Hãng tin Sputnik mới đây đăng tải loạt bài “Nhìn lại ngày hôm qua” nói về lịch sử quan hệ Nga - Việt Nam nửa thế kỷ trước, về cuộc kháng chiến thứ hai ở Việt Nam và phần đóng góp của các chuyên gia quân sự Xô Viết.

Trong những năm đó, người Nga và người Việt Nam đã phát triển rất tích cực mối quan hệ song phương, không chỉ trên lời nói mà bằng cả những việc làm cụ thể. Đại diện cho những người Nga là các chuyên gia Liên Xô đang làm việc ở Việt Nam, trước hết các chuyên gia quân sự. Trên thực tế, tình đoàn kết chiến đấu đã là một yếu tố quan trọng đảm bảo những thành công của các chiến sĩ bảo vệ bầu trời Việt Nam.

Tên lửa chống radar Shrike của Không quân Mỹ. Ảnh: Sputnik

Trong sự hiện diện của các chuyên gia Nga tại Việt Nam đã có một khía cạnh tâm lý rất quan trọng. Họ được coi là các đại diện của nhân dân và đất nước đã đánh bại chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật. Nhóm chuyên gia quân sự Nga đầu tiên đến Việt Nam vào năm 1965, tức là 20 năm sau chiến thắng. Trong số họ, có nhiều người từng tham gia chiến đấu chống lại phát xít Đức và quân phiệt Nhật.

Họ đã kể lại về thời gian chiến tranh khi họ phải đối đầu với những khó khăn gian khổ, đã vượt qua mọi thử thách và giành được thắng lợi. Tấm gương của các chiến sĩ Hồng quân đã cổ vũ nhân dân Việt Nam, củng cố lòng tin vào thắng lợi cuối cùng.

Khi đó ở Việt Nam rất nhiều người từng theo dõi và nắm được những diễn biến của cuộc chiến tranh thế giới thứ 2. Đối với họ, những người lính Hồng quân là một biểu tượng của lòng dũng cảm, kiên cường và kỹ năng quân sự. Và các chuyên gia Nga tại Việt Nam cũng thể hiện các phẩm chất đó.

Khi đào tạo bộ đội tên lửa phòng không tại Việt Nam, các chuyên gia tên lửa Liên Xô dựa vào nguyên tắc "làm như tôi làm", tức là tập trung toàn bộ sức lực và huy động tối đa kiến thức của mình. Các chiến sĩ Việt Nam đã thấy rõ, các chuyên gia Liên Xô quyết tâm ngăn chặn các đợt không kích của không quân Mỹ vào miền Bắc Việt Nam. Họ rất coi trọng giữ gìn lương tâm và danh dự. Và các binh sĩ Việt Nam đã có những tình cảm chân thành nhất đối với họ.

Sau đây là một thí dụ về lòng dũng cảm và trí thông minh của các chuyên gia tên lửa Liên Xô vào thời điểm khi không quân Mỹ bắt đầu sử dụng tên lửa chống radar Shrike.

Trên máy bay chiếu đấu của Mỹ đã bố trí thiết bị đặc biệt có khả năng phát hiện tín hiệu radar mặt đất. Sau khi phát hiện tín hiệu radar, phi công Mỹ phóng tên lửa Shrike và nó bay đúng vào mục tiêu. Các chuyên gia điều khiển tổ hợp tên lửa phải nhận thấy thời điểm khi dấu chỉ mục tiêu trên màn hình radar có một thay đổi nhỏ mà đó là thời điểm tên lửa Shrike tách khỏi máy bay. Họ phải ngay lập tức làm cho tín hiệu radar đổi hướng và tắt trạm hướng dẫn.

Mặc dù tên lửa Shrike có thiết bị lưu trữ dữ liệu cho bộ nhớ, nhưng động thái đó đảm bảo để nó không thể bay đúng vào mục tiêu. Sau đó, chuyên gia điều khiển tổ hợp tên lửa dựa vào những kinh nghiệm và khả năng linh cảm của mình lại mở trạm radar và các binh sĩ tiếp tục bắn vào máy bay địch.

Để thực hiện động thái đó phải có sự trấn tĩnh và khả năng tự chủ. Đây là thời điểm khi chỉ có một phần giây giữa sự sống và cái chết. Bởi nếu chuyên gia không nhận thấy kịp thời một thay đổi nhỏ trong dấu chỉ mục tiêu trên màn hình radar vào lúc Shrike tách khỏi máy bay thì tổ hợp tên lửa bị tiêu diệt. Chỉ những người can đảm mới có thể thực hiện động thái như vậy.

Thiếu tướng Anatoly Pozdeev hồi tưởng lại như sau: "Trong tình huống này các binh sĩ của tổ hợp tên lửa đều nhận thức được, tất cả họ có thể chết sau một vài giây. Có ý muốn nhảy ra khỏi cabin điều khiển radar, nhanh chóng chạy trốn vào đâu sẽ an toàn hơn. Nhưng, cảnh như vậy không bao giờ xảy ra. Mọi người đều có ý thức trách nhiệm cao, tất cả ở lại tại chỗ để thực hiện nhiệm vụ chiến đấu - bắn rơi các máy bay Mỹ ".

Dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia tên lửa Nga, các binh sĩ Việt Nam cũng nắm vững được và thường xuyên thực hiện động thái này.

Dưới đây là những chia sẻ của thầy giáo Nguyễn Hiếu Quân, Trường THPT Dân tộc nội Trú tỉnh Lâm Đồng (nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả).

Nếu như liệt kê các vấn đề nổi cộm, nhức nhối nhất của trường học, thì đó sẽ là bạo lực học đường, gian lận thi cử, bệnh thành tích và các áp lực mà giáo viên phải gánh chịu. Tôi nghĩ, khi giải quyết triệt để các vấn đề trên, thì môi trường giáo dục mới mang lại các giá trị cho xã hội, nâng cao phẩm giá con người, và mang lại hạnh phúc.

Trong phạm vi bài viết này, tôi chỉ xin đề cập đến một khía cạnh của bạo lực học đường, vì vấn đề này quá rộng, bao gồm những hiện tượng như học sinh đánh nhau, hay thầy cô đánh học trò, thậm chí trò đánh thầy… Đó là tôi chỉ muốn nói đến tư duy giáo dục bằng đòn roi của không ít giáo viên.

Nhiều giáo viên vẫn biện hộ cho các hành vi của mình  bằng câu tục ngữ “thương cho roi cho vọt” khi bị phản ánh xúc phạm thân thể học sinh. Tôi cho rằng, đây có lẽ là khởi nguồn, nguyên nhân của mọi hiện tượng bạo lực khác.

Khi việc dùng đòn roi được ẩn dưới cái áo tình yêu, trách nhiệm, và nhờ đó được cổ xúy, thì tư tưởng dung bạo lực để giải quyết mọi vấn đề, và tư tưởng kẻ có sức mạnh, có vị thế luôn đúng đã được nhen nhóm trong các em học trò.

Các em sẽ dùng các lý do “đẹp đẽ” như bảo vệ danh dự khi bị bạn xúc phạm, thể hiện sự dũng cảm, oai phong khi có xung đột. Khi ra ngoài xã hội, các lý do được sử dụng bạo lực sẽ ngày càng nhiều hơn, nhan nhản khắp nơi, như vì tình yêu sẵn sàng ra tay đoạt mạng người yêu, vì giành làn đường hay va chạm nhỏ khi tham gia giao thông, hoặc vì bị lấn vài mét đất mà sẵn sàng gây hấn, đâm chém... Như vậy, hệ lụy từ việc hạt giống sử dụng bạo lực để giải quyết vấn đề đã được gieo xuống, khi còn đang ngồi ghế nhà trường sẽ nhanh chóng biến thành cỏ dại, thành đốm lửa lan tràn trong tâm hồn học trò nhỏ. Nó âm ỉ ở đó, được nuôi dưỡng và bùng nổ, ngay khi gặp đúng vấn đề, đúng hoàn cảnh nào đó. Nguy hiểm vô cùng.

Đến giờ, tôi vẫn còn nhớ hồi nhỏ bị một người rất khả kính bạt tại, hiển nhiên, với lý do đúng đắn như người lớn vẫn giải thích. Tôi về nhà không dám nói với ai, vì biết rằng, mình sẽ còn bị la mắng thêm. Thời gian đã rất lâu, nhưng cảm giác đau đớn, tủi nhục, và tức giận vẫn gợn lại, khi tôi nhớ đến cái bạt tai ấy. Thỉnh thoảng tôi vẫn gặp người lớn ấy, nhưng sự kính trọng thì tuyệt nhiên không có. Tôi biết rằng, bạo lực dù mang trên nó cái áo lý do đẹp đẽ như thế nào, vẫn hằn sâu trong tâm hồn trẻ nhỏ những vết sẹo chẳng thể lành.

Nhiều người, trong đó có các thầy cô, bảo rằng hổi nhỏ tụi tôi cũng bị ăn đòn hoài nên giờ mới thành người. Hồi nhỏ bị nhéo tai, roi vọt các kiểu nên giờ mới ngoan. Nhưng tôi biết, người đó không nhận ra rằng sâu thẳm trong họ là rất nhiều mất mát.

Họ có còn tự tin nhìn thẳng vào mắt khi đối diện với sếp của họ, hay ám ảnh tuổi thơ đã khiến họ khép nép, rụt rè với đôi mắt luôn cụp xuống, hay lảng tránh người đối diện? Họ có mạnh dạn nói ra ý kiến riêng của mình, hay những lời nạt nộ, những cái thước kẻ ngày xưa khiến họ đã trở nên sợ sai, sợ bị phán xét? Họ có dám thể hiện sự khác biệt của mình, hay vì những lời đay nghiến khi xưa đã khiến họ trở nên ngụy trang cho giống tất cả mọi người cho an toàn?... Tất cả, tôi nghĩ là sự tổn thương về tâm lý, tinh thần sâu sắc khi trở thành nạn nhân của thứ bạo lực – mặc áo yêu thương. Và nguy hiểm hơn, họ không nhận ra điều đó, để rồi lại có những nạn nhân khác.

Trong nền giáo dục khai phóng như hiện nay, tôi thiết nghĩ việc sử dụng bạo lực, dù với bất kì hình thức nào, mức độ nào đều là một hành vi đáng lên án. Vì bên ngoài gia đình, thì môi trường giáo dục là nơi nuôi dưỡng tâm hồn con người, nơi đó tuyệt đối không chấp nhận các hạt giống xấu xa, độc hại len lỏi vào bên trong.

Trước hết, xin hãy nhớ, chỉ có tình yêu, sự nhẫn nại thì người giáo viên mới có thể mở cánh cửa trái tim, tâm hồn học trò, chứ không phải đập phá thô bạo để phá toang nó, dù là bằng cây thước kẻ.

Nguyễn Hiếu Quân

Giáo viên vô cảm, thu mình khi bị 'tước đoạt' 2 công cụ giảng dạy và giáo dục học sinh

Siêu kỳ thủ số một Việt Nam, Lê Quang Liêm đã tốt nghiệp loại xuất sắc với hai tấm bằng cử nhân khoa học, tài chính và tấm bằng nghệ thuật quản lý của Trường đại học Webster trên đất Mỹ.

Đây là trường hợp hiếm hoi của cờ vua Việt Nam nhận học bổng tại Mỹ, và hiện vẫn đang thi đấu đỉnh cao.

Sinh năm 1991 tại TPHCM, Lê Quang Liêm đạt danh hiệu Đại kiện tướng từ năm 2006. Hệ số Elo cờ tiêu chuẩn cao nhất trong sự nghiệp của Quang Liêm là 2717 (vào tháng 9/2011), trở thành kỳ thủ Việt Nam duy nhất đạt được cột mốc thành tích này.

Lê Quang Liêm đăng quang giải thế giới năm 2013

Lê Quang Liêm từng vô địch thế giới và Châu Á nội dung cờ chớp 2013, Vô địch Aeroflot mở rộng 2010 và 2011, nhiều huy chương SEA Games… Gần nhất, Lê Quang Liêm giành ngôi vô địch bảng mở rộng giải cờ vua World Open 2019 tại Mỹ sau chiến thắng ở ván tie-break trước Jeffery Xiong (Mỹ, Elo 2.691).

Cũng trong năm 2019, ngoài việc tái lập thành tích vào đến Top 16 kỳ thủ hàng đầu tại ở World Cup, Quang Liêm giữ vững tư cách siêu đại kiện tướng (Elo từ 2.700) năm thứ 9 liên tiếp, và nhiều lần được mời đích danh tham dự và thi đấu thành công tại các giải quốc tế mở rộng uy tín tại Mỹ, UAE, Anh, Nga, Romania… Kỳ thủ người TPHCM cho biết mục tiêu của mình là lọt vào Top 20 thế giới, sau đó áp sát vào nhóm 10 kỳ thủ hàng đầu thế giới.

Nguyễn Ngọc Trường Sơn: Thăng trầm thần đồng cờ vua

Nhỉnh hơn Lê Quang Liêm 1 tuổi, Nguyễn Ngọc Trường Sơn thậm chí còn nổi tiếng sớm hơn rất nhiều. Chơi cờ vua từ năm lên 3 tuổi, đến năm 9 tuổi, Trường Sơn đã giành HCĐ tại giải đấu trẻ ở Ấn Độ năm 1999.

Đại kiện tướng sớm nhất Việt Nam - Nguyễn Ngọc Trường Sơn

1 năm sau, Trường Sơn đổi màu huy chương, giành HCV tại giải vô địch cờ vua thế giới cho lứa tuổi dưới 11 tổ chức tại Tây Ban Nha. Năm 14 tuổi, Trường Sơn đã trở thành đại kiện tướng cờ vua, là một trong những kỳ thủ đạt danh hiệu đại kiện tướng sớm nhất. Năm 15 tuổi, anh được phong danh hiệu đại kiện tướng.

Sớm nổi tiếng nhưng sự nghiệp thi đấu của Trường Sơn có nhiều thăng trầm. Anh từng có nhiều năm gắn bó cho Kiên Giang, nhưng giờ khoác áo Cần Thơ, đang tập trung cùng đội tuyển cờ vua Việt Nam tại trung tâm HLTTQG 2, TPHCM.

Điều đáng nói, do dồn sức vào cờ Vua nên đường học vấn của Trường Sơn gập ghềnh, dang dở.

Nguyễn Anh Khôi: Đại kiện tướng và giấc mơ làm bác sĩ

Trong vài năm gần đây, Nguyễn Anh Khôi chính là một trong những gương mặt cờ vua được nhắc tới nhiều nhất trong làng cờ vua Việt Nam. Từ năm 2015 đến nay, kỳ thủ người TPHCM đã giành tới 4 chuẩn Đại kiện tướng, vượt một chuẩn so với quy định để được phong danh hiệu Đại kiện tướng quốc tế.

Nguyễn Anh Khôi trở thành Đại kiện tướng thứ 11 của cờ vua Việt Nam. Anh Khôi hiện là kỳ thủ có hệ số Elo cao thứ ba, chỉ sau các Đại kiện tướng Lê Quang Liêm và Nguyễn Ngọc Trường Sơn.

Anh Khôi không hề thua kém các đàn anh Quang Liêm, Trường Sơn

Anh Khôi là kỳ thủ Việt Nam duy nhất hai lần vô địch thế giới cờ tiêu chuẩn ở cấp độ trẻ, khi vô địch lứa U10 (năm 2012) và U12 (năm 2014). Trong lịch sử cờ vua, Khôi là kỳ thủ thứ hai vô địch cả hai nội dung U10 và U12 thế giới sau Etienne Bacrot của Pháp.

Chưa hết, tại giải đồng đội châu Á 2016, Anh Khôi cùng đồng đội giành hai HCB ở nội dung nhanh và chớp. Ở tuổi 14, Anh Khôi cân bằng thành tích vô địch quốc gia trẻ nhất của Từ Hoàng Thông và Đào Thiên Hải. Hiện tại, anh cũng đang là ĐKVĐ cờ vua toàn quốc.

Năm 2019 đánh dấu những cột mốc lớn với kỳ thủ TP.HCM. Trước khi được phong danh hiệu Đại kiện tướng quốc tế, tại giải vô địch cờ vua trẻ U20 châu Á 2019 ở Solo (Indonesia), Nguyễn Anh Khôi đã xuất sắc giành chức vô địch với 6,5 điểm/7 ván ở nội dung cờ nhanh và vô địch cờ tiêu chuẩn sau 8 ván (đạt được 7,5 điểm). Thành tích này giúp Anh Khôi có thêm 1 chuẩn Đại Kiện tướng trong sự nghiệp của mình.

Theo học lớp 12 Trường Phổ thông Năng khiếu TPHCM, Anh Khôi vừa qua nộp đơn xin xét tuyển vào Đại học VinUni, nguyện vọng vào chuyên ngành bác sĩ đa khoa. Được biết, Đại học VinUni đã gửi thư thông báo đồng ý cấp học bổng toàn phần cho Anh Khôi, bao gồm 100% học phí trong toàn bộ thời gian học tập tại trường, trị giá 210.000 USD (khoảng 5 tỉ đồng). 

Bạch Ngọc Thuỳ Dương: Nữ sinh 11 tuổi được phong kiện tướng

Sau lứa đàn chị như Thảo Nguyên, Bảo Trâm, Bạch Ngọc Thuỳ Dương chính là gương mặt cờ vua nữ đáng chú ý nhất hiện tại. Thuỳ Dương hiện đang học trường THPT Bình Chánh (TPHCM). Cô học trò của HLV nổi tiếng Đào Thiên Hải giành 5 HCV nội dung cờ chớp và cờ nhanh tại giải cờ vua trẻ xuất sắc toàn quốc năm 2013.

Gương mặt mới đầy triển vọng Bạch Ngọc Thuỳ Dương

Đặc biệt, năm 2014, với chức vô địch U12 tại giải vô địch cờ vua các nhóm tuổi Đông Nam Á mở rộng tại Macau, Thùy Dương được Liên đoàn Cờ vua thế giới (FIDE) phong danh hiệu Kiện tướng FIDE, khi ấy em mới 11 tuổi.

Trong năm 2018, Thùy Dương đã để lại ấn tượng khi giành vị trí cao nhất giải vô địch U16 cờ vua trẻ châu Á và đạt HCV cờ nhanh thế giới. Gần nhất, nữ sinh trường THPT Bình Chánh đã vô địch giải cờ vua U18 thế giới tại Tây Ban Nha. Với những nỗ lực không ngừng, danh hiệu Đại kiện tướng với Thuỳ Dương có lẽ chỉ là vấn đề thời gian.

Bằng Lăng