị. MRI thường có giá trị hơn CT scan trong phát hiện xem tổn thương có lan đến đáy sọ hay chưa và đánh giá độ lan tỏa của khối u.

- Nội soi phát hiện u vòm hầu (mũi hầu).

- U vòm hầu trên phim MRI.

Còn theo GS. Valery Feigin, các yếu tố về lối sống không lành mạnh thường bị bỏ qua khi đánh giá nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Các biện pháp phòng ngừa CVDs đang tập trung chủ yếu cho nhóm người có nguy cơ cao, nhưng có đến 80% các ca đột quỵ và biến cố tim mạch xảy ra ở nhóm người có nguy cơ từ thấp đến vừa.

"Thừa cân, béo phì và chế độ ăn thiếu chất xơ, uống nhiều nước ngọt và đồ uống có cồn dẫn đến tăng huyết áp và các rối loạn chuyển hóa. Điều này kéo theo nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch", ông Feigin nói. Ông cho biết thêm đây là lối sống thường thấy ở trẻ em và thanh thiếu niên.

Alta Schutte, tác giả của hơn 400 bài báo khoa học trong lĩnh vực huyết áp và bệnh tim mạch, đưa ra ý kiến tương đồng.

"Ngày càng nhiều trẻ em và người trẻ trong độ tuổi từ 20 đến 30 mắc tăng huyết áp, bệnh mà trước đây chỉ thấy ở người từ 60 tuổi trở lên. Mắc tăng huyết áp sớm hơn, đồng nghĩa với nguy cơ khởi phát đột quỵ sớm hơn, đặc biệt nếu không được phát hiện và điều trị bằng thuốc hoặc thay đổi lối sống", GS. Schutte cho biết.

GS. Schutte nhấn mạnh rằng tăng huyết áp thường không có triệu chứng rõ rệt, gây khó khăn cho việc chẩn đoán sớm và điều trị đột quỵ. Bà chỉ ra rằng một nửa số người mắc tăng huyết áp thậm chí không biết mình mắc bệnh và họ nguy cơ bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy thận và sa sút trí tuệ.

"Hơn 75% trong số này đến từ các nước có thu nhập thấp và trung bình. Như vậy nghĩa là cần cải thiện tình hình không chỉ ở những nơi có điều kiện tốt, mà còn ở các quốc gia có điều kiện khó khăn hơn. Sự thay đổi này cần mang tính toàn cầu, đó là lý do tôi đánh giá cao các hoạt động của quỹ VinFuture", GS. Schutte nhấn mạnh.

Những mô hình, công nghệ mới

Bà Schutte nhận thấy gần đây, các nhà khoa học đã đưa ra một số công nghệ ấn tượng trong điều trị tăng huyết áp và phòng ngừa đột quỵ. Trong đó có một loại thuốc tiêm giúp hạ huyết áp là sáng kiến có khả năng cao sẽ được áp dụng trong thực tế.

"Mỗi lần tiêm có tác dụng trong 6 tháng và bệnh nhân không phải uống thuốc mỗi ngày nữa, nó gần giống như một loại vaccine. Bệnh nhân sẽ không phải mua thuốc thường xuyên và bác sĩ cũng không phải theo dõi bệnh nhân có sử dụng thuốc đúng chỉ định hay không", GS. Schutte giải thích.

Bà Schutte cho biết thêm, trước đây, những dạng thuốc như thế này là bất khả thi với các tình trạng như tăng huyết áp. Việc nó nhắm vào siARN trong gan cũng sẽ mở đường cho nhiều phương pháp ngăn ngừa điều trị các bệnh không lây nhiễm khác.

Cũng theo GS. Schutte, các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo đang và sẽ đóng vai trò quan trọng trong các giải pháp phòng và điều trị đột quỵ. Đây cũng có thể trở thành giải pháp để tất cả mọi người, bao gồm những người có thu nhập vừa và thấp tiếp cận thông tin, nâng cao ý thức và được chăm sóc sức khỏe toàn diện.

Cũng tại tọa đàm vào ngày 5/12 tới, GS. Feigin, tác giả của hơn 850 ấn phẩm khoa học, trong đó phần lớn viết về đột quỵ, sẽ giới thiệu về sáng kiến mà ông và nhóm nghiên cứu đã thực hiện trong 10 năm qua về việc sử dụng hệ thống dữ liệu sức khỏe trong dự đoán nguy cơ bệnh, cũng như những bằng chứng mới nhất về hiệu quả của nó.

"Dựa trên các dữ liệu thu thập được, các chuyên gia có thể cải thiện kế hoạch chăm sóc sức khỏe, phân bổ nguồn lực cũng như thiết lập các ưu tiên trong quá trình chăm sóc sức khỏe trên phạm vi toàn cầu", GS. Feigin cho biết. 

Tọa đàm "Những đổi mới trong chăm sóc sức khỏe tim mạch và điều trị đột quỵ" là một trong chuỗi 4 tọa đàm khoa học nằm trong Tuần lễ trao giải VinFuture mùa 4, bên cạnh các tọa đàm với chủ đề: "Vật liệu cho tương lai bền vững" (4/12), "Triển khai AI trong thực tế" (4/12), và "Ô nhiễm không khí và Giao thông: Cơ hội và thách thức cho Việt Nam và thế giới" (5/12).

Thời gian: 13h30 - 14h45, ngày 5/12/2024.

Địa điểm: Trung tâm Hội nghị quốc tế Almaz, Khu đô thị Vinhomes Riverside, Long Biên, Hà Nội

Chủ tọa: GS. Alta Schutte, Đại học New South Wales và Viện Sức khỏe Toàn cầu George (Úc), Thành viên Hội đồng Sơ khảo VinFuture

Diễn giả - Các nhà khoa học hàng đầu thế giới:

- GS Valery Feigin -  Giám đốc Viện Đột quỵ và Khoa học thần kinh ứng dụng quốc gia thuộc Đại học Công nghệ Auckland (NISAN) (New Zealand)

- PGS.TS.BS. Nguyễn Ngọc Quang - Phó Viện trưởng Viện Tim mạch Quốc gia, Bệnh viện Bạch Mai (Việt Nam)

- GS.TS.BS. Bùi Đức Phú - Giám đốc Chuyên ngành Tim mạch, Hệ thống Y tế Vinmec (Việt Nam)

- PGS.TS.BS. Mai Duy Tôn, Bệnh viện Bạch Mai và Đại học Quốc gia Hà Nội (Việt Nam)

Việc xác định nguyên nhân và phát triển các phương pháp điều trị mới được nhiều chuyên gia chú trọng. Đây cũng là một trong những chủ đề sẽ được bàn luận trong chuỗi tọa đàm Khoa học vì cuộc sống thuộc Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture 2024 do Quỹ VinFuture tổ chức vào ngày 5/12 tại Hà Nội. 

80% các ca đột quỵ, biến cố tim mạch xảy ra ở nhóm có nguy cơ thấp và vừa

Phiên thảo luận do GS. Alta Schutte, Trưởng nhóm nghiên cứu về Tim mạch, Mạch máu và Chuyển hóa tại khoa Y, Đại học New South Wales, Australia, thành viên Hội đồng Sơ khảo VinFuture, chủ trì. Theo bà, 1,4 tỷ người trên thế giới mắc tăng huyết áp, trong khi đây là nguyên nhân chính của các cơn đột quỵ.

"Khi nói đến việc phòng ngừa đột quỵ và các bệnh tim mạch, quan trọng nhất là giải quyết được vấn đề tăng huyết áp. Dù đã có rất nhiều bước tiến, nhưng ngành y tế vẫn chưa thể cải thiện đáng kể các vấn đề trong phòng và điều trị các bệnh tim mạch cũng như bảo vệ sức khỏe tim mạch", GS. Schutte chia sẻ.

Còn theo GS. Valery Feigin, các yếu tố về lối sống không lành mạnh thường bị bỏ qua khi đánh giá nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Các biện pháp phòng ngừa CVDs đang tập trung chủ yếu cho nhóm người có nguy cơ cao, nhưng có đến 80% các ca đột quỵ và biến cố tim mạch xảy ra ở nhóm người có nguy cơ từ thấp đến vừa.

"Thừa cân, béo phì và chế độ ăn thiếu chất xơ, uống nhiều nước ngọt và đồ uống có cồn dẫn đến tăng huyết áp và các rối loạn chuyển hóa. Điều này kéo theo nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch", ông Feigin nói. Ông cho biết thêm đây là lối sống thường thấy ở trẻ em và thanh thiếu niên.

Alta Schutte, tác giả của hơn 400 bài báo khoa học trong lĩnh vực huyết áp và bệnh tim mạch, đưa ra ý kiến tương đồng.

"Ngày càng nhiều trẻ em và người trẻ trong độ tuổi từ 20 đến 30 mắc tăng huyết áp, bệnh mà trước đây chỉ thấy ở người từ 60 tuổi trở lên. Mắc tăng huyết áp sớm hơn, đồng nghĩa với nguy cơ khởi phát đột quỵ sớm hơn, đặc biệt nếu không được phát hiện và điều trị bằng thuốc hoặc thay đổi lối sống", GS. Schutte cho biết.

GS. Schutte nhấn mạnh rằng tăng huyết áp thường không có triệu chứng rõ rệt, gây khó khăn cho việc chẩn đoán sớm và điều trị đột quỵ. Bà chỉ ra rằng một nửa số người mắc tăng huyết áp thậm chí không biết mình mắc bệnh và họ nguy cơ bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy thận và sa sút trí tuệ.

"Hơn 75% trong số này đến từ các nước có thu nhập thấp và trung bình. Như vậy nghĩa là cần cải thiện tình hình không chỉ ở những nơi có điều kiện tốt, mà còn ở các quốc gia có điều kiện khó khăn hơn. Sự thay đổi này cần mang tính toàn cầu, đó là lý do tôi đánh giá cao các hoạt động của quỹ VinFuture", GS. Schutte nhấn mạnh.

Những mô hình, công nghệ mới

Bà Schutte nhận thấy gần đây, các nhà khoa học đã đưa ra một số công nghệ ấn tượng trong điều trị tăng huyết áp và phòng ngừa đột quỵ. Trong đó có một loại thuốc tiêm giúp hạ huyết áp là sáng kiến có khả năng cao sẽ được áp dụng trong thực tế.

"Mỗi lần tiêm có tác dụng trong 6 tháng và bệnh nhân không phải uống thuốc mỗi ngày nữa, nó gần giống như một loại vaccine. Bệnh nhân sẽ không phải mua thuốc thường xuyên và bác sĩ cũng không phải theo dõi bệnh nhân có sử dụng thuốc đúng chỉ định hay không", GS. Schutte giải thích.

Bà Schutte cho biết thêm, trước đây, những dạng thuốc như thế này là bất khả thi với các tình trạng như tăng huyết áp. Việc nó nhắm vào siARN trong gan cũng sẽ mở đường cho nhiều phương pháp ngăn ngừa điều trị các bệnh không lây nhiễm khác.

Cũng theo GS. Schutte, các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo đang và sẽ đóng vai trò quan trọng trong các giải pháp phòng và điều trị đột quỵ. Đây cũng có thể trở thành giải pháp để tất cả mọi người, bao gồm những người có thu nhập vừa và thấp tiếp cận thông tin, nâng cao ý thức và được chăm sóc sức khỏe toàn diện.

Cũng tại tọa đàm vào ngày 5/12 tới, GS. Feigin, tác giả của hơn 850 ấn phẩm khoa học, trong đó phần lớn viết về đột quỵ, sẽ giới thiệu về sáng kiến mà ông và nhóm nghiên cứu đã thực hiện trong 10 năm qua về việc sử dụng hệ thống dữ liệu sức khỏe trong dự đoán nguy cơ bệnh, cũng như những bằng chứng mới nhất về hiệu quả của nó.

"Dựa trên các dữ liệu thu thập được, các chuyên gia có thể cải thiện kế hoạch chăm sóc sức khỏe, phân bổ nguồn lực cũng như thiết lập các ưu tiên trong quá trình chăm sóc sức khỏe trên phạm vi toàn cầu", GS. Feigin cho biết. 

Tọa đàm "Những đổi mới trong chăm sóc sức khỏe tim mạch và điều trị đột quỵ" là một trong chuỗi 4 tọa đàm khoa học nằm trong Tuần lễ trao giải VinFuture mùa 4, bên cạnh các tọa đàm với chủ đề: "Vật liệu cho tương lai bền vững" (4/12), "Triển khai AI trong thực tế" (4/12), và "Ô nhiễm không khí và Giao thông: Cơ hội và thách thức cho Việt Nam và thế giới" (5/12).

Thời gian: 13h30 - 14h45, ngày 5/12/2024.

Địa điểm: Trung tâm Hội nghị quốc tế Almaz, Khu đô thị Vinhomes Riverside, Long Biên, Hà Nội

Chủ tọa: GS. Alta Schutte, Đại học New South Wales và Viện Sức khỏe Toàn cầu George (Úc), Thành viên Hội đồng Sơ khảo VinFuture

Diễn giả - Các nhà khoa học hàng đầu thế giới:

- GS Valery Feigin -  Giám đốc Viện Đột quỵ và Khoa học thần kinh ứng dụng quốc gia thuộc Đại học Công nghệ Auckland (NISAN) (New Zealand)

- PGS.TS.BS. Nguyễn Ngọc Quang - Phó Viện trưởng Viện Tim mạch Quốc gia, Bệnh viện Bạch Mai (Việt Nam)

- GS.TS.BS. Bùi Đức Phú - Giám đốc Chuyên ngành Tim mạch, Hệ thống Y tế Vinmec (Việt Nam)

- PGS.TS.BS. Mai Duy Tôn, Bệnh viện Bạch Mai và Đại học Quốc gia Hà Nội (Việt Nam)