Bất kỳ người nào đủ già và từng sống trong thời kỳ hậu thế chiến II đều nhớ rằng hàng loạt sản phẩm được gắn mác “Made in U.S.A”. Khi chiến tranh kết thúc, Mỹ là quốc gia duy nhất không bị bom đạn chiến tranh tàn phá, trong khi châu Âu, châu Á, Thái Bình Dương đều bị hủy hoại. Nói một cách ngắn gọn, Mỹ chính là công xưởng duy nhất còn lại, là cỗ máy tái xây dựng cả thế giới, mọi thứ thứ bảng mạch cho đến khóa kéo đều làm ra tại đây.

Nhiều người không nhận ra quy mô cần có để tái xây dựng mọi thứ. Nó cần đến hàng thập kỷ và phần lớn bị cản trở bởi các khó khăn về địa lý, chính trị như chiến tranh lạnh… 75 năm trôi qua, khi các nước bắt đầu ổn định lại kinh tế, họ lại nổi lên như các cơ hội đầu tư vì nhân lực giá rẻ, thị trường tiêu dùng mới. Hiện tại, Trung Quốc và Ấn Độ là hai thị trường nóng và chỉ riêng 2 nước này đã đại diện hơn 35% dân số thế giới, biến họ trở thành trung tâm kinh tế tiềm năng và nền tảng khách hàng khổng lồ.

Kinh tế Mỹ có bước chuyển kịch tính từ năm 1980. Sản xuất bắt đầu chuyển ra nước ngoài vì chi phí rẻ hơn, ảnh hưởng rất nhiều đến lao động có kỹ năng nhưng đổi lại, tăng trưởng kinh tế từ năm 1983 đến 1999 lại vô cùng ấn tượng. Đó cũng là giai đoạn nền kinh tế dịch vụ nổi lên và Internet bắt đầu mở ra trên phạm vi toàn cầu, mang lại tăng trưởng “vô tiền khoáng hậu” trong thương mại quốc tế.

Những điều đó đã khiến kinh tế Mỹ ngày nay 80% là dịch vụ. Nhiều yếu tố công nghiệp nặng và công nghiệp kỹ thuật vẫn còn nhưng tại các nơi có nhân công rẻ như Trung Quốc và Ấn Độ, họ dễ dàng đẩy sản xuất lên quy mô mà những nơi khác không thể đua theo bởi đơn giản là thiếu nhân lực.

Khi xây dựng lại đất nước và kinh tế, cạnh tranh trên mọi lĩnh vực trở nên nóng lên. Trong những năm 1970, 1980, người Mỹ đón nhận ngày một nhiều thiết bị điện tử và xe hơi sản xuất tại Nhật Bản. Sony trở thành cường quốc cùng với Walkman và tivi. Âm thanh stereo chuyển thành âm thanh “trung thực” nhờ Sony, Onkyo, Aiwa… “Made in Japan” không chỉ là một điều phổ biến mà là biểu tượng chất lượng cho rất nhiều sản phẩm tuyệt vời đến từ xứ sở mặt trời mọc.

Thời điểm ấy, điện thoại di động “cục gạch” như Motorola DynaTAC được sản xuất tại Mỹ.

Bài toán khó

Giả thuyết mang sản xuất về lại Mỹ có thể làm sống dậy những hồi ức tươi đẹp về một nước Mỹ thống trị kinh tế thế giới. Mỹ vẫn là cường quốc nhưng đi liền với các vấn đề của quốc gia “đẳng cấp”: lương thưởng cao, cạnh tranh khốc liệt, đôi khi là các quy định ngặt nghèo về nhân công, an toàn, tác động tới môi trường, hệ thống thuế phức tạp hơn bao giờ hết.

Theo ghi nhận từ Trung tâm VNCERT, trong năm 2016, lượng tấn công từ tội phạm mạng vào Việt Nam tăng rất nhiều so với 2015. Trong đó có 2 sự cố điển hình có thể kể đến là tấn công vào hệ thống của VietnamAirlines và Tổng công ty cảng hàng không (tấn công có chủ đích) và cuộc tấn công vào hệ thống ngân hàng để lừa đảo và chiếm đoạt tài sản.

Cũng theo đánh giá từ đơn vị này, nguyên nhân khiến các cuộc tấn công mạng gia tăng là do nhận thức về ATT của các cá nhân và tổ chức tương đối yếu. Quy trình về phòng chống ứng cứu sự cố ATT của chúng ta chưa có hoặc mới chỉ là hình thức và các hệ thống thiết bị bảo vệ chưa được đầu tư đồng bộ.

Thêm đó, sự tăng trưởng nhanh của người dùng, các ứng dụng trên Internet và các thiết bị thông minh như Smartphone.

Một nguyên nhân khác nữa khiến cho các cuộc tấn công của tội phạm mạng ngày càng gia tăng là do tình trạng vi phạm bản quyền ở Việt Nam còn rất cao. Do đó, tình hình tấn công mạng ngày càng khốc liệt hơn. Nhận định của VNCERT, nguyên nhân chính dẫn tới sự cố nghiêm trọng xảy ra với hệ thống thông tin một số doanh nghiệp lớn thời gian qua là do việc sử dụng phần mềm có nguồn gốc không rõ ràng dẫn tới máy tính bị lây nhiễm mã độc, phần mềm độc hại.

Trước tình trạng này, VNCERT cũng đã gửi công văn đề nghị các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước; các tổ chức tài chính và ngân hàng, các tổ chức, doanh nghiệp sản xuất trong nước cùng các tổ chức, doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam sử dụng phần mềm có nguồn gốc rõ ràng nhằm ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm mã độc và lỗ hổng bảo mật.

Phân tích tính kinh tế của Pixel (nguồn: Morgan Stanley)

32GB

128GB

(đơn vị: triệu USD)

Pixel

Pixel XL

Pixel

Pixel XL

Doanh thu

606

718

699

811

Giá bán

649

769

749

869

Chi cho bán lẻ

-43

-51

-50

-58

Nguyên vật liệu

241

278

% doanh thu

40%

39%

Chi phí khác*

230

270

% doanh thu

35%

35%

Lợi nhuận gộp

135

170

166

204

Biên lợi nhuận gộp

22%

24%

24%

25%

* bao gồm chi phí thiết kế, phân tích, bảo hiểm, bảo hành, chi phí khác…

Tính toán được dựa trên kỳ vọng Google bán được khoảng 5-6 triệu điện thoại Pixel năm sau. Hai thiết bị có giá rẻ nhất 649 USD và đắt nhất 869 USD. Các chuyên gia cũng dự báo doanh số Pixel ba tháng cuối năm 2016 đạt 3 triệu máy, mang về doanh thu 2 tỷ USD.

Để so sánh, Apple bán được 212 triệu iPhone trong năm tài khóa 2016, doanh thu 137 tỷ USD. Trong quý cuối năm 2016, có 45,5 triệu iPhone được tiêu thụ, tạo ra 28 tỷ USD doanh thu.