Những lập luận chống lại ASIC: tính tập trung và thiếu bảo mật

Năm 2014, gần một năm trước khi Ethereum ra mắt, Vitalik Buterin đã đến thăm “một tòa nhà nhỏ khiêm tốn ở Thâm Quyến, Trung Quốc”, nơi anh tìm thấy một chồng máy đào ASIC Bitcoin đang chờ xuất xưởng trên tầng 3. Trong bài đăng trên blog của mình, Buterin kể lại chi tiết về cách anh tìm thấy chồng máy đào ASIC đang hàng ngày chiếm đến ¼ sức mạnh điện toán bổ sung vào mạng lưới Litecoin.

Buterin kinh ngạc trước cách một nhà máy nhỏ ở Trung Quốc lại sản sinh nhiều sức mạnh điện toán đến như vậy trong mỗi ngày. Đó là sự tập trung về phần cứng trong cơ cấu. Câu hỏi dành cho Buterin là liệu tính tập trung của việc sản xuất ASIC có thực sự là điều tồi tệ cho mạng lưới tiền mã hóa hay không. Hơn hết, việc sản xuất các CPU và GPU cũng có tính tập trung cao, khi chỉ có một số ít công ty như Nvidia, AMD và Intel thống lĩnh thị trường này.

“Với các nhà khai thác bằng ASIC, hiện tại mọi thứ vẫn không quá tệ.” Buterin cho biết trong blog của mình năm 2014. “Cho dù các máy đào ASIC chỉ được sản xuất trong một số nhỏ các nhà máy, chúng vẫn được kiểm soát bằng hàng nghìn người trên thế giới. Tuy nhiên, điều đó sẽ sớm thay đổi. Trong một tháng tới, điều gì sẽ đến nếu các nhà sản xuất nhận ra rằng bán các máy đào ASIC của họ không mang lại lợi ích nhiều về kinh tế, thay vào đó, họ có thể chỉ cần giữ các thiết bị này trong nhà kho của mình và nắm toàn bộ doanh thu?”

Hiện tại, cũng như năm 2014, chỉ có một số ít các công ty đang làm những máy đào ASIC, cho dù một công ty Trung Quốc có tên Bitmain đang thiết lập vị trí lãnh đạo rõ ràng trong lĩnh vực này. Các dàn máy Antminer của Bitmain đã trở thành yếu tố cơ bản cho việc khai thác Bitcoin, nhưng công ty không chỉ làm chip để rồi bán đi – mà đúng như Buterin dự báo, họ đã giữ lại rất nhiều thiết bị để tự đào và tạo ra doanh thu. BitFury, một công ty của Mỹ, cũng đi theo mô hình kinh doanh tương tự.

Tại thời điểm của bài viết này, hai pool đào tiền mã hóa của Bitmain chiếm khoảng 40% tổng công suất tính toán trên mạng lưới Bitcoin. Việc kiểm soát thị phần lớn như vậy mạng lưới Bitcoin cũng có nghĩa Bitmain có tác động khổng lồ đến hệ sinh thái.

Khi chỉ mình Bitmain đã chiếm đến 40% tổng công suất tính toán của mạng lưới Bitcoin, tính phi tập trung của đồng tiền này đã không còn ý nghĩa.

Trong quá trình chia tách Bitcoin vào năm ngoái, Bitmain đã đóng vai trò chính trong quyết định tách Bitcoin thành hai phiên bản: Bitcoin nguyên bản và Bitcoin Cash. Ngoài ra cũng có nỗi ám ảnh về lý thuyết của “cuộc tấn công 51% mạng lưới”, khi một thợ đào có thể nắm giữ sức mạnh hash của Bitcoin như con tin và phá hoại mạng lưới chừng nào chúng còn có tác dụng.

Phải phụ thuộc vào một công ty để đảm bảo phần cứng cho blockchain cũng gây ra các rủi ro về an ninh mạng. Ví dụ, vào tháng Tư 2017, các nhà nghiên cứu ẩn danh đã phát hiện ra một lỗ hổng lớp firmware trong các máy đào Antminer của Bitmain được gọi là Antbleed, được xem như một “công tắc tử thần” cho ASIC.

Lỗ hổng này cho phép Bitmain, chính phủ hay bất kỳ kẻ xấu nào có thể tắt từ xa các con chip ASIC của Bitmain đang đào tiền trong mạng lưới, và làm tê liệt Bitcoin. Bitmain phủ nhận sự nguy hiểm của nó và đã phát hành bản vá lỗi cho lỗ hổng này một vài ngày trước khi nó được phát hiện.

Việc tăng nhanh các máy đào ASIC trên một mạng lưới cũng sẽ loại bỏ dần các thợ đào sử dụng CPU và GPU, gia tăng rào cản tài chính cho người mới khi muốn gia nhập. Khi tỷ lệ của các thợ đào ít hiệu quả này trên tổng sức mạnh điện toán toàn mạng lưới giảm xuống, nó sẽ đạt đến mức khi chi phí điện năng cần thiết còn vượt quá cả thu nhập từ việc khai thác. Những thợ đào này có thể hoặc đổ tiền vào mua một dàn máy dùng ASIC và tiếp tục khai thác, hoặc chuyển sang một đồng tiền khác.

Jimmy Song, một nhà phát triển Bitcoin chính, cho rằng anh không thấy tính tập trung của việc sản xuất ASIC là vấn đề lớn.

“Nó chỉ là vấn đề trong ngắn hạn khi Bitmain có phần lớn khả năng sản xuất của thợ đào.” Anh Song cho biết. “Trong dài hạn, sẽ có rất nhiều người chơi nhìn thấy mức lợi nhuận mà Bitmain đang kiếm được và sẽ nhảy vào để giành lấy một phần cho mình. Tôi biết có ít nhất 4 startup đang cố gắng truất ngôi của Bitmain và cũng có những đối thủ lớn hơn như Intel, Samsung và Nvidia đang dõi theo lĩnh vực này vì lợi nhuận của nó quá lớn.”

Với sự thống trị của Bitmain với ngành khai thác tiền mã hóa và hiện tại thiếu minh bạch của các hãng lớn, Riccardo Spagni, nhà phát triển hàng đầu của Monero và nhiều người trong cộng đồng của đồng tiền này có lý do để e ngại. Nhưng không chỉ Bitmain và các lo ngại về việc độc quyền, bản thân xu hướng chuyển sang tập trung vào ASIC cũng làm cộng đồng lo lắng.

Những lập luận ủng hộ ASIC: các lo lắng trên là không thực tế

Đáp lại những lo ngại về việc các chip ASIC sẽ dẫn tới sự tập trung hóa, giám đốc marketing của Bitmain, Nishant Sharma cho rằng, “đây không phải là điều cần lo lắng trong thực tế.”

“Chúng tôi rất có ý thức về quan điểm này và xem xét nó một cách nghiêm túc với vị trí lãnh đạo của mình.” Sharma cho biết. “Đây là lý do tại sao (khi các mạng lưới tiền mã hóa nhỏ hơn được chú ý tới) chúng tôi đã điều chỉnh lại doanh số các dàn máy đào tiền để đảm bảo rằng không có khách hàng nào có được quá nhiều lô hàng mới.”

Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu, ngay cả khi các thợ đào không muốn sử dụng Bitmain, vẫn có những ưu điểm khách quan về bảo mật để cho phép các máy đào ASIC chạy trên mạng lưới tiền mã hóa. Joseph Bonneau, giáo sư về khoa học máy tính tại Đại học New York, người đã trình bày nghiên cứu tại Hội nghị về Mã hóa tài chính và Bảo mật dữ liệu vào tháng Hai nhằm xác định chi phí để tấn công chiếm lĩnh một blockchain.