Ví điện tử - có thực sự hốt bạc?

Trước sự sôi động thị trường ví điện tử, nhiều câu hỏi đặt ra, lợi nhuận từ ví có thực sự nhiều đến mức mà nhiều DN nhảy vào lĩnh vực này không. Là người trong cuộc, Chủ tịch HĐQT của một ví điện tử liên danh tiết lộ, thị trường ví điện tử đang hướng đến số lượng chưa chú trọng đến chất. Rất nhiều ví điện tử ra đời chỉ trong vòng hai năm trở lại đây, nhưng chủ yếu chạy theo cơn sốt chứ nền tảng thiếu bền vững, hướng đi không rõ ràng.

Theo tìm hiểu thực tế của phóng viên, hoạt động kinh doanh của các ví điện tử không phải dễ hốt bạc như nhiều người nghĩ. Hiện đang có nhiều DN đầu tư lĩnh vực này bị lỗ nặng. Điển hình như Zalopay, tuy luôn lọt vào top ví điện tử được nhiều người dùng nhưng CTCP Zion cũng đã báo lỗ 177 tỷ USD với sản phẩm ví ZaloPay trong năm 2018. Ngoài Zalopay còn có một số tên tuổi đình đám cũng đang ngậm trái đắng lỗ.

Một lãnh đạo công ty ví điện tử tiết lộ, nhiều DN nhảy vào tưởng ngon ăn, nhưng thị trường này cạnh tranh rất khốc liệt, trong khi lợi nhuận biên rất nhỏ chỉ chưa đến 1%, thấp hơn nhiều so với ngành khác. Do vậy, nhiều DN nhảy vào lĩnh vực này đang trong thế tiến thoái lưỡng nan, đi cũng dở mà ở cũng không xong.

Thị trường thanh toán điện tử của Việt Nam nhiều tiềm năng song cũng “đốt tiền” khủng khiếp, đòi hỏi DN phải trường vốn. Chẳng hạn, như Momo, Airpay là những ví điện tử luôn dẫn đầu thị trường này nhờ có bệ đỡ tài chính từ các tổ chức quốc tế giúp họ mạnh tay tung các chiêu dụ khách hàng bằng nhiều hình thức khuyến mãi hấp dẫn, mua hàng trên các trang thương mại điện tử và thanh toán trực tuyến, thanh toán hóa đơn dịch vụ như điện, nước, điện thoại trả sau, chiết khấu và ưu đãi cao do đơn vị chủ quản là nhà phát hành game online lớn tại Việt Nam…

Trong khi nhiều ví điện tử khác như 1Pay, Bao Kim, ngay cả TrueMoney đang nắm vị trí số 1 của Thái Lan… do không có tính năng nổi bật cũng như khuyến mãi ưu đãi nên cũng mất hút trên thị trường. Thậm chí như Payoo - chiếc ví điện tử gần như lâu đời nhất ở Việt Nam tồn tại được hơn 10 năm qua nhưng đã nhanh chóng bị lãng quên.

Thực tế đó cho thấy cuộc chơi này khắc nghiệt như thế nào. Cuộc thanh lọc tự nhiên trên thị trường ví điện tử theo giới chuyên môn là cần thiết để hướng tới sự phát triển bền vững của thị trường này. Thừa nhận, các sản phẩm ví điện tử nở rộ sẽ gia tăng sức cạnh tranh giữa các ví, người tiêu dùng được hưởng lợi, tuy nhiên, theo một chuyên gia ngân hàng việc này có thể dẫn đến thị trường ví vừa thừa vừa thiếu. Thừa số lượng ví, trong khi chất lượng lại chưa có đột phá dẫn đến sự lãng phí.

“Chúng ta có tới hơn 20 loại ví điện tử nhưng chưa có một đơn vị nào đủ sức chiếm giữ một phần lớn thị phần và đưa ra một hệ sinh thái đa dạng trong lĩnh vực thanh toán trực tuyến cho người dùng. Những loại ví điện tử tên tuổi như Momo, ZaloPay, Airpay... tuy phát triển rất mạnh để phục vụ một lượng lớn người dùng nhưng các dịch vụ cung cấp vẫn còn đơn điệu chủ yếu là thanh toán hóa đơn, chuyển tiền...”, vị này dẫn chứng cho nhận định và lưu ý về tính an toàn bảo mật của các ví điện tử.

Cũng bởi giá trị các khoản giao dịch nhỏ, để thuận tiện cho người dùng, đa số các ví chỉ yêu cầu xác thực bằng mật khẩu, khuôn mặt hoặc vân tay thay vì xác thực bằng OTP cho tất cả giao dịch. Vì thế người sử dụng tỏ ra lo lắng nhỡ bị mất điện thoại hoặc bị đánh cắp tài khoản thì đồng nghĩa với nguy cơ mất sạch tiền từ thẻ ATM, tài khoản ngân hàng.

Đánh giá về thực trạng phát triển, tổng giám đốc của một ví điện tử cho rằng, trong vài ba năm tới, sẽ chỉ còn khoảng 5 ví điện tử tồn tại được trên thị trường. DN muốn tồn tại được phải tạo sự khác biệt trong sản phẩm của mình, tạo được lưu lượng giao dịch lớn hoặc xây dựng một hệ sinh thái phù hợp. Điều quan trọng nữa là phải có tiềm lực tài chính mạnh. Muốn làm được điều này phải thông qua sáp nhập, hoặc rót vốn từ nhà đầu tư nước ngoài…

Gợi ý này cũng lý giải vì sao gần đây một số nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các ví điện tử của Việt Nam. Nhưng cuộc đua chiếm lĩnh thị phần ví điện tử mới chỉ bắt đầu, vẫn khó có thể nói ai sẽ hơn ai vì phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như công nghệ, tài chính, chiến lược marketing... Song, từ thực tế cho thấy, cuộc đua này không dành cho những người hành khất mà sẽ là của những ông lớn.

Các hợp chất mới có thể tương tác với tế bào sống theo những cách không ai ngờ tới, bởi vậy, chỉ có thử nghiệm trên động vật mới giúp các nhà khoa học đánh giá độ an toàn của chúng. Cũng vì lý do này, mỗi năm có khoảng 60.000 con chuột, thỏ cùng nhiều loài động vật thí nghiệm khác phải hi sinh cho mục đích “cao cả” và ích kỷ của con người.

Điều này khiến các nhà đạo đức khoa học lo ngại. Nhưng một nghiên cứu mới trên tạp chí Toxicological Sciences đang mở ra tương lai tươi sáng hơn cho những con chuột thí nghiệm. Trong đó, các nhà khoa học trình bày về một hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) có thể học để tiên đoán độc tính của các hóa chất hoàn toàn mới.

Dựa trên dữ liệu của một tập hợp lớn các thử nghiệm trên động vật trước đó, hệ thống AI đã có thể dự đoán độ an toàn của hàng chục ngàn hóa chất chưa từng biết đến. Kết quả cho ra đạt độ tới chính xác như các thử nghiệm trên động vật sống.

Thuật toán có thể dự đoán kết quả từ 9 thử nghiệm phản ứng khác nhau, từ ăn mòn da đến kích ứng mắt. Nó có thể thay thế tới 57% thử nghiệm động vật được thực hiện tại Châu Âu trong năm 2011, tiết kiệm mạng sống và sự hành hạ mà những con vật đã phải chịu đựng.

Trên thực tế, đây không phải là hệ thống máy tính đầu tiên cố gắng dùng trí tuệ nhân tạo để dự đoán độc tính của hóa chất. Mặc dù vậy, điểm khác biệt nằm ở quy mô dữ liệu mà hệ thống mới này đang sử dụng.

Trong năm 2007, một đạo luật của Liên minh Châu Âu bắt buộc các doanh nghiệp và tổ chức phải công khai thông tin an toàn của tất cả các hóa chất đang xuất hiện ở EU. Đến năm 2014, nhóm nghiên cứu, do nhà độc chất học Thomas Hartung, đã tiến hành dịch dữ liệu của EU sang dữ liệu có thể sử dụng để dạy cho AI.

Vì vậy, tập dữ liệu được sử dụng trong hệ thống AI của họ có tới hơn 850.000 thuộc tính hóa học, là các tính chất chẳng hạn như nồng độ gây nổ hoặc liều lượng gây ung thư. "Sức mạnh của Big Data mang đến cho chúng tôi một công cụ dự đoán tốt hơn nhiều thử nghiệm trên động vật", Hartung nói.

Hệ thống AI của ông chính xác đến nỗi, nhóm nghiên cứu của Hartung đang được săn đón bởi một lực lượng đặc nhiệm gồm 16 cơ quan chính phủ Mỹ. Họ muốn mời Hartung thử nghiệm hệ thống này tại Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ.

Dự tính đến cuối năm nay, nhóm nghiên cứu sẽ công bố một mô hình độc tính cho khoảng 40.000 hóa chất mà không cần giết hại một con chuột nào.

Theo GenK