Smartphone Lenovo pin 5.000mAh kiêm sạc dự phòng ra mắt thị trường Việt Nam

Những website theo dõi dữ liệu chuyến bay đã phần nào khiến thế giới "phẳng" hơn, khi cách một màn hình, chúng ta có thể biết được hoạt động của những chính trị gia tầm cỡ, những ngôi sao toàn cầu, thu hút sự chú ý của đông đảo công chúng.

Hình ảnh hiển thị dữ liệu chuyến bay trông đơn điệu, song đã thu hút hàng triệu con mắt đổ dồn vào một biểu tượng máy bay liên tục di chuyển trên bản đồ phẳng trong hơn 7 tiếng: Biểu tượng thể hiện lộ trình chuyến bay mang mã hiệu SPAR19 chở Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi đến Đài Loan.

Tính chất đặc biệt, căng thẳng, của chuyến thăm này đã biến SPAR19 trở thành chuyến bay được có số lượng theo dõi lớn nhất trong lịch sử thành lập FlightRadar24 - website nổi tiếng cung cấp dữ liệu hàng chục nghìn chuyến bay trên thế giới theo thời gian thực.

Ian Petchenik, Giám đốc truyền thông của FlightRadar24, nói rằng website ghi nhận “mức độ quan tâm chưa từng có” về chuyến bay của bà Pelosi. Cao điểm có khoảng 708.000 người dõi theo ký hiệu nhỏ thể hiện cho chuyến bay SPAR19. Điều này khiến nhiều thời điểm website bị quá tải và sập trong tối 2/8. Tổng cộng, gần 3 triệu người dùng đã theo dõi chuyến bay của vị chủ tịch Hạ viện 82 tuổi.

"Bùng nổ" ở mỗi sự kiện quan trọng

Đây không phải lần đầu Flightradar24 ghi nhận hàng trăm nghìn người theo dõi các chuyến bay, dù những gì họ thấy chỉ là ký hiệu máy bay nhỏ, liên tục thay đổi theo thời gian thực và trông không mấy hấp dẫn.

Song, mức độ quan tâm của người dùng dành cho độ nổi tiếng của những nhân vật xuất hiện trên các chuyến bay đó.

Vào năm 2021, gần 550.000 theo dõi chuyến bay chở chính trị gia đối lập Nga Alexei Navalny trở về Moscow chịu án tù. Số người theo dõi máy bay Global Hawk của Không quân Mỹ bay vòng Ukraine trong xung đột ở Ukraine còn nhiều hơn. Ngoài ra, người dùng cũng từng quan sát chuyến bay sơ tán người Mỹ khỏi Afghanistan vào năm 2021.

SPAR19 trở thành chuyến bay có số người theo dõi nhiều nhất lịch sử thành lập website FlightRadar24. Ảnh: FlightRadar24.

Lý giải về điều này, ông Petchenik nói rằng người dùng sẽ cảm thấy mình đang tham gia vào một phần của tiến trình lịch sử. Ngoài ra, sự hấp dẫn còn đến từ việc theo dõi lộ trình bay và thảo luận với những người khác trên mạng xã hội.

“Hãy tưởng tượng mọi sự chú ý sẽ đổ dồn vào như thế nào nếu trước đây có thể theo dõi chuyến bay của (cựu Tổng thống Mỹ) Richard Nixon đến Trung Quốc theo thời gian thực”, ông Petchenik nói. Tương tự, dư luận tuần này cũng xôn xao trong những giờ theo dõi SPAR19 bay từ Malaysia, vòng qua Philippines để đến đảo Đài Loan.

Không chỉ các sự kiện quốc tế, website theo dõi chuyến cũng thường đón nhận lượng truy cập lớn của người hâm mộ thể thao theo dõi những ngôi sao đến và đi khỏi câu lạc bộ yêu thích trong kỳ chuyển nhượng, hay chuyên cơ của những ngôi sao nổi tiếng toàn cầu.

Công nghệ đơn giản, giá thành rẻ

Theo dõi chuyến bay dựa trên công nghệ giám sát nguồn mở, được gọi là hệ thống giám sát - phát sóng phụ thuộc tự động (automatic dependent surveillance-broadcast hay ADS-B), cho phép máy bay chia sẻ vị trí và các thông tin khác đến các máy thu sóng.

Bất kỳ ai cũng có thể thiết lập bộ thu ADS-B với bộ dụng cụ giá rẻ. Điều này cho đã biến FlightRadar24 từ một đơn vị có vài bộ thu tín hiệu ở Thụy Điển trở thành mạng lưới khổng lồ với hơn 30.000 máy thu trên toàn thế giới. Các máy thu có phạm vi đến gần 1.000 km, dù tín hiệu có thể chịu ảnh hưởng do địa hình như đồi núi.

Một bộ thu sóng ADS-B có giá thành rẻ và dễ sử dụng. FlightRadar24.

Để giải quyết khó khăn này, FlightRadar24 đã tham chiếu nguồn từ các máy thu kết hợp với dữ liệu vệ tinh từ Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA). Dù vậy, các đơn vị theo dõi chuyến bay muốn dùng dữ liệu chính phủ phải tuân thủ quy định của FAA rằng chủ sở hữu máy bay có thể yêu cầu xóa thông tin chuyến bay khỏi các website công khai.

Do đó, một vài trường hợp người dùng tìm đến website ADS-B Exchange, được thành lập vào năm 2016 bởi chuyên gia công nghệ thông tin Dan Streufert. Website này dựa vào dữ liệu từ 9.000 máy thu ADS-B do nhiều tình nguyện viên trên thế giới hỗ trợ, và không chịu những rào cản do không liên kết với FAA. Mạng lưới của Streufert do vậy cho phép người dùng theo dõi chuyến bay từ nhiều nhân vật quyền lực muốn được giữ bí mật.

Phương thức tiếp cận dữ liệu mở của ADS-B Exchange giúp nhiều người và các nhà báo biết được hoạt động từ những người nổi tiếng. Năm nay, một lập trình viên 19 tuổi tên Jack Sweeney đã công khai theo dõi lộ trình bay của Elon Musk trên Twitter. Vị tỷ phú người Mỹ sau đó đề nghị trả 5.000 USD để Sweeney xóa bài đăng nhưng đã bị từ chối.

Dù vậy, ông Steufert nói rằng đôi khi các chuyến bay quan trọng sẽ cố tình bật chia sẻ dữ liệu ADS-B. “Khi chiến sự ở Ukraine xảy ra, bạn có thể thấy các máy bay Mỹ cố ý phát tín hiệu vị trí như một cách truyền tải thông điệp".

Chia sẻ thông tin

Ông nói thêm đôi khi nhiều cơ quan cũng sử dụng dữ liệu của ADS-B Exchange, khi mạng lưới từ website này có thể theo dõi những chuyển động mà các cơ quan này đôi khi không tiếp cận được.

“Chúng tôi có nhiều điểm đặt thiết bị giá rẻ ở mặt đất, trong khi các cơ quan chính phủ có nhiều thiết bị tiên tiến nhưng số lượng ít hơn. Mỗi bên đều có ưu và nhược riêng, nhưng việc tiếp cận hệ thống của chúng tôi sẽ cần ít thủ tục hơn.

ADS-B Exchange đôi khi cũng trao đổi thông tin với các nhà chức trách về những vụ máy bay rơi, cũng như từng liên lạc với Bộ Quốc phòng Mỹ, theo ông Steufert. “Họ không nói họ dùng những dữ liệu đó làm gì, nhưng nó giúp giảm bớt chi phí”.

Nhà sáng lập website này nói mình không làm gì sai trái. "Chúng tôi không phân tích dữ liệu. Chúng tôi nhường phần việc đó cho báo chí, nhà nghiên cứu, những người đánh giá chuyến bay đó có ý nghĩa gì. Chúng tôi chỉ muốn chia sẻ nhiều thông tin nhất có thể".

(Theo Zing)

Vì sao cả thế giới có thể theo dõi chuyến bay của bà Pelosi

Chuyến bay liên quan đến các nhân vật nổi tiếng, sự kiện quốc tế quan trọng được hàng trăm nghìn người theo dõi trực tiếp trên các ứng dụng như Flightradar24.

Theo quy định của Trung Quốc, các loại hộp, tài liệu, thùng carton và tờ khai xuất nhập khẩu không thể hiện dòng chữ "Taiwan" (Đài Loan), "R.O.C." hoặc "Republic of China" (Trung Hoa Dân Quốc).

"Nếu chữ 'R.O.C.' xuất hiện, lô hàng sẽ bị tạm giữ để kiểm tra và không thể vận chuyển. Vui lòng xem xét kỹ tất cả tài liệu, chứng từ và thùng hàng" là nội dung thông báo được Nikkeithu thập. Apple yêu cầu đối tác tuân thủ nghiêm ngặt quy định để tránh việc thùng hàng bị thu giữ.

Các quy định trên đã tồn tại trong nhiều năm, thường được kiểm soát nghiêm ngặt hơn khi quan hệ Trung Quốc - Đài Loan trở nên căng thẳng.

Apple yêu cầu đối tác chú ý nhãn xuất xứ khi chuyển hàng từ Đài Loan đến Trung Quốc. Ảnh: Reuters.

Thông báo của Apple được đưa ra sau khi Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi đến Đài Loan vào ngày 2/8, dấy lên lo ngại về gia tăng rào cản thương mại. Bà Pelosi được cho đã gặp Jason Cheng, Phó chủ tịch Pegatron và Mark Liu, Chủ tịch tập đoàn sản xuất chip TSMC.

Ngày 4/8, lô linh kiện từ Đài Loan đến nhà máy của Pegatron tại Tô Châu (Trung Quốc), nơi lắp ráp sản phẩm cho Apple, Microsoft và Tesla được cho đã bị tạm giữ, để xem xét tờ khai nhập khẩu có dán chữ "Taiwan", "Republic of China" hay không.

Tuy nhiên, cơ quan lập pháp Đài Loan cũng yêu cầu tất cả mặt hàng xuất khẩu dán nhãn ghi xuất xứ, với chữ "Taiwan" hoặc "Republic of China". Theo Nikkei, một số nhà cung ứng và đơn vị hậu cần đang trong tình trạng "khó xử".

Đại diện Pegatron phản hồi rằng hoạt động sản xuất tại Trung Quốc vẫn "hoạt động bình thường", Reutersđưa tin. Nhà máy của Pegatron ở Thượng Hải, nơi chủ yếu lắp ráp iPhone chưa ghi nhận trường hợp tương tự.

Táo khuyết kêu gọi đối tác khẩn cấp xử lý vấn đề, tránh những gián đoạn có thể xảy ra nếu hàng hóa bị hải quan Trung Quốc giữ lại để giám sát. Đây là thời điểm nhạy cảm với Apple, khi các nhà cung ứng chuẩn bị linh kiện để lắp ráp dòng iPhone 14, dự kiến ra mắt vào tháng 9.

Để tránh sự cố, Apple còn yêu cầu đối tác lập kế hoạch dự phòng. Nếu cần thiết, có thể kiểm tra và chỉnh sửa nhãn dán xuất xứ trên tài liệu, thùng hàng gửi từ Đài Loan sang đại lục Trung Quốc.

Gần đây nhân vật Ngọc (Tiến Ngọc), trợ lý của ông Hoàng Long đã xuất hiện và sẽ là tai mắt của Chủ tịch Hoàng Kim. Tuy nhiên nhân vật này sắp tới hứa hẹn sẽ còn khuấy đảo tập đoàn này cũng như cuộc sống của bà Kim Nhung (NSND Minh Hòa) và Duy (Đình Tú).

Diễn viên Tiến Ngọc chia sẻ Ngọc là trợ lý thân cận của chủ tịch Hoàng Long. "Có nhiều câu chuyện xảy ra giữa Ngọc với chủ tịch Hoàng Long và nhân vật Nhật Mai cũng như Trang - Duy và tới tập cuối mọi chuyện sẽ được giải đáp".

Tuy nhiên ẩn số lớn nhất là Nhật Mai - nhân vật sắp xuất hiện do Minh Khuê đóng. Tạo hình của nhân vật này mới đây đã được chương trìnhVTV Kết nốihé lộ với nhiều trích đoạn chưa lên sóng và cho thấy Nhật Mai là nhân vật sắc sảo, quyền lực nhưng cũng đáng sợ.

Minh Khuê chia sẻ về nhân vật của mình: "Đây là một cô gái sắc sảo, xinh đẹp nhưng cũng nặng tình. Vì nặng tình nên cũng toan tính, khi Mai xuất hiện sẽ gây nên nhiều sóng gió cho Duy và Trang, sóng gió cho Hoàng Kim và rất nhiều nhân vật khác". Minh Khuê nói thêm trong những tập tới sóng gió xảy ra nhiều đến mức khán giả sẽ có cảm giác sẽ không thể gỡ rối được và mọi việc sẽ phải đợi phim lên sóng.

Một yếu tố mới xuất hiện trong các tập gần đây của Thương ngày nắng vềchính là bác sĩ Minh do diễn viên Trần Trung đảm nhiệm. Anh chia sẻ khi biết mình sẽ đóng vai bác sĩ tâm lý của Khánh cũng nghiên cứu kỹ kịch bản và tình huống nhất định. Tuy vai không dài nhưng anh kỳ vọng nhân vật để lại ấn tượng với khán giả.

Trong khi đó Lan Phương nói cô chờ đợi rất lâu nhân vật Minh xuất hiện bởi nhân vật Khánh của cô đã quá khổ, quá bế tắc nên nữ diễn viên mong sớm có 1 người đàn ông khác bước vào cuộc đời mình, để Khánh thấy mình có giá trị. Tuy nhiên, việc Khánh có yêu Minh hay không thì còn là ẩn số. 

Một nhân vật nữa cũng hứa hẹn sẽ khuấy động chuyện tình cảm của Phong và Vân cô bạn học xinh đẹp của Vân, cũng là người hâm mộ 2Win. Chính Vân không ngờ cô bạn thân cùng lớp sẽ mang tới rắc cho mối quan hệ của mình.

 Thương ngày nắng vềtiếp tục lên sóng vào các tối thứ 2, 3, 4 hàng tuần trên VTV3

Mỹ Anh

Sinfonia Concertante K.297b của W.A.Mozart

Sinfonia Concertante là dạng trình diễn gồm hai nhóm nhạc cụ: một nhóm nhạc cụ có vai trò chính, dẫn dắt tác phẩm (tương tự như vai trò của cây đàn solo trong concerto) và nhóm còn lại là toàn dàn nhạc phụ trách nền đệm. Năm 22 tuổi, Mozart từng khoe với bố rằng nhạc sĩ có sáng tác mới cho nhóm kèn hơi cùng dàn nhạc, nhưng bản nhạc sau đó đã thất lạc. Sau khi ông qua đời, phải tới năm 1869, một nhà sưu tầm mới phát hiện một bản Sinfonia Concertante lưu lạc viết cho nhóm kèn hơi, và người ta xác định đó là của Mozart. Bản nhạc ấy được đưa vào danh mục các sáng tác của Mozart (Köchel), được đánh thứ tự là K.297b. 

Giao hưởng số 8 của Antonín Dvořák

Âm nhạc Lãng mạn thế kỷ 19 không chỉ nhấn mạnh và tình cảm, tính cách cá nhân của mỗi tác giả và niềm cảm hứng từ thi ca, hội hoạ, mà còn chứa đựng dấu ấn dân ca, dân vũ của nhiều vùng văn hoá dân gian châu Âu. Mỗi vùng văn hoá, dân tộc đều có những đứa con sáng giá có công tôn vinh làn điệu của xứ sở đó, và Smetana, Dvořák cũng là những người khiến cho cả thế giới ấn tượng với âm điệu của Czech, quê hương họ.

Antonín Dvořák (1841 – 1904) gây tiếng vang bởi bản Giao hưởng số 9 (“Từ thế giới mới”), song bản số 8 viết từ năm 1889 của ông cũng xuất sắc không kém. Khác với 7 bản trước đó chất chứa đầy ưu tư, bản số 8 được bao phủ bởi không khí vui tươi, nhẹ nhõm, và dĩ nhiên, cũng có âm hưởng vùng Bohemian quê hương tác giả trong cả 4 chương nhạc. Có những phân đoạn phát triển chủ đề gần như ngẫu hứng. 

Chương trình hòa nhạc đặt vé trước là chuỗi hòa nhạc thường niên, mỗi năm khoảng 10 buổi diễn với nội dung được lên lịch trước. Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam sẽ trình diễn các tác phẩm kinh điển của nhiều nhà soạn nhạc nổi tiếng thế giới, các tác giả trong nước, với sự tham gia của các nhạc trưởng, nghệ sỹ độc tấu, ca sĩ khách mời hàng đầu trên thế giới. Khán giả yêu thích âm nhạc giao hưởng có thể đặt mua cả chuỗi chương trình của cả năm.

Thu Hà

NSND Lê Khanh sang Nhật với Dàn nhạc giao hưởng Việt NamXem ngay

Tuy nhiên, giờ đây, Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA) đã một lần nữa để mắt đến mặt trăng và tham vọng đến được đó của họ đang ngày càng rõ ràng.

Nhưng để thực hiện chuyến đi này, họ sẽ cần một con tàu vũ trụ mạnh mẽ và tiên tiến nhất từ trước đến nay. Đó là một tên lửa siêu nặng được gọi là Hệ thống Phóng Không gian và một phương tiện phi hành đoàn công nghệ cao có tên là Orion.

Cùng với nhau, những phần cứng không gian ấn tượng này sẽ tạo nên Artemis, một phương tiện thám hiểm lịch sử và một chương trình không gian quy mô lớn, sẽ đưa người phụ nữ đầu tiên và người da màu đầu tiên lên mặt trăng, cũng như đưa nhân loại tiến xa hơn vào không gian sâu thẳm so với mọi nỗ lực trước đây.

NASA có ba chuyến bay được lên kế hoạch cho giai đoạn đầu của chương trình Artemis, tất cả đều sử dụng Hệ thống Phóng Không gian (SLS). Mỗi tên lửa SLS sẽ chỉ bay một lần. Sẽ không có cái gọi là chuyến bay thử nghiệm.

Tàu vũ trụ khổng lồ này sẽ được bắn lên mặt trăng trong lần phóng đầu tiên trong năm nay, có khả năng là vào tháng 8, mà không có phi hành đoàn. Trong chuyến bay thứ hai, trọng tải của SLS, viên nang Orion, sẽ đưa các phi hành gia bay xung quanh mặt trăng trước khi quay trở lại bầu khí quyển của Trái đất với tốc độ 40.000 km/h và nhiệt độ 2.760 độ C. Trong chuyến bay thứ ba, dự kiến vào đầu năm 2025, Orion sẽ hạ cánh để đưa tối đa bốn thành viên phi hành đoàn Artemis lên mặt trăng. Và nó sẽ đánh dấu lần đầu tiên con người đặt chân đến đó kể từ năm 1972.

 Đó là một mục tiêu đầy tham vọng, với một mức giá khổng lồ tương ứng: 93 tỷ USD kể từ năm 2012, theo một cuộc kiểm toán gần đây. Nhưng vào năm 2022, một thập kỷ sau khi những chi phí đó lần đầu tiên bắt đầu được tính toán, tên lửa đầu tiên đang chuẩn bị được phóng. Và thế giới cuối cùng sẽ được chứng kiến tên lửa mặt trăng thế hệ tiếp theo thực sự có khả năng gì.

Công trình xây dựng Artemis là một dự án lớn, và nó đang diễn ra tại Cơ sở lắp ráp Michoud ở bang New Orleans, nơi từng chế tạo tàu con thoi cho các chương trình thăm dò Sao Thổ và Apollo.

Đây là nơi được mệnh danh là "Nhà máy tên lửa của Mỹ". Và tại đây, NASA, Boeing và tập đoàn Lockheed Martin đang chế tạo thứ sẽ đưa chúng ta vào một hành trình lịch sử thực sự.

Giống như bất kỳ nhà máy nào, đó là một tổ hợp hoạt động, với các công trình xây dựng cho nhiều tên lửa khác nhau cùng một lúc. Tuy nhiên, tất cả mọi người ở đây biết tầm quan trọng của một dự án như Artemis.

“Chúng tôi không chế tạo máy giặt", Tim Livingston, Giám đốc kế hoạch tổng hợp của Lockheed Martin cho dự án Orion tại cơ sở Michoud, cho biết: "Chúng tôi xây dựng bảo vật quốc gia."

 Hãy tưởng tượng về nó như một dây chuyền sản xuất ô tô. Nhưng thay vì gắn cửa và tấm thân, bạn đang chế tạo một tên lửa cao 98 mét, lớn hơn cả tượng Nữ thần Tự do. Một dự án quy mô như vậy cần một nhà máy độc đáo với diện tích 190.000 mét vuông.

“Những gì bạn cần là không gian rộng mở", Giám đốc Cơ sở lắp ráp Michoud, Lonnie Dutreix nói. "Bạn phải có lối đi rộng mở, bạn phải có không gian lớn với cần cẩu để có thể nâng tên lửa hạng nặng. Và độ chắc chắn của mặt sàn, mọi người không nhận ra rằng ở Nam Louisiana không có đá tảng... vì vậy sàn nhà ở đây phải được gia cố để nâng đỡ trọng lượng cực lớn."

Cơ sở lắp ráp này rộng tới mức có một phòng riêng để đặt mô hình của nó, cho phép mọi người hình dung về toàn bộ nhà máy cũng như con đường mà tên lửa sẽ đi qua khi nó được chế tạo. Dutreix là kỹ sư giám sát công trình lớn nhất tại Michoud kể từ giai đoạn I của tên lửa Saturn V - thứ được xây dựng cho chương trình Apollo đầu tiên. Tên lửa Artemis I sẽ ngắn hơn một chút so với Saturn V, nhưng nó có thể chịu mức tải trọng lớn hơn rất nhiều.

Dutreix đã làm trong ngành công nghiệp vũ trụ trong nhiều thập kỷ. Ông đã giúp chế tạo và thử nghiệm các bộ phận cho chương trình tàu con thoi vào những năm 1990. Nhưng người đàn ông này không hề tự mãn với những trải nghiệm trong quá khứ, bởi Dutreix biết nhiệm vụ lần này khó khăn và quan trọng tới nhường này.

"Tôi sẽ sử dụng một phép loại suy, để so sánh với việc chế tạo một chiếc máy bay", ông nói. "Cần có sự dự phòng, độ tin cậy và rất nhiều thử nghiệm để đảm bảo rằng chiếc máy bay đó sẽ thực hiện công việc một cách an toàn, bởi vì bạn có con người ở trên khoang. Và hãy thực hiện đúng lối tư duy đó với một tên lửa, nhưng khuếch đại mọi thứ lên 100 lần".

 Trong khi NASA chú trọng đến độ chính xác và an toàn đối với mọi chương trình không gian và việc xây dựng mà họ đảm nhiệm, thì các khoản tiền "cược" thậm chí sẽ cao hơn nhiều với các chuyến bay có phi hành đoàn. Và trong khi chương trình Artemis sẽ không đưa phi hành đoàn lên chuyến bay đầu tiên, trọng tâm chính của chương trình là đưa con người lên mặt trăng và đi sâu hơn vào hệ mặt trời.

Trước mắt, NASA đang tập trung vào ba chuyến bay Artemis đầu tiên.

Artemis I dự kiến phóng vào năm 2022 và sẽ quay quanh mặt trăng mà không có phi hành gia. Chuyến bay này sẽ kiểm tra khả năng của Hệ thống Phóng Không gian SLS, tàu vũ trụ Orion và tất cả các Hệ thống Mặt đất Thăm dò (EGS) hỗ trợ chuyến bay. EGS được thành lập để phát triển và vận hành các hệ thống và phương tiện cần thiết để xử lý và phóng tên lửa cùng tàu vũ trụ trong quá trình lắp ráp, vận chuyển và phóng.

Trên Artemis II, NASA sẽ lần đầu tiên cử phi hành đoàn bay qua vùng phía xa của mặt trăng. Nó được thiết lập để phóng sau năm 2024. Còn với Artemis III, NASA cho biết sẽ không thể sớm hơn năm 2025, một tên lửa thứ ba và cuối cùng sẽ đưa người phụ nữ đầu tiên và người da màu đầu tiên chạm xuống cực nam của mặt trăng và ghi dấu chân của họ lên bề mặt của nó.

Mỗi giai đoạn cốt lõi và tàu Orion cho các chuyến bay đó đều được chế tạo tại Michoud. Trên thực tế, tên lửa và tàu vũ trụ chở phi hành đoàn của Artemis I đã được chuyển ra khỏi cơ sở và đang trên đường xuống bãi phóng ở mũi Canaveral ở Florida. Giờ đây, các công nhân tại cơ sở Michoud đang làm việc trên Artemis II, III và IV, cũng như các phần cho các sứ mệnh tới không gian sâu trong tương lai.

“Chúng ta phải đi trước việc xây dựng", Dutreix nói. "Nó không phải là việc làm từng thứ một."

 Tại cơ sở Michoud, Boeing đang thực hiện giai đoạn lõi của Hệ thống Phóng Không gian hay còn gọi tắt là SLS. Đây cũng là nơi tập đoàn Lockheed Martin đang chế tạo tàu vũ trụ Orion, một cấu trúc cho phép tạo ra áp suất như trong bầu khí quyển để các phi hành gia có thể sống sót trong không gian.

Chỉ riêng tầng lõi của SLS đã có kích thước 64 mét, dài hơn cả một bể bơi tiêu chuẩn Olympic. Về cơ bản, nó là hai thùng nhiên liệu khổng lồ được kết nối với nhau: một chứa 740 mét khối oxy lỏng siêu lạnh, và một thùng thứ hai lớn hơn chứa 2.000 mét khối hydro lỏng. Những thùng chứa này cùng với tên lửa đẩy rắn của SLS (là những bộ phận được nâng cấp từ chương trình tàu con thoi), sẽ cung cấp lực đẩy để nâng tên lửa nặng 27 tấn lên khỏi Trái đất và bay vào không gian.

Xây dựng cùng chế tạo một thứ gì đó to lớn là một nhiệm vụ cực kỳ khó khăn, nhưng nếu dạo quanh cơ sở Michoud, bạn sẽ nhận ra nó cũng giống với bất kỳ dây chuyền sản xuất nào khác. Các khu vực riêng lẻ tạo nên tên lửa được hàn với nhau để tạo thành các phần của thùng chứa lớn hơn và sau đó đóng nắp lại để tạo ra các thùng chứa hình viên thuốc. Các thành phần có thể rất lớn, nhưng giống như bất kỳ nhiệm vụ sản xuất nào khác, các kỹ sư vẫn ghép chúng lại với nhau từng mảnh một. Theo như một câu ngạn ngữ cổ, việc xây dựng Artemis chỉ đơn giản giống như việc muốn ăn thịt voi thì phải ăn từng miếng một. Ngoại trừ trường hợp này, đó là một con voi khổng lồ làm bằng kim loại, và nó có thể bay vào vũ trụ.

Đứng cạnh những mảnh của SLS trên sàn nhà máy ở Michoud, bất cứ ai cũng sẽ cảm thấy mình thật sự lùn đi. Nhưng theo Boeing, trong khi toàn bộ SLS trông rất lớn, lớp thành của nó lại mỏng một cách đáng kinh ngạc.

“Nếu bạn tưởng tượng một lon Coke có thể phóng to lên bằng kích thước của thùng chứa hydro lỏng, thì độ dày thành thùng cũng sẽ có tỷ lệ tương tự", Amanda Gertjejansen, trưởng nhóm dự án tích hợp của Boeing cho giai đoạn lõi Artemis II cho biết.

"Nhưng kỹ thuật và công nghệ cho phép nó có thể chịu được áp suất của hàng trăm mét khối nhiên liệu sẽ bị đốt cháy trong đó, cũng như khi chúng bị đông lạnh. Điều đó thật đáng kinh ngạc."

 Đi bộ xung quanh Michoud, bạn có thể xem và nghe cách một tên lửa đang được chế tạo. Các tấm nguyên liệu khổng lồ được xếp chồng lên nhau để hàn, và các phần của tên lửa di chuyển từ trạm này sang trạm khác. Mọi thứ bận rộn và ồn ào.

Tất cả các bộ phận của tên lửa SLS sẽ xoay vòng bên trong Cơ sở lắp ráp Michoud, để rồi cuối cùng sẽ đi đến Trung tâm lắp ráp dọc, nơi chúng được đưa vào một ngăn xếp khổng lồ, rồi được hàn lại với nhau thành một thùng chứa nhiên liệu đồ sộ.

Sau đó, chùng sẽ đi đến Khu vực lắp ráp cuối cùng, nơi các bồn chứa cuối cùng được kết hợp với nhau hoặc gắn với phần động cơ để trở thành hệ thống SLS đầy đủ. Và đó là nơi mà quy mô khổng lồ của toàn bộ công trình trở nên rõ ràng để đánh giá.

“Kích thước tuyệt đối của phương tiện mà chúng tôi đang chế tạo ở đây thật đáng kinh ngạc", Kỹ sư Chandler Scheuermann của NASA Stages cho biết. "Khả năng cần có trong việc thiết kế và chế tạo một phương tiện có kích thước như vậy có thể gây sốc đối với tất cả những người làm kỹ thuật trên toàn thế giới".

 Nếu SLS bao gồm việc tạo ra sức mạnh và lực đẩy tuyệt đối để đưa các phi hành gia vào không gian, thì việc chế tạo tàu vũ trụ Orion lại liên quan tới việc điều khiển và giữ cho họ sống sót cho tới khi tới nơi.

Mặc dù mọi phần của công trình Artemis đều là nhiệm vụ quan trọng, nhưng "tiền cược" là đặc biệt cao đối với các phương tiện chứa người.

“Khi bạn chế tạo một con tàu vũ trụ, bạn không thể mắc sai lầm", Tim Livingston, Giám đốc Kế hoạch Tích hợp Orion tại Lockheed Martin cho biết. "Bạn đang đi đến một môi trường mà không có ai và không có gì từng trông thấy trước đó. Và vì vậy bạn phải đảm bảo rằng sản phẩm tạo ra đủ mạnh để đảm bảo rằng không có thiệt hại về phương tiện hoặc tính mạng."

 Orion Crew Vehicle, tên đầy đủ của tàu vũ trụ Orion, được tạo thành từ vô số bộ phận. Mô-đun dịch vụ của nó được sản xuất tại căn cứ chuyên sản xuất mô-đun dịch vụ châu Âu, thuộc Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA). Mô-đun này sẽ dẫn đường cho Orion đi qua không gian và bay xung quanh mặt trăng sau khi tách ra khỏi SLS. Nó chứa đủ thức ăn và nước uống cho 4 phi hành gia trong suốt nhiệm vụ kéo dài 3 tuần.

Còn phía trên mô-đun dịch vụ là mô-đun phi hành đoàn. Đó là viên nang điều áp do tập đoàn Lockheed chịu trách nhiệm chế tạo. Nó lớn hơn khoảng một phần ba so với mô-đun chỉ huy của tàu Apollo trong quá khứ, với hệ thống tính toán nhanh hơn 4.000 lần. Nó có chỗ ngồi cho bốn phi hành gia (thay vì 3 như Apollo), một nơi trú ẩn bức xạ nơi mà phi hành đoàn có thể trốn để tránh khỏi ảnh hưởng từ các cơn bão mặt trời, và thậm chí là cả một máy tập thể dục nhỏ gọn. Nhưng trong khi NASA đang đặt mục tiêu vào các nhiệm vụ dài hơi hơn khi tiến vào không gian sâu, thì khoang chứa này không hẳn là quá rộng rãi.

“Nó vẫn thực sự chật chội", Livingston nói. "Đối với hầu hết các nhiệm vụ, sẽ có bốn phi hành gia ... vì vậy mọi người sẽ phải ở rất sát nhau trong một khoảng thời gian dài."

Nhưng mặc dù không gian chật hẹp, đây đã là một bước tiến rất lớn so với kỷ nguyên Apollo. Không còn những chiếc quần thấm hút chất thải nữa. Thay vào đó là một nhà vệ sinh có cửa.

 Và viên nang này không chỉ có nhiệm vụ giữ cho các phi hành gia sống sót trong không gian. Nó cũng phải bảo vệ họ khi trở lại Trái đất. Theo Livingston, các tàu vũ trụ có phi hành đoàn khi quay trở lại từ quỹ đạo Trái đất thấp trong 4 thập kỷ qua đã phải chịu mức nhiệt độ khoảng 1.600 độ C. Và trong hành trình quay trở lại, Orion sẽ dần đạt tốc độ 40.000 km/h trong quá trình "tái nhập cảnh", nhanh hơn bất kỳ tàu vũ trụ nào hiện tại được thiết kế cho con người. Tốc độ cao hơn có nghĩa là nhiệt độ cao hơn. Và Orion sẽ phải chịu được 2.760 độ C, vì vậy các hệ thống bảo vệ nhiệt sẽ khác nhau đáng kể.

“Đó là một môi trường khắc nghiệt", Livinston nói. "Nhưng đó là lý do tại sao họ là phi hành gia còn chúng tôi thì không."

 Khi công việc với SLS và Orion kết thúc, nhóm nghiên cứu tại Michoud sẽ chuyển chúng tới khu vực thử nghiệm tại Trung tâm Vũ trụ Stennis ở bang Mississippi, sau đó lắp ráp tại mũi Canaveral ở Florida. Và đó là nơi mà thành quả của quá trình làm việc tại Michoud được chứng minh và đền đáp. Hành trình được thực hiện bằng một sà lan đậu ở cảng biển sâu, ngay trước cửa cơ sở Michoud.

 Chương trình Artemis đã được thực hiện tại NASA trong hơn một thập kỷ qua. Quốc hội Mỹ ban đầu kêu gọi tên lửa sẽ sẵn sàng phóng vào cuối năm 2016. Và trong khi NASA hy vọng sẽ phóng Artemis I vào cuối năm nay, ngày quyết định đã bị lùi lại vài lần. Còn đối với thời điểm đặt chân lên mặt trăng? Năm 2025 có thể là cột mốc đầy tham vọng. Trên thực tế, Tổng thanh tra của NASA dự kiến ngày đó sớm nhất là vào năm 2026.

Và sau đó là vấn đề chi phí. Theo Tổng thanh tra NASA Paul Martin, chương trình này dự kiến sẽ tiêu tốn 93 tỷ USD vào năm 2025. Mỗi chuyến bay riêng lẻ của Artemis I, II và III ước tính trị giá 4,1 tỷ USD.

Chương trình cũng đã so sánh với các tên lửa hạng nặng khác của các công ty tư nhân như SpaceX, công ty đang chế tạo tàu vũ trụ Starship. Giống như Artemis, Starship đang được chế tạo để chở phi hành đoàn và hàng hóa lên mặt trăng và sao Hỏa. Nhưng không giống như chương trình Starship, không có nguyên mẫu sửa đổi nào của SLS hoặc Orion được gửi lên các chuyến bay thử nghiệm cho Artemis.

Theo Amanda Gertjejansen từ Boeing, phần lõi được chế tạo tại cơ sở Michoud là cùng một phương tiện đã được gửi đi thử nghiệm tại Trung tâm Vũ trụ Stennis và cũng là phương tiện đã được giao cho trung tâm Kennedy.

"Bạn có nguyên mẫu, thiết bị thử nghiệm và phương tiện khởi động tất cả trong một", cô nói.

Và mặc dù Artemis I sẽ không chở phi hành gia, nhưng tên lửa này vẫn là một "phương tiện được xếp hạng để chở người" theo Gertjejansen, có nghĩa là nó đã được chứng nhận an toàn để chở phi hành đoàn.

Cũng không giống như Starship của SpaceX, Artemis không được thiết kế để tái sử dụng. Mỗi tên lửa sẽ chỉ phóng một lần. Vì vậy, khi các công ty tư nhân đang phóng và hạ cánh cùng một tên lửa để sử dụng cho các nhiệm vụ lặp lại, tại sao lại phải chi tất cả số tiền đó cho một tên lửa sử dụng một lần?

Đối với NASA, khả năng tái sử dụng sẽ khiến họ phải trả giá rất đắt.

“Nhiệm vụ của chúng tôi là đưa được càng nhiều khối lượng lên mặt trăng càng tốt trong một lần phóng", ông Dutreix nói. "Khi bạn có khả năng tái sử dụng, sẽ phải đánh đổi tải trọng cho điều đó. Bạn phải có thiết bị để hạ cánh nó, bạn phải có thêm nhiên liệu - tất cả những điều đó sẽ lấy đi khối lượng mà bạn có thể đưa lên mặt trăng."

Bất chấp chi phí của chương trình, NASA cuối cùng vẫn muốn kiếm lại tiền từ khoản đầu tư của họ. Theo Dutreix, mục tiêu là thương mại hóa Artemis và bán tên lửa cho bất kỳ ai cần khả năng phóng hạng nặng.

“Với Artemis V, chúng tôi muốn nó chuyển thành sản xuất sang thương mại", Dutreix nói. "Nếu bạn chế tạo tên lửa, bạn có thể bán nó cho bất kỳ ai cần khả năng phóng hạng nặng ... và nếu họ có thể làm nó rẻ hơn và tốt hơn, họ cần phải làm điều đó. Chúng ta cần xem xét những thứ có rủi ro cao như đi đến sao Hỏa."

Và đó là tầm nhìn dài hạn. NASA muốn Artemis mở đường để đi vào không gian sâu. Những vụ phóng Artemis ban đầu này là bước đệm để hướng tới một mục tiêu lớn hơn, đó là đưa các phi hành gia lên mặt trăng, thiết lập một căn cứ trên mặt trăng và sau đó lên sao Hỏa.

So với lần cuối cùng NASA lên mặt trăng, giờ đây họ đang cố gắng giành chiến thắng trong cuộc đua không gian của những năm 1960 và 70, bằng cách đưa một nhóm phi hành gia ưu tú vào một cuộc hành trình tới vùng đất chưa được biết đến. Bây giờ NASA đang làm lại tất cả với Artemis, cái tên được đặt dựa vào vị thần là chị gái sinh đôi của Apollo. Một chương trình không gian sẽ đưa nhiều người vào không gian hơn, không chỉ 24 người đàn ông đã du hành lên mặt trăng trong thời đại Apollo hay một tá người may mắn đặt chân lên lớp bụi mặt trăng.

“Đây là lần đầu tiên của chúng tôi và nó rất thú vị", Dutreix nói. "Tôi cố gắng làm cho các kỹ sư và các nhà khoa học trẻ hào hứng nhận ra rằng bạn đang làm nên lịch sử. Bây giờ bạn có thể không nhận ra điều đó. Nhưng đến một lúc, khi bạn bằng tuổi tôi, bạn nhận ra rằng: Anh bạn, tôi đã ở đó khi chúng tôi đã bắt đầu nó."

(Theo Tổ Quốc, Cnet)

NASA công bố loạt ảnh vũ trụ từ kính viễn vọng 10 tỷ USD

Nhiều hình ảnh rõ nét về các khu vực khác nhau trong vũ trụ vừa được NASA công bố, là những thành quả đầu tiên của kính viễn vọng lớn nhất thế giới James Webb.

Cẩm Ly - Hà Phương - Minh Tuyết là ba chị em gái sinh ra trong một gia đình làm nghệ thuật. Ba chị em đều thừa hưởng dòng máu yêu ca hát từ gia đình và được nuôi dưỡng niềm đam mê từ nhỏ. Dù cùng cha cùng mẹ, chung tình yêu âm nhạc nhưng mỗi người lại chọn cho mình lối đi riêng. Ba chị em đều là những ca sĩ nổi tiếng đình đám những năm 1990. Được nhiều người biết đến trong nghề nhưng cả 3 ca sĩ lại cực kỳ khiêm tốn và kín tiếng. Chính vì vậy, cuộc sống riêng của họ được khán giả tò mò và quan tâm. Không chỉ xinh đẹp và nổi tiếng, cả 3 chị em gái còn có một cuộc sống viên mãn đáng ngưỡng mộ.