Đề tài “Triết lý giáo dục Việt Nam: từ truyền thống đến hiện đại” do Trường ĐH Khoa học xã hội và Nhân văn - ĐHQG TP Hồ Chí Minh thực hiện, GS.TSKH Trần Ngọc Thêm làm chủ nhiệm đề tài.

Đề tài này nằm trong Chương trình khoa học và công nghệ cấp quốc gia giai đoạn 2016-2020: “Nghiên cứu phát triển khoa học giáo dục đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam”.

Các nhà khoa học, nhà giáo, các học giả có uy tín trao đổi tại buổi tọa đàm.  (Ảnh: Moet.gov)

Người Việt quan tâm nhiều đến "triết lý giáo dục" 

Theo nghiên cứu của GS Thêm, Việt Nam là một trong những quốc gia dành sự quan tâm rất lớn cho việc tìm hiểu "triết lý giáo dục"; bằng chứng là số lượng lượt truy cập qua Google để tìm hiểu cụm từ này bằng tiếng Việt chỉ đứng sau tiếng Anh và cao hơn nhiều so với tiếng Trung và tiếng Nga.

Có 3 lý do chính dẫn đến sự quan tâm này.

Đầu tiên là những “sự cố giáo dục” từ giai đoạn 2006-2013; một loạt hội thảo, tọa đàm bàn về triết lý giáo dục trong các năm 2007-2011; các cuộc thảo luận liên quan đến giáo dục nói chung và triết lý giáo dục nói riêng trên diễn đàn Quốc hội trong những năm gần đây.

Khi phân tích nguyên nhân gia tăng “sự cố giáo dục”,  ở Việt Nam đã hình thành hai luồng ý kiến. Thứ nhất cho rằng nguyên nhân gốc nằm ở triết lý giáo dục với hai quan niệm: Việt Nam thiếu (chưa có hoặc không có) triết lý giáo dục; do ta có triết lý giáo dục nhưng sai lầm.

Luồng ý kiến thứ hai cho rằng nguyên nhân gốc của tình trạng gia tăng “sự cố giáo dục” không nằm ở triết lý giáo dục. Việt Nam có triết lý giáo dục và không sai; tình trạng “sự cố” là do thực hiện chưa tốt.

TS Phạm Đỗ Nhật Tiến cho rằng không nên đặt vấn đề có một quy định về triết lý giáo dục

Cũng theo nghiên cứu, nhìn chung, các nước không tuyên bố rõ ràng về triết lý giáo dục trong luật. Việt Nam cần phải có tuyên bố rõ ràng về những tư tưởng triết lý trong Luật Giáo dục qua những điều khoản cụ thể chứ không nên tách thành một chương riêng trong Luật. Nhóm nghiên cứu gợi ý có thể đặt tên là “mục đích, mục tiêu, nguyên lý giáo dục” chứ không gọi thẳng là triết lý giáo dục, vì không phải ngẫu nhiên mà không nước nào làm thế.

Nói về các thành tố trong cấu trúc của triết lý giáo dục, GS.Thêm cho rằng, cấu trúc phổ biến của khái niệm “triết lý giáo dục” có thể xem là gồm 5 thành tố. Trong đó Sứ mệnh giáo dục là thành tố gốc; còn Mục tiêu giáo dục là thành tố trung tâm, cốt lõi, trực tiếp chi phối ba thành tố còn lại (Nội dung giáo dục, Phương pháp giáo dục, và Nguyên lý giáo dục).

Điều luật riêng về triết lý giáo dục: Có nên hay không?

Theo phân tích của TS Phạm Đỗ Nhật Tiến cho biết, theo thông lệ quốc tế, không có quy định riêng nào về triết lý giáo dục trong văn bản luật thì trong tiến trình xây dưng Luật Giáo dục sửa đổi, vì vậy không nên đặt vấn đề có một quy định về triết lý giáo dục.

Vấn đề chỉ là ở chỗ xem xét chỉnh sửa, bổ sung các quy định về mục tiêu, nguyên lý và định hướng phát triển giáo dục trong Luật Giáo dục để thể chế hóa một cách phù hợp các chủ trương đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục Việt Nam trong bối cảnh mới.

Cho rằng vẫn cần có triết lý giáo dục thể hiện trong luật, GS Trần Kiều góp ý: “Tôi thấy, chỉ cần nguyên một tên chương như vậy, tranh luận sẽ xảy ra ngay, vì hiện nay chúng ta vốn không có đồng thuận cao về triết lý giáo dục".

GS Hồ Ngọc Đại cho rằng, triết lý giáo dục ngày nay là “hợp tác” 

GS Nguyễn Minh Thuyết – Tổng Chủ biên Chương trình giáo dục phổ thông – cũng cho rằng không nên có điều luật về về triết lý giáo dục. 

Còn GS Hồ Ngọc Đại bày tỏ: Triết lý giáo dục ngày nay là “hợp tác”, đó là quan hệ hợp tác giữa nhà trường - xã hội; nhà trường - gia đình; hợp tác thầy - trò, giữa thầy với thầy; giữa trò với trò... Và khi đã hợp tác thì phải theo nguyên tắc thỏa thuận, không ai áp đặt ai.

Minh Thu

Khiến con sợ nhưng yêu cầu phải yêu cha mẹ

Đối với cha mẹ có đặc điểm này, trẻ thường phải đoán tâm trạng của cha mẹ thông qua âm thanh của tiếng chìa khóa rơi hay tiếng bước chân. Chúng luôn phải ở trong trạng thái sợ hãi và e dè. Những cha mẹ này thường cảm thấy bị xúc phạm nếu hành động tử tế của họ bị nghi ngờ. Họ thường nói những câu: “Bố/ mẹ đã làm mọi thứ vì con mà con lại cư xử như thế đấy!”

Bắt chia sẻ mọi thứ nhưng không trao quyền cho con

Ở một số gia đình, cha mẹ bắt con cái cùng chia sẻ trách nhiệm. Ví dụ khi thấy bố uống nhiều rượu, đứa trẻ sẽ tin rằng chính vì mình chưa ngoan nên bố phải uống rượu để bình tĩnh lại. Sau này, trẻ cũng sẽ bị kéo vào những lùm xùm của người lớn, bị bắt phải nghe những than phiền của cha mẹ, làm quen với những tình huống phức tạp và phải học cách đặt mình vào vị trí của cha mẹ, giúp đỡ, khoan dung và an ủi. Trong những trường hợp này, trẻ thường không có quyền bày tỏ suy nghĩ của mình.

Kỳ vọng con là người giỏi nhất nhưng coi thành tích là điều hiển nhiên

Nhiều cha mẹ luôn muốn con đạt thành tích cao nhất. Tuy nhiên những thành tích ấy của trẻ lại bị cha mẹ coi là điều hiển nhiên. Những bình luận chê bai có thể làm hủy hoại cuộc sống của trẻ bởi điều đó khiến trẻ khi lớn lên luôn tin rằng bản thân là nỗi thất vọng của cha mẹ.

Yêu cầu mở lòng nhưng lại trách móc con

Nhiều phụ huynh thường bắt con phải chia sẻ chân thành mọi điều với mình và đôi khi chúng cảm thấy có lỗi nếu không chia sẻ cảm xúc với cha mẹ. Nhưng sau đó, cha mẹ lại dùng chính những điều con chia sẻ để trách móc. Thậm chí, nhiều cha mẹ còn chia sẻ điều đó với những người khác mà không cho đó là điều sai trái.

Hay nhắc lại những thất bại của con

Một đứa trẻ thiếu tự tin càng dễ kiểm soát. Vì thế nhiều bậc cha mẹ thường hay đề cập đến những thất bại và thiếu sót của trẻ. Nhưng những lời nói và hành động ấy có thể khiến trẻ tự ti và không dám thử những điều mới.

Muốn con thành công nhưng không giúp đỡ 

Cha mẹ muốn con thành công nhưng không quan tâm con sẽ làm như thế nào. Những kiểu phụ huynh này sẽ chỉ vui mừng với thành tích của con mình vì hai lý do. Họ thích khoe khoang thành công của con và việc con cái thành công sẽ đảm bảo một cuộc sống tốt hơn cho bố mẹ.

Muốn làm theo ý mình nhưng nếu thất bại là lỗi của con

Trong trường hợp này, cha mẹ đối xử với con như một đồ vật. Họ tự lên kế hoạch và mong con làm theo. Thế nhưng họ không quan tâm đến hậu quả của việc kiểm soát mọi lúc. Điều này khiến trẻ nghĩ rằng nếu có chuyện gì xảy ra thì cũng là lỗi của con.

Muốn con luôn nghe lời và ở bên cạnh cha mẹ

Trong những gia đình lành mạnh, phụ huynh sẽ giúp trẻ độc lập và tự sống cuộc đời của riêng mình. Nhưng vẫn có nhiều phụ huynh không bao giờ muốn con họ rời đi. Bất kì sự lựa chọn hay chống đối nào đều sẽ bị phớt lờ trong những trường hợp như vậy. Điều họ muốn là những đứa con phải nghe lời và ở bên cạnh họ.

Bắt tin tưởng bố mẹ nhưng luôn can thiệp vào cuộc đời con

Những cha mẹ này sẽ không cho con quyền riêng tư. Nếu con cái cố tạo ra không gian và lãnh thổ riêng, những phụ huynh này sẽ buộc tội con là không tin tưởng họ. Và con họ cũng thường phải trả lời những câu hỏi như “Sao con không rửa cái cốc đó đi?” hay “Sao con lại phí tiền vào cái thư rác rưởi đó chứ?”. Những bố mẹ này đều không tôn trọng cuộc sống và những quyết định cá nhân của con.

Thúy Nga (Theo Brightside)

Những câu nói của cha mẹ khiến trẻ cảm thấy hạnh phúc

Cha mẹ sử dụng những câu nói này sẽ khiến đứa trẻ cảm thấy hạnh phúc hơn mỗi ngày.

Theo TS Lê Thanh Hòa, cả nước chúng ta chỉ có các Trung tâm nghiên cứu về biển đảo trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn với số lượng chưa tới 20 cơ quan. Trong khi đó, tại Trung Quốc, con số này gấp 10 lần chưa kể các cơ quan nước ngoài, thậm chí công việc nghiên cứu cũng được sắp xếp trong các ngành, lĩnh vực khác nhau và có tính liên ngành cao, số lượng công bố cũng áp đảo.

Kết quả phân tích từ khóa trên các trang khoa học uy tín cũng cho thấy sự ít ỏi về số lượng các nghiên cứu khoa học về biển đảo được công bố quốc tế của Việt Nam. 

Với từ khóa “Spratly Islands” – quần đảo Trường Sa, kết quả thống kê được thực hiện vào ngày 21.1.2013 cho thấy có 4.630 bài báo khoa học và 317 bài báo về khía cạnh pháp lý. Trong số các bài báo về khía cạnh pháp lý thì 7 bài từ Việt Nam. 

Đối với từ khóa “Paracel Islands” – quần đảo Hoàng Sa, kết quả thu được là 1.870 bài báo khoa học và 41 bài báo về khía cạnh pháp lý. Trong các bài về pháp lý thì có 6 bài từ Việt Nam.

Các số liệu thống kê cho thấy ở thời điểm này mỗi năm Việt Nam có khoảng trên dưới 20 công bố quốc tế về Biển Đông nhưng tập trung chủ yếu vào các vấn đề pháp lý, chính trị, ngoại giao. Trong 3 năm gần đây, sau sự kiện giàn khoan Hải Dương 981, các học giả Việt Nam đã ý thức hơn trong công bố quốc tế về biển đảo.

Cũng phân tích tương tự, với từ khóa “Spratly Islands” – quần đảo Trường Sa, có 246 bài báo khoa học. Còn với từ khóa “Paracel Islands” – quần đảo Hoàng Sa, có 171 bài báo khoa học. 

Trong số bài báo toàn cầu về vấn đề Biển Đông, số lượng bài của các học giả Trung Quốc chiếm hơn 60%, của các học giả Việt Nam chỉ chưa tới 3%.

Nhóm nghiên cứu của TS Lê Thanh Hòa cũng thống kê số lượng công bố khoa học về Biển Đông của Việt Nam (chủ yếu bằng Tiếng Việt) từ năm 1970-2018. Trong đó, giai đoạn từ 2010-2018 số lượng công bố khoa học có sự gia tăng. Cụ thể: năm 2010 là 48 nghiên cứu. Con số này của năm 2011 là 54, năm 2012 là 49, năm 2013 là 81, năm 2014 là 104, năm 2015 là 123, năm 2016 là 154, năm 2017 là 191, năm 2018 là 202.

Trong khi đó, dẫn thông tin từ cơ sở dữ liệu học thuật toàn văn của Trung Quốc – CNKI, cho kết quả các số liệu như sau: Số bài viết về chủ đề Biển Đông – Hoàng Sa – Trường Sa mà phía Trung Quốc công bố trên các tạp chí trong và ngoài Trung Quốc tính tới ngày 15.6.2015 là 35.864 bài. Trong đó năm 2007 là 1.592 bài, năm 2008 là 1.577 bài, năm 2009 là 1.733 bài, năm 2010 là 1.813 bài, năm 2011 là 2.126 bài, năm 2012 là 3.013 bài, năm 2013 là 5.868 bài, năm 2014 là 20.722 bài, năm 2015 là 6.422 bài…

Theo TS Lê Thanh Hòa, số lượng các chuyên gia bài bản, chuyên nhất về biển đảo hiện nay ở Việt Nam là tương đối ít ỏi, còn chủ yếu vẫn là các nhà nghiên cứu “thuyên chuyển chuyên môn”. Họ là nhà nghiên cứu tự do hoặc các nhà ngoại giao, nên việc công bố trên môi trường quốc tế với họ sẽ rất khó khăn.

Vì thế, các đề tài, dự án, các viện nghiên cứu, các nhà nghiên cứu hiện vẫn chỉ đang là thực hiện nhiệm vụ khoa học trước mắt, mang tính thời sự nóng hổi như đấu tranh chủ quyền (luật biển), nghiên cứu kinh tế biển, thương mại biển… chứ chưa thấy một chiến lược tổng thể mang tính vĩ mô để thúc đẩy tất cả các chuyên ngành khác nhau trong nghiên cứu Biển Đông.

Theo TS Lê Thanh Hòa, đã đến lúc, trên cơ sở chiến lược nghiên cứu Biển Đông của Nhà nước, các nhà nghiên cứu phải cùng ngồi lại với nhau để phác thảo nên một lộ trình nghiên cứu dài hơi và tổng thể về Biển Đông. Cần phân định rõ các đối tượng trước mắt, các nhiệm vụ lâu dài, với những quy hoạch tổng thể về các phân ngành chuyên biệt trong nghiên cứu Biển Đông để chuyên ngành này có thể phát triển trong vòng 30 – 50 năm tới, tránh tình trạng luôn luôn phải ứng phó với những tình huống không lường trước.

“Đấu tranh trên lĩnh vực học thuật là một nhiệm vụ, tư vấn chính sách cho Nhà nước về lộ trình công việc cũng là một nhiệm vụ không thể không nghĩ đến’ – TS Lê Thanh Hòa nhấn mạnh.

Ngân Anh

"Khi nghe bác sĩ thông báo 3 mẹ con đã hoàn toàn hồi phục, cảm giác vui mừng tột cùng. Sau khi thu xếp đồ đạc, hành lý, chúng tôi đã lên đường trở về nhà. Tôi cảm ơn sự chăm sóc tận tình của đội ngũ y bác sĩ dành cho gia đình trong một tháng qua", nữ ca sĩ chia sẻ.

Nhạc sĩ Đào Trọng Thịnh vượt qua cơn nguy kịch. Ảnh: @daotrongthinh.

Về phía nhạc sĩ Đào Trọng Thịnh, anh thông báo tình trạng sức khỏe của bản thân đã ổn định, có thể tự ăn uống, đi lại bình thường. Tuy nhiên, chỉ số O2 trong máu chưa đạt mức cho phép nên nam nhạc sĩ phải ở lại bệnh viện theo dõi trong ít ngày.

"Cha mẹ của tôi cũng đang ở bệnh viện để chích thuốc và theo dõi ít ngày. Vì thế, tôi ở đây để tiện chăm sóc cha mẹ. Tôi hy vọng mọi chuyện ổn cả để sớm được về nhà", nhạc sĩ Đào Trọng Thịnh nói với Zing.

Anh kể lại một tháng qua là hành trình vượt qua cửa tử của bản thân. Có thời điểm, nam nhạc sĩ rơi vào tình trạng nguy kịch, phải phụ thuộc hoàn toàn vào máy thở.

"Tôi may mắn sống được là nhờ các bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Lê Văn Việt. Nếu không có họ, chắc tôi đã trở thành cố nhạc sĩ rồi. Tình trạng bệnh của tôi diễn biến khá nhanh. Trong 4 ngày, tôi rơi vào tình trạng nguy kịch, phải chích thuốc, truyền nước và thở hai bình oxy liên tục", anh cho biết.

Theo nhạc sĩ Con đường tình yêu,trong thời khắc đứng giữa lằn ranh sống - chết, anh nghĩ nhiều về gia đình và nỗ lực để chiến đấu với Covid-19.

"Tôi luôn cố gắng suy nghĩ lạc quan nhất có thể và ráng bình tĩnh để vượt qua bạo bệnh. Với bệnh này, quan trọng nhất là hơi thở. Mình càng cố gắng thở sâu càng tốt. Khi vượt qua giai đoạn nguy kịch, tôi lên mạng tìm các bài tập thở và làm theo hàng ngày. Sau đó, tôi từ từ bỏ thói quen phụ thuộc vào máy thở", nam nhạc sĩ chia sẻ.

Nam nhạc sĩ cho biết bản thân thay đổi cách suy nghĩ về cuộc sống, sức khỏe sau khi vượt qua Covid-19. Ảnh: @daotrongthinh.

Anh nói bản thân nhận ra nhiều bài học sau hành trình chiến đấu với Covid-19. Điều quan trọng nhất với nam nhạc sĩ và gia đình là sức khỏe.

"Trước đây, tôi ỷ lại vào sức khỏe và ít tập thể thao. Sau khi mắc bệnh này, tôi đã thay đổi suy nghĩ. Thời gian tới, tôi sẽ tìm tới yoga, ăn nhiều rau xanh. Dù chưa được xuất viện nhưng trong người tôi tràn đầy nguồn năng lượng tích cực, giống như được tái sinh. Tôi cũng thay đổi cách sống của bản thân, sẽ cởi mở và hòa đồng hơn", nhạc sĩ Đào Trọng Thịnh nhìn nhận.

Nhạc sĩ Trọng Thịnh sinh năm 1984, là tác giả của nhiều ca khúc nổi tiếng như Con đường tình yêu, Mãi mãi một mùa đông, Vội vàng... Vợ anh - Kim Châu sinh năm 1991, là ca sĩ tự do.

Theo zingnews

Gia đình á hậu có 7 người mắc Covid-19 ở TP.HCM

Á hậu Đặng Thùy Giang nhận kết quả dương tính ngày 24/7. Những ngày sau đó, chồng và các con cô lần lượt mắc Covid-19.