Thủ tục nhanh thôi, nhưng đường đến trụ sở "nhà thẻ" thì khá xa với đa số các cụ. Rồi còn phải xếp hàng chờ gọi tên. Rồi sờ túi lục xắc tìm các loại giấy tờ cần thiết. Rồi thứ có mang theo thứ quên ở nhà. Rồi lóng nga lóng ngóng với chiếc điện thoại thông minh con cháu sắm cho. Rồi ù ù cạc cạc với những thuật ngữ QR, VneID, password...

Nói chung là rất nhiêu khê khổ sở với nhiều cụ. Mà có cần thiết phải đổi Thẻ đi xe bus cho các cụ không? Người cao tuổi được cấp Thẻ miễn phí đi xe bus, ai hỏng hoặc mất thì phải làm lại, còn thì dùng đến khi chết thì thôi, tại sao lại phải đổi theo niên hạn? Đến như cái Căn cước công dân quan trọng hàng đầu, mà người từ 60 tuổi trở lên cũng được công an cấp vô thời hạn cơ mà?.

Vẫn biết "nhà thẻ" cần nắm được số người cao tuổi đi xe bus miễn phí để hằng năm làm kế hoạch phục vụ, hoạch toán kinh doanh... và các yêu cầu chuyên môn khác. Cơ mà những điều đó đều đã tích hợp trong "chip", có thể nắm được nếu liên thông với ngành quản lý dân số bên công an.

Chắc là việc liên thông tra cứu này hơi phức tạp nên bèn bắt các cụ 5 năm đổi thẻ một lần cho tiện? Thế tức là đúng như TBT Tô Lâm vừa phát biểu: Quản không được thì cấm; hoặc là đẻ thêm thủ tục hành chính để... hành dân?.

Giá như lãnh đạo thành phố lắng nghe dư luận, rồi nhấc điện thoại là "nhà thẻ" giật mình vì sự tắc trách cửa quyền ngay. Được như thế, tức là lãnh đạo TP đã nêu gương tháo gỡ những "điểm nghẽn của điểm nghẽn", bắt đầu từ chiếc thẻ bé tí, để Thủ đô ta khẩn trương tháo gỡ những "điểm nghẽn" lớn hơn.

Nhà vănMai Nam Thắng

Bill Gates lúc 6 tuổi với cha mình, ông Bill Gates Sr.  

- Thưa ông, Bill là đứa trẻ như thế nào?

Thằng bé quan tâm tới mọi loại sách - bách khoa toàn thư, khoa học viễn tưởng… Tôi rất vui vì con tôi là một người ham đọc sách, nhưng nó đọc nhiều đến mức mẹ của Bill và tôi phải đặt ra một quy tắc: Không đọc sách trên bàn ăn.

- Bill đã bao giờ nói về những gì muốn làm hoặc trở thành ai khi lớn lên?

Khi làm bài tập về nhà hồi lớp 5, Bill phải điền vào một tờ giấy nói về việc nó muốn trở thành ai khi lớn lên. Tờ giấy bao gồm một danh sách nghề nghiệp như bác sĩ, lính cứu hỏa, cao bồi… với các nút tích bên cạnh mỗi nghề nghiệp.

Thông thường học sinh sẽ chọn một nghề trong danh sách hiện có. Mặc dù Bill đã đánh dấu vào ô “phi hành gia”, nhưng nó cũng vẽ thêm một ô nữa, đánh dấu vào đó. Ô đó được ghi dòng chữ “nhà khoa học”.

Lớn lên, thằng bé rất tò mò muốn biết thế giới vận hành như thế nào và cũng có những ý tưởng sâu sắc của riêng mình về kinh doanh, cuộc sống, các vấn đề quốc tế và những gì sẽ diễn ra trong tương lai. Vào thời điểm đó, thật khó để tôi tin rằng một ngày nào đó, đứa con trai thường xuyên tranh cãi trên bàn ăn với tôi lại trở thành “sếp” của tôi, nhưng bây giờ thì mọi thứ đang diễn ra như vậy.

- Lần đầu tiên Bill quan tâm đến máy tính là khi nào?

Rất sớm. Đó là khi các bà mẹ ở trường học của nó quyên góp tiền để trả cho một thiết bị kết nối với máy tính qua đường dây điện thoại.

Ý định ban đầu là các giáo viên sẽ sử dụng nó nhưng họ đã mắc một vài lỗi trong quá trình vận hành và trở nên sợ nó. Bill là thành viên của một nhóm học sinh toán học được mời sử dụng hệ thống này và tìm hiểu cách hoạt động của nó. Đến khoảng 13 tuổi, nó trở nên đam mê máy tính.

- Ông ấy có từng làm công việc gì trước khi học đại học không?

Khi học năm cuối trung học, Bill đã nghỉ học để làm công việc lập trình tại một nhà máy điện ở North Bonneville, Wash. Mẹ của Bill và tôi đã nói chuyện với hiệu trưởng trường trung học và tất cả chúng tôi đều đồng ý rằng công việc này sẽ là một cách thực tế để áp dụng các kỹ năng và sở thích của thằng bé.

Tôi nhớ Bill đã nói với tôi rằng, Bill và Paul Allen, người cùng làm việc ở đó, sẽ tiếp tục nghiên cứu mã code cho hệ thống quản lý lưới điện.

Ông Bill Gates Sr. (bên phải) - người có ảnh hưởng lớn tới sự trưởng thành của con trai - tỷ phú Bill Gates.

- Ông cảm thấy thế nào khi Bill nói rằng anh ấy sẽ bỏ học đại học?

Tôi không thể nói rằng tôi không lo lắng. Nhưng lúc đó, tôi không phải là nhân tố quan trọng trong những quyết định đó. Thằng bé có những ý tưởng riêng để đạt được mục tiêu của mình. Việc trở thành một sinh viên bỏ học đại học không chính xác là những gì vợ tôi và tôi đã hình dung cho bất kỳ đứa con nào của chúng tôi, nhưng Bill dường như biết mình đang làm gì.

- Ông đã đóng vai trò rất quan trọng trong các hoạt động từ thiện của Bill. Ông có thể nói về cách mà nó phát triển?

Người vợ quá cố của tôi, Mary là một người tin tưởng vững chắc vào một ý tưởng trong sách Phúc âm: “Ai cho đi nhiều thì được kỳ vọng nhiều”. Ngay từ đầu, cô ấy đã thấm nhuần nó như một giá trị quan trọng trong gia đình chúng tôi.

Khi Microsoft hoạt động tốt, Bill và Melinda (vợ của Bill) bắt đầu nhận được rất nhiều thư từ các tổ chức phi lợi nhuận ở Seattle (Mỹ) kêu gọi đóng góp từ thiện. Nhưng trong những ngày đó, thật khó để dành thời gian cho những việc như vậy, vì chúng vừa phải dành thời gian cho gia đình vừa điều hành Microsoft. Vận hành một quỹ từ thiện gia đình không phải là chuyện đơn giản. Kế hoạch của Bill và Melinda là nghiêm túc làm từ thiện sau khi Bill nghỉ hưu tại Microsoft.

Tuy nhiên, dự định đó đã thay đổi sau khi Mary bị bệnh khá nặng vì ung thư và qua đời vào năm 1994, còn tôi thì nghỉ công việc hành nghề luật sư.

Vài tháng sau, trong khi chúng tôi xếp hàng chờ xem phim, tôi đề nghị với Bill và Melinda rằng vì tình trạng hiện tại của tôi đã thay đổi nên tôi có thể giúp đỡ chúng trong các hoạt động từ thiện. Tôi nghĩ đây sẽ là một công việc nghỉ hưu thú vị với tôi và mang lại lợi ích cho chúng nếu tôi có thể xem xét các yêu cầu từ thiện và ra quyết định.

Tôi đã gọi cho Bill khoảng một tuần sau đó để hỏi và con trai tôi nói: “Vâng, thưa bố, chúng con đã quyết định sẽ thành lập một quỹ có giá trị 100 triệu USD”. Tôi choáng váng và vui mừng. Không lâu sau đó, tôi viết chi phiếu đầu tiên: 80.000 USD cho một chương trình ung thư tại địa phương.

Bức thư cảm động Bill Gates viết cho người cha vừa qua đời

Sự thông thái, độ lượng, đồng cảm và khiêm nhường của ông đã có sức ảnh hưởng lớn tới nhiều người trên khắp thế giới.

Tuy nhiên, theo nhà sinh vật học vũ trụ Dirk Schulze-Makuch ở Trường Đại học Kỹ thuật Berlin, Đức, con người đã tiến hành một thí nghiệm nhằm phát hiện dấu hiệu của sự sống vi sinh trên sao Hỏa đã vô tình giết chết những manh mối nhỏ nhoi.

Khi hạ cánh lên sao Hỏa vào năm 1976, hai con tàu đổ bộ có rất nhiều nhiệm vụ. Một trong số đó là tiến hành một loạt thí nghiệm để kiểm tra các dấu hiệu sinh học trong đất trên sao Hỏa, hay chính là những dấu vết của các phân tử cho thấy sự sống có tồn tại ở nơi đây.

Cho đến nay, con người chưa tiến hành thêm bất kỳ thí nghiệm tương tự nào trực tiếp trên sao Hỏa.

Một trong những thí nghiệm nói trên thực hiện với máy sắc ký khí ghép khối phổ (GCMS) đã tìm thấy chất hữu cơ clo hóa. Vào thời điểm đó, kết quả này được hiểu là có sự ô nhiễm do các sản phẩm tẩy rửa mà con người sử dụng, và do đó không hề có dấu hiệu sinh học nào.

Chúng ta biết rằng các chất hữu cơ clo hóa có sẵn trên sao Hỏa, mặc dù chúng được tạo ra từ các quá trình sinh học hay phi sinh học thì vẫn chưa thể khẳng định được.

Trong những năm gần đây, một số nhà khoa học đưa ra suy đoán rằng chính các thí nghiệm sinh học của tàu Viking có tính hủy diệt. GCMS cần làm nóng các mẫu để phân tách các vật liệu trong mẫu. Việc này có thể đã thiêu hủy chính những chất hữu cơ mà chúng ta hy vọng tìm thấy bằng chính thí nghiệm này.

Các thí nghiệm khác cũng có thể vô tình phá hủy các bằng chứng tương tự, cụ thể là các thí nghiệm theo quy trình thiết kế chuyên tìm kiếm sự có mặt của sự sống vi sinh trên các hành tinh và các thí nghiệm chưng khô nhiệt phân, trong đó có truyền chất lỏng vào các mẫu vật sao Hỏa, để tìm bằng chứng về quá trình trao đổi chất và quang hợp.

Tuy kết quả cho thấy một dấu hiệu tích cực là có sự trao đổi khí, nhưng lại không được coi trọng vì vào thời điểm đó chúng ta cho rằng sự sống trên sao Hỏa cũng giống như sự sống trên Trái Đất ở chỗ chỉ phát triển khi có nước, càng nhiều nước thì càng nhiều sự sống.

Nhưng về sau này chúng ta học hỏi được thêm rằng sự sống có thể xuất hiện ở những môi trường cực kỳ khô cằn. Và sao Hỏa là một nơi vô cùng khô hạn. Nếu thay đổi những điều kiện đó thì sự sống của sao Hỏa cũng rất có thể chấm dứt theo.

Nhà sinh vật học vũ trụ Schulze-Makuch nói rằng "hãy đặt câu hỏi rằng điều gì xảy ra nếu bạn đổ nước lên những vi khuẩn thích khô này, liệu việc đó có làm chúng bị ngộp không? Về mặt kỹ thuật, có thể nói rằng chúng ta đang cung cấp quá nhiều nước cho chúng, nhưng nói một cách đơn giản thì lại làm chúng chết đuối.

Việc đó giống như một con tàu vũ trụ của người ngoài hành tinh tìm thấy bạn đang sống dở chết dở trên sa mạc và quyết định "con người cần nước, hãy đem con người ra giữa đại dương để cứu sống!" nhưng hóa ra lại làm con người chết đuối giữa biển khơi".

Điều thú vị là thí nghiệm chưng khô nhiệt phân đã xác định thấy nhiều dấu hiệu sự sống hơn so với thí nghiệm đối chứng khô không thêm nước vào mẫu. Vì vậy, rất dễ dàng nảy ra câu hỏi rằng liệu những thí nghiệm này có phải đã phát hiện ra những dấu hiệu sự sống mà chúng ta vô tình bác bỏ hay không?

Rõ ràng là vẫn còn có nhiều mâu thuẫn ở đây và chưa thể kết luận điều gì, nhưng nghiên cứu và điều tra kỹ hơn là việc cần thiết.

Vào năm 2007, nhà sinh vật học Schulze-Makuch đã nêu lên rằng có thể trên sao Hỏa tồn tại sự sống thích nghi với môi trường khô có chứa hydrogen peroxide. Ông và nhóm nghiên cứu khẳng định kết quả thí nghiệm của tàu Viking có những điểm phù hợp với giả thuyết này.

Nếu đúng là có sinh vật tồn tại trong điều kiện khô hạn của sao Hỏa, thì thay vì "đi theo dấu vết của nước" như NASA vẫn coi là kim chỉ nam trong việc tìm kiếm sự sống ở đây, chúng ta nên theo dõi các hợp chất ngậm nước và hút ẩm, tức là muối, để tìm kiếm sự sống.

Ông nói rằng "gần 50 năm sau các thí nghiệm của tàu Viking, đã đến lúc chúng ta thực hiện nhiệm vụ mới về tìm kiếm sự sống. Giờ đây chúng ta đã hiểu biết hơn rất nhiều về môi trường trên sao Hỏa".