Bất kỳ hoạt động xã hội nào, dù thân thiện đến đâu, đều kích hoạt tính cạnh tranh trong chúng ta. Nhà thần kinh học Risa Sugiura nói: “Chúng ta luôn so sánh mình với người khác. Việc này kích thích tiết dopamine. Với liều lượng vừa phải, dopamine vô hại, thậm chí có lợi. Nhưng nếu tất cả chúng ta đều cảm thấy hài lòng ở mức độ vừa phải thì sẽ không có cái gọi là nghiện”.

Với warukuchi, nó giống như một cách để thỏa mãn, kích thích sự thèm muốn để có được sự hài lòng hơn. Quá trình cứ thế diễn ra, cho tới một ngày, đột nhiên bạn cảm thấy mình đang nói xấu mọi người và mọi thứ.

Nhưng tại sao nó lại không lành mạnh? Bởi vì, bộ não được cấu tạo theo cách mà những lời chế nhạo và lăng mạ mà bạn ném vào người khác cũng khiến bạn bị thương tổn không kém gì người bị lăng mạ. Nó giống như loại vũ khí có tên boomerang của thổ dân Úc, ném đi và quay trở lại đúng nơi xuất phát ban đầu.

Hãy hình dung thế này, bạn đang đi bộ trên phố và nghe thấy ai đó hét lên: "Đồ ngu ngốc!". Khi đó, não được kích hoạt bởi hạch hạnh nhân, vùng nguyên thủy nhất của não.

Hạch hạnh nhân không phân biệt giữa những gì bạn nghe và những gì bạn nói. Cho dù ai đó nói xấu bạn, hay bạn nói xấu ai đó, thì hạch hạnh nhân đều mang lại nguy hiểm như nhau. Khi nói xấu người khác, bạn đang tự làm căng thẳng bản thân. Bạn càng làm điều đó, bạn càng trở nên căng thẳng hơn. Căng thẳng dẫn đến ăn quá nhiều và giấc ngủ kém chất lượng, gây nguy hiểm cho sức khỏe của bạn.

Và bạn càng kích hoạt hạch hạnh nhân, thì vỏ não trước trán của bạn càng phải hoạt động nhiều hơn, vì vậy hãy cố gắng để làm dịu nó. Bác sĩ tâm thần Kabasawa cho biết, việc vỏ não trước trán làm việc quá sức theo cách này có thể khiến nó kiệt sức sớm, gây mất trí nhớ và các triệu chứng khác liên quan đến chứng sa sút trí tuệ.

Đây là những lý do quan trọng khiến bạn phải kiềm chế “miệng lưỡi” của mình - hoặc ngón tay, nếu mạng xã hội là phương tiện của bạn. Đó là một thế giới không hoàn hảo và đây là thời điểm nhạy cảm khi dịch Covid-19 đang hoành hành, bác sĩ Kabasawa thừa nhận. Có rất nhiều thứ để bới móc và phàn nàn nhưng lời khuyên là “Hãy giữ nó trong giới hạn”.

Luôn miệng nói xấu chồng với mẹ chồng, tôi gặp quả đắng

Không phải tôi không yêu chồng, tôi rất yêu anh ấy là đằng khác. Đó là thứ tình cảm dành cho người yêu đầu tiên, và cũng là cha của các con mình, rất chung thuỷ nhưng đôi khi quá cầu toàn, kiểm soát.

Trong khi đó, Đông (Đức Hiếu) đang chở Hải (Minh Thu) mang xe đạp cho con gái Mến thì bị Hoài (Trần Vân) chặn đường. Cô yêu cầu Đông xuống xe rồi lôi chiếc xe đạp khỏi tay Hải. Khi Đông và Hải còn chưa hiểu chuyện gì xảy ra thì Hoài nói: "Anh bảo cái xe này tặng cho con Tình đúng không? Lên em chụp cho một kiểu. Muốn nhanh thì lên ngồi đi. Giờ mình làm điều tốt thì phải lan toả cho mọi người biết chứ, không thì ai biết được, đúng không? Cười lên nào". Đông đành gượng gạo ngồi lên chiếc xe bé tí rồi cười trước ống kính của Hoài. 

Trong khi đó, bố Đông (NSND Quốc Trị) bất ngờ lên đơn vị thăm con trai. Tuy nhiên người đón tiếp ông lại là Hoàng (Duy Khánh). Ông bất ngờ khi thấy điều kiện sống quá kham khổ không như những gì con trai mô tả. 

Bà Trần Thị Thu Đông - Chủ tịch Hội nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam cho biết, khi đề xuất đã xin ý kiến Ban chấp hành Hội, đối tượng xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT phải là hội viên của Hội, có ít nhất 7 năm làm việc liên tục trong lĩnh vực này.

Bà Thu Đông cho rằng, đa số anh em nghệ sĩ nhiếp ảnh phấn khởi khi biết đề xuất này vì ít nhất họ đã được đối xử công bằng. Việc xét tặng danh hiệu là ghi nhận xứng đáng sau quá trình làm việc miệt mài.

Ông Lê Nguyên Hiều, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Múa TP.HCM cho biết, dự kiến bổ sung thêm đối tượng xét tặng danh hiệu NSƯT, NSND trong Dự thảo mới là điều đáng hoan nghênh. Ông kỳ vọng điều này sẽ ghi nhận xứng đáng cống hiến của từng cá nhân, trong đó đảm bảo quyền lợi “người sáng tạo tác phẩm văn hóa nghệ thuật” là rất cần thiết.

Với lĩnh vực múa, nghệ sĩ múa trước nay vẫn được xét duyệt danh hiệu với vai trò nghệ sĩ biểu diễn. Do đó, ông Hiều và Hội mong muốn đề xuất thêm nhóm tác giả kịch bản múa vào Dự thảo Nghị định lần này. 

Tuy nhiên, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Múa TP.HCM băn khoăn về khung xét duyệt cụ thể khi ban hành. 

“Việc đổi mới rất đáng hoan nghênh nhưng bên cạnh đó là nỗi lo bất cập trong quá trình xét duyệt. Chúng tôi cần có văn bản hướng dẫn cụ thể hơn đối với từng trường hợp. Quy chế phải rõ ràng, linh động với mục đích hỗ trợ nghệ sĩ, tránh làm tổn thương và gây ra dư luận trái chiều”, ông nói. 

'Bội thực' danh hiệu NSND, NSƯT trong tương lai?

NSƯT Trần Ly Ly, Quyền Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn đồng tình về đối tượng được xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT là nhạc sĩ sáng tác và phối khí trong lĩnh vực âm nhạc. Nhưng với đối tượng tác giả kịch bản múa, NSƯT Trần Ly Ly đề nghị cân nhắc bởi có tác giả sáng tạo kịch bản múa nhưng không áp dụng được trên thực tế. 

Với kinh nghiệm lâu năm, bà Ly Ly cho rằng: “đối tượng này cần được quy định vừa sáng tạo kịch bản, vừa đạo diễn trực tiếp trên sản phẩm nghệ thuật đó”.

NSƯT Trần Ly Ly cũng không đồng thuận quy định nhà nghiên cứu lý luận phê bình nhiếp ảnh là “đối tượng tác giả sáng tạo tác phẩm ở lĩnh vực nhiếp ảnh” vì đây không phải là nghệ sĩ sáng tác. 

“Các hội diễn văn hóa hiện nay ở sân chơi nghệ thuật quần chúng rất nhiều, nếu lấy giải thưởng tại đây để xét tặng sẽ không phân biệt được giá trị giữa các giải thưởng của nghệ sĩ. Như thế sẽ có cả ngàn NSƯT, dần giảm mất giá trị danh hiệu”, NSƯT Trần Ly Ly nhấn mạnh.

Về nhóm đối tượng “người sáng tạo tác phẩm văn hoá nghệ thuật” để xét duyệt NSND, NSƯT, ông Hiều nhận định rằng, cần sự cân nhắc kỹ lưỡng của cơ quan quản lý, tránh yếu tố nhập nhằng giữa đặc trưng nghề nghiệp, khó phù hợp với danh hiệu được trao tặng. 

“NSND, NSƯT trước nay được hiểu là nghệ sĩ biểu diễn, công chúng biết mặt gọi tên qua những tác phẩm và xuất hiện trên truyền thông. Việc gộp chung các nghề nghiệp với đặc thù khác nhau tất nhiên gây lấn cấn. Chẳng hạn, một nhà nghiên cứu lý luận phê bình nhiếp ảnh, giảng viên giảng dạy nhiếp ảnh lại gọi là NSND, NSƯT sẽ khá xa lạ với mọi người”, ông nói. 

Ông Hiều mong cơ quan Nhà nước sẽ có một giải thưởng hay danh hiệu với tên gọi khác phù hợp hơn, thay vì cứ phải mặc định là NSND, NSƯT.

Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung - tác giả ca khúc nổi tiếng Nhật ký của mẹbày tỏ: "Tôi nghĩ khi thực sự trân trọng người sáng tạo nghệ thuật, sẽ luôn có cách ghi nhận. Như tôi quan trọng nhất vẫn là được làm nghề, có các tác phẩm sống trong lòng khán giả. Việc xét tặng danh hiệu rất cao quý, đáng trân trọng nhưng nếu phải xin hoặc nêu ý kiến thì tôi không phù hợp để làm việc đó".

Tổ soạn thảo đang tiếp tục hoàn thiện hồ sơ dự thảo Nghị định, tờ trình để đăng tải rộng rãi xin ý kiến bộ, ngành, địa phương và công chúng.

Độc giả có thể gửi ý kiến của mình liên quan đến việt xét duyệt NSND, NSƯT về địa chỉ: [email protected]. Ý kiến của bạn không nhất thiết trùng với quan điểm bài viết đã đăng trên VietNamNet. Xin trân trọng cảm ơn!