“Viêm gan B và C được ví là 2 sát thủ thầm lặng, triệu chứng vô cùng kín đáo nên 90% không biết mình mắc bệnh. Nhiều bệnh nhân khi phát hiện đã ở giai đoạn muộn, dẫn tới bị xơ gan, ung thư gan”, PGS Cường chia sẻ.

Dù là căn bệnh vô cùng phổ biến song nhận thức của người dân về viêm gan virus còn nhiều hạn chế.

Viêm gan không nguy hiểm

Rất nhiều người cho rằng viêm gan là bệnh nhẹ, không cần điều trị vẫn có thể sống tốt như người bình thường. Tuy nhiên PGS Cường nhấn mạnh, nếu không được điều trị, viêm gan B sẽ diễn tiến thành xơ gan, ung thư gan sau 3-5 năm hoặc 10-20 năm, tuỳ trường hợp.

Theo các số liệu thống kê, trên 80% bệnh nhân ung thư gan là do tiến triển từ viêm gan virus B, khoảng 5% bệnh nhân ung thư gan được xác định là do virus viêm gan C.

Đáng nói, cả viêm gan B và viêm gan C đều diễn tiến hết sức âm thầm, triệu chứng rất kín đáo. Ở giai đoạn cấp có thể chán ăn, mệt mỏi, vàng da, nước tiểu vàng, đau tức hạ sườn phải nhưng khi sang giai đoạn mãn tính, các dấu hiệu rất mơ hồ, dễ nhầm với các triệu chứng đường tiêu hoá nên dễ bị bỏ qua.

Thường khi bệnh bước vào giai đoạn nặng (xơ gan, ung thư gan) bệnh mới có những biểu hiện rõ ràng hơn.

Theo PGS Cường, tại Việt Nam, nguyên nhân hàng đầu nhiễm virus viêm gan là qua đường máu, từ mẹ sang con. Tỉ lệ nhiễm virus viêm gan qua đường tình dục cũng có nhưng thấp hơn.

Với virus viêm gan B, khả năng lây lan của HBV cao gấp 50- 100 lần virus HIV nếu không có biện pháp phòng ngừa. Dù vậy, HBV không nguy hiểm như HIV và hiện đã có vắc xin dự phòng. Tuy nhiên, viêm gan C vẫn chưa có vắc xin phòng bệnh.

Để phát hiện virus viêm gan B và C, cách duy nhất là xét nghiệm máu.

Uống thuốc là khỏi

Đây cũng là hiểu nhầm phổ biến của người dân. Tại TT Bệnh nhiệt đới, BV Bạch Mai hiện đang điều trị cho gần 10 trường hợp mắc viêm gan B, viêm gan C, có trường hợp mặc phối hợp cả 2 loại virus.

Trong đó bệnh Mai Thị N., 65 tuổi ở Thanh Hoá đã phát hiện mắc viêm gan B từ năm 2011, được bác sĩ kê thuốc uống, men gan giảm, tải lượng virus giảm. Nghĩ đã ổn, từ tháng 2/2019, bà N. bỏ điều trị. Hậu quả, virus bùng phát trở lại khiến mắt vàng, bụng chướng, bà phải quay lại BV Bạch Mai nằm viện từ giữa tháng 6 đến nay.

PGS Cường cho biết, tại thời điểm vào viện, men gan của bệnh nhân lên tới trên 2.000 UI/l, trong khi mức này ở người bình thường là dưới 40 UI/L. 

Bệnh nhân N. phải quay lại BV điều trị suốt hơn 1 tháng qua do tự ý bỏ thuốc. Ảnh: T.Hạnh

“Khi đã mắc viêm gan B mạn tính sẽ phải điều trị suốt đời. Bản chất viêm gan B là virus gắn chặt vào nhân tế bào gan, rất khó chữa khỏi hẳn, việc dùng thuốc chỉ ức chế virus, nếu ngưng thuốc, virus sẽ bùng phát trở lại”, PGS Cường thông tin.

Trong vài năm gần đây, đã có những thuốc kháng virus viêm gan B rất hiệu quả giúp virus không nhân lên, từ đó giúp gan không bị tổn thương thêm, ngăn ngừa hoặc làm chậm quá trình diễn tiến thành xơ gan, ung thư gan.

PGS Cường cho biết, trung bình mỗi đợt điều trị viêm gan B từ 3-6 tháng nhưng hiện hầu hết các thuốc điều trị viêm gan B đã được BHYT thanh toán, bệnh nhân có thể nhận thuốc ngay tại các tuyến y tế cơ sở với chi phí vài trăm ngàn đến vài triệu đồng/tháng.

Trong quá trình điều trị viêm gan B, cứ 6 tháng -1 năm, bệnh nhân cần đo tải lượng virus để đánh giá chức năng gan xem có bị ứ mật, xơ hoá. Nếu xơ hoá giai đoạn sớm, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc để theo dõi.

Với viêm gan C, cách đây 10 năm từng có thuốc với chi phí điều trị đến vài trăm triệu nhưng hiện tại giá thuốc đã giảm liên tục, bao phủ được cả 6 type với chi phí chỉ còn 15-45 triệu đồng cho liệu trình 3 tháng. Tỉ lệ điều trị thành công sau 3 tháng lên tới 95%. Dù vậy, hiện tại mới có một số cơ sở y tế tuyến trung ương được BHYT chi trả 50% thuốc điều trị viêm gan C.

Viêm gan C có thể điều trị khỏi hẳn

PGS Cường cho biết, mỗi liệu trình điều trị viêm gan C khoảng 3 tháng. Nếu sau 3 tháng và 3 lần xét nghiệm liên tục kết luận bệnh nhân âm tính với virus viêm gan C thì được cho là khỏi hẳn.

Tuy nhiên viêm gan C hiện nay chưa có vắc xin chích ngừa nên ngay cả khi chữa khỏi rồi, người dân vẫn có nguy cơ nhiễm lại nếu như xăm trổ, tiêm chích không an toàn.

Ăn chung cũng lây bệnh

Thực tế vẫn rất nhiều người kỳ thị người nhiễm virus viêm gan B, cho rằng dễ lây khi dùng chung bát đũa, ăn chung, dùng chung khăn mặt...

Tuy nhiên PGS Cường khẳng định, viêm gan B chủ yếu lây qua đường máu (truyền máu, dùng chung kim tiêm), từ mẹ sang con.

Trong đó, trẻ sơ sinh có nguy cơ lây nhiễm khi sinh từ 10-90% nếu mẹ bị nhiễm viêm gan B. Đặc biệt trong trường hợp mẹ có xét nghiệm HBsAg+ và HBeAg+ thì 90% trẻ sinh ra sẽ bị nhiễm virus viêm gan B.

Tiêm 3 mũi vắc xin là đủ

Hiện tại, vắc xin ngừa viêm gan B đã có trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Trẻ cần được tiêm đầy đủ 3 mũi, trong đó mũi 2 cách mũi đầu 2 tháng và mũi 3 cách mũi đầu 3 tháng.

Tuy nhiên, theo thời gian, kháng thể trong cơ thể sẽ giảm, do đó cần đi làm xét nghiệm biết lượng kháng thể, khi xuống thấp cần tiêm nhắc lại, thường sau mỗi 5 năm.

Với trẻ nhỏ sinh ra từ người mẹ có virus viêm gan B thể hoạt động cần được tiêm huyết thanh trong vòng 24 giờ đầu tiên, đủ 3 mũi trong 6 tháng sau đó sẽ giúp giảm tới hơn 90% nguy cơ lây viêm gan B từ mẹ sang con.

Thúy Hạnh

5 nguyên nhân khiến người Việt mắc và chết vì ung thư gan cao thứ 4 thế giới

Tỉ lệ mắc ung thư gan của Việt Nam xếp thứ 4 thế giới, trung bình cứ 100.000 người dân có hơn 23 người mắc bệnh.

“Năm 2025, bệnh viện sẽ đưa vào hoạt động khối nhà mới với vốn đầu tư 1.925 tỷ đồng, bác sĩ trẻ sẽ được đào tạo và được làm việc ở khu mới. Chắc chắn trong năm nay, bác sĩ trẻ sẽ được đưa vào viên chức nhà nước. Khi đó, các bạn sẽ được hưởng chế độ quyền lợi của viên chức, ví dụ như Nghị quyết 03 và yên tâm công tác.

Trong trường hợp chưa là viên chức, bệnh viện đảm bảo tổng thu nhập (chưa kể trực gác) của bác sĩ thấp nhất khoảng 7,5 triệu đồng/tháng, đủ để trang trải được cuộc sống hàng ngày”, ông nói. Bác sĩ Phước cũng cho rằng nếu sau khi được cử đi đào tạo, bác sĩ chọn cơ sở khác để làm việc thì vấn đề nằm ở môi trường của bệnh viện. 

“Nếu môi trường của bệnh viện chúng tôi tốt thì bác sĩ trẻ sẽ ở lại. Vì vậy, chúng tôi sẽ cố gắng cải thiện mình”, ông chia sẻ. Kết thúc ngày hội, Bệnh viện đa khoa khu vực Thủ Đức đã tuyển được 21/30 bác sĩ. 

Tại khu vực tuyển dụng của Bệnh viện Tâm thần TP.HCM, bác sĩ Phan Nguyễn Bảo Hân (26 tuổi) có mặt từ khi buổi lễ chưa khai mạc. Bác sĩ Hân cho biết chuyên ngành tâm thần có rất ít người quan tâm. Cha mẹ của chị cũng từng phản đối lựa chọn này. 

“Cha mẹ nói có rất nhiều chuyên khoa khác mà sao tôi lại chọn một ngành vừa khó, vừa nguy hiểm, thu nhập lại thấp. Còn tôi lại bị chuyên ngành này hấp dẫn, còn giúp được rất nhiều người. Hơn nửa năm thuyết phục, cha mẹ mới không ngăn cản tôi nữa”, bác sĩ Hân nói.

Theo nữ bác sĩ, sau dịch Covid-19, gia đình chị có nhiều người thân mắc phải bệnh lý tâm thần như rối loạn lo âu và trầm cảm. Chứng kiến điều này, phụ huynh của chị mới dần tháo gỡ được những khúc mắc trong lòng và thay đổi thái độ. Từng bị sốc khi đi thực tế tại Bệnh viện Tâm thần TP.HCM vì cơ sở cũ kỹ, bệnh nhân quá tải nhưng bác sĩ Hân khẳng định đang được theo đuổi con đường mà mình yêu thích. 

Bác sĩ chuyên khoa 2 Huỳnh Xuân Hiển, Trưởng phòng Tổ chức cán bộ, Bệnh viện Tâm thần TP.HCM, trực tiếp tư vấn cho Hân và khẳng định cơ hội cho bác sĩ trẻ tại đây là rất lớn.

“Chúng tôi tạo điều kiện tối đa để các bác sĩ trẻ được đi nước ngoài đào tạo, đặc biệt là tại Pháp. Các bạn cần 1-3 năm để làm quen với môi trường của bệnh viện, nếu vượt qua 3 năm thì chắc chắn sẽ không rời bỏ nữa”, ông nói.

Bác sĩ Hiển cũng cho hay thu nhập của nhân viên bệnh viện đang ở mức trung bình khá, không còn thấp giống như trước đây. Sự quan tâm của người dân với vấn đề sức khỏe tâm thần cũng nhiều hơn nên bác sĩ trẻ có cơ hội nâng cao chuyên môn. Đợt này, bệnh viện Tâm thần TP đăng ký tuyển dụng 3 bác sĩ.

Bên cạnh các quầy tuyển dụng tấp nập, cũng có những nơi vắng bác sĩ trẻ đăng ký như của trung tâm y tế hoặc phòng khám sức khỏe sinh sản. 

Theo ông Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TP.HCM, đây là lần đầu tiên ngày hội việc làm được ngành y tế tổ chức cho khóa bác sĩ của chương trình thí điểm thực hành 18 tháng tại bệnh viện gắn liền với trạm y tế. Bác sĩ trẻ sẽ được chọn bệnh viện, trung tâm để cống hiến thay vì đi xin việc.

“Các bác sĩ trẻ được toàn quyền lựa chọn cơ sở mình sẽ cống hiến, làm việc, dựa trên nhu cầu tuyển dụng của từng đơn vị. Dù là cơ sở nào, vị trí nào, các bạn cũng đang chung một nghĩa vụ chăm sóc sức khỏe nhân dân”, ông Thượng nói.