- Nhóm Cánh Buồm vừa chính thức công bố công trình dự thảo bộ sách Văn và Tiếng Việt từ lớp 6 đến lớp 9 được nghiên cứu và biên soạn từ tháng 11, năm 2014.

Để hiện thực hóa một chương trình học lý tưởng, nhóm Cánh Buồm trình đầy đủ dự thảo bộ sách giáo khoa Văn và Tiếng Việt bậc Trung học cơ sở lớp 6 đến lớp 9 (gồm 8 cuốn) với mong muốn giúp học sinh đi sâu vào các vấn đề khoa học ngôn ngữ và nghệ thuật.

Trên thực tế, tháng 8/2015, nhóm Cánh Buồm với sự hỗ trợ của nhiều nhà sư phạm, trí thức trong và ngoài nước cũng đã hoàn thành và chính thức ra mắt dự thảo bộ sách Văn và Tiếng Việt lớp 6.

Hình ảnh về bộ sách giáo khoa nhóm Cánh buồm công bố.

Cụ thể, ở môn Tiếng Việt, lớp 6 về Ngữ âm – Ghi âm; Lớp 7 về Từ và từ vựng; Lớp 8 là Tư duy và ngôn ngữ; Lớp 9 là Lập luận – văn bản.

Còn ở môn Văn, lớp 6 về Cảm hứng nghệ thuật; Lớp 7 về Giải mã tác phẩm nghệ thuật (Kịch và thơ); Lớp 8 về Giải mã tác phẩm nghệ thuật (Văn tự sự); Lớp 9 về Nghiên cứu nghệ thuật.

Nhà giáo Phạm Toàn - người đại diện nhóm Cánh Buồm cho rằng, con người hiện đại là sống tự do và có trách nhiệm nên nền giáo dục hiện đại phải là tự học và tự giáo dục.

Vì vậy, phương pháp giáo dục của dự thảo bộ sách giáo khoa của nhóm theo hướng “Learn by doing – làm mà học”. Tức giáo viên tổ chức hướng dẫn và làm các thao tác mẫu ban đầu, học sinh tự làm – học và cùng nhau đánh giá kết quả, giúp các em tự thu thập kiến thức.

Với mục tiêu như vậy, lý tưởng giáo dục của Cánh Buồm là đưa thanh thiếu niên hết lớp 9 có thể vững vàng vào đời, có thể tự kiếm sống, hoặc đi học nghề hay lên THPT chuẩn bị cho bậc ĐH và hướng dẫn học sinh đồng cảm để chia sẻ, để tìm sự đồng thuận, nhưng vẫn tôn trọng sự khác biệt…

Cụ thể, dự thảo sách giáo khoa của nhóm Cánh Buồm hướng đến dạy học sinh phương pháp tự học (kiến thức chỉ dùng để minh họa cho phương pháp).

Thầy Toàn chia sẻ: “Giáo viên tiểu học là người tổ chức, để học sinh tự học, tự đánh giá. Kết thúc tiểu học là học sinh đã hoàn toàn nắm vững phương pháp tự học. Trên nền tảng học sinh đã nắm vững phương pháp tự học ở tiểu học, sẽ dạy cho học sinh THCS thu thập tri thức thông qua tự học. Bậc THPT là bậc học tập nghiên cứu để khi lên đại học sẽ tập độc lập nghiên cứu, hết đại học sẽ đủ khả năng độc lập nghiên cứu. Chứ không phải như một số tiến sĩ của ta khi làm luận án thì vừa tìm đến thầy vừa gãi tai và hỏi “thầy có đề tài nào không ạ”.

Cùng với việc công bố dự thảo bộ sách giáo khoa này, nhóm Cánh Buồm cũng đã đưa sách lên ở trang web: www.canhbuom.edu.vn/sachmo để các chuyên gia, phụ huynh, bạn đọc quan tâm có thể tham gia sửa chữa, góp ý cùng nhóm tác giả điều chỉnh sai sót.

Thanh Hùng

Năm 2020, Ellie là vận động viên (VĐV) bơi lội trẻ nhất nước Anh giành huy chương bạc tại Paralympic 2020 khi mới 17 tuổi. Ellie tiếp tục giành nhiều huy chương ở các giải vô địch thế giới Championships và World Para Swimming năm 2022, 2023. Năm nay, nữ kình ngư tiếp tục tham gia Paralympic Paris 2024 và giành huy chương Vàng ở hạng mục Bơi ngửa 50m.

Năm 6 tuổi, Théo Curin mắc bệnh do não mô cầu nhóm C và phải đoạn cả tứ chi. Vượt qua nỗi sợ nước, Théo Curin từng bước gặt hái nhiều thành tích trong sự nghiệp bơi lội. Năm 2016, anh là kình ngư trẻ nhất đội tuyển Pháp tại Paralympic. Không dừng lại ở đó, anh còn là một người mẫu, diễn giả diễn viên, tích cực hỗ trợ trẻ em mắc ung thư...

Muộn hơn Ellie và Théo, Davide Morana (người Ý) mắc bệnh do não mô cầu nhóm C khi 24 tuổi. Anh bị đoạn cả hai tay và chân nhưng căn bệnh không thể cản bước anh trở thành vận động viên điền kinh Paralympic. Anh nhiều lần vô địch tại Ý với cự ly 100 m và 200 m. 

3 vận động viên Ellie Challis, Théo Curin và Davide Morana đều chịu các khuyết tật vĩnh viễn bởi bệnh do não mô cầu và là minh chứng sống cho sự nguy hiểm của bệnh. 3 vận động đang viên tích cực kêu gọi cộng đồng nâng cao nhận thức về sự nguy hiểm của căn bệnh và tiêm vắc xin đầy đủ. 

Năm 2023, cả 3 cùng phất lên lá cờ đẩy lùi bệnh viêm màng não. Chiến dịch được tổ chức bởi Quỹ nghiên cứu về bệnh do não mô cầu, Liên đoàn các tổ chức phòng chống bệnh do não mô cầu (CoMO) và Sanofi nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết đẩy lùi bệnh do não mô cầu. 

Các chuyên gia cho biết bệnh do não mô cầu lây qua đường hô hấp, có thể gây tử vong trong 24 giờ với nhiều biến chứng nặng như viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi, viêm khớp, viêm màng ngoài tim... 

Mới đây, Sở Y tế tỉnh Lâm Đồng thông tin vừa ghi nhận 4 ca mắc não mô cầu, trong đó 3 bệnh nhân được chuyển điều trị Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM. Trước đó, Bệnh viện Nhi Trung ương cũng ghi nhận một bé trai 6 tháng tuổi (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), khởi phát bệnh với triệu chứng sốt cao, nôn trớ, phát ban dạng chấm li ti toàn thân. Bé chưa tiêm vắc xin phòng não mô cầu. 

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, cứ 2 người mắc bệnh do não mô cầu không điều trị kịp thời sẽ có 1 người tử vong. Dù được điều trị kịp thời và tích cực, tỷ lệ tử vong vẫn cao từ 5 - 15%. 5 người sống sót sau bệnh do não mô cầu thì 1 người phải chịu nhiều di chứng như cắt cụt chi, điếc, mù lòa, rối loạn tâm lý, thiểu năng trí tuệ… 

Ai cũng có thể mắc bệnh do não mô cầu. Trẻ dưới 5 tuổi, thanh thiếu niên 14 - 20 tuổi, người suy giảm miễn dịch, người cao tuổi là các nhóm có nguy cơ mắc cao nhất.

Thanh thiếu niên dễ nhiễm bệnh do sinh hoạt ở môi trường đông đúc như trường học, câu lạc bộ, ký túc xá và thường gia giao tiếp xã hội. Một nghiên cứu năm 2010 phân tích dữ liệu từ 28 quốc gia chỉ ra thanh thiếu niên là nhóm người lành mang trùng nhiều nhất và 23,7% thuộc độ tuổi 19. Tại Việt Nam, thống kê cũng cho thấy thanh thiếu niên và người trưởng thành chiếm 60% số ca não mô cầu. 

Bệnh do não mô cầu còn là gánh nặng tinh thần, tâm lý, cho​ gia đình, người chăm sóc​. Khảo sát toàn cầu cho thấy người chăm sóc có thể bị rối loạn căng thẳng, rối loạn tâm thần, chịu gánh nặng kinh tế​ do chăm sóc người bệnh. 

Các chuyên gia khuyến cáo phòng bệnh bằng vắc xin cho trẻ nhỏ, thanh thiếu niên và các thành viên trong gia đình là cách đẩy lùi bệnh do não mô cầu. Việt Nam có 3 loại vắc xin phòng 5 nhóm vi khuẩn não mô cầu nguy hiểm gồm vắc xin phòng nhóm A, C, Y, W-135 của Mỹ, nhóm B của Ý và nhóm B, C của Cuba. Trong đó, vắc xin cộng hợp tứ giá A, C, Y, W-135 phòng viêm màng não do não mô cầu giúp giảm đến 90% số ca bệnh ở các nhóm huyết thanh chính C, Y và W-135. Người dân cần tiêm đủ liều, đúng lịch và phòng đủ cả 5 nhóm vi khuẩn não mô cầu. 

Ngọc Bách

Ngoài sở hữu công nghệ hiện đại bậc nhất Việt Nam, Vinmec còn quy tụ đội ngũ bác sĩ, chuyên gia hàng đầu trong nước và quốc tế từ Đại học Penn State (Mỹ), Đại học Macquarie (Úc), có chuyên môn sâu rộng và kinh nghiệm thực tiễn tại các hệ thống y tế tiên tiến trên thế giới trong điều trị bệnh mãn tính. Đặc biệt, với thế mạnh của mô hình chăm sóc đa chuyên khoa như chấn thương chỉnh hình, tim mạch, ung bướu, tiêu hóa, thần kinh, truyền nhiễm... Vinmec luôn mang đến những giải pháp điều trị toàn diện và hiệu quả cho bệnh nhân.

Một trong số những kết quả thu được nhờ áp dụng công nghệ tiên tiến, kết hợp chuyên môn, kinh nghiệm của đội ngũ y bác sĩ chính là kiểm soát thành công bệnh mề đay - một bệnh thường gặp và gây ảnh hưởng lớn tới sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống của người bệnh.

“Tại Việt Nam, rất nhiều người mắc bệnh mề đay cấp và mãn tính tự sử dụng thuốc có thành phần corticosteroid chưa hợp lý hoặc những thuốc thảo dược không rõ nguồn gốc, khiến bệnh lý trở nên trầm trọng, khó kiểm soát để điều trị triệt để và làm gia tăng chi phí. Việc chẩn đoán chính xác dựa trên những xét nghiệm phù hợp, tuân thủ phác đồ điều trị sẽ giúp nâng cao hiệu quả điều trị, giảm biến chứng, tác dụng phụ do thuốc hoặc do bệnh không được kiểm soát. Chúng tôi luôn ưu tiên hướng điều trị tối giản chi phí nhưng mang lại hiệu quả nhanh chóng nhất, giúp bệnh nhân giảm gánh nặng bệnh tật”, PGS.TS.BS Nguyễn Văn Đĩnh, Giám đốc Trung tâm xuất sắc (CoE) Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng, Trưởng khoa Nội, BV Vinmec Times City, kiêm Viện phó Viện Nghiên cứu Miễn dịch Vinmec - VinUni, cho biết. 

Tại Vinmec, bệnh nhân mề đay không chỉ được điều trị hiệu quả mà còn được sàng lọc kỹ lưỡng các bệnh lý đồng mắc, như bệnh tự miễn và dị ứng, những yếu tố tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến kết quả điều trị. Điều này đảm bảo một phương án điều trị toàn diện, phù hợp và tối ưu. Sau 4 tuần điều trị, hiệu quả sẽ được đánh giá qua điểm kiểm soát mề đay và điểm chất lượng cuộc sống được bác sĩ quản lý và đo lường trực tiếp với từng người bệnh. 

UCARE - Bảo chứng cho “bệnh viện chuẩn mực quốc tế” 

Ở Việt Nam, Trung tâm Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City là cơ sở đầu tiên tại Việt Nam đạt được chứng nhận UCARE. Chứng nhận này minh chứng cho hiệu quả điều trị vượt trội ở cả người lớn và trẻ em với tỷ lệ kiểm soát bệnh tốt đạt tới 76%, cải thiện chất lượng cuộc sống của trên 90% bệnh nhân mề đay mãn tính, bình thường hóa chất lượng cuộc sống từ 50 - 70% bệnh nhân. Đây cũng là kết quả sau 4 tuần điều trị áp dụng quy trình thăm khám và quản lý bệnh theo tiêu chuẩn quốc tế của EAACI, GA2LEN, EuroGuiderm, APAA. Vinmec Times City hiện là cơ sở y tế thứ 3 tại Đông Nam Á được chứng nhận hoàn thành thẩm định theo 32 tiêu chí nghiêm ngặt của UCARE. 

UCARE là chứng chỉ quốc tế được cấp bởi GA2LEN - mạng lưới toàn cầu về dị ứng và hen suyễn châu Âu. Để đạt chứng chỉ này, các trung tâm điều trị phải đáp ứng 32 tiêu chí nghiêm ngặt, bao gồm tiêu chuẩn chuyên môn, năng lực theo dõi diễn tiến của bệnh, kiểm soát bệnh, sử dụng thuật toán chẩn đoán phân biệt bệnh, xác định bệnh lý đi kèm và nguyên nhân tiềm ẩn gây bệnh… Bên cạnh đó, trung tâm cần đáp ứng các yêu cầu quản lý chất lượng bệnh viện và khả năng phối hợp với các chuyên khoa khác trong việc điều trị các bệnh lý kèm theo; năng lực chẩn đoán phân biệt chính xác và thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán mở rộng. 

Việc đạt chứng chỉ UCARE và gia nhập mạng lưới quốc tế trong điều trị mề đay sẽ mang lại cho Vinmec nguồn lực mạnh mẽ, nâng cao hiệu quả điều trị bệnh mề đay cấp và mãn tính. Bệnh nhân hoàn toàn có thể yên tâm vì được chẩn đoán, điều trị và quản lý bệnh theo tiêu chuẩn quốc tế, đáp ứng đầy đủ các tiêu chí khắt khe của chứng chỉ UCARE. Đây là bước tiến quan trọng trong việc cung cấp dịch vụ y tế đạt chuẩn quốc tế tại Việt Nam, mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng bệnh nhân mề đay mãn tính.

Thế Định

Theo ông, có một số lý do sau khiến giáo viên không nên giao bài tập về nhà cho học sinh tiểu học:

Thứ nhất, bài tập về nhà có thể tạo ra những thái độ tiêu cực của trẻ về trường học. Học sinh tiểu học chỉ đang đi những bước đầu tiên trên con đường học tập còn rất dài ở phía trước. Do đó, giáo viên không nên làm cho trẻ cảm thấy chán ghét trường học. Thay vào đó, trẻ nên có được những trải nghiệm vui vẻ khi học tập.

Thứ hai,bài tập về nhà có thể làm tổn hại mối quan hệ giữa con cái và cha mẹ. Ở độ tuổi tiểu học, trẻ vẫn chưa thể tự giác làm bài tập về nhà mà vẫn cần sự nhắc nhở của cha mẹ. Sau một ngày dài ở trường, những từ như “làm bài tập” hay “học bài” không phải là điều trẻ muốn làm trước khi đi ngủ. Việc buộc trẻ phải ngồi vào bàn học có thể trở thành một “cuộc chiến” kéo dài cho đến tận khi bài tập về nhà thực sự có tác dụng với việc học của trẻ.

Thứ ba, bài tập về nhà tạo cảm giác trách nhiệm giả tạo. Những người ủng hộ bài tập về nhà sẽ nói rằng làm bài tập về nhà hàng ngày giúp trẻ có tính trách nhiệm hơn với việc học. Nhưng điều đó chỉ đúng ở độ tuổi lớn hơn. Khi cha mẹ phải nhắc nhở con cái  làm bài tập về nhà mỗi tối, mục đích này hoàn toàn biến mất.

Thứ tư, làm bài tập về nhà khiến trẻ không còn nhiều thời gian vui chơi. Sự thật là hiện nay, nhiều trẻ đang thiếu hụt các hoạt động thân thể. Do đó, tất cả học sinh, đặc biệt là học sinh tiểu học, nên dành thời gian buổi tối và các ngày nghỉ lễ cho các hoạt động thể chất, vui chơi ngoài trời và tham gia các môn thể thao. Cả giáo viên và cha mẹ đều nên khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động này thường xuyên hơn.

Thứ năm, trẻ cần được nghỉ ngơi để học hiệu quả. Trẻ em trung bình cần được ngủ 10 tiếng mỗi ngày. Để trẻ có thể tham gia học tập ở trường bằng 100% khả năng, trẻ cần được ngủ điều độ.

Vậy nếu không giao bài tập về nhà, cần làm gì để giúp học sinh tiểu học có thể học tốt?

Thay vì để trẻ nhỏ “quá tải” với việc làm bài tập, có rất nhiều hoạt động khác mà giáo viên và phụ huynh có thể tổ chức để học sinh cảm thấy có động lực, hào hứng hơn trong học tập.

Khuyến khích trẻ đọc sách

Theo nghiên cứu, đối với học sinh tiểu học, đọc sách có hiệu quả hơn làm bài tập về nhà. Cha mẹ và giáo viên có thể tìm hiểu những chủ đề mà trẻ yêu thích và sau đó khuyến khích trẻ tự đọc hoặc đọc cho trẻ nghe. Mặc dù việc này sẽ mất nhiều công sức hơn so với việc làm bài tập về nhà, nhưng đọc sách sẽ đem lại rất nhiều lợi ích cho trẻ.

Dạy trẻ có tinh thần trách nhiệm với những công việc hàng ngày

Thay vì dựa vào bài tập về nhà để phát triển ý thức trách nhiệm của trẻ, có rất nhiều thói quen hàng ngày cha mẹ có thể dạy con, chẳng hạn như thức dậy sớm vào buổi sáng, dọn dẹp giường, giúp cha mẹ việc nhà hay thậm chí là chăm sóc thú cưng.

Dạy trẻ trở thành người ham học hỏi

Cha mẹ và giáo viên nên giúp trẻ hiểu rằng học tập là một quá trình liên tục và lâu dài. Khi đó, việc làm bài tập về nhà sẽ chỉ là hoạt động mang tính bổ trợ cho việc học.

Đưa trẻ đến thăm bảo tàng

Trẻ có thể học được rất nhiều điều trong một buổi triển lãm khoa học hoặc nghệ thuật. Không ở đâu trẻ có thể có được những kiến thức và trải nghiệm như khi tới những nơi này. Cha mẹ có thể tìm kiếm những buổi triển lãm hoặc các hoạt động nhằm khơi dậy sự hứng thú của trẻ.

Nói chung, thay vì giao bài tập về nhà, giáo viên và phụ huynh nên thông qua các hoạt động trải nghiệm ngoài giờ học để tăng cường tính sáng tạo, sự hòa đồng trong trẻ. Điều đó cũng giúp việc giáo dục học sinh tiểu học trở nên hiệu quả hơn.

Thời Vũ(Theo Life Hack)

Tránh bi kịch nuôi con trong 'lồng ấp', cha mẹ Việt có dám buông tay?

Trong cuốn sách “Buông tay ra để con bay”, nhà báo Thu Hà đã chia sẻ về hành trình dạy con tự lập phải bắt đầu từ quan điểm: Điều quan trọng lại giản dị đến bất ngờ: Không làm gì. Buông con ra để con tự lập.

Nếu huy động đóng góp “tự nguyện” nhiều thì các phụ huynh nghèo không muốn và không thể tham gia, nếu chỉ đóng góp ít để phù hợp các phụ huynh nghèo thì các phụ huynh khá giả lại không hài lòng vì nghĩ rằng con mình xứng đáng và có thể được nhiều hỗ trợ giáo dục hơn thế.

Thế lưỡng nan dai dẳng nhưng “hợp lý"

Thế lưỡng nan này không phải là vấn đề tạm thời mà sẽ kéo dài dai dẳng trong những năm sắp tới bởi tình hình phân hóa xã hội về kinh tế, văn hóa, nhận thức ở nước ta sẽ ngày càng gia tăng.

Trên góc độ kinh tế, nó sẽ dẫn đến sự khác biệt ngày càng lớn trong chi tiêu giáo dục giữa hộ gia đình khá giả và hộ gia đình thu nhập thấp.

Một phụ huynh đứng đợi con thi lớp 10 ở TP.HCM. Ảnh minh họa: Trương Thanh Tùng

Điều tra về chi tiêu cho giáo dục năm 2015 - 2016 do Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội quốc gia (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho thấy, nhóm hộ nghèo chỉ chi cho giáo dục 0,69 triệu đồng/1 đứa con/tháng, trong khi nhóm hộ giàu đã chi tới 4,85 triệu đồng/1 đứa con/tháng, tức là chênh lệch chi tiêu giáo dục giữa hai nhóm lên tới 7 lần! Kết quả điều tra cũng chỉ ra mức chênh lệch đó ở thành thị cao hơn ở nông thôn.

Việc sẵn sàng chi tiêu cho giáo dục của các hộ khá giả sẽ làm sâu sắc hơn thế lưỡng nan của hội phụ huynh vì các phụ huynh khá giả luôn sẵn sàng đề xuất các khoản chi tiêu lớn hơn.

Năm 2017, ban đại diện hội phụ huynh trường tiểu học Hoàng Diệu (Thủ Đức, TpHCM) đề xuất khoản thu 332 triệu cho các hoạt động tổ chức hội thi, lễ kỷ niệm, khen thưởng, hoạt động văn hóa, văn nghệ của học sinh. Dù sự phản ứng của nhiều phụ huynh đã khiến đề xuất được rút lại nhưng rõ ràng là thế lưỡng nan đã phơi bày ở mức gay gắt hơn trước.

Mặt khác, mức chi tiêu của nhóm gia đình khá giả cũng tạo xu hướng chi tiêu giáo dục cho cả xã hội, từ đó dẫn dắt xu hướng “tự nguyện” đóng góp của các hội phụ huynh trong cả nước, tức là tiếp tục tạo sức ép lên chi tiêu cho giáo dục của hộ nghèo.

Vẫn ở TP.HCM, năm 2018, hội phụ huynh đã góp khoảng 450 tỷ đồng để tài trợ hoạt động học của học sinh, khen thưởng, hỗ trợ cơ sở vật chất, sửa chữa trường, lớp… Nhìn rộng ra cả nước, theo cuộc điều tra năm 2015-2016 trên, các gia đình ở thành thị có xu hướng chi tiêu nhiều hơn gấp gần 3 lần so với các gia đình ở nông thôn (lần lượt là 3,07 triệu đồng/con/tháng so với 1,15 triệu đồng/con/tháng.

Giống như việc gia đình này cho con đi học thêm sớm thì gia đình khác cũng buộc phải “đua” cho con đi học thêm tương tự, chi tiêu giáo dục của hộ gia đình ở thành phố sẽ tạo ra mẫu hình, ngưỡng chi tiêu mà các hộ gia đình ở nông thôn có xu hướng thực hiện theo.

Nhóm gia đình khá giả ở nông thôn có thể muốn tổ chức nhiều hoạt động để con cái mình không thua thiệt với học sinh thành phố, trong khi đó nhóm gia đình có thu nhập thấp ở nông thôn không thể và không muốn “đua” như vậy.

Cần phải nhấn mạnh rằng, thế lưỡng nan này là ….“hợp lý” vì mỗi nhóm gia đình đều xuất phát từ nhu cầu và điều kiện của mình. Nhóm gia đình khá giả muốn con cái được học tập trong điều kiện thuận lợi nhất và sẵn sàng tự nguyện hỗ trợ trường. Nhóm gia đình có thu nhập thấp không thể đóng góp vượt điều kiện kinh tế gia đình dù rằng họ cũng muốn điều tốt nhất cho giáo dục con cái.

Nếu một lớp học có cả thỏ và rùa thì nhóm thỏ sẽ muốn cả lớp chạy nhanh trong khi nhóm rùa sẽ muốn cả lớp tiến lên chậm rãi. Không đề xuất nào của nhóm rùa và nhóm thỏ là phi lý vì cả hai đề xuất đều xuất phát từ nhu cầu và điều kiện khác nhau của mỗi nhóm.

Nhà trường có thể hóa giải thế lưỡng nan “cùng thuyền, không cùng hội”

Nhóm gia đình có thu nhập thấp không thể đóng góp vượt điều kiện kinh tế gia đình dù rằng họ cũng muốn điều tốt nhất cho giáo dục con cái. Ảnh minh họa: Một người mẹ ngóng con trong mùa thi lớp 10 ở Hà Nội - Thúy Nga

Trong thế lưỡng nan này, các phụ huynh cùng thuyền nhưng không cùng hội, họ “đồng sàng” nhưng “dị mộng”. Trong vài năm trở lại đây, sự mâu thuẫn tăng cao đến mức đề xuất bỏ hội phụ huynh ngày càng mạnh mẽ hơn. Liệu xóa bỏ hội phụ huynh có phải là giải pháp cho vấn đề xuất phát từ sự phân hóa xã hội, đặc biệt là phân hóa giàu nghèo?

Các quy luật kinh tế và xã hội cho thấy, xóa bỏ hội phụ huynh không thể giải quyết được thế lưỡng nan bởi vì nhóm gia đình khá giả vẫn dẫn dắt xu thế chi tiêu nhiều cho giáo dục.

Nếu xóa hội phụ huynh thì sẽ có nhiều hội khác xuất hiện, tên gọi sẽ khác nhưng vai trò thì tương tự: hỗ trợ nhà trường trong việc tạo điều kiện tốt nhất cho việc giáo dục học sinh. Thêm vào đó, quá trình giáo dục học sinh luôn đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa gia đình và nhà trường mà hội phụ huynh là một kênh quan trọng cho sự phối hợp này.

Từ 9 năm trước, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư 55 về điều lệ ban đại diện cha mẹ học sinh để điều chỉnh cách tổ chức và hoạt động của hội phụ huynh. Tuy nhiên, thực tế là hoạt động của hội phụ huynh vẫn bị lạm dụng dẫn đến mâu thuẫn, bất bình như trong sự kiện tại trường THPT Trương Định mới đây.

Cần phải xác định rằng, điều tốt nhất mà cơ quan quản lý giáo dục có thể làm là tạo cơ chế để học sinh từ mọi gia đình, không kể điều kiện kinh tế khác nhau thế nào, vẫn có cơ hội học tập bình đẳng, không hoặc ít bị tác động của phân hoá giàu nghèo. Dù Bộ Giáo dục và Đào tạo nắm quyền ban hành các quy tắc tổ chức hoạt động giáo dục thì các trường học mới là lực lượng trực tiếp thực thi.

Do đó, mâu thuẫn trong hoạt động của hội phụ huynh đòi hỏi vai trò rất quan trọng của trường để giải quyết. Về nguyên tắc, vai trò của hội phụ huynh là hỗ trợ, đứng bên cạnh nhà trường, còn nhiệm vụ giáo dục chính vẫn do nhà trường gánh vác. Chính vì thế, nhà trường phải hướng các khoản hỗ trợ của hội phụ huynh vào những việc giúp nâng cao chất lượng giáo dục, chứ không phải nâng cao hình thức cho trường.

Nhà trường sẽ quyết định tổ chức hoạt động gì và không tổ chức hoạt động gì, không thể “chuyển trách nhiệm” cho hội phụ huynh rằng “vì hội phụ huynh tự nguyện đề nghị” mà thực hiện những hoạt động tốn kém nhiều chi phí của phụ huynh. Các giáo viên có đủ năng lực dạy học sinh làm điều hợp lý cũng sẽ là người biết hoạt động nào hợp lý để nâng cao chất lượng giảng dạy, hoạt động nào gây lãng phí, “lạm thu”.

Thêm vào đó, thế lưỡng nan của hội phụ huynh có thể được hóa giải tốt hơn khi các hội phụ huynh cải cách cách thức vận hành và cách tổ chức thu quỹ hội phụ huynh mang tính tự nguyện đúng nghĩa. Trong tình hình hiện tại, không được nhầm lẫn sự vận hành “lệch lạc” của hội phụ huynh với vai trò của hội.

Vấn đề là phải bỏ đi cách vận hành “lệch lạc” đó, thay thế bằng cách vận hành dân chủ, minh bạch hơn. 

TS. Dương Đức Đại

Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả

'Lạm thu' đang xâm phạm những giá trị cốt lõi của giáo dục

Những khoản thu “tự nguyện bởi không thể từ chối” đã gây ra những hệ lụy với môi trường giáo dục công lập, khắc sâu thêm xu hướng phân hóa xã hội về thu nhập và mức sống, đẩy nhiều gia đình vào tình thế khó xử...